Snitt (Goornbo)
Ünner den Begreep Snitt warrt in’n Goornbo all Oorden vun dat Besnieden vun Planten tohopenfaat. Dorbi warrt dree ünnerscheedlich Afsichten indeelt: den 'Oornsnitt, den Plegsnitt un den Formsnitt. Di Gras un lieke Planten gifft dat dat Meihen (Totalsnitt) – bi Hölter as Torüchsnitt betekent as Afsetten vun jünger’t to stark Wassen op Ooltholt.
Dat Lüttermaken vun dat Volumen bi Planten, ahn Acht vun de land- oder forstweertschopplichen Oorn, ümfaat:
- Oornsnitt:
- dat Meihen vun dat Gras op de Wischen
- allgemeen den Snitt (Oorn) vun Koorn un annere Bruukplanten
- de Oorn vun Tierplanten as Snittblomen oder anneren Bruuk
- dat Sneteln – de Oorn vun Twiegen mit Loof – to’n winnen vun Ruuchfoder
- Pleegsnitt:
- den Gröönsnitt, dat Rasenmeihen
- den Boomsnitt, t. B. den Aaftboomsnitt oder in Wahnrebeden de so nöömte Toppköppen to’n Kontrolleeren vun dat Pullvolumen oder dat Wegmaaken vun Doodholt vun wegen de Sekerheit
- dat Freehollen vun Verkehrsweeg dör Torüchsnieden vun Bööm un annere Planten
- den Rosensnitt för’t betere Wassen, Gesundheit un mehr Blöten vun Rosen
- Formsnitt:
- den Heckensnitt, wat bi’n Heck to en dichtert Wassen föhrt
- den Tiersnitt in de Goornkunst, üm utduernd Planten, also Tierhölten in Goorns un Parkanlagen, in en wünschte Form to bringen.
- de Bonsai-Kunst (Boom in de Schaal) mit sünnere Techniken as den Blattsnitt un den Wörtelsnitt.
Allgemeen Technik
[ännern | Bornkood ännern]Afsehn vun Gras is vun wichtigkeit, dat nich eenfach enerwegens afsneden warrt, man direkt böverhalf vun de Blattassel. Anners künn dat woll wesen, dat de hele Twieg afstarven deit. Dat is sünners bi Rosen to sehn.
Aaftboomsnitt
[ännern | Bornkood ännern]Mit Aaftboomsnitt is de Pleeg nich blots vun Aaftbööm, man ok vun Strüük, Ranken un annere verholtend Planten meent. En Sünnerform dorvun is de Snitt vun de Wienreven in’n Wienbo, ofschonst dat den lieken Sinn hett.
De Aaftboomsnitt hett de nafolgend Telen:
- Formeeren: Dat deent dorto, en Middelweg to finnen twüschen dat drägende, dat stüttende un dat nährende Holt. De Boom warrt dorbi in en physioloogsch Gleikgewicht brocht. De Aaftboom schall allgemeen en an sien natürliche Wassform anpasste Kegelform kriegen, d. h. de ünneren Dele sünd breder as de böveren. Dordör kriegt de Frücht un ok dat Loof beter Sünn.
- Lichtinfall: En wichtig Teel bi’n Boomsnitt is dat Utdünnen vun dicht Twiegpartien, wieldat blots Frücht goot smecken doot, de veel Sünn afkregen hebbt.
- Wassdom stüern: Algemeen gellt, dat de Sommersnitt dat Wassdom vun’n Boom minnert, de Wintersnitt – in de Vegetatschoonspuus na’t Afsmieten vun’t Loof bit to’n Anfang vun’t Saftfleten - maakt dat duller. Teel is dorbi, dat jümmers noog junget Holt dor is, wiel de meisten Aaftbööm de gröttste Oorn an teemlich junget Holt bringt, deels an eenjohrig Driften, deels an bit to fief Johr oolt Holt. Nich jede Holtoort verlööft en Wahl twüschen Sommer- un Wintersnitt. Mandel- un Pfirsichbööm t. B. warrt blots wiel de Blööttiet sneden, bi Suurkirschen warrt blots de Winersnitt maakt und bi Walnööt warrt blots in’n Sommer in de Maanden August un September sneden.
- Oorn stüern: Eenige Planten, sünners de Huusappel, man ok enkelte Sorten neegt to Mastjohren, also to en övermatig grote Oorn verbunnen mit en Oornutfall in’n folgende Johr. Dör en egend Blöötsnitt (De Snitt wiel de Blööttiet) un Sommersnitt kann dat aver kontrolleert warrn.
- Gesundheit: Dat ümfaat de Pleeg un dat Wegmaken vun Dele, de anfallig sünd för Boomkrankheiten, vör allen apen Wunnen, Snittnarven, Doodholt oder Watertaschen.
Websteed
[ännern | Bornkood ännern]- Die Baumpflege Lehrstoff för’n Aaftboomsnitt (hoochdüütsch)