Dvinosauria
| Dvinosauria Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Laat-Perm | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
| Dvinosaurus | |||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||
| |||||||||
| Onderorde | |||||||||
| Dvinosauria Warren, 1998 | |||||||||
| |||||||||
| Procuhy en Timonya | |||||||||
Dvinosauria op  Wikispecies
| |||||||||
| |||||||||
Dvinosauria[1] zijn een onderorde van uitgestorven temnospondyle Batrachomorpha (basale 'amfibieën'), over het algemeen van kleine omvang, die leefden tussen het Vroeg-Carboon en het Vroeg-Trias (ongeveer 330 - 250 miljoen jaar geleden). Ze kwamen vooral veel voor tijdens het Perm.
Beschrijving
[bewerken | brontekst bewerken]Deze 'amfibieën', die over het algemeen klein of middelgroot waren, hadden een langwerpig lichaam dat leek op dat van een salamander. In tegenstelling tot veel hedendaagse vormen, hadden dvinosauriërs korte benen en waren ze niet erg handig om op het land te bewegen. Het onderscheidend vermogen ten opzichte van de andere Temnospondyli werd gevormd door een zeer kleine otische inkepingen; deze putjes bij de andere temnospondylen zijn over het algemeen diep en wordt verondersteld een duidelijk trommelvlies te hebben ondersteund. Waarschijnlijk hadden de dvinosauriërs daarom geen gehoorapparaat dat geschikt was om hoogfrequente luchtgeluiden te horen en waren ze semi-aquatische of strikt waterdieren. Andere kenmerken van dvinosauriërs zijn het verlies van een benige flens op het achterste deel van het pterygoïde bot en de aanwezigheid van achtentwintig of meer presacrale wervels.
Classificatie
[bewerken | brontekst bewerken]De Dvinosauria-clade werd voor het eerst beschreven in een artikel van Yates en Warren in 2000 als onderdeel van een fylogenetisch gedetailleerde classificatie van temnospondylen. Er wordt aangenomen dat de Dvinosauria de zustergroep waren van meer geëvolueerde temnospondylen, bekend als Stereospondyli, die in omvang toenamen terwijl ze in het watermilieu bleven. Een van de bekendste vormen van dvinosauriërs waren Neldasaurus, Dvinosaurus, Erpetosaurus, Trypanognathus, Lafonius en Trimerorhachis. De oudst bekende dvinosauriër is een schedelfragment dat wordt gevonden in de bodem van het Viséen (Vroeg-Carboon) van Duitsland en is het oudst bekende overblijfsel van Europese temnospondylen, samen met Balanerpeton (Werneburg et al., 2019). Overblijfselen van dvinosauriërs (Timonya, Procuhy) zijn ook bekend in Zuid-Amerika (meestal een continent dat ontbreekt in de overblijfselen van de Carboon-Perm-amfibieën) en getuigen van de faunale gelijkenis tussen de verschillende continentale massa's, toen nog verenigd in het supercontinent Pangea.
Hieronder wordt het cladogram weergegeven uit het werk van Engelhorn en collega's (2008):
| Dvinosauria |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Literatuur
- Yates, A. M. and Warren A. A., 2000, The phylogeny of the ‘higher’ temnospondyls (Vertebrata: Choanata) and its implications for the monophly and origins of the Stereospondyli: Zoological Journal of the Linnean Society, v. 128, p. 77-121.
- Englehorn, J.; Small, B.J.; Huttenlocker, A. (2008). "A redescription of Acroplous vorax (Temnospondyli: Dvinosauria) based on new specimens from the Early Permian of Nebraska and Kansas, U.S.A.". Journal of Vertebrate Paleontology. 28 (2): 291–305. doi:10.1671/0272-4634(2008)28[291:AROAVT]2.0.CO;2
- J. C. Cisneros, C. Marsicano, K. D. Angielczyk, R. M. H. Smith, M. Richter, J. Frobisch, C. F. Kammerer and R. W. Sadleir. 2015. New Permian fauna from tropical Gondwana. Nature Communications 6(8676)
- Rainer R. Schoch; Sebastian Voigt (2019). "A dvinosaurian temnospondyl from the Carboniferous-Permian boundary of Germany sheds light on dvinosaurian phylogeny and distribution". Journal of Vertebrate Paleontology. in press: e1577874. doi:10.1080/02724634.2019.1577874.
- Ralf Werneburg; Florian Witzmann; Joerg W. Schneider (2019). "The oldest known tetrapod (Temnospondyli) from Germany (Early Carboniferous, Viséan)". PalZ. in press. doi:10.1007/s12542-018-00442-x.
Noten
- ↑ Fossilworks: Dvinosauria. www.fossilworks.org. Geraadpleegd op 09-07-2022.
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Dvinosauria op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.