Zahi Hawass

Zahi Hawass up dat Gizeh-Plateau bi de groot Pyramiden (2009)

Zahi Hawass up de Anfangsfier vun den Internaschionalen Ägyptologen-Kongresses in Kairo an‘n 3. November 2019

Zahi A. Hawass (araabsch: زاهي حواس Zāhī Ḥawāss) (* 28. Mai 1947 in Damiette) is en ägyptisch Ägyptoloog. He weer Generalsekretär vun de ägyptisch Altertümerverwaltung (Supreme Council of Antiquities, SCA) un gellt as en vun de inflootrieksten, aber ok umstreedenst Ägyptologen vun de Gegenwart. An‘n 31. Januar 2011 wurr he vun Husni Mubarak to’n Minister för Altertumsgöder nöömt, an’n 3. März wurr he bi en Regeerensumbillen nich mehr berücksichtigt, an‘n 30. März 2011 aber weer mit de Upgaav betroot un an‘ 17. Juli vun dat sülvig Johr weer entlaaten. As Nahfolger weer 2011 Mustafa Amin Generalsekretär bi den Supreme Council of Antiquities.

Leven un Wark

Studium

Zahi Hawass oorsprünglich Teel weer, Afkaat to wurrn. He hett sück denn aber anners entscheedt un hett greeksch un röömsch Archäologie in Alexandria studeert, wo he 1967 mit en Bachelor afsluuten dee. Sien Diplom in Ägyptologie kreeg he 1980 an de Universität Kairo. Mit Hülp vun en Fulbright-Stipendium hett he an de University of Pennsylvania in Philadelphia (USA) wieder Ägyptologie un syrisch-palästinensische Archäologie studeert un hett dor 1987 ok sien Doktertitel kreegen.

Tätigkeit as Archäoloog un Generalsekretär vun de ägyptisch Altertümerverwaltung

Af 1988 hett he ägyptische Archäologie, Geschichte un Kultur ünnerricht, meest an de American University in Cairo un an de University of California in Los Angeles. 1998 hett man hüm to’n Ünnerstaatssekretär för de Baudenkmäler in Gizeh nöömt. 2002 wurr he Generalsekretär vun de ägyptisch Altertümerverwaltung. Neben sien tallriek Projekten in de praktischen Archäologie schrifft Zahi Hawass ok Skripte för Dokumentatschonsfilme, de sück mit de Ägyptologie un ägyptisch Studien befaaten. Faken is he denn ok de Spreker oder Kommentator in de Filmen.

Tosätzlich to sien Tätigkeit as Generalsekretär vun de ägyptisch Altertümerverwaltung is Hawass ünner annern de Gravendirekter för folgende Projekte:

• Dart Pyramide in Gizeh (Mykerinos-Pyramide)
• Taltempel vun den Chephren in Gizeh
• Grääff vun de Upseher süüdööstlich vun de Sphinx
• Teti-Pyramide (Teti II.) in Sakkara
• Nazlet-el-Batran
• Beni Youssef

Doröver herut is he ok Direkter vun de Sphinx-Restaureeren, Manager vun dat Gizeh-Plateau un vun de Gravensstätten in Memphis. In de letzt Johren hett he sück ünner annern ok intensiv mit den Pharao Tutanchamun befaat. Um de sien Doodsoorsaak to bestimmen, hett he an’n 6. Januar 2005 de sien Mumie computertomografisch ünnersöken laaten un ansluutend de Ergevnisse bekannt maakt.

Tätigkeit siet de Revolutschoon in Ägypten 2011

An‘n 31. Januar 2011 (nah de eegen Angaven vun Hawass an‘n 30. Januar) wurr Hawass to’n ägyptischen Minister för Altertumsgöder nöömt, nahdem tovör de gesamte Regeeren vun Präsident Husni Mubarak entlaaten wurrn weer.

Schiens nah wurr Hawass bi de Regeerensumbillen van’n 3. März 2011 nich mehr berücksichtigt. Dorüm geev he an’n 6. März sien Rückträe bekannt. As Grünnen hett he angeven, dat nah de Revolutschoon in Ägypten 2011 de Armee nich mehr in de Laag weern, de Altertümer to schuulen un he somit nich mehr för deren Sekerheit garanteeren kunn, as ok en Verleumdung vun sien Person dör twee Mitarbeiter vun de ägyptisch Altertümerverwaltung un en Perfesser vun de Universität Kairo. In’n Vörfeld keem dat aber ok to Protesten, bi de Mitarbeiter vun de Antikenverwaltung un jung ägyptische Ägyptologen neben beter Gehälter swn Rückträe vun Hawass fordern deen. Hüm wurr vörschmeeten, dat he dat olt Regime ünner Mubarak to früendlich gesonnen weer un de sien System maatgevend ünnerstütt harr. Hawass hett de Vorwürfe gegen sien Person torüchwiest: De Demonstranten harrn blots beter Gehälter fordert.

An‘n 30. März 2011 wurr he weer to’n Minister för Altertumsgöder nöömt, een Dag, nahdem de UNESCO an‘n 29. März 2011 en beter Bewaaken vun de ägyptischen Altertümer moniert harr.

In’n April 2011 wurr he wegen Missachtung vun en öller Gerichtsoordeel to een Johr Haft veroordeelt un muss ok noch 10.000 ägyptische Pund betallen. He hett dorgegen Berufung ankünnigt. Mangels Rechtskraft vun dat Oordeel kunn he dorüm sien Amt bibehollen. Oorsaak vun den Rechtsstriet weer en Pachtverdrag mit den Bedriever vun den Bökerladen in’t Ägyptisch Museum. Zahi Hawass hett den Verdrag künnigt un hett de nee utschreeven, worup de Bedriever för Gericht klaag hett un Recht bekeem, dat allerdings eerst, as all en nee Pächter den Toschlag kreegen harr. Nah Mittdeelen vun Zahi Hawass hett de Regeeren an’n 18. April 2011 en Dekret erlaaten, wat dat Geichtsverfohren stoppen dee. Dat legg fast, dat he nich in’t Gefängnis muss un wiederhen dat Amt as Minister för Altertumsgöder behollen dee.

An‘n 17. Juli 2011 verlor Hawass endgültig sien Ministerposten. He wull denn tokünftig blots noch in de Wetenschap arbeiten.

De „verlorene goldene Stadt“

An‘n 8. April 2021 hemm Hawass un sien Archäologenteam de Nahrichtenwebsite „Ahram Online“ bekannt maakt, dat se up de Söök nah en Tempel vun den Tutanchamun af September 2020 nich wiet vun Luxor weg en Stadt opdeckt un in maandlang Arbeit freeleggt to hemm. He hett se as „verlorene goldene Stadt“ betekent. Dat Opdecken wurrd in de Medien as de „größte Entdeckung seit Tutanchamuns Grab“ bewert.

Resonanz vun Hawass sien Arbeit

De Ägyptologie verdankt Hawass insgesamt en höhgere Beachtung dör de internatschonalen Medien un de Weltapenlichkeit. För de Tokunft hett he 14 nee Museen plaant, dorünner dat Groot Ägyptisch Museum (The Grand Egyptian Museum, GEM) in Gizeh, dat alleen en half Milliarde US-$ kösten sull. Dat Ägyptisch Museum in Kairo wurr dank sien Anstööt renoveert. Hawass führ ok en Betallen vun heimisch Gravensinspektoren dör de utlännsch Archäologen in as ok de Vörgaav, hör wetenschaplich Berichte up Araabsch heruttobringen.

In Europa un den USA wurr Hawass vör allen dör sien Rückgaavforderungen vun oltägyptisch Alterdörmer wohrnommen. He etwa fordert, dat Stücke as de Steen vun Rosette oder de Büste vun de Nofretete an Ägypten uthändigt wurrn sullen. Disse Forderungen harrn aber nie offiziellen Charakter.

Kritik

Vun Fachkollegen wurrd de Arbeit vun Hawass ambivalent beoordeeelt. Sien fachlich Qualität wurrd düchtig schätzt un sien Insatz för de Popularisierung vun de Ägyptologie würdigt, aber ok kritiseert, dat de Apenlichkeitsarbeit vun Hawass to en nah Upmarksomkeit gieren Sensatschonsmache wurrn is. Besünners in de Kritik stunn de Live-Överdragen vun de Erforschung vun den Belüftungsganges in de Cheops-Pyramide am 17. September 2002 un de to glieker Tiet stattfinnen Apenmaken vun en Graff. Hier wurr nich blots de Överdragen kritiseert, sonner ok de Wetenschaplichkeit vun de Arbeit. So wurr ünner anner vun Dietrich Wildung, den ehmalgen Direkter vun dat Ägyptisch Museums in Berlin, antwiefelt, dat sück dat wirklich um en Live-Överdragen bi dat Apenmaken vun den Sarkophag hannelt hett, un bemängelt, dat Hawass de Ergebnisse to positiv dorstellt hett.

Dorneben hett sück Hawass an’n 11. Februar 2009 antisemitisch in’t ägyptisch Feernsehn ütert, wornah de Jööden plaanmäßig de Welt beherrschen as ok Wertschaft un Medien kontrolleeren würrn. Sien Meenen nah hemm de disse Stärke wegen hör eegen Slootenheit wunnen, wiels de arabisch Welt sück dorgegen nich eenig weer.

Ehrungen

• De Asteroid (17945) Hawass wurr nah hüm nöömt
• Ehrendokter vun de Universidade Nova de Lisboa
• Dräger vun den Orden El Sol del Perú
• Korrespondeerend Liddmaat vun dat Düütsch Archäologisches Institut
• 2006 wurr Hawass as eerst Ägypter överhoopt mit den Emmy Award uttekent. Hawasskreeg den Pries in de Kategorie Internatschonaler TV-Film för sien Kommenteeren in en Dokumentatschoon över Tutanchamun un dat Daal vun de Könige, de 2005 för den amerikaanschen Feernsehsenner CBS produzeert wurrr.
• 2008: World Tourism Award

Schriften (Utwahl)

Översetten in’t Düütsche

• Das Tal der goldenen Mumien. Die neueste und großartigste Entdeckung unserer Tage. Scherz, Bern/ München/ Wien 2000, ISBN 3-502-15300-0.
• Bilder der Unsterblichkeit. Die Totenbücher aus den Königsgräbern in Theben. von Zabern, Mainz 2006, ISBN 3-8053-3650-0.
• Götterwelt und Pharaonenreich. White-Star-Verlag, Wiesbaden 2006, ISBN 3-939128-40-6.
• Tutanchamun. Das legendäre Grab des Pharao. mit Fotografien vun Sandro Vannini, Frederking & Thaler, München 2008, ISBN 978-3-89405-711-4.
• Die verbotenen Gräber in Theben. mit Fotografien vun Sandro Vannini, von Zabern, Mainz 2009, ISBN 978-3-8053-4077-9.
• Die Pyramiden. (Bildband) White-Star-Verlag, Wiesbaden 2011, ISBN 978-3-86726-184-5.
• mit Mark Lehner: Die Pyramiden von Gizeh. von Zabern, Darmstadt 2019, ISBN 978-3-8053-8106-2.

Engelsch

• as Herutgever: Bibliotheca Alexandrina. The Archaeology Museum. The Supreme Council of Antiquities, Zamalek 2002, ISBN 977-305-326-1.
• als Herausgeber: The Treasures of the Pyramids. White Star Editions, Vercelli 2003, ISBN 88-8095-233-1.
• as Herutgever: Die Schätze der Pyramiden. Düütsch Eerstutgaav, Weltbild, Augsburg 2004, ISBN 3-8289-0809-8.
• The Secrets of the Sphinx. Restoration Past and Present. The American University in Cairo Press, Kairo/ New York 1998, ISBN 977-424-492-3.
• Silent Images. Women in Pharaonic Egypt. Harry N. Abrams, New York 2000, ISBN 0-8109-4478-2.
• Valley of the Golden Mummies. The Greatest Egyptian Discovery Since Tutankhamun. New edition. Virgin Books, London 2000, ISBN 1-85227-849-8.
• The Mysteries of Abu Simbel. Ramesses II and the Temples of the Rising Sun. The American University in Cairo Press, Cairo/ New York 2001, ISBN 977-424-623-3.
• mit David Fromkin, Milton Viorst: Cradle & Crucible. History and Faith in the Middle East. National Geographic Society, Washington DC 2002, ISBN 0-7922-6597-1.
• Secret from the Sand: My Search for Egypt's Past. Harry N. Abrams, New York 2003, ISBN 0-8109-4542-8.
• Egyptology at the Dawn of the Twenty-First Century. Band 1–3. The American University in Cairo Press, Cairo/ New York 2003, ISBN 977-424-674-8, ISBN 977-424-714-0, ISBN 977-424-715-9.
• The Golden Age of Tutankhamun. Divine Might and Splendor in the New Kingdom. The American University in Cairo Press, Cairo/ New York 2004, ISBN 977-424-836-8.
• Curse of the Pharaohs. My Adventures with Mummies. National Geographic Society, Washington DC 2004, ISBN 0-7922-6665-X.
• Hidden Treasures of Ancient Egypt. Unearthing the Masterpieces of the Egyptian History. National Geographic Society, Washington DC 2004, ISBN 0-7922-6319-7.
• Discovering Tutankhamun. From Howard Carter to DNA. The American University Press, Cairo 2013, ISBN 978-977-416-637-2.

Weblinks

Zahi Hawass. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• DNB-Katalog
• Offizielle Siet vun Zahi Hawass (engelsch)
• Ich wäre gern Cheops, der Pharao. In: Tagesspiegel. 14. Juni 2009. (Interview)
• Sonja Zekri: Der Pyramiden-Show-Master. In: Süddeutsche Zeitung. 21. Juli 2005.
• Reportage, National Geographic, 10. Juli 2001.
• Doku-Reeg „Der Mumienjäger“