Вулны
Вулны (лат. Stannum) — хими элемент, Д. И. Менделеевын таблицыштыжы, 50 атом номерӓн. Куштылгы металл группыш пыра. Проста условиштӹ — йӹлгӹжшӹ, ши дон ошы ярелӓ цӹреӓн, куштылгын шӹрӓнӹш йиш.
Историжӹ
[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]Эдемвлӓ вулным IV тӹжем ивлӓнок пӓленӹт. Ти металлым шергӓш, моаш пиш нелӹ ылын — рим дӓ грек изделивлӓ ло гӹцӓт шоэн веле вӓшлиӓлтӹт. Библиштӓт, Моисейӹн Нӹлӹмшӹ Книгӓштӹ вулны гишӓн таманяр шамак улы. Вулны, вӹргеньӹ ганьок, бронзын ик компонентшы ылеш.
Лӹмӹм нӓлмӓш
[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]Латин лӹм stannum, санскрит шамак доно кӹлдӓлтеш, кыды цаткыды, пингӹдӹ ылмым анжыкта, пӹтӓрижок ши дон свинец сплавыш пыртенӹт, а вара вес имитатор сплавыш, кышты 67 % вулны ылын, а IV курымеш ти шамак доно итӹрӓ вулным манаш тӹнгӓлӹнӹт.
Вулны — славян шамак, балтик йӹлмӹ докы лишӹл (тӓнгӓштӓрӓш лит.alavas, alvas — "вулны", прусск. alwis — «свинец»).
Пӧрттӱштӹ момаш
[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]Вулны — шоэн шӓрлӹшӹ элемент, 47-шӹ вӓрӹм мӱлӓндӹ комышты вӓрлӓнӹмӓш доно нӓлеш.
Ссылкывлӓ
[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]Олово Webelements
Олово в Популярной библиотеке химических элементов Б. Я. Розен. Соперник серебра. М., «Металлургия», 1984
Олово — иллюстрированная научно-популярная статья на periodictable.ru
Демонстрационные ролики: «Оловянная чума» на PeriodicTable.ru