Scola Siciliana
'A Scola Siciliana fuje na scola puèteca ca nascette a Paliermo nfra 'o 1230 e 'o 1250, durante 'o regno 'e Federico II 'e Hohenstaufen 'e Svevia (Federico I 'e Sicilia, 1194-1250), 'o nepote 'e Barbarossa, stupor mundi (mmaraviglia d' 'o munno).
'A Scola Siciliana tene na granne mpurtanza dint' 'a storia d' 'a litteratura pecché cu essa, p''a primma vota, s'ausaje 'o vulgare inte 'a litteratura. Aredetaje 'e ttradizione puèteche pruvenzale, affinànnole, pe' sviluppa' 'a primma lengua litteraria taliana. 'A lengua siciliana, ausata dint' â Scola Siciliana d' 'e siciliane e d' 'e nun siciliane, fuje 'a primma lengua scritta d' 'e llengue vulgare latine 'e ll'Italia, capace 'e spiegà cu 'e parole, qualonca emozzione umana.
L'àutra cosa ùneca 'e sta "scola" è 'o fatto ca cumprennéva nun solo ll'aristucràteche, ma pure jurìste, funziunarie e mpiàte d' 'o regno (vidìte abbascio).
'A puisìa d' 'a scola è quase sclusivamente d'amore, sequenno 'e mutive dâ puisìa pruvenzale. Sta scola litteraria appe nu granne nfrusso ncopp' a Dante Alighieri, tanto ch'assaje studiuse chiàmmano 'o ssiciliano comme "pate d' 'a lengua taliana", cu ll'idioma tuscano facenno d' 'a "mamma".
Prencepale auture
[cagna | cagna surgente]'A Scola Siciliana fuje na scola ricca d' auture; pure Federico II e 'e figlie suje Enzo e Manfredi scrivetteno puisìe.
'E prencepale auture fujeno:
- Jacopo da Lentini
- Cielo d'Alcamo
- Stefano Protonotaro
- Pier delle Vigne
- Rinaldo d'Aquino
- Guido delle Colonne
- Odo delle Colonne
- Giacomino Pugliese
- Jacopo Mostacci
- Mazzeo di Ricco
- Federico II 'e Hohenstaufen
- Enzo 'e Sardegna
- Manfredi 'e Sicilia
Riferenne
[cagna | cagna surgente]- Arba Sicula, Volumi XVI, Numira 1 & 2, Primavera & Autunnu, 1995.