Lihat sumber bagi Kolkata

{{Infobox settlement
|name        = Kolkata
|native_name = কলকাতা <small>([[Bahasa Benggali|Benggali]])</small>
|settlement_type     = Ibu negeri dan bandar metropolitan
|locator_position    = left
|image_skyline       = Chowringheeskyline2.jpg
|image_caption       = Pusat Kolkata
|image_map           = Fail:India-Kolkata-locator-map.PNG
|map_caption         = Kedudukan Kolkata di India
|subdivision_type    = Negara
|subdivision_name    = [[India]]
|subdivision_type1   = Negeri
|subdivision_name1   = [[Bengal Barat]]
|subdivision_type2   = Daerah
|subdivision_name2   = [[Daerah Kolkata]]
|leader_title        = Datuk Bandar
|leader_name         = [[Bikash Ranjan Bhattacharya]]
|elevation_m         = 9
|population_total    = 4580544
|population_as_of    = 2001
|population_metro    = 14681589
|population_metro_as_of = 2006
|population_metro_rank  = 3rd
|latd  = 22 |latm  = 34 |lats  = 22|latNS  = N
|longd = 88 |longm = 21 |longs = 50|longEW = E
|area_magnitude      = 9
|area_total          = 185
|area_telephone      = 91 (0)33
|postal_code         = 700 001 - 700 157
|vehicle_code_range  = WB-01 to WB-04
|unlocode            = INCCU
|website             = www.kolkatamycity.com
|footnotes           = 
}}
'''Kolkata''' ([[Bahasa Benggali]]: কলকাতা, {{lang-ne|कोलकाता}} {{IPA2|'kolkat̪a}}, dahulunya {{Audio|Hi-Calcutta.ogg|'''Calcutta'''}}) ialah [[Ibu kota|ibu negeri]] [[Bengal Barat]] yang terletak di tebing timur [[Sungai Hooghly]] di [[India]] timur. Dengan bilangan penduduk [[bandar raya]] sebanyak hampir lima juta, dan bilangan penduduk [[metropolitan]] melebihi 14 juta, Kolkata ialah [[aglomerasi bandar]] yang [[Senarai kawasan metropolitan yang paling ramai penduduk di India|ketiga terbesar]] dan bandar raya yang [[Senarai bandar raya yang paling ramai penduduk di India|keempat terbesar]] di India.

Kolkata bertindak sebagai ibu negara India semasa [[Raj British]] sehingga [[1911]]. Kolkata merupakan pusat [[pendidikan]], [[sains]], [[kebudayaan]], dan [[politik]] moden pada satu ketika, tetapi Kolkata mengalami [[kebekuan ekonomi]] pada tahun-tahun yang menyusul [[kemerdekaan]] India pada tahun [[1947]]. Bagaimanapun sejak tahun [[2000]], pembalikmudaan [[ekonomi]] telah menyekat kemerosotan yang mengerikan ini, dan telah menyebabkan peningkatan dalam pertumbuhan bandar raya Kolkata. Serupa dengan bandar raya besar yang lain, Kolkata terus menempuh masalah-masalah [[perbandaran]] seperti [[kemiskinan]], [[pencemaran]], dan [[kesesakan lalu lintas]]. Sebuah bandar raya yang bersemangat dan bertenaga dengan budaya sosial dan politik tersendiri, Kolkata dikenali untuk sejarah revolusinya, dari perjuangan kemerdekaan India hingga ke gerakan-gerakan puak kiri dan [[kesatuan sekerja]]. Dirujuk sebagai "Ibu Kota Kebudayaan India", "Bandaraya Perarakan", dan "Bandaraya Kegembiraan", Kolkata merupakan tempat asal kepada tokoh-tokoh seperti [[Rabindranath Tagore]], [[Subhas Chandra Bose]], [[Ibu Teresa]], [[Satyajit Ray]], dan [[Satyendranath Bose]].

== Penamaan ==
Nama ''Kolkata'' dan ''Calcutta'' [[Sejarah Kolkata#Nama dan asal|mungkin berasal]] daripada perkataan ''Kalikata'', nama untuk salah satu daripada tiga [[kampung]] di kawasan itu sebelum ketibaan pihak [[British]]. <ref name=Mukherji>{{Harv|Mukherjee|1991}}</ref> Perkataan "''Kalikata''" pula merupakan versi [[bahasa Inggeris]] untuk perkataan ''Kalikshetra'' ("Tanah dewi [[Kali]]"). Bagaimanapun, terdapat teori-teori lain mengenai asal nama ini. Penempatan asal bandar raya ini didakwa ditempatkan di tepi sebatang ''khal'' ([[bahasa Bengali]] untuk "[[terusan]]") yang mungkin melahirkan nama bandar raya ini. Selain itu, tempat ini dikenali untuk pengeluaran [[kapur]], dan nama "Kolkata" mungkin berasal daripada ''kali'' (bahasa Bengali untuk "kapur") dan ''kata'' (perkataan Bengali bagi "[[cangkerang]]"). Tambahan pula, nama ini mungkin juga berasal daripada istilah bahasa Bengali ''kilkila'' yang bermaksud "kawasan datar".<ref name=calcuttawebhistory>{{cite web
| url =http://www.calcuttaweb.com/history.shtml
| title =Kolkata (Calcutta): History
| publisher =Calcuttaweb.com
| language =
| accessdate =2006-06-01
| archive-date =2007-05-10
| archive-url =https://web.archive.org/web/20070510193408/http://www.calcuttaweb.com/history.shtml
| url-status =dead
}}</ref> Kerajaan Bengal Barat menukarkan nama rasmi bandar raya ''Calcutta'' menjadi ''Kolkata''; nama baru disahkan pada tahun [[2001]].

== Politik ==

=== Hubungan antarabangsa ===
Bandar-bandar kembar Kolkata adalah seperti di bawah:<ref name="Kolkata twinnings">{{cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/kolkata/A-tale-of-two-cities-Will-Kolkata-learn-from-her-sister/articleshow/25916888.cms|title=A tale of two cities: Will Kolkata learn from her sister?|last=Mazumdar|first=Jaideep|date=17 November 2013|newspaper=Times of India|accessdate=17 November 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20140723040319/http://timesofindia.indiatimes.com/city/kolkata/A-tale-of-two-cities-Will-Kolkata-learn-from-her-sister/articleshow/25916888.cms|archive-date=23 Julai 2014|location=New Delhi|url-status=live}}</ref>

* {{flagicon|Bangladesh}} [[Dhaka]], [[Bangladesh]]
* {{flagicon|China}} [[Kunming]], [[China]]
* {{flagicon|Greece}} [[Thessaloniki]], [[Yunani]]
* {{flagicon|Italy}} [[Naples]], [[Itali]]
* {{flagicon|Pakistan}} [[Karachi]], [[Pakistan]]
* {{flagicon|South Korea}} [[Incheon]], [[Korea Selatan]]
* {{flagicon|Ukraine}} [[Odessa]], [[Ukraine]]
* {{flagicon|USA}} [[Jersey City]], [[Amerika Syarikat]]
* {{flagicon|USA}} [[Long Beach]], Amerika Syarikat
* {{flagicon|USA}} [[Dallas]], Amerika Syarikat

== Ekonomi ==
[[Fail:KolkataFlowermarket.jpg|alt=Mallikghat flower market|thumb|Sebuah pusat jualan bunga jalanan di Kolkata.]]
{{Utama|Ekonomi Kolkata}}
Kolkata ialah pusat ekonomi dan kewangan di kawasan timur dan timur laut India serta menempatkan [[Bursa Saham Calcutta]].<ref name="CSE">{{cite web|url=http://www.cse-india.com/cse_factbook.htm|title=Genesis and growth of the Calcutta Stock Exchange|publisher=Calcutta Stock Exchange Association|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20060419055547/http://cse-india.com/cse_factbook.htm|archivedate=19 April 2006|accessdate=26 April 2006|df=dmy-all}}</ref> Nilai ekonomi Kolkata dianggarkan bernilai dari AS$60 ke AS$150 bilion ([[keluaran dalam negara kasar]] nominal), menjadikan Kolkata sebagai kawasan ketiga paling rancak di India.<ref name="gdp">* {{cite web|url=https://www.brookings.edu/research/global-metro-monitor/|title=Global city GDP 2014|date=22 Januari 2015|publisher=[[Brookings Institution]]|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170525113815/https://www.brookings.edu/research/global-metro-monitor/|archivedate=25 Mei 2017|accessdate=4 Mac 2017}}
* {{cite web|url=https://www.ukmediacentre.pwc.com/imagelibrary/downloadMedia.ashx?MediaDetailsID=1562|title=Global city GDP rankings 2008–2025|publisher=[[Pricewaterhouse Coopers|PwC]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20110504031739/https://www.ukmediacentre.pwc.com/imagelibrary/downloadMedia.ashx?MediaDetailsID=1562|archive-date=4 Mei 2011|accessdate=16 Disember 2009}}
* {{cite web|url=https://in.finance.yahoo.com/photos/the-top-15-indian-cities-by-gdp-1348807591-slideshow/the-top-15-indian-cities-by-gdp-photo-1348807049.html|title=India's top 15 cities with the highest GDP Photos Yahoo! India Finance|date=28 September 2012|publisher=[[Yahoo! Finance]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141009131024/https://in.finance.yahoo.com/photos/the-top-15-indian-cities-by-gdp-1348807591-slideshow/the-top-15-indian-cities-by-gdp-photo-1348807049.html|archivedate=9 Oktober 2014|accessdate=27 Mac 2017}}</ref> Kolkata pernah mengalami sedikit kemunduran ekonomi setelah kemerdekaan India, tetapi mula berkembang sejak 1990-an berikutan penswastaan ekonomi negara serta tindakan-tindakan oleh kerajaan negeri.<ref name="bbceco">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/programmes/crossing_continents/4830762.stm|title=Rising Kolkata's winners and losers|last=Dutta|first=Tanya|date=22 Mac 2006|accessdate=11 Disember 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120204123645/http://news.bbc.co.uk/2/hi/programmes/crossing_continents/4830762.stm|archivedate=4 Februari 2012|publisher=BBC|authorlink=Tanya Datta|url-status=live|df=dmy-all}}</ref> Industri [[teknologi maklumat dan komunikasi]] berkembang dengan begitu pesat di Kolkata pada kadar dua kali ganda kadar purata negara.<ref name="bbceco" />

==Demografi ==
Bancian pada 2011 meletakkan angka jumlah penduduk darerah Kolkata pada 4,486,679 orang dengan nilai kepadatan sebanyak 24,252 orang per kilometer persegi.<ref name="census">{{cite web|url=http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/prov_data_products_wb.html|title=Area, population, decennial growth rate and density for 2001 and 2011 at a glance for West Bengal and the districts: provisional population totals paper 1 of 2011: West Bengal|publisher=Registrar General & Census Commissioner, India|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120107060612/http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/prov_data_products_wb.html|archivedate=7 Januari 2012|accessdate=26 Januari 2012|df=dmy-all}}</ref> Angka ini menurun berbanding bancian sebelumnya pada 2001 sebanyak 1.88%. Angka jumlah penduduk bandar Kolkata ialah 4,496,694 orang manakala angka jumlah penduduk kawasan metropolitan ialah 14,112,536 orang pada tahun sama.<ref name="kolkatauapop2011">{{cite web|url=http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/india2/Million_Plus_UAs_Cities_2011.pdf|title=Urban agglomerations/cities having population 1 million and above|year=2011|work=Provisional population totals, census of India 2011|publisher=Registrar General & Census Commissioner, India|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111215163132/http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/india2/Million_Plus_UAs_Cities_2011.pdf|archivedate=15 Disember 2011|accessdate=26 Januari 2012}}</ref>

Bahasa utama masyarakat Kolkata ialah [[bahasa Benggali]] manakala [[bahasa Hindi]] dan [[Bahasa Urdu|Urdu]] ialah bahasa minoriti utama serta [[bahasa Inggeris]].<ref name="kmcbasicstat">{{cite web|url=https://www.kmcgov.in/KMCPortal/jsp/BasicStatistics.jsp|title=Basic statistics of Kolkata|publisher=Kolkata Municipal Corporation|url-status=live|archiveurl=https://archive.today/20120104175605/https://www.kmcgov.in/KMCPortal/jsp/BasicStatistics.jsp|archivedate=4 Januari 2012|accessdate=5 Februari 2012}}</ref><ref>{{cite news|url=http://indiatoday.intoday.in/story/west-bengal-mamata-banerjee-recognizes-six-non-bengali-languages/1/139450.html|title=West Bengal to have six more languages for official use|last=Roy|first=Anirban|date=27 Mei 2011|newspaper=India Today|accessdate=26 Januari 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110829190220/http://indiatoday.intoday.in/story/west-bengal-mamata-banerjee-recognizes-six-non-bengali-languages/1/139450.html|archivedate=29 Ogos 2011|location=Noida, India|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|url=http://archive.asianage.com/india/bengal-gives-second-language-status-urdu-18-areas-955|title=Bengal gives second language status to Urdu in 18 areas|date=4 Februari 2012|newspaper=Asian Age|accessdate=9 Februari 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161029045815/http://archive.asianage.com/india/bengal-gives-second-language-status-urdu-18-areas-955|archivedate=29 Oktober 2016|agency=[[Press Trust of India]]|location=New Delhi|url-status=live}}</ref> Kira-kira 76% penduduk Kolkata menuruti [[Hinduisme|agama Hindu]].<ref name="census2">{{cite web|url=http://www.census2011.co.in/census/city/215-kolkata.html|title=Kolkata City Census 2011|publisher=Census 2011 India|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160427001813/http://www.census2011.co.in/census/city/215-kolkata.html|archivedate=27 April 2016|accessdate=10 Mei 2016|df=dmy-all}}</ref>  

==Prasarana==

=== Pendidikan ===
{{Utama|Pendidikan di Kolkata}}
Kadar celik huruf masyarakat Kolkata ialah 87.14%, banyak melebihi kadar purata negara iaitu kira-kira 74%.<ref name="2011 pp table3A2">{{cite web|url=http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/prov_data_products_wb.html|title=Sex ratio, 0–6 age population, literates and literacy rate by sex for 2001 and 2011 at a glance for West Bengal and the districts: provisional population totals paper 1 of 2011: West Bengal|publisher=Registrar General & Census Commissioner, India|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120107060612/http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/prov_data_products_wb.html|archivedate=7 Januari 2012|accessdate=29 Januari 2012|df=dmy-all}}</ref> Sekolah-sekolah Kolkata dikawal oleh kedua-dua pihak kerajaan dan swasta, dan kebanyakan sekolah ialah sekolah agama. Kolkata seperti kebanyakan kawasan India mengamalkan sistem "10+2+3" - 10 tahun persekolahan diikuti dengan dua tahun di kolej rendah dan tiga tahun dalam pengajian ijazah.<ref name="ncert policy">{{cite web|url=http://www.ncert.nic.in/oth_anoun/npe86.pdf|title=National Policy on Education (with modifications undertaken in 1992)|publisher=National Council of Educational Research and Training|accessdate=10 Disember 2012}}</ref><ref>{{cite web|url=http://indiatoday.intoday.in/story/10-2-3-scheme-seeks-to-divide-schooling-into-two-stages-of-education/1/203052.html|title=10+2+3: A Game of Numbers?|last=Vyas|first=Neena|date=30 Jun 2012|work=India Today|accessdate=10 Disember 2012}}</ref> Bahasa-bahasa pengantar lazim ialah bahasa Benggali dan Inggeris; bahasa Hindi dan Urdu juga digunakan, terutamanya di pusat Kolkata.<ref name="educationsystem">{{cite web|url=http://www.wbsed.gov.in/wbsed/readwrite/AnnualReportSchoolEducation_07-08.pdf|title=Annual Report 2007––2008|publisher=Department of School Education, Government of West Bengal|page=69|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120426042043/http://www.wbsed.gov.in/wbsed/readwrite/AnnualReportSchoolEducation_07-08.pdf|archivedate=26 April 2012|accessdate=10 Disember 2011|df=dmy-all}}</ref><ref>{{cite web|url=http://wbbse.org/skolkata.htm|title=List of schools in Kolkata|publisher=West Bengal Board of Secondary Education|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111125210807/http://wbbse.org/skolkata.htm|archivedate=25 November 2011|accessdate=10 Disember 2011|df=dmy-all}}</ref>
[[Fail:Kolkata Airport Terminal (14668163978).jpg|thumb|207x207px|Terminal [[Lapangan Terbang Antarabangsa Netaji Subhas Chandra Bose]].]]

=== Pengangkutan ===
{{Utama|Pengangkutan di Kolkata}}
Pengangkutan awam bas ialah pengangkutan yang paling banyak digunakan oleh masyarakat Kolkata dengan perkhidmatan bas disediakan oleh pihak kerajaan dan swasta. Kolkata Metro yang ditubuhkan pada 1984 ialah sistem aliran deras bawah tanah tertua India, dan menghubungkan kawasan utara dan selatan bandar. Kolkata mempunyai jalinan pengangkutan dengan ibu negara Bangladesh, [[Dhaka]]. Pengangkutan udara bandar diselia oleh [[Lapangan Terbang Antarabangsa Netaji Subhas Chandra Bose]].

== Rujukan ==
<references />

== Pautan luar ==
{| align=right
|
{{IndicText}}
|-
|
{{sisterlinks|Kolkata}}
|}

<div class="references-small">
{{wikivoyage|Kolkata}}
* [http://www.kolkatamycity.com/ Perbadanan Perbandaran Kolkata]
* [http://www.cmdaonline.com/ Pihak Berkuasa Kemajuan Perbandaran Kolkata]
* [http://www.wbgov.com/e-gov/English/EnglishHomePage.asp Kerajaan Bengal Barat]
* [http://www.mapsofindia.com/maps/westbengal/kolkata-city-map.htm Peta bandar raya Kolkata]
* [http://maps.google.com/maps?q=kolkata,india&spn=0.142004,0.240704&t=k&hl=en Kolkata di peta-peta Google]
* [http://www.freewebs.com/calcuttacity Maklumat praktik, peta, pautan, gambar & resipi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070312104013/http://www.freewebs.com/calcuttacity/ |date=2007-03-12 }}
* [http://www.wunderground.com/cgi-bin/findweather/getForecast?query=kolkata Cuaca kini di Kolkata]
* [http://oldsite.library.upenn.edu/etext/sasia/calcutta1947/ Kolkata 1945: sebuah album gambar foto tentera Amerika] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080512083108/http://oldsite.library.upenn.edu/etext/sasia/calcutta1947/ |date=2008-05-12 }}
* [http://www.flickr.com/groups/kolkata/ Gambar foto Kolkata @ Flickr]
* [http://cityofpalaces.tripod.com Kolkata: Bandaraya Istana-istana]
* [http://www.calcuttaweb.com/ Calcuttaweb: panduan menyeluruh]
* [http://userpages.umbc.edu/~achatt1/calcutta.html Bandar Raya Menawan Selama-lamanya] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070520093729/http://userpages.umbc.edu/~achatt1/calcutta.html |date=2007-05-20 }}
* [http://www.lonelyplanet.com/worldguide/destinations/asia/india/kolkata/ Planet Kesepian Kolkata]
</div>

{{Metropolitan_Cities_of_India}}

{{India state and UT capitals}}
{{Kawalan kewibawaan}}

[[Kategori:Kolkata]]
[[Kategori:Bandar raya dan bandar di India]]