Kraainem

**Kraainem**
Gemeente in België
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Vlaams-Brabant
Arrondissement	Halle-Vilvoorde
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	5,84 km² (2022); 26,62%; 44,37%; 29,01%
Coördinaten	50° 52' NB, 4° 28' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	13.962 (01/01/2024) ; 48,37% ; 51,63% ; 2392,25 inw./km²
Leeftijdsopbouw; – 0-17 jaar; – 18-64 jaar; – 65 jaar en ouder	(01/01/2024); 23,23%; 58,38%; 18,39%
Buitenlanders	32,14% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Bertrand Waucquez (Kraainem-Unie)
Bestuur	LB & Kraainem-Unie
Zetels; Défi+MR+Ind; Kraainem-Unie; LB	23; 11; 8; 4
Economie
Gemiddeld inkomen	23.556 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad	6,42% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 1950	Deelgemeente; Kraainem
Zonenummer	02
NIS-code	23099
Politiezone	WOKRA
Hulpverleningszone	Vlaams-Brabant West
Website	www.kraainem.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Halle-Vilvoorde; in de provincie Vlaams-Brabant
Portaal	België

Kraainem is een plaats en faciliteitengemeente in de Belgische provincie Vlaams-Brabant. De gemeente telt ruim 14.000 inwoners. De inwoners van Kraainem zijn Kraainemmaars en hun dialect is het Kraainems.^[1]

Kraainem grenst aan het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en is daardoor als deel van de Brusselse agglomeratie sterk verstedelijkt en verfranst. De plaats wordt door Franstaligen vaak aangeduid (in een verouderde spelling) als Crainhem, hoewel de officiële spelling in het Frans eveneens Kraainem is.

Geografie

Kernen

De kern van Kraainem bevindt zich in het noorden van het grondgebied, tussen de kernen van Sint-Stevens-Woluwe en Wezembeek in. Er bevinden zich geen andere kernen in de gemeente Kraainem. De kern van Stokkel, in het midden van de gemeente, ligt juist over de gemeentegrens met Sint-Pieters-Woluwe. De oude kern van Kraainem bestond uit Hoog-Kraainem, rond het huidige gemeentehuis aan de Dezangrélaan, en Neer-Kraainem, in het Woluwedal aan de Statieplaats, deels versmolten met de dorpskern van Sint-Stevens-Woluwe.

Topografie

Het grondgebied van de gemeente bestaat uit een langgerekte, smalle strook met aan beide uiteinden een breder stuk. Het noordelijke bredere deel bevat de oude kernen Hoog- en Laag-Kraainem, terwijl het zuidelijke bredere deel het (voormalige) Stokkelbos omvat. Tot de 18de eeuw was Stokkel in zijn geheel een gehucht van Sint-Lambrechts-Woluwe, zoals ook nog zichtbaar op de Ferrariskaarten. Bij de oprichting van de gemeente Sint-Pieters-Woluwe in 1800 werd het grootste deel van het toenmalige Stokkel bij Sint-Pieters-Woluwe gevoegd. Het oostelijke deel van Stokkel, een smalle strook, werd tezamen met het Stokkelbos (later de Baron d'Huartlaan), toegevoegd aan de gemeente Kraainem. Hierdoor kreeg deze een heel rare vorm, met een lang, maar smal grondgebied waarbij de twee belangrijkste kernen, Hoog- en Laag-Kraainem, in het uiterste noorden van de nieuwe gemeente kwamen te liggen.

Aangrenzende gemeenten

Naast het nabije Sint-Stevens-Woluwe en Wezembeek had Kraainem al van oudsher een verbinding met het zuidelijker gelegen Stokkel, een herenhoeve aan de rand van het Stokkelbos. Er liep een holle weg van Hoog-Kraainem naar Stokkel waar men brandhout ging halen of ging jagen (of stropen). Het Stokkelbos, dat eigendom was van de familie d'Huart en zich uitstrekte over de huidige gemeenten Kraainem en Sint-Pieters-Woluwe, werd in de 20ste eeuw verkaveld. In het zuidelijke deel van Kraainem werden zo villawijken aangelegd die min of meer naadloos aansluiten op de oostelijke wijken van Stokkel in de Brusselse gemeenten Sint-Pieters-Woluwe en Sint-Lambrechts-Woluwe.

Hydrografie

Door de gemeente stroomt de rivier de Woluwe, deze is een zijrivier van de Zenne.

Bezienswaardigheden

De Sint-Pancratiuskerk met romaanse westertoren (12de eeuw). Het koor dateert van 1500-1550. Het schip met stucwerk werd in 1770 verbouwd. De halfronde doopkapel en de sacristieën dateren van ca. 1920.
De 17de-eeuwse pastorij aan de A. Dezangrelaan.
Het Park Jourdain met een vijver en een 18de-19de-eeuwse verbouwde hoeve.
Boerenhuis van 1749 aan de Van Hovestraat.
Vlakbij aan dezelfde straat een 18de-eeuwse voormalige gesloten hoeve, nu gesplitst in twee eenheden, met scheidingsmuur dwars over het erf. Nummer 92 is op de imposten van een zandstenen deuromlijsting gedateerd 1749.
17de-18de-eeuwse voormalige hoeve met geplaveid erf aan de Zaventemsesteenweg.
De Sint-Dominicuskerk, een moderne zaalkerk van 1965 van architect André Millis. De kerk herbergt een wandtapijt uit 1965-1970 van Anne De Bodt-De Visscher (het Oneindige).
De Saint-Anthony's Parishchurch
Het Klooster van de Visitatie

Natuur en landschap

Kraainem ligt aan de Woluwe op een hoogte van 40-120 meter, waarbij het hoogste deel in de zuidelijke wijk Stokkelbos is gelegen. Daar ligt ook een uitloper van het Zoniënwoud. Kraainem is sterk verstedelijkt en is vastgegroeid aan de Brusselse agglomeratie.

Demografische ontwikkeling

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal^[2]	Evolutie: 1992=index 100
1992	12.566	100,0
1993	12.575	100,1
1994	12.783	101,7
1995	12.795	101,8
1996	12.915	102,8
1997	12.934	102,9
1998	12.842	102,2
1999	12.860	102,3
2000	12.692	101,0
2001	12.824	102,1
2002	12.976	103,3
2003	12.923	102,8
2004	12.978	103,3
2005	12.994	103,4
2006	13.150	104,6
2007	13.105	104,3
2008	13.088	104,2
2009	13.111	104,3
2010	13.368	106,4
2011	13.402	106,7
2012	13.585	108,1
2013	13.556	107,9
2014	13.570	108,0
2015	13.697	109,0
2016	13.713	109,1
2017	13.657	108,7
2018	13.690	108,9
2019	13.730	109,3
2020	13.853	110,2
2021	13.847	110,2
2022	13.928	110,8
2023	14.051	111,8
2024	13.962	111,1

Cultuur

Taal

Kraainem kent, net als buurgemeente Wezembeek-Oppem, een sterke verfransing (circa 76%) die zich voornamelijk manifesteert in de zuidelijke villawijken.

Religie en levensbeschouwing

Sint-Pancratius is de patroonheilige van de gemeente.

Onderwijs

In Kraainem zijn er twee gemeentelijke basisscholen, het Nederlandstalige GBS De Klimboom en het Franstalige École Diabolo. Als gemeentescholen zijn ze beide officieel gesubsidieerd onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap. Net als in Brussel sturen Franstaligen hun kinderen vaak naar Nederlandstalig onderwijs.^[3]

Sinds 2000 is er ’t Kraaiennestje, dat zorgt voor Nederlandstalige kinderopvang.^[4]

Mobiliteit

Wegen

Het noordoosten en het uiterste zuiden van Kraainem wordt doorsneden door de Brusselse Ring. Via de afrit Wezembeek-Oppem zijn Kraainem en Stokkel te bereiken. Het zuiden van de gemeente (Stokkelbos) is bereikbaar via het Vierarmenkruispunt. De R22 passeert langs het westen van Kraainem. Hier kruist de A3 eveneens de vallei van de Woluwe via het viaduct van Kraainem. Op deze A3 is er een afrit 'Kraainem' die zowel Kraainem als Sint-Stevens-Woluwe bedient.

Openbaar vervoer

In het noorden van de wijk Stokkel ligt het metrostation Kraainem, al ligt dat eigenlijk nog juist binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, op de grens met Sint-Pieters-Woluwe en Sint-Lambrechts-Woluwe.

Trams 39 en 44 van de MIVB stoppen in de gemeente, onderweg van Montgomery naar respectievelijk Ban Eik (in Wezembeek-Oppem) en Tervuren Station. Ook historische trams van het Museum voor het Stedelijk Vervoer te Brussel rijden op die lijnen.

Er zijn plannen om de Brusselse tramlijn 8 van Roodebeek via Kraainem en Sint-Stevens-Woluwe te verlengen tot de luchthaven.

Politiek

Kraainem heeft als faciliteitengemeente het speciale statuut dat de schepenen én het OCMW-bestuur rechtstreeks verkozen worden volgens het aantal stemmen en niet volgens meerderheidsvorming. Het is er dus voordeliger om met kartellijsten te werken.

Bij de verkiezingen van 1994 was er het Nederlandstalige KARTEL (25,54%) en de Franstalige Lijst van burgemeester Maricq of LBM (74,46%).
Bij de verkiezingen van 2000 wilde KARTEL opkomen als K2000, maar omdat cijfers niet mochten, werd de naam KZOOO gebruikt (21,81%). Union kwam op naast LBM, die respectievelijk 50,69% en 27,51% behaalden. Union wou een akkoord met LBM, om een front tegen de Vlaamse lijst te vormen, maar LBM weigerde dat. Hierdoor verloor LBM zeer veel radicaal-Franstalige stemmen.^[5]
Enkel Union en de Vlaamse lijst - deze keer onder de naam OPEN - kwamen op bij de verkiezingen van 2006. Deze behaalden respectievelijk 76,4% en 23,6%.

Lijst van burgemeesters

Naam	Duur mandaat	Politieke partij
Pierre Ange Van Millen	jaar X-1812
Jean Ferdinand Moysons	1813-1818
Joannes Franciscus Ackermans	1818-1830
Gilles Joannes Maeck	1830-1843
Guillaume Huseweels	1844-1848
Jean Vandenplas	1849-1856
Charles Derycke	1856-1865
Joannes Baptista Van den Hoven	1867-1877
Joannes De Keyn	1877-1879
Joseph Van Hove	1879-1921
Charles Verhaegen	1921-1926
Arthur Dezangré	1927-1951
Georges Morleghem	1952
Edmond Coppens	1953-1976
Léon Maricq	1977-2000	Lijst van burgemeester Maricq (LBM)
Pol Willemart	2000-2005	cdH (UNION)
Arnold d'Oreye de Lantremange *	2005-2012	FDF (UNION)
Véronique Caprasse **	2013-2015	FDF (UNION)
Dorothée Cardon de Lichtbuer	2016-2018	cdH (UNION)
Bertrand Waucquez	2019-heden	Kraainem-Unie

* Niet benoemd door de bevoegde Vlaamse minister Marino Keulen omwille van inbreuken op de taalwetgeving bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2006. De niet-benoeming is betwist door de Franstalige meerderheid.

** Aanvankelijk niet benoemd door de bevoegde Vlaamse minister Geert Bourgeois na de gemeenteraadsverkiezingen van 2012. Op 20 juni 2014 werd ze wel benoemd door Bourgeois.

Fusie

Omdat Kraainem een faciliteitengemeente is, kan deze niet met andere gemeenten fusioneren. Nochtans zijn Kraainem en Wezembeek-Oppem gewonnen voor het idee om met elkaar te fusioneren.^[6]

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij		10-10-1976^[7]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[8]		14-10-2012^[9]		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	21	%	21	%	21	%	21	%	23	%	23	%	23	%	23	%	23
	UNION¹ / DéFI+MR+Ind.²	-		-		-		-		50,69¹	12	76,4¹	18	62,84¹	16	43,8²	11	37,8²	9
	Kraainem-Unie¹ / LB Kraainem-Unie²	-		-		-		-		-		-		20,56¹	4	32,5¹	8	48,8²	12
	LB+¹ / PRO Kraainem²	-		-		-		-		-		-		-		19,6¹	4	11,9²	2
	Kraainem Samen¹ / K88² / KARTEL³ / KZOOO⁴ / OPEN⁵	29,78¹	7	26,62¹	6	27,41²	5	25,54³	5	21,81⁴	5	23,6⁵	5	16,6⁵	3	-		-
	L.B.M.	-		48,46	13	72,59	16	74,46	16	27,51	6	-		-		-		-
	PSC	17,04	3	13,66	2	-		-		-		-		-		-		-
	Francof	40,58	9	-		-		-		-		-		-		-		-
	IC-GB	12,6	2	-		-		-		-		-		-		-		-
	N-VA	-		-		-		-		-		-		-		4,2	0	1,5	0
	PS	-		3,7	0	-		-		-		-		-		-		-
	PRL	-		6,01	0	-		-		-		-		-		-		-
	UDRT	-		1,54	0	-		-		-		-		-		-		-
Totaal stemmen		7315		7505		7496		7068		7047		7307		7009		7079		5214
Opkomst %						91,41		90,16		88,78		91,33		88,24		90,6		66,1
Blanco en ongeldig %		2,87		2,48		3,01		5,12		4,73		3,54		2,64		4,3		1,8

De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.

Partnersteden

St-Trojan-les-Bains (Frankrijk)
Karaba (Rwanda)

Nabijgelegen kernen

Wezembeek-Oppem, Tervuren, Sint-Pieters-Woluwe, Sint-Lambrechts-Woluwe, Sint-Stevens-Woluwe, Zaventem, Nossegem, Sterrebeek

Externe links

Zie de categorie Kraainem van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Gids voor Vlaanderen, 2007, Lannoo, ISBN 90 209 5963 5
↑ https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK
↑ Aantal leerlingen in Franstalig onderwijs daalt in Kraainem en Wezembeek-Oppem, 20 maart 2004, De Standaard
↑ 't Kraaiennestje, een Vlaamse kribbe in Kraainem
↑ Tijdperk Maricq loopt ten einde, 9 oktober 2000, De Standaard
↑ ‘Interessante denkpiste', 31 mei 2012, Het Nieuwsblad
↑ 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 10 januari 2022.
↑ Gegevens 2006: http://www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2006. Gearchiveerd op 3 september 2023.
↑ Gegevens 2012: www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2012

[1] Gids voor Vlaanderen, 2007, Lannoo, ISBN 90 209 5963 5

[2] ttps://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK

[3] Aantal leerlingen in Franstalig onderwijs daalt in Kraainem en Wezembeek-Oppem, 20 maart 2004, De Standaard

[4] 't Kraaiennestje, een Vlaamse kribbe in Kraainem

[5] Tijdperk Maricq loopt ten einde, 9 oktober 2000, De Standaard

[6] ‘Interessante denkpiste', 31 mei 2012, Het Nieuwsblad

[7] 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 10 januari 2022.

[8] Gegevens 2006: http://www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2006. Gearchiveerd op 3 september 2023.

[9] Gegevens 2012: www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2012

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]