Lihat sumber bagi Afrika Selatan

{{Infobox country
|native_name =
 {{collapsible list
  |titlestyle = background:transparent;text-align:left;padding-left:2.5em;font-size:85%;<!--size of [show]/[hide] link-->
  |liststyle = text-align:center;white-space:nowrap;
  |title = {{resize|125%|Republik Afrika Selatan}}<br><center>ريڤوبليك أفريک سلاتن<br><center>''Republic of South Africa''
  | {{small|{{nobold|''10 nama rasmi lain:''<ref>{{cite web |url=http://www.constitutionalcourt.org.za/site/theconstitution/thetext.htm |title=The Constitution |publisher=Constitutional Court of South Africa |accessdate=3 September 2009}}</ref>}}}}
  | {{native name|af|{{small|Republiek van Suid-Afrika}}|fontsize=68%}}
  | {{native name|nr|{{small|iRiphabliki yeSewula Afrika}}|fontsize=68%}}
  | {{native name|xh|{{small|iRiphabliki yomZantsi Afrika}}|fontsize=68%}}
  | {{native name|zu|{{small|iRiphabhuliki yaseNingizimu Afrika}}|fontsize=68%}}
  | {{native name|ss|{{small|iRiphabhulikhi yeNingizimu Afrika}}|fontsize=68%}}
  | {{native name|nso|{{small|Repabliki ya Afrika-Borwa}}|fontsize=68%}}
  | {{native name|st|{{small|Rephaboliki ya Afrika Borwa}}|fontsize=68%}}
  | {{native name|tn|{{small|Rephaboliki ya Aforika Borwa}}|fontsize=68%}}
  | {{native name|ts|{{small|Riphabliki ra Afrika Dzonga}}|fontsize=68%}}
  | {{native name|ve|{{small|Riphabuḽiki ya Afurika Tshipembe}}|fontsize=68%}}
 }}
|common_name = Afrika Selatan
|image_flag = Flag of South Africa.svg
|alt_flag =
|image_coat = Coat of arms of South Africa.svg
|alt_coat =
|symbol_type = Jata
|national_motto = "{{unicode|!ke e: ǀxarra ǁke}}"&nbsp;{{small|([[ǀBahasa Xam|ǀXam]])}}<br/>{{small|"Bersatu dalam Kepelbagaian"}}
|national_anthem = Nkosi Sikelel' iAfrika atau dalam bahasa Melayu "Tuhan Rahmati Afrika"<br><br><center>[[File:South African national anthem.oga|center]]
|image_map = Location South Africa AU Africa.svg
|map_caption = {{map caption|countryprefix=|location_color=biru tua|region=Afrika|region_color=kelabu tua|subregion=[[Kesatuan Afrika]]|subregion_color=biru muda}}
|image_map2 = South Africa - Location Map (2013) - ZAF - UNOCHA.svg
|capital = {{unbulleted list |[[Pretoria]] {{small|(eksekutif)}} |[[Bloemfontein]] {{small|(kehakiman)}} |[[Cape Town]] {{small|(perundangan)}}}}
|latd= |latm= |latNS= |longd= |longm= |longEW=
|largest_city = {{nowrap|[[Johannesburg]]<ref>{{cite web |url=http://www.citypopulation.de/World.html |title=Principal Agglomerations of the World |publisher=Citypopulation.de |accessdate=30 Oktober 2011}}</ref><!--end nowrap:-->}}
|official_languages = <ref group=Note>Bahasa-bahasa [[Bahasa Khoi|Khoi]], [[Bahasa Nama|Nama]] dan [[bahasa-bahasa San|San]], [[Bahasa Isyarat Afrika Selatan]], [[Bahasa Jerman|Jerman]], [[Bahasa Yunani|Yunani]], [[Bahasa Gujarati|Gujarati]], [[Bahasa Hindi|Hindi]], [[Bahasa Portugis|Portugis]], [[Bahasa Tamil|Tamil]], [[Bahasa Telegu|Telegu]], [[Bahasa Urdu|Urdu]], [[Bahasa Arab|Arab]], [[Bahasa Ibrani|Ibrani]], [[Bahasa Sanskrit|Sanskrit]] dan "bahasa-bahasa lain yang digunakan untuk tujuan keagamaan di Afrika Selatan" mempunyai status istimewa ([http://www.constitutionalcourt.org.za/site/constitution/english-web/ch1.html Bab 1, Artikel 6 dari Perlembagaan Afrika Selatan]).</ref> 
 {{collapsible list
  |titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal;
  |title = [[Bahasa-bahasa Afrika Selatan|11 bahasa]]
  |liststyle = border-top:1px solid #aaa;
  | [[Bahasa Afrikaans]] | |[[Bahasa Sotho Utara]] | [[Bahasa Inggeris Afrika Selatan|Inggeris]] | [[Bahasa Ndebele Selatan]]|[[Bahasa Sotho|Sotho Selatan]]   |[[Bahasa Swati]] |[[Bahasa Tsonga]] |[[Bahasa Tswana]] |[[Bahasa Venda]] |[[Bahasa Xhosa]] |[[Bahasa Zulu]]
 }}
|ethnic_groups =
 {{unbulleted list
  | {{nowrap|80.2% [[Orang kulit hitam|Hitam Afrika]]}}
  |  8.8% [[Orang kulit berwarna]]
  |  8.4% [[Orang kulit putih Afrika Selatan|Putih]]
  |  2.5% [[Orang Asia Afrika Selatan Putih|India atau Asia]]
 }}
|ethnic_groups_year = 2014<ref>[http://beta2.statssa.gov.za/publications/P0302/P03022014.pdf Mid-year population estimates 2014]. Statistics South Africa</ref>
|demonym = [[Demografi Afrika Selatan|Orang Afrika Selatan]]
|government_type = [[Republik]]
|leader_title1 = [[Presiden Afrika Selatan|Presiden]]
|leader_name1 = [[Cyril Ramaphosa]]
|leader_title2 = [[Timbalan Presiden Afrika Selatan|Timbalan Presiden]]
|leader_name2 = [[David Mabuza]]
|legislature = [[Parlimen Afrika Selatan|Parlimen]]
|upper_house = [[Majlis Kebangsaan Provinsi|Majlis Kebangsaan]]
|lower_house = [[Perhimpunan Kebangsaan Afrika Selatan|Perhimpunan Kebangsaan]]
|sovereignty_type = Kemerdekaan
|sovereignty_note = {{nowrap|dari [[United Kingdom]]}}
|established_event1 = [[Kesatuan Afrika Selatan|Kesatuan]]
|established_date1 = 31 Mei 1910
|established_event2 = [[kedudukan Westminster 1931|Pentadbiran-sendiri]]
|established_date2 = 11 Disember 1931
|established_event3 = [[Referendum Afrika Selatan, 1960|Republik]]
|established_date3 = 31 Mei 1961
|established_event4 = [[Demokrasi]]
|established_date4 = 27 April 1994
|area_rank = ke-25
|area_magnitude = 1 E12
|area_km2 = 1,221,037
|area_sq_mi = 471,443
|area_footnote =
|percent_water = 0.380
|population_estimate = 59,622,350<ref>{{Cite web|url=http://www.statssa.gov.za/publications/P0302/P03022020.pdf|title=Mid-year population estimates|date=9 July 2020|publisher=Statistics South Africa|access-date=9 July 2020|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20190729223342/http://www.statssa.gov.za/publications/P0302/P03022019.pdf|archive-date=29 July 2019}}</ref>
|population_estimate_rank = ke-24
|population_estimate_year = 2019
|population_census = 51,770,560<ref name=census2011-inbrief />{{rp|18}}
|population_census_year = 2011
|population_density_km2 = 42.4
|population_density_sq_mi = 
|population_density_rank = ke-169
|GDP_PPP = $767,200 bilion<ref>{{Cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/geos/sf.html|title=South Africa Economy Overview|publisher=CIA The World Factbook|access-date=2020-09-20|archive-date=2020-05-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20200522154850/https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/geos/sf.html|url-status=dead}}</ref> 
|GDP_PPP_rank = ke-30
|GDP_PPP_year = 2017
|GDP_PPP_per_capita = $13,600<ref>{{Cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/geos/sf.html|title=South Africa Economy Overview|publisher=CIA The World Factbook|access-date=2020-09-20|archive-date=2020-05-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20200522154850/https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/geos/sf.html|url-status=dead}}</ref> 
|GDP_PPP_per_capita_rank = ke-90
|GDP_nominal = {{nowrap|$323.809 bilion<ref name=imf2/>}}
|GDP_nominal_rank = ke-35
|GDP_nominal_year = 2015
|GDP_nominal_per_capita = $5,902<ref name=imf2/>
|GDP_nominal_per_capita_rank = ke-88
|Gini_year = 2009
|Gini_change =  <!--increase/decrease/steady-->
|Gini = 63.1 <!--number only-->
|Gini_ref =<ref name="wb-gini">{{cite web |url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/ |title=Gini Index |publisher=World Bank |accessdate=2 March 2011}}</ref>
|Gini_rank = <!-- 2nd --><!-- hid rank as source not clear -->
|HDI_year = 2013<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
|HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady-->
|HDI = 0.658 <!--number only-->
|HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr14-summary-en.pdf |title=2014 Human Development Report Summary |date=2014 |accessdate=27 July 2014 |publisher=United Nations Development Programme | pages=21–25}}</ref>
|HDI_rank = 118th
|currency = [[Rand Afrika Selatan]]
|currency_code = ZAR
|time_zone = [[Waktu Piawai Afrika Selatan|SAST]]
|utc_offset = +2
|time_zone_DST = |DST_note = |utc_offset_DST =
|antipodes =
|date_format =
|drives_on = [[Trafik tangan-kanan dan tangan-kiri|kiri]]
|calling_code = [[+27]]
|iso3166code =
|cctld = [[.za]]
}}
 
'''Afrika Selatan''', secara rasminya '''Republik Afrika Selatan''' ({{Jawi|ريڤوبليك أفريک سلاتن}}, {{lang-en|Republic of South Africa}}, ''''RSA''), ialah negara paling selatan di benua [[Afrika]]. Ia bersempadan dengan [[Namibia]], [[Botswana]] dan [[Zimbabwe]] di utara, [[Mozambique]] dan [[Eswatini]] di timur laut. Manakala, keseluruhan negara [[Lesotho]] terletak di dalam pedalaman Afrika Selatan.
<ref>{{cite web|url=http://britannica.com/place/lesotho|title=Lesotho|publisher=Britannica.com}}</ref> Dengan penduduk lebih daripada 59 juta orang, negara ini berada di tangga ke-24 dari segi penduduk paling ramai di dunia. Afrika Selatan mempunyai tiga ibu kota: [[Pretoria]] (eksekutif), [[Bloemfontein]] (kehakiman) dan [[Cape Town]] (perundangan). Bandar terbesarnya ialah [[Johannesburg]] dan di sana juga terletak mahkamah yang paling tinggi iaitu [[Mahkamah Perlembagaan]]. Kira-kira 80% orang Afrika Selatan berketurunan kulit hitam dari Afrika <ref>{{cite web|url=https://businesstech.co.za/news/government/260219/south-africas-white-population-is-still-shrinking/#:~:text=South%20Africa%E2%80%99s%20black%20African%20population%20has%20grown%20from,1.45%20million%20people%20over%20the%20same%20period%20%282.5%25%29.|title=South Africa’s white population is still shrinking|publisher=business.co.za}}</ref>, terbahagi kepada pelbagai kumpulan etnik yang berbahasa Afrika. Baki penduduknya pula terdiri daripada komuniti keturunan kulit putih dari Eropah, Asia dan berbilang kaum. Pada suatu masa dahulu, kerajaan negara ini dikecam kerana [[aparteid|dasar aparteidnya]] tetapi sekarang ia sebuah negara [[demokratik]] dengan penduduk kulit putih terbesar di benua Afrika. 
 
Afrika Selatan terdiri daripada masyarakat pelbagai etnik yang merangkumi pelbagai budaya, bahasa dan agama. Sifat [[Masyarakat majmuk|pluralistik]] masyarakatnya  dapat dilihat dalam pengiktirafan perlembagaan terhadap 11 [[bahasa rasmi]]<ref>{{cite web|url=https://southafrica-info.com/arts-culture/11-languages-south-africa/|title=The 11 languages of South Africa|publisher=SouthAfrica-info.com}}</ref>, dan bahasa Inggeris ialah bahasa kelima paling banyak dituturkan di negara ini.<ref>{{cite web|url=http://www.southafrica.info/about/facts.htm|title=The people of South Africa|publisher=SouthAfrica-info.com|access-date=2021-01-28|archive-date=2008-07-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20080719213531/http://www.southafrica.info/about/facts.htm|url-status=bot: unknown}}</ref> Menurut bancian 2011, dua bahasa rasmi yang paling banyak dituturkan ialah [[bahasa Zulu|Zulu]] (22.7%) dan [[bahasa Xhosa|Xhosa]] (16.0%). <ref>{{cite book |title=Census 2011: Census in brief |url=http://www.statssa.gov.za/census/census_2011/census_products/Census_2011_Census_in_brief.pdf |publisher=Statistics South Africa |location=Pretoria |year=2012 |isbn=978-0621413885 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150513171240/http://www.statssa.gov.za/census/census_2011/census_products/Census_2011_Census_in_brief.pdf |archive-date=13 May 2015 |url-status=live |pages=23–25 }}</ref> Dua bahasa lain yang utama di sini berasal dari Eropah: [[Bahasa Afrikaans|Afrikaans]] (13.5%) dikembangkan dari [[Belanda]] dan berfungsi sebagai bahasa pertama Afrika Selatan untuk golongan berwarna dan putih; [[Bahasa Inggeris]] (9.6%) adalah kesan peninggalan penjajahan British, dan biasanya digunakan dalam kehidupan awam dan [[komersial]]. Negara ini ialah salah satu daripada negara di benua Afrika yang tidak pernah mengalami [[kudeta]], dan [[pilihan raya]] biasa telah diadakan selama lebih satu abad. Namun, sebahagian besar orang Afrika Selatan kulit hitam tidak diberikan [[hak mengundi]] sehingga tahun 1994.
 
Afrika Selatan ialah negara membangun dan berada di kedudukan ke-113 dalam [[Indeks Pembangunan Manusia]], ketujuh tertinggi di rantau Afrika. Ia telah diklasifikasikan oleh [[Bank Dunia]] sebagai [[negara industri baru]], dengan ekonomi kedua terbesar di Afrika, dan dan ke-33 terbesar di dunia.<ref>{{cite web|url=http://data.worldbank.org/country/south-africa |title=South Africa |publisher=World Bank |access-date=30 October 2011}}</ref> Perlombongan merupakan industri yang penting dan negara ini merupakan pengeluar [[emas]], [[berlian]], [[platinum]] dan [[kromium]] yang terbesar di dunia. <ref>{{cite web|url=https://www.britannica.com/place/South-Africa/Economy|title=Resources and power|publisher=Britannica.com}}</ref>Afrika Selatan juga mempunyai [[Tapak Warisan Dunia UNESCO]] yang paling banyak di Afrika. Negara ini mempunyai kekuatan pertengahan di arena antarabangsa; ia mengekalkan pengaruh wilayah yang signifikan dan merupakan anggota [[Negara-Negara Komanwel|negara Komanwel]] dan [[G20]]. Walau bagaimanapun, [[jenayah]], [[kemiskinan]] dan [[ketidaksamarataan]] tetap berleluasa, dengan kira-kira seperempat penduduk [[pengangguran|menganggur]] dan hidup dengan pendapatan kurang daripada AS $ 1,25 sehari. Lebih-lebih lagi, [[perubahan iklim]] adalah isu penting bagi Afrika Selatan: ia merupakan penyumbang utama perubahan iklim akibat pengeluaran gas kesan ''Greenhouse'' ke-14 terbesar pada 2018 (sebahagian besarnya disebabkan oleh [[industri arang batu]])<ref>{{Cite web|date=2018-10-15|title=The Carbon Brief Profile: South Africa|url=https://www.carbonbrief.org/the-carbon-brief-profile-south-africa|access-date=2020-11-26|website=Carbon Brief|language=en}}</ref>, dan rentan terhadap banyak kesannya, kerana persekitaran air yang tidak selamat dan komuniti yang rentan.

== Sejarah ==
''Untuk rencana lanjutan lihat: [[Sejarah Afrika Selatan]]''

Afrika Selatan merupakan antara negara yang mempunyai kesan peninggalan tertua di dunia.<ref>{{cite book|last=Wymer|first=John|coauthor=Singer, R|year=1982|title=The Middle Stone Age at Klasies River Mouth in South Africa|location=Chicago|publisher=University of Chicago Press|isbn=0226761037}}</ref> Ramai puak telah menjadi penghuninya termasuklah puak [[Khoi]], [[Bushmen]], [[Xhosa]] dan [[Zulu]]. Peneroka Belanda telah tiba di sini pada [[1652]] dan mereka dikenali sebagai [[Afrikaner]] atau Boer. Mereka telah membuka penempatan mereka di [[Tanjung Harapan, Afrika Selatan|Tanjung Harapan]]. Pada tahun 1795 tentera British telah menawan koloni ini dan ia dikembalikan kepada Belanda pada 1803. Tetapi tiga tahun kemudian mereka menjajah koloni ini semula. <ref>{{cite web|url=http://www.localhistories.org/southafrica.html|title=A short history of South Africa|publisher=localhistories.org}}</ref> Kaum kulit putih asal iaitu Afrikaner tidak berpuas hati dengan pemerintahan British dan memulakan migrasi besar-besaran ke kawasan pedalaman di mana mereka berperang dengan kaum kulit hitam dan berjaya membuka beberapa wilayah yang baharu. Pada mulanya pihak British dapat hidup dengan harmoni dengan kedua-dua republik Boer di utara ini tetapi  penemuan [[emas]] dan [[berlian]] yang banyak di [[Republik Transvaal|Transvaal]] telah mencetuskan [[Perang British-Belanda]] dan dua perang Boer. Akhirnya pada tahun [[1910]], empat republik utama telah digabungkan di bawah [[kesatuan Afrika Selatan]]. Pada 1931, Afrika Selatan telah menjadi [[Empayar British|jajahan British]] sepenuhnya. 

===Perhubungan Portugis===
Pada masa dari perhubungan Eropah, kumpulan etnik yang dominan ialah kaum berbahasa Bantu yang telah berhijrah dari bahagian-bahagian lain di Afrika lebih kurang seribu tahun sebelum. Kedua-dua kumpulan bersejarah utama ialah orang Xhosa dan [[orang Zulu|Zulu]].<!-- anggaran populasi? --> 

Pada 1487, pengembara Portugis iaitu [[Bartolomeu Dias]] merupakan pelayar Eropah pertama yang berjaya mendarat di selatan Afrika.<ref name=domville-25>{{cite book|last=Domville-Fife|first=C.W.|title=The encyclopedia of the British Empire the first encyclopedic record of the greatest empire in the history of the world ed.|year=1900|publisher=Rankin|location=London|page=25|url=http://www.archive.org/stream/encyclopediaofbr01domvuoft#page/24/mode/2up}}</ref> Pada 4 Disember, dia mendarat di [[Teluk Walvis|Teluk Walfisch]] (kini dikenali sebagai Teluk Walvis di [[Namibia]]). Ini ialah titik selatan paling jauh dicapai selepas pelayar Portugis terdahulu [[Diogo Cao]] menjumpai Cape Cross. Dias terus ke pantai barat selatan Afrika. Selepas 8 Januari 1488, beliau dihalang oleh ribut daripada meneruskan perjalanan di sepanjang pantai, lalu terus belayar melalui tanjung yang paling selatan di Afrika  yang dipanggilnya ''Cabo das Tormentas'' (Tanjung Ribut) kerana berlayar dalam ribut yang dahsyat dan laut yang bergelora. Beliau dan anak kapalnya hanya dapat berlayar ke [[Liberia]] sebelum berpatah balik.<ref>{{cite web|url=http://britannica.com/biography/Bartolomeu-Diaz|title=Bartolomeu Diaz|publisher=Britannica.com}}{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Walaupun tidak berjaya sampai ke benua Asia, ekspedisinya telah berjaya membuka jalan pelayaran dari Eropah ke Asia, teruatamanya ke Hindia Timur yang kaya dengan pelbagai jenis rempah. Rajanya, [[João II]], telah menukar nama tanjung itu kepada nama ''Cabo da Boa Esperanca'', atau [[Tanjung Harapan, Afrika Selatan|Tanjung Harapan]], kerana ia memberi harapan baharu kepada Portugal untuk menjelajah dan menakluki [[Hindia Timur]].<ref>{{cite book |last1=Mackenzie |first1=W. Douglas |last2=Stead |first2=Alfred |title=South Africa: Its History, Heroes, and Wars |publisher=The Co-Operative Publishing Company |location=Chicago |year=1899}}</ref>

===Ketibaan Belanda===

{{Refimprove section|date=September 2014}}
[[File:Charles Bell - Jan van Riebeeck se aankoms aan die Kaap.jpg|thumb|left|Ketibaan [[Jan van Riebeeck]], orang Eropah pertama yang menduduki Afrika Selatan, dengan [[Devil's Peak (Cape Town)|Devil's Peak]] pada latarbelakang]]
Menjelang awal abad ketujuh belas, kuasa maritim Portugal telah mula merosot, dan pedagang Inggeris dan Belanda telah bergabung untuk menghapuskan [[monopoli]] Portugis terhadap perdagangan rempah di Hindia Timur<ref name="Pakeman">{{cite book | last = Pakeman, SA| authorlink = | title = Nations of the Modern World: Ceylon|edition= 1964|pages= 18–19 | publisher = Frederick A Praeger, Publishers| asin= B0000CM2VW}}</ref>. Pada awalnya pada tahun 1601 pihak [[Syarikat Hindia Timur British]] tidak berlabuh di Cape, tetapi memilih [[Pulau Ascension]] dan [[Saint Helena|Pulau St. Helena]] sebagai pelabuhan alternatif<ref name="Kaap">{{cite book | last = Alexander Wilmot & John Centlivres Chase| authorlink = | title = History of the Colony of the Cape of Good Hope: From Its Discovery to the Year 1819 |edition= 2010 |pages= 1–548 | publisher = Claremont: David Philip (Pty) Ltd| isbn= 978-1144830159}}</ref>. Minat Belanda terhadap Cape telah terangsang selepas 1647, apabila dua pekerja [[Syarikat Hindia Timur Belanda]] telah terdampar di sana selama beberapa bulan. Kelasi tersebut dapat terus hidup dengan mendapatkan air segar dan daging daripada penduduk tempatan. Mereka juga berjaya menanam sayur-sayuran di tanah yang subur<ref name="zastudy">{{cite book|last=Kaplan|first=Irving|title=Area Handbook for the Republic of South Africa|pages=46–771|url=http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED056947.pdf}}</ref>. Apabila mereka kembali ke Belanda mereka dilaporkan baik dan berpendapat Cape berpotensi sebagai "gudang dan taman" tempat persinggahan kapal untuk pelayaran panjang ke rantau Asia<ref name="Kaap"/>. 

Pada 1652, satu abad setengah selepas penemuan laluan Cape, [[Jan van Riebeeck]] dan rombongannya sebanyak 90 kelasi kapal telah tiba dari Belanda dan mendirikan stesen pengisian semula minyak kapal di [[Cape Town]] - perhentian penting dari segi geografi dan politik, kerana ia ialah satu-satunya laluan perdagangan awal dari Eropah dan Amerika ke India, 'Kepulauan Rempah-rempah' Hindia Timur, dan Timur<ref>{{cite web|url=http://courses.wcupa.edu/jones/his311/timeline/t-19saf.htm|title=African History Timeline|publisher=West Chester University of Pennsylvania|access-date=2020-09-21|archive-date=2009-01-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20090107070748/http://courses.wcupa.edu/jones/his311/timeline/t-19saf.htm|url-status=dead}}</ref>. Demi mengembangkan ekonomi mereka di sana pihak Belanda telah membawa masuk [[perhambaan|hamba]] yang kebanyakannya dari [[Jawa|kepulauan Jawa]] dan [[Melaka]] sebagai buruh kasar.<ref>{{cite web|url=http://www.iloveborneo.my/berita-dunia/kenali-cape-malay-kaum-melayu-yang-hidup-di-afrika-selatan/|title=Kenali Cape Malay, Kaum Melayu Yang Hidup Di Afrika Selatan|publisher=IloveBorneo.my}}</ref> Selain itu hamba abdi juga dibawa masuk dari negara berhampiran seperti [[Madagaskar]] dan sebahagian Afrika Timur<ref name="Worden">{{cite book | last = Worden| first = Nigel| authorlink = | title = Slavery in Dutch South Africa|edition= 2010|pages= 40–43 | publisher = Cambridge University Press| isbn = 978-0-521-15266-2| date = 5 August 2010}}</ref>. Di samping itu, van Riebeeck telah membebaskan kelasi kapalnya yang telah berumah tangga untuk menjadi petani dan mengerjakan ladang di sana; dan golongan ini dikenali sebagai Free Burghers (golongan Burgher yang bebas, yang juga dipanggil [[Afrikaner|Boer]]).<ref>{{cite web|url=http://www.http://www.historyworld.net/wrldhis/plaintexthistories.asp?historyid=aa62/|title=HISTORY OF SOUTH AFRICA|publisher=historyworld.net|access-date=2021-08-14|archive-date=2018-09-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20180912072355/http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/8490524.stm|url-status=dead}}</ref> Oleh sebab mereka berkembang ke timur, peneroka Belanda telah bertembung dengan orang Xhosa di barat daya dan satu siri peperangan, yang dikenali sebagai [[Perang Xhosa|Perang Cape Frontier]] telah tercetus.

===Ketibaan dan Penjajahan British===

Pada awalnya, pihak British tidak berminat dengan Tanjung Harapan, walaupun mereka sedar ia jalan perdagangan yang penting ke Asia. Namun demikian apabila kerajaan Belanda jatuh ke tangan  musuh ketat British iaitu pihak Perancis pada tahun 1794, pihak British telah mengambil keputusan untuk menakluki koloni di Tanjung Harapan. Satu peperangan telah meletus antara British dan Belanda, yang dikenali sebagai [[Pertempuran di Muzenberg]]. Dalam masa 3 bulan, pihak Belanda telah tewas dan terpaksa menyerah kalah. British telah menduduki koloni itu sehingga tahun 1802 selepas [[Perjanjian Amiens 1802|Perjanjian Amiens]], di mana koloni ini dipulangkan semula kepada pihak Belanda<ref>{{cite web|url=https://www.colonialvoyage.com/dutch-south-africa/
|title=The Dutch in South Africa|publisher=Colonial Voyage}}</ref>. Walaupun begitu dalam masa yang singkat, iaitu pada tahun 1806, koloni ini jatuh semula ke tangan British selepas [[Pertempuran di Blaauwberg]]. <ref>{{cite web|url=http://www.thegreatkaroo.com/page/battle_of_blaauwberg
|title=Battle of Blaauwberg|publisher=The Great Karoo}}</ref>

Pada awal 1800an, ramai peneroka Belanda keluar dari koloni di Tanjung Harapan, yang berada di bawah kawalan British. Mereka berhijrah secara besar-besaran ke kawasan pedalaman dan ini dikenali sebagai [[Perjalanan Dura Besar|Voortrek]], dan hasilnya mereka membuka beberapa penempatan baharu. Pertamanya mereka telah menubuh [[Republik Natal]] tetapi setelah ia jatuh ke tangan British, mereka berhijrah semula dan membuka dua penempatan baharu yang lain iaitu [[Negara Bebas Oranye]], dan rantau [[Republik Transvaal|Transvaal]]. Pihak Boer telah mengasaskan Republik Boer iaitu [[Republik Transvaal|Republik Selatan Afrika]] (kini wilayah [[Gauteng]], [[Limpopo]], [[Mpumalanga]] dan Barat Laut) dan ''Orange Free State'' ([[Negara Bebas Oranye]]).

Penemuan [[berlian]] pada tahun 1867 dan [[emas]] pada tahun 1884 di kawasan pedalaman memulakan [[Revolusi Mineral]] dan peningkatan pertumbuhan ekonomi dan [[migrasi]]. Ini mendorong orang Eropah-Afrika Selatan untuk mendapatkan kawalan terhadap orang tempatan. Perjuangan untuk mengawal sumber-sumber ekonomi yang penting ialah faktor dalam hubungan antara Eropah dan penduduk peribumi dan juga antara Boer dan British.<ref>{{cite book|author=Williams, Garner F|title=The Diamond Mines of South Africa, Vol II|year=1905|publisher=B. F Buck & Co.|location=New York|pages=Chapter XX|url=http://www.farlang.com/diamonds/williams_diamond_mines_2/page_285}}</ref>

[[Perang Anglo-Zulu]] telah berlaku pada tahun 1879 antara Empayar British dan [[Kerajaan Zulu]]. Susulan kejayaan [[Henry Herbert, Earl Carnarvon ke-4|Lord Carnarvon]] dalam menyatukan [[Kanada]], ramai yang menganggap  usaha politik yang sama, ditambah dengan kempen ketenteraan, mungkin dapat menyatukan kerajaan British di Cape Colony, kawasan puak kulit hitam dan juga republik Boer di Afrika Selatan. Pada tahun 1874, Sir Henry Bartle frère telah dihantar ke Afrika Selatan sebagai Pesuruhjaya Tinggi bagi Empayar British untuk melaksanakan rancangan ini. Salah satu halangan kepada penyatuan Afrika Selatan di bawah jajahan British ialah kehadiran negara-negara bebas seperti [[Republik Selatan Afrika]] dan [[Kerajaan Zulu]]. Kerajaan Zulu mengalahkan British dengan teruk dalam [[Pertempuran Isandlwana]]. Namun demikian, setelah berperang sekian lama, akhirnya pihak Zulu telah tewas dan kerajaannya jatuh ke tangan British.

[[File:Boers 1881.gif|thumb|left|[[Orang Boer]] bertempur (1881)]]
Republik Boer berjaya menentang pencerobohan British semasa [[Perang Boer Pertama]] (1880-1881) dengan menggunakan taktik [[gerila|perang gerila]], yang sesuai dengan persekitaran tempatan. British kembali dengan jumlah tentera yang lebih besar, lebih banyak pengalaman dan strategi baharu dalam [[Perang Boer Kedua]] (1899-1902). Meskipun pada awalnya mereka mengalami kekalahan yang agak teruk disebabkan ramai tenteranya meninggalkan medan perang, akhirnya mereka berjaya menewaskan pihak Boer.

Di dalam negara ini, dasar-dasar anti-British dalam kalangan orang kulit putih Afrika Selatan memberi tumpuan kepada kemerdekaan. Semasa penjajahan Belanda dan British, pengasingan kaum  kebanyakannya dibuat secara tidak rasmi, walaupun beberapa undang-undang telah digubal untuk mengawal penempatan dan pergerakan orang asli, termasuk [[Akta Penempatan Pribumi 1879]] dan undang-undang berkaitan sistem permit perjalanan atau ''pass laws''.<ref>{{cite book|last=Bond|first=Patrick|title=Cities of gold, townships of coal: essays on South Africa's new urban crisis|publisher=Africa World Press|year=1999|page=140|isbn=978-0-86543-611-4}}</ref><ref>{{cite journal|last=Cape of Good Hope (South Africa). Parliament House.|year=1906|title=Report of the Select Committee on Location Act|publisher=Cape Times Limited|url=http://www.archive.org/details/reportoftheselec00capeiala|accessdate=30 July 2009}}</ref><ref>{{cite journal|author=Godley, Godfrey Archibald, Welsh, William Thomson, Hemsworth, H. D|year=1920|title=Report of the Inter-departmental committee on the native pass laws|url=http://archive.org/stream/reportofinterdep00sout#page/2/mode/1up|publisher=Cape Times Limited, government printers|page=2}}</ref><ref>{{cite journal|last=Great Britain Colonial Office; Transvaal (Colony). Governor (1901–1905: Milner)|date=January 1902|title=Papers relating to legislation affecting natives in the Transvaal|publisher=His Majesty's Stationery Office|url=http://www.archive.org/details/transvaalpapersr00grea}}</ref><ref>{{cite book|last=De Villiers|first=John Abraham Jacob|title=The Transvaal|publisher=Chatto & Windus|location=London|year=1896|pages=30 (n46)|url=http://www.archive.org/details/transvaal00devi|accessdate=30 July 2009}}</ref> Kuasa telah dipegang oleh penjajah etnik Eropah.

Lapan tahun selepas berakhirnya [[Perang Boer Kedua]] dan selepas empat tahun rundingan, satu Akta Parlimen British iaitu ([[Akta Afrika Selatan 1909]]) telah diluluskan yang memberi kemerdekaan nominal kepada rakyat, dan mewujudkan [[Kesatuan Afrika Selatan]] pada 31 Mei 1910. Ini sekali gus memberi Kesatuan kuasa atas wilayah-wilayah Cape dan [[Koloni Natal|Natal]], serta Republik [[Negara Bebas Oranye]] dan [[Republik Transvaal|Republik Selatan Afrika]].<ref>{{Cite EB1911|first=Frank Richardson |last=Cana |wstitle=South Africa |volume=25 |page=467}}</ref>

===Selepas Kesatuan Afrika Selatan===
Walaupun negara ini berada di bawah jajahan British, mereka terpaksa berkongsi kuasa dengan pihak Boer. Perkongsian kuasa ini telah berlanjutan hingga 1940an, bila parti pro-Afrikaner iaitu [[Parti Kebangsaan]] (NP) mencapai majoriti di [[Parlimen]] pada tahun 1948. Kerajaan nasionalis ini telah mengukuhkan pemisahan kaum yang dimulakan di bawah pemerintahan kolonial Belanda dan Inggeris. Dengan mengambil Undang-Undang Peribumi (''Indian Act'') Kanada sebagai kerangka kerja<ref>Gloria Galloway, [https://www.theglobeandmail.com/news/politics/chiefs-reflect-on-apartheid-and-first-nations-as-atleo-visits-mandela-memorial/article15902124/ "Chiefs Reflect on Apartheid"], ''The Globe and Mail'', 11 Disember 2013</ref>, pemerintah nasionalis mengklasifikasikan semua kaum menjadi tiga kaum iaitu putih, hitam dan berwarna dan mengembangkan hak dan batasan bagi kaum masing-masing. Kumpulan minoriti kulit putih (kurang dari 20%) <ref>Beinart, William (2001). ''Twentieth-century South Africa.'' Oxford University Press. p. 202. {{ISBN|978-0-19-289318-5}}.</ref>menguasai penduduk kulit hitam yang jauh lebih besar. Pengasingan kaum yang diinstitusikan secara sah dikenali sebagai [[aparteid]]. Walaupun orang kulit putih menikmati taraf hidup tertinggi di seluruh Afrika, setanding dengan negara-negara Barat [[Dunia Pertama]], majoriti kulit hitam tetap dipinggirkan dari setiap aspek, termasuk pendapatan, pendidikan, perumahan dan jangkaan hidup. Dasar [[aparteid]] memain peranan penting untuk mengawal sistem ekonomi dan sosial negara dengan mengekalkan penguasaan kulit putih ke atas kaum kulit hitam dan mewujudkan [[diskriminasi perkauman]]. Namun demikian kerajaan British kerap menggagalkan usaha Aparteid yang menyeluruh di Afrika Selatan. Oleh itu pada tahun [[1961]], selepas suatu [[pungutan suara]] kaum kulit putih, negara ini telah diisytiharkan sebagai sebuah [[republik]]. Di samping itu pada tahun yang sama, Afrika Selatan telah keluar daripada [[Negara-Negara Komanwel|Komanwel]]. Oleh itu, kerajaan yang diterajui kaum Afrikaner ini tidak lagi tertakluk kepada pengaruh British. Bermula pada 1960an, program ''Grand Apartheid'' telah dilaksanakan secara besar-besaran; yang menekankan pengasingan wilayah dan kezaliman pihak [[SAPS|polis]].

Penindasan kaum kulit hitam telah berlanjutan sehingga akhir abad ke 20. Pada Februari [[1990]], rentetan dari pemulauan antarabangsa dan tentangan hebat daripada pelbagai [[gerakan anti-aparteid]] terutamanya [[Kongres Kebangsaan Afrika]] (ANC), kerajaan Parti Kebangsaan di bawah pimpinan Presiden [[F.W. de Klerk]] telah menarik balik pengharaman Kongres Kebangsaan Afrika dan persatuan politik berhaluan kiri yang lain dan membebaskan [[Nelson Mandela]] dari penjara. Undang-undang aparteid telah dimansuhkan secara perlahan-lahan dan [[pilihan raya]] pelbagai bangsa yang pertama telah diadakan pada tahun [[1994]]. Parti ANC telah meraih kemenangan yang besar dan [[Nelson Mandela]], telah dilantik sebagai Presiden kulit hitam yang pertama di Afrika Selatan. Walaupun kuasa telah berada di tangan kaum kulit hitam, berjuta-juta penduduknya masih hidup dalam kemiskinan.

===Berakhirnya Pemerintahan Minoriti Kerajaan Kulit Putih===

[[Imej:Nelson Mandela 1994 (2).jpg|thumb|left|200px|Nelson Mandela, Bapa Kemerdekaan Afrika Selatan yang demokratik]] Sewaktu [[Nelson Mandela]] menjadi Presiden negara ini selama 5 tahun, kerajaannya telah berjanji untuk melaksanakan perubahan terutamanya dalam isu-isu yang telah diabaikan semasa era aparteid. Antara isu-isu yang ditangani oleh [[kerajaan]] pimpinan [[Kongres Kebangsaan Afrika|ANC]] termasuklah [[pengangguran]], wabak [[Sindrom Kurang Daya Tahan Melawan Penyakit|AIDS]], kekurangan perumahan dan [[jenayah]]. Pentadbiran Mandela juga mula memperkenalkan kembali Afrika Selatan kepada ekonomi global setelah beberapa tahun dipulaukan disebabkan dasar aparteidnya. Selain itu, dalam usaha mereka untuk menyatukan rakyat semula kerajaan telah menubuhkan satu suruhanjaya yang dikenali sebagai ''[[Truth and Reconciliation Committee]]'' (TRC) di bawah pimpinan Biskop [[Desmond Tutu]]. Suruhanjaya ini berperanan untuk memantau agensi kerajaan seperti agensi [[SAPS|polis]] agar masyarakat Afrika Selatan boleh hidup dalam aman dan harmoni. President Mandela telah menumpukan sepenuh perhatiannya terhadap pendamaian di tahap nasional, dan telah cuba untuk membentuk satu [[identiti]] untuk Afrika Selatan dalam [[masyarakat]] majmuk yang terpisah akibat konflik perkauman sejak beberapa dekad. Kebolehan Mandela dalam mencapai objektifnya jelas terbukti kerana selepas [[1994]] negara ini telah bebas dari [[keganasan politik]]. Nelson Mandela telah meletak jawatan sebagai [[Presiden]] parti [[Kongres Kebangsaan Afrika|ANC]] pada Disember [[1997]], untuk memberi laluan kepada [[Presiden]] yang baru iaitu [[Thabo Mbeki]]. Mbeki dipilih sebagai presiden Afrika Selatan selepas memenangi [[pilihan raya]] nasional pada tahun 1999, dan [[parti politik|partinya]] menang tipis dua pertiga majoriti di [[parlimen]]. Presiden Mbeki telah mengalih tumpuan [[kerajaan]] daripada pendamaian kepada perubahan, terutamanya dari segi [[ekonomi]] negara.

Pada Disember 2007, [[Jacob Zuma]] telah berjaya menewaskan Mbeki sebagai presiden parti ANC. <ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/biography/Jacob-Zuma|title=Jacob Zuma president of South Africa|publisher=Britannica.com}}</ref> Dua tahun kemudian pada pilihan raya 22 April 2009, parti ANC yang diterajui Zuma berjaya memenangi 65.9% kerusi di parlimen. <ref>{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/indonesian/news/story/2009/05/090509_presidentzuma.shtml|title=Zuma resmi presiden Afsel |publisher=BBCIndonesia}}</ref> Semasa beliau berusaha menggulingkan Mbeki sebagai presiden ANC, dia menikmati sokongan kuat dalam kalangan [[kesatuan sekerja|kesatuan pekerja]] dan [[Parti Komunis Afrika Selatan|parti komunis]] - sekutu ANC - kerana mereka percaya beliau akan mengagihkan kekayaan Afrika Selatan untuk orang miskin, tetapi selepas beberapa tahun di bawah pemerintahan Zuma, ekonomi negara tidak banyak berubah, malah kadar [[pengangguran]] meningkat kepada sekitar 28%. <ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-17450447|title=Jacob Zuma - the survivor whose nine lives ran out|publisher=bbc.com}}</ref> Malah selama tempohnya sebagai presiden, kerajaan pimpinannya telah dicemari oleh pelbagai skandal, [[rasuah]] dan salah urus dan pada awalnya pihak atasan ANC telah memberi sokongan padu kepada pemimpin mereka; namun, pada akhirnya, mereka menentangnya dan meminta beliau mengundurkan diri setahun setengah sebelum berakhirnya penggal kedua. <ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2018/02/14/world/africa/zuma-south-africa-legacy.html|title=Jacob Zuma’s legacy is a weakened South Africa|publisher=nytimes.com}}</ref> Pada tahun 2018, beliau terpaksa bersara  dan digantikan oleh [[Cyril Ramaphosa]].

== Politik ==
''Untuk rencana lanjutan lihat: [[Politik Afrika Selatan]]''

[[imej:Mr. Houlin Zhao, ITU Secretary-General with H. E. Mr. Cyril Ramaphosa, President, South Africa (cropped2).jpg|thumb|right|200px|Cyril Ramaphosa, 
 presiden Afrika Selatan]]
Afrika Selatan merupakan negara [[Demokrasi berperwakilan|demokrasi berperlembagaan]] dengan sistem tiga tingkat dan institusi [[kehakiman]] yang bebas. Terdapat tiga peringkat iaitu kebangsaan, wilayah dan kerajaan tempatan yang mempunyai badan [[perundangan]] serta [[eksekutif]] dengan bidangkuasa yang terhad dalam sfera masing-masing.
 
[[Presiden]] Afrika Selatan memegang dua jawatan iaitu sebagai Ketua Negara dan juga Ketua kerajaan. Beliau dipilih sewaktu kedua-dua dewan bergabung, iaitu Perhimpunan Kebangsaan (''National Assembly'') dan Majlis Wilayah-wilayah Kebangsaan (''National Council of Provinces''). Lazimnya, Presiden ialah pemimpin parti majoriti di Parlimen. 

Perhimpunan Kebangsaan mempunyai 400 ahli yang dipilih melalui [[pilihan raya]] secara [[perwakilan berkadar]]. Majlis Negeri-Negeri Kebangsaan (NCoP), yang telah menggantikan Senat pada 1997, terdiri daripada 90 ahli yang mewakili setiap 9 negeri termasuk bandar-bandar besar di Afrika Selatan. 

Di Afrika Selatan, [[pilihan raya]] diadakan setiap 5 tahun dan setiap rakyat berusia 18 tahun ke atas diwajibkan mengundi. Dalam pilihan raya terakhir, yang diadakan pada 8 Mei 2019, parti [[Kongres Kebangsaan Afrika|ANC]] memenangi 57.5% undi dan 230 kerusi, sementara parti pembangkang utama, [[Perikatan Demokratik|Democratic Alliance]] (DA) memenangi 20.77% undi dan 84 kerusi. The Economic Freedom Fighters (EFF), yang diasaskan oleh Julius Malema, mantan Presiden Liga Pemuda Kongres Kebangsaan Afrika yang kemudiannya berpecah daripada ANC, memenangi 10.79% undi dan 44 kerusi. ANC telah menjadi parti politik yang memerintah di Afrika Selatan sejak akhir [[aparteid]]. 

[[Fail:SouthAfricanNationalAssembly.jpg|thumb|right|250px|Bangunan Dewan Undangan di [[Cape Town]]]]Di samping itu, setiap [[negeri]] di Afrika Selatan mempunyai satu [[penggubal undang-undang negeri]] dan Majlis Eksekutif yang diketuai oleh seorang [[Perdana Menteri]] atau "Premier".

=== Dasar Luar Negara ===
Sewaktu era aparteid, negara ini telah dipulaukan oleh kebanyakan negara termasuk [[Malaysia]]. Malah, Afrika Selatan telah berperang secara sulit dengan negara jirannya seperti [[Angola]] yang menyokong fahaman [[komunisme]]. Pada 1 Jun, [[1994]], Afrika Selatan dengan rasminya telah menyertai semula organisasi [[Negara-Negara Komanwel|Komanwel]] dan pada 23 Jun tahun yang sama, negara ini telah diterima semula ke dalam Perhimpunan Agung [[Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu|PBB]]. Selain itu, negara ini telah menyertai [[Pertubuhan Kesatuan Afrika]] (OAU), yang kini dikenali sebagai [[Kesatuan Afrika]]; dan perubahan ini telah dicadangkan oleh Presiden Afrika Selatan iaitu [[Thabo Mbeki]] pada [[2002]]. 

[[File:Informal meeting of the BRICS during the 2019 G20 Osaka summit.jpg|thumb|250 px|Para pemimpin [[BRICS]] yang berjumpa pada tahun 2019. Dari kiri ke kanan: [[Xi Jinping|Xi]], [[Vladimir Putin|Putin]], [[Jair Bolsonaro|Bolsonaro]], [[Narendra Modi|Modi]], dan [[Cyril Ramaphosa|Ramaphosa]].]]Sejak kemunculannya selepas pemulauan antarabangsa sewaktu era aparteid, negara ini telah memainkan peranan yang penting di arena global. Dasar luar negaranya yang utama ialah untuk menjalin perhubungan yang baik dengan semua negara, terutamanya dengan negara-negara jiran dalam [[Komuniti Pembangunan Afrika Selatan]] (SADC) dan ahli-ahli lain dalam [[Kesatuan Afrika]]. Di samping itu, negara ini telah memainkan peranan penting dalam menamatkan konflik serta krisis politik yang melanda rantau ini, termasuklah di [[Burundi]], [[Republik Congo]], [[Comoros]], dan [[Zimbabwe]]. Pada Ogos [[1998]], negara ini telah mempengerusikan [[Pergerakan Negara-Negara Berkecuali]] (NAM), yang berakhir pada Julai [[2002]]. Pada bulan April 2011, Afrika Selatan secara rasmi telah bergabung dengan negara [[Brazil]], [[Rusia]], [[India]] dan [[China]] untuk mewujudkan kumpulan [[BRICS]]. Keempat-empat negara tersebut telah dikenal pasti oleh [[Jacob Zuma|Zuma]] sebagai rakan dagang terbesar di negara ini, dan juga rakan dagang terbesar dengan rantau Afrika secara keseluruhan. Zuma menegaskan bahawa negara-negara anggota BRICS juga akan bekerjasama antara satu sama lain melalui [[Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu|PBB]], Kumpulan Dua Puluh ([[G20]]) dan forum India, Brazil dan Afrika Selatan ([[IBSA]]).

[[Swaziland]] telah meminta Afrika Selatan untuk membuka perundingan berkenaan menggabungkan semula beberapa wilayahnya yang berhampiran yang diduduki etnik Swazi atau kawasan yang merupakan sebahagian kerajaan Swazi yang lampau.

Selain itu, status Afrika Selatan sebagai pusat pemindahan perkapalan bagi dadah [[heroin]] dan [[kokaina]] telah mencetuskan kontroversi. [[Penyalahgunaan dadah]] tempatan yang agak tinggi telah merangsangkan perdagangan dadah; serta meningkatkan lagi permintaan [[kokaina]] di negara ini. Malah, Afrika Selatan terkenal sebagai pasaran dunia terbesar bagi dadah [[methaqualone]], yang dikenali oleh penduduk tempatan sebagai "Mandrax". Dadah ini biasanya diimport secara haram dari [[India]] melalui beberapa negara Afrika Timur. Penanaman [[ganja]] secara haram juga amat berleluasa di sini.

=== Tentera ===
''Untuk rencana lanjutan sila lihat'': [[Tentera Afrika Selatan]]

[[imej:Roodewal_Weapons_Range_-_(8724689015).jpg|thumb|left|250px|Tentera SANDF]] Dari segi pertahanan, Afrika Selatan merupakan negara ketiga terkuat di benua Afrika, selepas [[Mesir]] dan [[Algeria]].<ref>{{cite web|url=https://answersafrica.com/7-african-countries-with-highest-military-strength.html|title=10 African countries with the highest military strength and firepowr|publisher=answerafrica.com}}</ref>

Angkatan Tentera Afrika Selatan atau lebih dikenali sebagai Angkatan Pertahanan Nasional Afrika Selatan (SANDF), telah ditubuhkan pada tahun 1994. Sebelum itu, ia dikenali sebagai Angkatan Pertahanan Afrika Selatan (SADF). Angkatan yang baru ini terdiri daripada angkatan tentera lama, berserta pasukan militari daripada beberapa organisasi yang berjuang untuk kebebasan kaum kulit hitam iaitu [[Umkhonto we Sizwe]] (MK), [[Tentera Kebebasan Rakyat Azania]] (APLA), dan angkatan tentera dari bekas kawasan "homeland". SANDF boleh dibahagikan kepada empat cabang utama, Tentera Afrika Selatan, Tentera Udara Afrika Selatan, Tentera Laut Afrika Selatan, dan Khidmat Kesihatan Ketenteraan Afrika Selatan.

Sewaktu era [[aparteid]] di bawah pentadbiran [[P.W. Botha|Botha]], negara ini telah menjalankan program [[senjata nuklear]], kononnya dengan bantuan pihak [[Israel]]. SADF juga mungkin pernah melancarkan [[ujian nuklear]] di [[Atlantik]] pada [[1979]], tetapi sejak itu negara ini telah menolak program nuklearnya dan menandatangani [[Perjanjian Pengawalan Senjata Nuklear]] (NPT) pada 1991 selepas menghapuskan longgokan nuklearnya yang kecil. Hanya Afrika Selatan berjaya membangunkan senjata nuklear di benua Afrika ini, dan merupakan salah satu negara yang secara sukarela memansuhkan program nuklearnya. NPT menggalakkan negara ahli yang berjaya dalam program nuklear untuk menarik balik program tersebut.

Sejak kebelakangan ini, SANDF telah menjadi angkatan keamanan utama di rantau ini, dan telah terlibat dalam pelbagai operasi termasuk di [[Lesotho]], [[Republik Demokratik Congo]], serta [[Burundi]]. Angkatan ini juga turut terlibat dalam [[pasukan pengaman]] multinasional di bawah PBB.

=== Organisasi antarabangsa ===
Afrika Selatan adalah ahli kepada beberapa organisasi antarabangsa, antaranya:
* [[ACP]] 
* [[AfDB]] 
* [[AU]] 
* [[BRICS]]
* [[FAO]]
* [[G-24]]
* [[G-77]]
* [[Negara-negara Komanwel|Komanwel]]
* [[NAM]]
* [[ONUB]]
* [[OPCW]]
* [[Komuniti Pembangunan Afrika Selatan|SADC]]
* [[WHO]]
* [[WMO]]
* [[WTO]]

== Geografi ==
''Untuk rencana lanjutan lihat: [[Iklim Afrika Selatan]]''

Afrika Selatan terletak di 29° 00' S, 24° 00' T. Luas kawasannya adalah 1,219,912 km² termasuk [[Pulau Robben]] dan [[Kepulauan Prince Edwards]] (Pulau Marion dan Pulau Prince Edward). Afrika Selatan bersempadan dengan Lautan Atlantik di pantai barat dan Lautan Selatan dan Lautan Hindi di pantai timur. Arus utama di lautan tersebut adalah arus sejuk Benguela dan arus suam Agulhas. Titik paling rendah ialah [[Lautan Atlantik]] pada 0 m dan paling tinggi ialah Njesuthi pada ketinggian 3,408 m.

Afrika Selatan mempunyai iklim yang berbeza-beza. Di barat-daya negara ini, iklimnya ialah [[Iklim Mediterranean|Mediterranean]], di kawasan pedalaman ia ber[[iklim sederhana]], dan di timur-laut iklimnya ialah [[separa tropika]] atau "subtropical".

Afrika selatan merupakan sebuah negara yang kaya dengan galian bernilai seperti [[emas]], [[platinum]] dan [[berlian]]. Galian semula jadinya termasuklah [[emas]], [[kromium]], [[antimoni]], [[arang]], [[bijih besi]], [[mangan]], [[nikel]], [[fosfat]], [[bijih timah]], [[uranium]], [[berlian]], [[platinum]], [[kuprum]], [[vanadium]], [[garam]] dan [[gas asli]].

=== Wilayah dan bandar ===
[[Imej:Map_of_South_Africa_with_English_labels.svg|thumb|right|350px|Peta Afrika Selatan]]

Afrika Selatan terdiri daripada sembilan wilayah iaitu:
:* [[Cape Timur]] (''Eastern Cape'')
:* [[Cape Barat]] (''Western Cape'')
:* [[Cape Utara]] (''Northern Cape'') 
:* [[Free State]]
:* [[Gauteng]]
:* [[KwaZulu-Natal]]
:* [[Limpopo]]
:* [[Mpumalanga]]
:* [[Barat-laut]] (''North-West'')

Pada amnya Pretoria ialah ibu negara Afrika Selatan. Namun pusat kerajaannya terbahagi kepada tiga iaitu:
:* [[Pretoria]] (Pusat Pentadbiran)
:* [[Cape Town]] (Pusat Perundangan)
:* [[Bloemfontein]] (Pusat Kehakiman)

[[Imej:CapeTown CityHall.jpg|thumb|left|350px|Cape Town mempunyai penduduk paling ramai di Afrika Selatan. Kelihatan Dewan Bandar Raya Cape Town berlatar belakang gunung [[Table Mountain]].]]
Berikut ialah senarai 10 bandar raya dengan penduduk paling ramai di negara ini menurut banci 2019: <ref>{{cite web|url=https://www.worldometers.info/demographics/south-africa-demographics/|title=South Africa demographics|publisher=Worldometers}}</ref>
{| border="0" cellspacing="5" cellpadding="0"
! Taraf
! Bandar Raya
! Bil. Penduduk 
|-
| align="right"  | 1.
| [[Cape Town]], [[Cape Barat]]
| align="right"  | 3,433,441
|-
| align="right"  | 2.
| [[Durban]], [[KwaZulu-Natal]]
| align="right"  | 3,120,282
|-
| align="right"  | 3.
| [[Johannesburg]], [[Gauteng]]
| align="right"  | 2,026,469
|-
| align="right"  | 4.
| [[Soweto]], [[Gauteng]]
| align="right"  | 1,695,047
|-
| align="right"  | 5.
| [[Pretoria]], [[Gauteng]]
| align="right"  | 1,619,438
|-
| align="right"  | 6.
| [[Pelabuhan Elizabeth]], [[Cape Timur]]
| align="right"  | 967,677
|-
| align="right"  | 7.
| [[Pietermaritzburg]], [[KwaZulu-Natal]]
| align="right"  | 750,845
|-
| align="right"  | 8.
| [[Benoni]], [[Gauteng]]
| align="right"  | 605,344
|-
| align="right"  | 9.
| [[Thembisa]], [[Gauteng]]
| align="right"  | 511,655
|-
| align="right"  | 10.
| [[East London]], [[Cape Timur]]
| align="right"  | 478,676
|-
|}

=== Iklim ===
[[Afrika Selatan]] mempunyai beberapa iklim yang berlainan. Ia dipengaruhi oleh beberapa faktor seperti aras ketinggian dan arus laut. Di barat-daya negara ini, iklimnya ialah [[Mediterranean]], di kawasan pedalaman ia beriklim sederhana, dan di timur-laut iklimnya adalah [[separa tropikal]] atau "subtropical". Sebahagian kecil kawasan di barat-laut Afrika Selatan [[gurun|bergurun]] dan beriklim kering. Sebahagian besar negara ini bercuaca sederhana panas dengan hari yang cerah dan malam yang sejuk.

Dari segi suhu, suhu yang biasa disini ialah antara 17&nbsp;°C hingga 30&nbsp;°C. Misalnya, purata suhu tahunan di [[Cape Town]] ialah 17&nbsp;°C, dan di [[Pretoria]], 17.5&nbsp;°C. Suhu maksimum biasanya melebihi 32&nbsp;°C pada musim panas, dan di beberapa tempat di utara ia boleh mencecah 38&nbsp;°C. [[Suhu]] paling tinggi yang pernah dicatatkan ialah lebih kurang 48&nbsp;°C, telah berlaku di [[Cape Utara]] dan Mpumalanga (sebelum ini dikenali sebagai Transvaal Timur). Suhu paling rendah telah dicatit 250 km timur-laut bandar Cape Town, di mana purata suhu minimumnya adalah serendah -6.1&nbsp;°C. Rekod [[salji]] (hampir 50sm) berlaku pada Julai 1994 di kawasan pergunungan yang bersempadan dengan [[Lesotho]].

Musim hujan biasanya berlaku pada musim panas (November hingga Mac), tetapi di barat-daya, di sekeliling [[Tanjung Harapan]], musim hujannya adalah pada musim sejuk (Jun hingga Ogos).

Di barat-laut, [[hujan]] tahunannya adalah di bawah paras 200mm. Manakala di timur [[Highveld]], tempat ini menerima 500mm hingga 900mm hujan setiap tahun; kadangkala hujannya melebihi 2,000mm. Sebahagian besar zon pertengahannya menerima purata lebih kurang 400mm hujan.

== Ekonomi ==
''Untuk rencana lanjutan lihat: [[Ekonomi Afrika Selatan]]''

[[File:Johannesburg Stock Exchange.jpg|thumb|left|upright|Bursa Saham Johannesburg atau ''Johannesburg Stock Exchange'' (JSE)]]
Afrika Selatan ialah sebuah negara maju dengan penduduk yang berpendapatan sederhana. Negara ini kaya dengan galian terutamanya galian bernilai tinggi seperti emas, platinum dan berlian. Ia juga mempunyai sistem [[kewangan]], [[perundangan]], [[telekomunikasi]], [[tenaga]], [[infrastruktur]] yang maju dan moden. [[Bursa Saham Johannesburg|Bursa sahamnya]] di [[Johannesburg]] begitu aktif, sehinggakan ia pernah berada di tangga ke-10 terbesar di dunia. 

Sejak kedatangan [[British]] di sini, ekonomi negara bergantung kepada sektor [[perlombongan]]. Tetapi beberapa dekad yang lalu, ia telah digantikan oleh sektor [[pengeluaran]]. Sektor industri Afrika Selatan yang sangat maju, telah menjadikannya ekonomi ke-25 terbesar di dunia. Dengan hanya 7% penduduk dan 4% jumlah kawasan keseluruhan Afrika, Afrika Selatan mengeluarkan lebih satu pertiga [[produk]] dan [[perkhidmatan]] di Afrika, dan hampir 40 % pengeluaran industri di Afrika. Selain itu, KDNK per kapitanya telah meletakkan negara ini dalam kalangan 50 negara terkaya di dunia. Namun secara realitinya, pembangunan hanyalah tertumpu pada empat kawasan utama: [[Cape Town]], [[Pelabuhan Elizabeth]], [[Durban]], dan [[Pretoria]]-[[Johannesburg]]. Manakala kebanyakan tempat lain masih mundur. Akibatnya Afrika Selatan mempunyai kadar ketidaksamaan pendapatan yang tertinggi di dunia. Dasar [[Aparteid]] yang dilaksanakan selama lebih empat dekad, merupakan punca utama kemiskinan di kalangan penduduk kulit hitam di Afrika Selatan. Pada akhir 1980an, dianggarkan 16 juta penduduknya hidup di bawah paras kemiskinan dan 2.3 juta orang berisiko [[kebuluran]] dan kurang [[zat makanan]]. Walaupun begitu, kerajaan kulit hitam Afrika Selatan telah berjaya mengurangkan [[kadar kemiskinan]] dari 42% pada [[1994]] ke 24% pada tahun [[2003]].
[[Fail:Sun City.jpg|thumb|[[Sun City, Afrika Selatan|Sun City]] sebuah resort [[kasino]] yang dibuka pada 1976 di tengah-tengah kawasan golongan orang miskin di [[Bophuthatswana]]]] 
Antara masalah lain yang telah melanda negara ini ialah jangkitan HIV. Wabak ini merupakan masalah kritikal di Afrika Selatan. Dianggarkan 4.79 juta penduduknya dijangkiti [[Sindrom Kurang Daya Tahan Melawan Penyakit|HIV/AIDS]] dan kerajaan Afrika yang baru terpaksa berbelanja berjuta-juta [[Rand]] untuk menangani masalah ini. Sejak Afrika Selatan membuka sempadannya selepas tamatnya Apartheid, [[sindiket]] [[jenayah]] antarabangsa telah menembusi negara ini. Kini, Afrika Selatan ialah pengeluar [[dadah]] [[ganja]] terbesar di dunia. Pergolakan politik di [[Zimbabwe]] juga memberi impak yang buruk kepada [[ekonomi]] negara ini. Ramai pelabur asing bimbang masalah ini akan berlanjutan ke Afrika Selatan. Pada tahun [[2002]], masalah-masalah ini telah menjadi faktor utama penurunan nilai Rand sebanyak 30 peratus tetapi sejak kebelakangan ini matawang Rand telah kembali kukuh.

Dari segi [[pengangkutan]], pengangkutuan darat seperti [[jalan raya]] dan [[lebuh raya]] masih merupakan sistem utama bagi menghubungi satu tempat dengan tempat lain. Syarikat kereta api nasional, [[Spoornet]], mempunyai lintasan [[kereta api]] sepanjang 20,319km. Namun demikian, dianggarkan 80 peratus muatan diangkut melalui jalanraya seperti melalui lori, trak dan sebagainya.

== Demografi ==
Demografi di Afrika Selatan boleh dibahagikan kepada empat kumpulan utama iaitu: orang kulit hitam, orang kulit putih, orang berwarna (orang dari Asia atau [[peranakan]]) dan orang berbangsa India. 

[[Fail:Cape Town Bo-Kaap city street.jpg|thumb|left|200px|Jalan Bo-Kaap di [[Cape Town]] yang merupakan perkampungan orang [[Melayu Tanjung]] di Afrika Selatan]]
[[Kaum]] yang terbesar di Afrika Selatan ialah kaum pribumi berkulit hitam iaitu 81% jumlah penduduk di sini. Penduduk kulit hitam terdiri daripada masyarakat majmuk yang boleh diklasifikasikan kepada empat kumpulan etnik berdasarkan kepada bahasa masing-masing. Kumpulan yang terbesar iaitu 50% penduduk Afrika di sini ialah yang berbahasa [[Nguni]] termasuk bangsa [[Ndebele]], [[Swazi]], [[Xhosa]] dan [[Zulu]]. Kumpulan yang kedua terbesar ialah yang berbahasa [[Sotho-Tswana]], termasuklah beberapa bangsa [[Sotho]], [[Pedi]], dan [[Tswana]] dan merupakan majoriti di kebanyakan kawasan Highveld. Dua kumpulan yang terakhir ialah [[Tsonga]], atau Shangaan, yang tertumpu di Utara dan wilayah [[Mpumalanga]], dan [[Venda]], yang juga tertumpu di wilayah utara Afrika Selatan.

11% penduduk di sini terdiri daripada kaum kulit putih yang berbangsa [[Belanda]], [[Perancis]], [[Inggeris]] dan [[Jerman]]. Kebanyakan orang Eropah di negara ini adalah berketurunan peneroka-peneroka awal di koloni Cape. Terdapat juga kumpulan minoriti [[Portugis]] — kumpulan pertama daripada keturunan peneroka Eropah yang awal. Dari segi [[budaya]] dan [[linguistik]] kaum kulit putih boleh dibahagikan kepada dua kumpulan yang besar iaitu [[Afrikaner]] dan Inggeris. Sejak tahun 1994, iaitu apabila berakhirnya era aparteid kaum kulit putih telah berkurangan akibat [[kadar kelahiran]] yang rendah dan [[penghijrahan]]; lebih 100,000 telah berhijrah ke negara lain atas beberapa sebab seperti kadar jenayah yang tinggi dan dasar kerajaan yang memihak kepada kaum kulit hitam. 

9% daripada penduduk Afrika Selatan terdiri daripada bangsa berwarna atau ''coloured''. Bangsa ini termasuklah kumpulan [[peranakan]] dan juga pendatang [[Asia]], termasuk [[Melayu|orang Melayu]] dan [[orang Indonesia|Indonesia]] (dipanggil [[Melayu Cape]]) yang dibawa masuk untuk bekerja sebagai kuli di [[Natal, Afrika Selatan|Natal]]. Manakala, 3% lagi terdiri dari bangsa India yang berasal dari pedagang-pedagang [[India]].

Dari segi [[agihan pendapatan]] pula, kaum kulit putih masih mendominasi ekonomi negara. Hampir 100,000 kaum kulit putih mempunyai pendapatan tahunan lebih daripada ASD$60,000; hanya 5,000 kaum kulit hitam mempunyai pendapatan yang sama. Walaupun begitu lebih kurang 300,000 kaum kulit hitam boleh dikategorikan sebagai kelas pertengahan (dengan pendapatan antara ASD$13,000 dan ASD$23,000 setahun) walaupun 40% pengangguran masih berlaku di kalangan masyarakat kulit hitam.<ref>{{cite web|url=http://www.time.com/time/europe/html/050606/africa/story.html|title=Welcome To The Club|publisher=Time, Inc|archiveurl=https://web.archive.org/web/20050622043654/http://www.time.com/time/europe/html/050606/africa/story.html|archivedate=2005-06-22|access-date=2007-08-03|url-status=live}}</ref>

== Pendidikan ==
''Untuk senarai universiti sila lihat: [[Universiti di Afrika Selatan]]''

''Untuk rencana lanjutan sila lihat: [[Sejarah Pendidikan Afrika Selatan]]''

Di Afrika Selatan, alam persekolahan adalah selama 13 tahun - atau gred. Namun, tahun pertama pendidikan atau gred 0 dan tiga tahun terakhir iaitu dari gred 10 hingga gred 12 (juga dipanggil "matric") adalah tidak wajib. Kebanyakan sekolah rendah menawarkan gred 0. Tetapi gred ini boleh juga dibuat di [[tadika]]. Lazimnya untuk memasuki [[universiti]], seseorang itu wajib melepasi "matric" dengan minimum tiga mata pelajaran gred tinggi dan bukan sekadar lulus (standard). Malah beberapa [[universiti]] yang berprestij akan mengenakan syarat akademik yang lebih tinggi. Walaupun begitu, mereka yang lulus "National Senior Certificate" layak untuk belajar di "[[technikon]]" atau kolej teknikal. 

Di bawah sistem aparteid, sistem pendidikannya dirangka mengikut warna kulit iaitu kementerian yang berasingan untuk pelajar kulit putih, berwarna, Asia, dan kaum kulit hitam di luar [[bantustan]]. Pengasingan ini telah menghasilkan 14 kementerian pendidikan yang berbeza di negara ini. 

[[Imej:UCT Jammie Plaza.jpg|thumb|right|300px|Universiti Cape Town merupakan universiti yang paling berprestij di Afrika Selatan.]]Pengstrukturan sistem pendidikan selepas era-aparteid merupakan cabaran yang besar bagi kerajaan negara ini. Kerajaan baru telah membentuk suatu [[pendidikan|sistem pendidikan]] kebangsaan tanpa diskriminasi kaum tetapi menggabungkan 14 kementerian pendidikan merupakan tugas yang sukar. Oleh itu pada Februari 1996, Kementerian Pendidikan telah melancarkan satu [[kurikulum]] baru yang dinamakan "[[Curriculum 2005]]". Kurikulum ini yang akan menggantikan dasar pendidikan berdasarkan aparteid, akan memberi tumpuan kepada "outcome" atau hasilnya iaitu pelajar akan menjadi lebih proaktif dalam persekitarannya dan juga di dalam masyarakat. Untuk mencapai objektif ini, pada 1999 kerajaan telah memperuntukkan 5.7 peratus [[belanjawan]] untuk sektor pendidikan termasuk membina 2,000 sekolah-sekolah baru, 65,000 bilik darjah yang baru dan beralatan penuh, 60,000 guru-guru yang terlatih dan 50 juta buku teks yang dicetak.

Pada 2004, Afrika Selatan mempunyai 366,000 [[guru]] dan hampir 28,000 sekolah-sekolah -termasuk 390 [[sekolah khas]] dan 1,000 [[sekolah swasta]]. Daripada jumlah ini, 6,000 orang daripada sekolah tinggi (gred 7 hingga gred 12) dan selebihnya bersekolah rendah (gred 1 hingga gred 6). 

Afrika Selatan juga mempunyai suatu sistem [[pendidikan tinggi]] yang maju, yang juga dipisahkan mengikut ras sewaktu era aparteid. Pada 1995 terdapat 385,000 pelajar yang belajar di 21 universiti dan 190,000 pelajar di "[[technikon]]" (institut teknikal atau vokasional). Hampir 37 peratus adalah dari golongan kulit putih. Tetapi sejak 1994, penyertaan pelajar kulit hitam di universiti-universiti yang dikhaskan untuk pelajar kulit putih telah bertambah secara mendadak.<ref>{{cite web  
|url=http://www.southafrica.info/about/education/education.htm  
|title=Education in South Africa  
|access-date=2010-05-27  
|archive-date=2010-06-17  
|archive-url=https://web.archive.org/web/20100617125606/http://www.southafrica.info/about/education/education.htm  
|url-status=dead  
}}</ref>

== Budaya ==
''Untuk rencana lanjutan sila lihat: [[Budaya pelbagai bangsa di Afrika Selatan]]''

Pergaulan bebas dalam kalangan masyarakat Afrika Selatan di kawasan-kawasan bandar dan penindasan budaya kaum kulit hitam sewaktu era [[aparteid]] telah mengakibatkan hilangnya cara hidup lama di bandar-bandar di sini. Namun, budaya kulit hitam masih wujud di kawasan desa. Beberapa perbezaan budaya tetap ada antara etnik-etnik di sana, seperti adat [[perkahwinan]] dan pantang-larang mereka. Tetapi pada umumnya, tradisi masyarakat kulit hitam ialah berlandaskan kepercayaan kepada [[dewa|dewa-dewa]] yang perkasa serta maskulin, semangat nenek-moyang dan kuasa-kuasa ghaib. [[Poligami]] juga dibenarkan dan "lobolo" (mas kahwin) biasanya akan dibayar. [[Kerbau]] memainkan peranan penting dalam kebanyakan budaya, sebagai simbol kekayaan dan binatang korban.

Seni Afrika Selatan boleh dilihat dari pelbagai [[lukisan gua]] dan batu oleh puak [[San]], sebahagiannya dilukis sejak 26,000 tahun yang lalu. Manik-manik yang direka secara teliti oleh puak [[Zulu]] juga merupakan kraftangan yang popular di negara ini. Malangnya, budaya kaum kulit hitam telah dihapuskan sewaktu era-aparteid. Amalan seharian yang berkait rapat dengan [[tradisi]] dan budaya kaum kulit hitam telah diabaikan dan juga dihapuskan. Contoh yang paling ketara ialah pemusnahan "District Six", suatu kawasan pelbagai budaya di [[Cape Town]] dan Sophiatown di [[Johannesburg]], di mana ramai pemuzik-pemuzik terkenal antarabangsa berhimpun dan mengasah kemahiran mereka. Antara kumpulan muzik terkenal termasuklah [[Ladysmith Black Mambazo]] yang berjaya membawa bunyian Afrika Selatan ke dunia barat, sebelum dan juga selepas aparteid.

=== Makanan ===
[[Fail:Braai.JPG|thumb|Makanan daging sering dimasak secara [[braai]] yang serupa dengan [[barbeku]]]]

Dari segi [[makanan]], pihak [[British]] patut dipersalahkan kerana membawa makanan yang membosankan ke Afrika Selatan. Walaupun begitu, sejak akhir-akhir ini keadaan tersebut telah bertambah baik. Stik atau [[sosej boerewors]], sayur rebus dan ''chips'' ([[kerepek kentang]]) ialah makanan utama, dan makanan yang lebih mencabar biasanya menakutkan. Para vegetarian akan terasa tersisih di negara ini kerana rakyatnya gemar memakan daging seperti sosej khinzir, daging lembu, kambing dan ayam. Manakala [[snek]] popular di negara ini ialah [[biltong]], sejenis daging kering dari daging lembu atau daging buruan, dan ia biasanya dimakan sewaktu menonton pertandingan [[sukan]]. Potjie (disebut "pooi-ki") berasal dari [[Belanda]] dan merupakan periuk besi berkaki tiga yang digunakan oleh peneroka-peneroka awal Belanda dan juga penjelajah. Ia kemudian digunakan sebagai periuk memasak puak Afrika untuk memasak [[putu]] (masakan jagung). [[Bir]] dan [[brandi]] merupakan minuman paling popular di kalangan masyarakatnya, dan [[wain]] terbaik dari Afrika Selatan semakin popular di sini.

Di pesisiran pantai pula, kelompok [[Portugis]] mencampur gaulkan masakan mereka dengan masakan [[Mozambique]], menghasilkan masakan berunsurkan tomato yang pedas iaitu ''peri-peri'', yang terkenal di seluruh Afrika Selatan. Kini restoran [[Nando's]] telah membawa masakan ayam ''peri-peri'' ke seluruh dunia. 

Melayu Tanjung atau "[[Cape Malays]]" yang tiba di [[Cape Town]] pada akhir abad ke-17 membawa sumbangan terbesar kepada [[kuisin]] di Afrika Selatan. Mereka telah membawa sos pedas, [[cutni]] (''chutney''), [[blatjangs]] (sos pekat yang dibuat daripada buah-buahan dan perasa), [[acar]] , [[sambal]], [[bobotie]] (daging cincang berperisa) dan ikan jeruk. 

Kaum minoriti India juga mempunyai makanannya yang tersendiri. Makanan yang paling popular dalam kalangan mereka (terutamanya di sebelah [[Durban]]) ialah [[kari]], tetapi ia tidak sepedas kari di negara asalnya iaitu [[India]]. Suatu keistimewaan di Durban ialah 'bunny' atau '[[bunny chow]]', iaitu roti putih berisi [[kari]] (biasanya daging).

Kaum [[pribumi]] Afrika Selatan pula meminati makanan berunsurkan [[jagung]] dan sayuran tempatan. Mereka juga memburu [[burung merpati]] dan [[ayam hutan]]. Makanan kaum Afrika jarang dijual di restoran-restoran di sini, walaupun seseorang itu boleh mendapat nasi yang murah serta "stew" dari gerai-gerai di sekitar kawasan bandar.

=== Sukan ===
Masyarakat Afrika Selatan merupakan masyarakat yang "gila" sukan. Namun sukan di sini berkait rapat dengan ras dan bangsa. Misalnya dalam kalangan kaum kulit hitam, sukan yang paling popular ialah [[bola sepak]] dengan pasukan kebangsaan yang dipanggil [[Bafana Bafana]] atau 'The Boys'(Budak-budak lelaki). Manakala kebanyakan kaum kulit putih bermain [[ragbi]], dan ia amat diminati oleh kaum Afrikaner, yang mendominasi pasukan kebangsaan, "the [[Springboks]]", dan juga [[kriket]], yang secara tradisi dimain oleh bangsa British. Sejak dikaitkan dengan aparteid, pasukan "the Springboks" atau 'Boks' hendak menjadi sebahagian 'Afrika Selatan Baru', dengan menyarungkan Presiden [[Nelson Mandela]] dengan jersi Springbok, yang sebelum ini hanya dipakai oleh kaum kulit putih, pada Piala Dunia untuk ragbi pada tahun 1995. 

Rata-rata ahli sukan yang terkemuka dari Afrika Selatan adalah daripada kaum kulit putih. Antaranya termasuklah [[Retief Goosen]] ([[golf]]), [[Penelope Heyns]] (perenang kuak dada), [[Zola Budd]] ([[merentas desa]]) dan [[Percy Montgomery]] ([[ragbi]]). Walaupun begitu, kaum kulit hitam telah mula mengharumkan nama negara mereka dalam arena sukan antarabangsa termasuk [["Baby Jake" Matlala]] (tinju) dan [[Josiah Thugwane]] (maraton). Malah kaum kulit hitam juga telah mula melibatkan dalam permainan kaum kulit putih seperti kriket. Misalnya Makhaya Ntini yang merupakan salah seorang pemain bowler dalam pasukan kriket kebangsaan. <ref>{{cite web 
|url=http://www.southafrica.info/about/sport/greats/ 
|title=Sporting Greats 
|access-date=2008-09-30 
|archive-date=2008-10-06 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20081006053349/http://www.southafrica.info/about/sport/greats/ 
|url-status=dead 
}}</ref>

Walaupun begitu, sukan mampu menyatukan rakyat di Afrika Selatan dan sejak negara itu mencapai demokrasi pada tahun 1994, ia telah diberi penghormatan untuk menganjurkan pelbagai acara sukan di peringkat dunia. Afrika Selatan merupakan negara tunggal di benua Afrika yang pernah menjadi hos acara piala dunia untuk sukan [[Piala Dunia Ragbi|ragbi]] pada tahuh 1995 (di mana pasukan Afrika Selatan ''The Springboks'' muncul juara), [[Piala Dunia ICC|kriket]] pada tahun 2003 dan [[Piala Dunia FIFA|bola sepak]] pada tahun 2010.

=== Sastera ===
 Afrika Selatan telah melahirkan beberapa penulis bertaraf antabangsa seperti [[Nadine Gordimer]] dan [[J. M. Coetzee]] kedua-duanya merupakan penerima [[Hadiah Nobel dalam Kesusasteraan]]. Karya Nadine sering berkisar pandangan orang putih liberal terhadap kekejaman [[aparteid]]. Penulis bangsa Inggeris [[J. R. R. Tolkien]], penulis [[The Hobbit]], [[The Lord of the Rings]] dan [[The Silmarillion]] telah dilahirkan di [[Bloemfontein]], Afrika Selatan pada 1892.

Bagi kaum kulit hitam pula novel pertama karya seorang penulis kulit hitam ialah bertajuk ''Mhudi'' (yang mula dicetak 1930), oleh Solomon (Sol) Thekiso Plaatje. Cerita epik ini mengisahkan kehidupan masyarakat [[Tswana]] semasa dan selepas berdepan dengan tentera [[Zulu]] di bawah pemerintahan [[Shaka]], penakluk Zulu pada abad ke-19, dan kisah pengalaman awal dengan kaum kulit putih di kawasan pedalaman.

== Lihat juga ==
{{portal|Afrika Selatan}}
* [[Parti-parti politik Afrika Selatan]]
* Senarai [[Presiden Afrika Selatan|Presiden]] dan [[Perdana Menteri Afrika Selatan]]
* [[Jabatan dan Agensi kerajaan Afrika Selatan]]
* [[Komunikasi Afrika Selatan]]
* [[Senarai Syarikat Utama Afrika Selatan]]

== Nota ==
<references group="Note"/>

==Rujukan ==
{{reflist|2}}

== Pautan luar ==
{{portal|South Africa|Flag of South Africa.svg}}
{{sisterlinks|South Africa}}
* [http://www.gov.za/ Government of South Africa]
* [http://www.southafrica.info SouthAfrica.info]
* {{wikiatlas|South Africa}}
* {{wikivoyage|South Africa}}
* {{dmoz|Regional/Africa/South_Africa}}
{{Negara-negara Komanwel}}
{{Kesatuan Afrika}}
{{Afrika}}
[[Kategori:Afrika Selatan| ]]
[[Kategori:Negara dan wilayah berbahasa Inggeris]]
[[Kategori:Bekas jajahan British]]
[[Kategori:Negara G20]]
[[Kategori:Demokrasi liberal]]
[[Kategori:Republik]]
[[Kategori:Negara dan wilayah berbahasa Afrikaans]]