Indo-Europese rilligie

d' Indo-Europese rilligie is de godsdienst van de Ariërs. Alenne wete wi-j niks oaver heur geleuf. Mar luugies hebt 't geleuf wäl orig kunnen rekonstrureern. Dit doet ze, onder aander, deur de (olde) rilligies van de Europese en Indiase volkern met menare te vergeliekn. Waant, kultureel bekekkn bint disse volkern noakomlings van d' Ariërs. En doarbi-j kiekt de tuulk ok in de archeologie, noar de verskilnde sproakn, de mythologien, en verdan.

mythen

Skeppings

Oaveral komt skeppingsmythen in veur, dus ok bi-j de Aries-sprekknde volkern. A'j de verskilnde verhaaln met menare vergeliekt, dan liekt der twie skeppingsverhaaln ewest hebbn. Iene hef 't oaver de skepping van 't heelal en d' Eerde, d' aaner hef 't oaver de skepping van mèènsn en aanere diern.

De skepping van d' Eerde is edoane doar 't ontleedn van 'n oerweezn. Mangs was det 'n bolle of 'n reus. In de mieste oaverleverings wödn met de deeln van 't lief d' Eerde emaakt; 't vleis wödn eerde, butte wödn stiene, 't hoar wödn plaantn, d' oogne wödn de zunne, de geest wödn de moane, de hassns wödn wolkn, de kop wödn 't hemelgewèèlf en de oadem wödn de wind.

Uut völle verhaaln blek det 't skeppn van mèènsn net aansumme gung, zo-at in de voalgnde old-Friese vertelling, woarvan der soortgelieke verhaaln ok bi-j aanere volkern te vindn is.

Oldfriese Code van Emsig

Oldrussiese Verhaal van de dree heilign

God maaktn d' eerste mèènse, din Adam was, uut achte traansformasies: 't bot uut stien, 't vleis uut d' eerde, 't bloed uut 't water, 't harte uut de wind, de gedachtns uut de wolkn, 't zwèèt uut de dauw, de hoarlökkn uut 't grös, de oogne uut de zunne, en Hi-j bleus d' heilige oadem in.

En dus maaktn God 't lief van de mèènse uut achte deeln. 't Eerste deel is van d' eerde, wat 't leegste is van alle deeln. Het tweedn is van de zee, da's bloed en wiesheeid. Et därdn is van de zunne, dat bint skoonheeid en oogne veur hum. 't Vierdn is van d' hemelse wolkn, de's 't dèènkn en zwakheeid. Et viefdn is det van de wind, de's luch, wukke oadem en ofgunst is. Et zesdn is van stiene, da's stewigheeid. Et zeuvnden is van 't lich van de weerld, wukke töt vleis emaakt is, de's nèèrigheeid en zuutheeid. 't Achtste deel is van d' Heilign Geest, eplaatst in de mèènse veur all's det goed is en vol vroomheeid. De's 't edelste deel.

Dit artikel is eskreaven in et sallandsk.