കാനഡ

ഇംഗ്ലീഷ് വിലാസം

https://ml.wikipedia.org/wiki/Canada

കാനഡ
Flag Coat of arms
ദേശീയ മുദ്രാവാക്യം: A Mari Usque Ad Mare  (ലാറ്റിൻ) "സമുദ്രം മുതൽ സമുദ്രം വരെ"
ദേശീയ ഗാനം: ഓ കാനഡ രാജകീയ ഗാനം ഗോഡ് സേവ് ദ് ക്വീൻ
തലസ്ഥാനം	ഒട്ടവ
വലിയ നഗരം	ടൊറന്റോ
ഔദ്യോഗിക ഭാഷകൾ	ഇംഗ്ലീഷ്, ഫ്രഞ്ച്
ഭരണസമ്പ്രദായം	പാർലമെന്ററി ജനാധിപത്യം (നാമമാത്ര രാജഭരണം)
• രാജഭരണം	എലിസബത്ത് രാജ്ഞി II
• ഗവർണ്ണർ ജനറൽ	ഡേവിഡ് ജോൺസ്റ്റൻ
• പ്രധാനമന്ത്രി	ജസ്റ്റിൻ ട്രൂഡോ
ഭരണകൂടം
• ബ്രിട്ടീഷ് നോർത്ത് അമേരിക്ക ആക്ട്	ജൂലൈ 1 1867
• വെസ്റ്റ്മിനിസ്റ്റർ ഉത്തരവ്	ഡിസംബർ 11 1931
• കാനഡ ആക്ട്	ഏപ്രിൽ 17 1982
•  ജലം (%)	8.92 (891,163 ച.കി.മീ)
ജനസംഖ്യ
• 2024 estimate	3,86,48,200 (36-ആം)
• 2011 census	3,34,76,688
ജി.ഡി.പി. (PPP)	2006 estimate
• ആകെ	$$1.165 ട്രില്ല്യൺ (11-ആം)
• പ്രതിശീർഷം	$35,200 (7-ആം)
ജി.ഡി.പി. (നോമിനൽ)	2006 estimate
• ആകെ	$1.089 ട്രില്ല്യൺ (8-ആം)
• Per capita	$32,614 (16-ആം)
എച്ച്.ഡി.ഐ. (2006)	0.950  · 6-ആം
നാണയവ്യവസ്ഥ	കനേഡിയൻ ഡോളർ ($) (CAD)
സമയമേഖല	UTC-3.5 മുതൽ -8 വരെ
• Summer (DST)	UTC-2.5 മുതൽ -7 വരെ
കോളിംഗ് കോഡ്	+1
ഇൻ്റർനെറ്റ് ഡൊമൈൻ	.ca

വടക്കേ അമേരിക്കൻ ഭൂഖണ്ഡത്തിലെ ഒരു രാജ്യമാണ് കാനഡ. വികസിത പശ്ചാത്യ രാജ്യമാണ്. ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ഭൂപ്രദേശമുള്ള രണ്ടാമത്തെ രാജ്യവും ഏറ്റവും കൂടുതൽ കടൽത്തീരമുള്ള രാജ്യവുമാണ് കാനഡ. വലിപ്പത്തിൽ മുന്നിലാണെങ്കിലും സമീപമുള്ള അമേരിക്കയെ അപേക്ഷിച്ച് കാനഡയിൽ ജനവാസം കുറവാ‍ണ്. ആർട്ടിക് പ്രദേശത്തോട് ചേർന്നു കിടക്കുന്നതിനാൽ മിക്ക സ്ഥലങ്ങളും മഞ്ഞുമൂടി തണുത്ത് ജനവാസ യോഗ്യമല്ലാത്തതിനാലാണിത്. ഭൂരിപക്ഷം ജനങ്ങളും ഇംഗ്ലീഷ്-യൂറോപ്യൻ വംശജരാണ്. തദ്ദേശ വംശജരായ ഇന്ത്യൻസും മറ്റ് രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നും കുടിയേറ്റക്കാരുമുള്ള ഒരു രാജ്യം ആണ് കാനഡ.

ഇന്ത്യ ഉൾപ്പടെയുള്ള രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നും ധാരാളം ആളുകൾ കുടിയേറി പാർക്കുന്ന ഒരു രാജ്യമാണ് കാനഡ. കാനഡയിൽ താമസിക്കുന്നവർക്ക് കുറഞ്ഞ ചിലവിലുള്ള വിദ്യാഭ്യാസം, സൗജന്യ ആരോഗ്യ പരിരക്ഷ, ക്ഷേമ ആനുകൂല്യങ്ങൾ, റിട്ടയർമെൻ്റ് സുരക്ഷ, പൊതു സുരക്ഷ, മെച്ചപ്പെട്ട പൊതു അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും, പൊതുപയോഗത്തിന് യോഗ്യമായ രീതിയിൽ പരിപാലിക്കപ്പെടുന്നതും, ചിട്ടയോടുകൂടി നിയന്ത്രിക്കുന്ന, സുരക്ഷിതവുമായ കായിക-വിനോദ കേന്ദ്രങ്ങൾ എന്നിവ അവിടെ നികുതി അടക്കുന്നതിലൂടെ ലഭ്യമാണ്. മാത്രമല്ല സബ്‌സിഡി മുഖേനയുള്ള സൗകര്യങ്ങളും ഇതിനാൽ ലഭ്യമാണ്, ഉദാഹരണത്തിന് ശിശുപരിപാലനം, ആവശ്യമായ മരുന്നുകൾ തുടങ്ങിയവ. വിദ്യാഭ്യാസത്തിനും ജോലിക്കും അങ്ങോട്ടേക്ക് പോകുന്നവരും അനേകമുണ്ട്. കാനഡയിൽ പഠിക്കുന്നവർക്ക് ആ രാജ്യത്ത് ജോലി ലഭിക്കാനും പിന്നീട് സ്ഥിരതാമസത്തിനും വ്യവസ്ഥകൾ അവിടെ ഉണ്ട്. ഇന്ത്യയിൽ നിന്നും കുടിയേറിയ അനേകരെ കാനഡയിൽ കാണാൻ സാധിക്കും. ഇതിൽ ഭൂരിപക്ഷവും പഞ്ചാബിൽ നിന്നുള്ളവരാണ്.

കാനഡയിൽ ക്യാപിറ്റലിസ്റ്റ് സമ്പദ് വ്യവസ്ഥയാണ് നിലവിലുള്ളത്. യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങളെപ്പോലെ വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യം, ജനാധിപത്യം, പൗരാവകാശം, ജൻഡർ തുല്യത, സ്ത്രീ ശാക്തീകരണം തുടങ്ങിയ മൂല്യങ്ങൾക്ക് പ്രത്യേക പരിഗണന ലഭ്യമായ ഒരു രാജ്യമാണ് കാനഡ. കനേഡിയൻമാർ അവരുടെ വ്യക്തിപരമായ സാമൂഹിക ക്ഷേമവും ആനുകൂല്യങ്ങളും സാമൂഹിക പ്രവർത്തനവും ഉറപ്പാക്കുകയും മെച്ചപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്ന ഘടകങ്ങളെ വളരെയധികം വിലമതിക്കുന്നു.പ്രധാന ഭാഷകൾ ഇംഗ്ലീഷും ഫ്രഞ്ചും ആണ്. എന്നാൽ ഇവ അറിയേണ്ടതായിട്ടില്ല, പക്ഷെ നിയമപരമായ കുടിയേറ്റത്തിനു  ഈ ഭാഷാകളിലെ പ്രാവീണ്യം അനിവാര്യമാണ്. ഇംഗ്ലീഷ് കമ്മ്യൂണിറ്റിയിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായ ഒരു പ്രത്യേക സാമൂഹിക-രാഷ്ട്രീയ ഗ്രൂപ്പായി ഫ്രഞ്ച് കമ്മ്യൂണിറ്റി നിലകൊള്ളുന്നു. ഫ്രഞ്ച് സംസാരിക്കുന്നവർ കൂടുതലായി തിങ്ങിപ്പാർക്കുന്ന സ്ഥലങ്ങൾ ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷ ഉപയോഗിക്കുന്നവരെ ഇഷ്ടപ്പെടില്ല, മാത്രമല്ല അത് സംസാരിക്കുന്നവരെ അവർ കഠിനമായി വിമർശിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. അവരുടെ ജോലിസ്ഥലങ്ങളിലും അവർ ഇംഗ്ലീഷ് സംസാരിക്കുന്നവരെയും ദൈനംദിന ആവശ്യങ്ങൾക്ക് അടിസ്ഥാന ഫ്രഞ്ച് മാത്രം അറിയാവുന്നവരെയും നിയമിക്കുന്നത് ഒഴിവാക്കുന്നു. അവരുടെ സ്കൂളുകളിൽ പോലും ഫ്രഞ്ച് ഭാഷയ്ക്ക് ഏറ്റവും പ്രാധാന്യം നൽകുന്നു, ഇവിടങ്ങളിൽ വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷാ പ്രാവീണ്യം സജീവമായി നിലനിർത്തേണ്ട ആവശ്യമില്ല. പ്രബലമായ ഫ്രഞ്ച് സംസാരിക്കുന്ന കമ്മ്യൂണിറ്റികളിൽ വംശീയ സമാനതകളും, അസമത്വങ്ങളും നോക്കാതെ തന്നെ അവർ തങ്ങളുടെ ഭാഷാധിഷ്ഠിത ഗ്രൂപ്പ് ആധിപത്യത്തിന് മുൻതൂക്കം നൽകുന്നു. പഞ്ചാബിയും, ചൈനീസ് ഭാഷയും സംസാരിക്കുന്ന ഗ്രൂപ്പുകളും ചില പ്രദേശങ്ങളിൽ ഈ പ്രവണത പിന്തുടരുന്നു. ഇതേ പ്രവണത പിന്തുടരുന്ന വളർന്നുവരുന്ന ഗ്രൂപ്പാണ് അറബിക് ഭാഷ സംസാരിക്കുന്ന ഗ്രൂപ്പ്. ഭൂരിഭാഗം ജനങ്ങളും അവരുടെ മാതൃഭാഷയായി തിരിച്ചറിയുന്ന അടിസ്ഥാന ഭാഷ ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷയാണെങ്കിലും, വിവേചനം കുറയ്ക്കുന്നതിന് എല്ലായിടത്തും ഉപയോഗിക്കാവുന്ന പൊതുവായ ഭാഷയായി കാനഡയിൽ ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷയ്ക്ക് പരിഗണന നൽകുന്നില്ല. തദ്ദേശ വംശജർക്കും കാനഡയിൽ അവരുടേതായ ഭാഷയുണ്ട്, എന്നാൽ ചില വിഭാഗങ്ങൾ ഒഴികെ അവർ പൊതുസമൂഹത്തിൻ്റെ സാമ്പത്തിക, രാഷ്ട്രീയ, സാമൂഹിക ജീവിതത്തെ ബാധിക്കുന്ന തരത്തിൽ സമൂഹത്തിൽ ഭാഷാധിഷ്ഠിത ഗ്രൂപ്പ് ആധിപത്യം സ്ഥാപിക്കുന്നില്ല.

സംസ്ഥാനങ്ങളും കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളും

10 സംസ്ഥാനങ്ങളും മൂന്നു കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളും ചേരുന്നതാണ് കാനഡ. ആൽബെർട്ട, ബ്രിട്ടീഷ് കൊളംബിയ, മാനിറ്റോബ, ന്യൂ ബ്രൺസ്വിക്, ന്യൂഫൌണ്ട്‌ലാൻഡ് ആൻഡ് ലബ്രാഡൊർ, നോവാ സ്കോഷ്യ, ഒന്റാറിയോ, പ്രിൻസ് എഡ്വേഡ് ഐലൻഡ്, ക്യുബെക്, സസ്കാച്വാൻ എന്നിവയാണു സംസ്ഥാനങ്ങൾ. നൂനവുട്, വടക്കു പടിഞ്ഞാറൻ പ്രദേശങ്ങൾ, യുകോൺ എന്നിവ കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളും. സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക് കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് കൂടുതൽ സ്വയംഭരണാധികാരങ്ങളുണ്ട്.

ആരോഗ്യം, വിദ്യാഭ്യാസം, സമൂഹക്ഷേമം തുടങ്ങിയ സുപ്രധാന മേഖലകൾ സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ ചുമതലയിലാണ്. സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ മൊത്തം വരുമാനം കേന്ദ്രത്തിന്റെ വരുമാനത്തേക്കാൾ കൂടുതലാണ്. ലോകത്ത് മറ്റൊരു രാജ്യത്തുമില്ലാത്ത സ്ഥിതിവിശേഷമാണിത്. കേന്ദ്ര സർക്കാരിന് പ്രത്യേക നിയമ നിർമ്മാണത്തിലൂടെ സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ ഇടപെടാവുന്നതാണ്. എന്നാൽ ഇത്തരം കേന്ദ്രനിയമങ്ങൾ തള്ളിക്കളയാനും സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക് അവകാശമുണ്ട്. അപൂർവമായേ അപ്രകാരം സംഭവിക്കുന്നുള്ളൂ എന്നുമാത്രം.

എല്ലാ സംസ്ഥാനങ്ങൾക്കും ഏകമണ്ഡല നിയമസഭയാണുള്ളത്. സംസ്ഥാനനിയമസഭയുടെ തലവൻ പ്രീമിയർ എന്നറിയപ്പെടുന്നു (പ്രീമിയർ എന്നാൽ പ്രധാനമന്ത്രി എന്നാണ് അർത്ഥമെങ്കിലും കനേഡിയൻ പ്രധാനമന്ത്രിയുമായി സംശയമുണ്ടാകാതിരിക്കുവാൻ വേണ്ടി സംസ്ഥാന ഭരണത്തലവന്മാരെ പ്രീമിയർ എന്ന് വിളിക്കുന്നു). രാജ്യത്തിന്റെ പരമാധികാരി ബ്രിട്ടീഷ് രാജ്ഞി അല്ലെങ്കിൽ രാജാവാണ്. എലിസമ്പത്ത് രാജ്ഞിക്ക് ശേഷം ചാൾസ് മൂന്നാമൻ രാജാവാണ് നിലവിൽ ആ പദവി വഹിക്കുന്നത്. രാജാവിന്റെ പ്രതിനിധിയായി എല്ലാ സംസ്ഥാനങ്ങൾക്കും ലെഫ്റ്റനന്റ് ഗവർണർമാരും ഉണ്ട്.

പദോൽപ്പത്തി

കാനഡ എന്ന പദത്തിന്റെ ഉത്ഭവത്തിയെക്കുറിച്ച് വിവിധ സിദ്ധാന്തങ്ങൾ ഉരുത്തിരിഞ്ഞുവന്നിട്ടുണ്ടെങ്കിലും, "ഗ്രാമം" അല്ലെങ്കിൽ "കുടിയേറ്റകേന്ദ്രം" എന്ന അർത്ഥംവരുന്ന സെന്റ് ലോറൻസ് ഇറോക്വിയൻ പദമായ കനാറ്റയിൽ നിന്നാണ് ഈ പേരിന്റെ ഉത്ഭവമെന്നതാണ് ഇപ്പോൾ പൊതുവേ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്. 1535-ൽ, ഇന്നത്തെ ക്യൂബെക്ക് സിറ്റി മേഖലയിലെ തദ്ദേശീയവാസികൾ ഫ്രഞ്ച് പര്യവേഷകനായ ജാക്വസ് കാർട്ടിയറെ സ്റ്റഡാകോന എന്ന ഗ്രാമത്തിലേക്ക് നയിക്കുവാൻ ഈ പദം ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. കാർട്ടിയർ പിന്നീട് കാനഡ എന്ന പദം ആ പ്രത്യേക ഗ്രാമത്തെക്കുറിക്കാൻ മാത്രമല്ല, ഡൊണാകോനയ്ക്ക് (സ്റ്റഡാകോണ ഗ്രാമത്തലവൻ) കീഴിലുള്ള മുഴുവൻ പ്രദേശത്തേയും സൂചിപ്പിക്കുവാനായി ഉപയോഗിച്ചു. 1545 ആയപ്പോഴേക്കും യൂറോപ്യൻ പുസ്തകങ്ങളും മാപ്പുകളും സെന്റ് ലോറൻസ് നദിക്കരയിലുള്ള ഈ ചെറിയ പ്രദേശത്തെ കാനഡ എന്ന പേരിൽ പരാമർശിക്കാൻ തുടങ്ങിയിരുന്നു.

പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ട് മുതൽ പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ പ്രാരംഭംവരെള്ള കാലത്ത് "കാനഡ" എന്ന പദം സെന്റ് ലോറൻസ് നദിക്കരയിലുടനീളമുള്ള ന്യൂ ഫ്രാൻസിന്റെ ഭാഗത്തെ സൂചിപ്പിക്കുവാൻ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. 1791-ൽ ഈ പ്രദേശം അപ്പർ കാനഡ എന്നും ലോവർ കാനഡ എന്നും വിളിക്കപ്പെട്ട രണ്ട് ബ്രിട്ടീഷ് കോളനികളായി പരിവർത്തനം ചെയ്യപ്പെട്ടു. 1841-ൽ കാനഡയിലെ ബ്രിട്ടീഷ് പ്രവിശ്യയായി അവ ലയിപ്പിക്കപ്പെട്ടു. 1867-ൽ കോൺഫെഡറേഷനായ ശേഷം, ലണ്ടൻ കോൺഫറൻസിൽവച്ച് കാനഡ പുതിയ രാജ്യത്തിന്റെ നിയമപരമായ പേരായി സ്വീകരിക്കപ്പെടുകയും ഡൊമിനിയൻ എന്ന പദം രാജ്യത്തിന്റെ തലക്കെട്ടായി നൽകുകയും ചെയ്തു. 1950 കളോടെ കാനഡയെ "കോമൺ‌വെൽത്തിന്റെ ഒരു മണ്ഡലമായി" കണക്കാക്കിയിരുന്ന ഡൊമിനിയൻ ഓഫ് കാനഡ എന്ന പദം യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡം ഉപേക്ഷിച്ചു. ലൂയിസ് സെന്റ് ലോറന്റ് സർക്കാർ 1951 ൽ കാനഡയിലെ ചട്ടങ്ങളിൽ ഡൊമീനിയൻ എന്ന പദം ഉപയോഗിക്കുന്ന രീതി അവസാനിപ്പിച്ചു. 1982 ൽ ‘കാനഡ നിയമം’ പാസാക്കിയതിലൂടെ കാനഡയുടെ ഭരണഘടന പൂർണമായും കനേഡിയൻ നിയന്ത്രണത്തിലാക്കുകയും രാജ്യത്തെക്കുറിക്കാൻ കാനഡയെന്ന പേരു മാത്രം പരാമർശിക്കുകയും ചെയ്തു. ആ വർഷം അവസാനം ദേശീയ അവധി ദിനത്തിന്റെ  പേര് ഡൊമിനിയൻ ദിനത്തിൽ നിന്ന് ‘കാനഡ ദിനം’ എന്നാക്കി മാറ്റുകയും ചെയ്തു. ഫെഡറൽ സർക്കാരിനെ പ്രവിശ്യാസർക്കാരുകളിൽനിന്ന് വേർതിരിച്ചറിയാൻ ഡൊമീനിയൻ എന്ന പദം ഉപയോഗിച്ചിരുന്നുവെങ്കിലും രണ്ടാം ലോക മഹായുദ്ധത്തിനുശേഷം ഡൊമീനിയൻ എന്ന പദം ഫെഡറൽ എന്ന പദത്തിനു വഴിമാറി.

ചരിത്രം

തദ്ദേശീയ ജനത

വടക്കേ അമേരിക്കയിലെ ആദ്യ നിവാസികൾ സൈബീരിയയിൽ നിന്ന് ബെറിംഗ് ലാൻഡ് ബ്രിഡ്ജ് വഴി കുടിയേറി, കുറഞ്ഞത് 14,000 വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് എത്തിയവരാണെന്ന് അനുമാനിക്കപ്പെടുന്നു. ഓൾഡ് ക്രോ ഫ്ലാറ്റുകളിലെ പാലിയോ-ഇന്ത്യൻ പുരാവസ്തു സൈറ്റുകളും ബ്ലൂഫിഷ് ഗുഹകളും കാനഡയിലെ മനുഷ്യവാസത്തിൻ്റെ ഏറ്റവും പഴയ രണ്ട് സ്ഥലങ്ങളാണ്. സ്ഥിരമായ വാസസ്ഥലങ്ങൾ, കൃഷി, സങ്കീർണ്ണമായ സാമൂഹിക ശ്രേണികൾ, വ്യാപാര ശൃംഖലകൾ എന്നിവ തദ്ദേശീയ സമൂഹങ്ങളുടെ സവിശേഷതകളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. 15-ആം നൂറ്റാണ്ടിൻ്റെ അവസാനത്തിലും 16-ആം നൂറ്റാണ്ടിൻ്റെ തുടക്കത്തിലും യൂറോപ്യൻ പര്യവേക്ഷകർ എത്തുമ്പോഴേക്കും ഈ സംസ്കാരങ്ങളിൽ ചിലത് തകർന്നിരുന്നു, അവ പുരാവസ്തു ഗവേഷണങ്ങളിലൂടെ മാത്രമാണ് കണ്ടെത്തിയത്. ഇന്നത്തെ കാനഡയിലെ തദ്ദേശീയരായ ജനങ്ങളിൽ ഫസ്റ്റ് നേഷൻസ്, ഇൻയൂട്ട്, മെറ്റിസ് എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു, 17-ആം നൂറ്റാണ്ടിൻ്റെ മധ്യത്തിൽ, ഫസ്റ്റ് നേഷൻസ് ആളുകൾ യൂറോപ്യൻ കുടിയേറ്റക്കാരെ വിവാഹം കഴിക്കുകയും പിന്നീട് അവരുടെ സ്വന്തം വ്യക്തിത്വം വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയും ചെയ്ത സമ്മിശ്ര വംശജരുടെ അവസാന ജീവിയായിരുന്നു.

ആദ്യത്തെ യൂറോപ്യൻ സെറ്റിൽമെൻ്റുകളുടെ സമയത്ത് തദ്ദേശീയരായ ജനസംഖ്യ 200,000 നും രണ്ട് ദശലക്ഷത്തിനും ഇടയിൽ ആയിരുന്നുവെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു, ഇത് 500,000 ആണെന്ന് കാനഡയിലെ റോയൽ കമ്മീഷൻ ഓൺ അബോറിജിനൽ പീപ്പിൾ അംഗീകരിച്ചു. യൂറോപ്യൻ കോളനിവൽക്കരണത്തിൻ്റെ അനന്തരഫലമായി, തദ്ദേശീയ ജനസംഖ്യ നാൽപ്പത് മുതൽ എൺപത് ശതമാനം വരെ കുറഞ്ഞു. യൂറോപ്യൻ രോഗങ്ങളുടെ കൈമാറ്റം, അവയ്ക്ക് സ്വാഭാവിക പ്രതിരോധശേഷി ഇല്ലായിരുന്നു, രോമക്കച്ചവടത്തെച്ചൊല്ലിയുള്ള സംഘർഷങ്ങൾ, കൊളോണിയൽ അധികാരികളുമായും കുടിയേറ്റക്കാരുമായും ഉള്ള സംഘർഷങ്ങൾ, കുടിയേറ്റക്കാർക്കും തദ്ദേശവാസികൾക്കും തദ്ദേശീയരുടെ ഭൂമി നഷ്ടം എന്നിവയുൾപ്പെടെ നിരവധി കാരണങ്ങളാണ് ഈ ഇടിവിന് കാരണം. നിരവധി രാജ്യങ്ങളുടെ സ്വയംപര്യാപ്തതയുടെ തുടർന്നുള്ള തകർച്ച.

സംഘട്ടനങ്ങളൊന്നുമില്ലെങ്കിലും, ഫസ്റ്റ് നേഷൻസുമായും ഇൻയൂട്ട് പോപ്പുലേഷനുമായും യൂറോപ്യൻ കനേഡിയൻമാരുടെ ആദ്യകാല ഇടപെടലുകൾ താരതമ്യേന സമാധാനപരമായിരുന്നു. കാനഡയിലെ യൂറോപ്യൻ കോളനികളുടെ വികസനത്തിൽ ഫസ്റ്റ് നേഷൻസും മെറ്റിസ് ജനതയും നിർണായക പങ്കുവഹിച്ചു, പ്രത്യേകിച്ച് വടക്കേ അമേരിക്കൻ രോമവ്യാപാരകാലത്ത് ഭൂഖണ്ഡത്തിലെ പര്യവേക്ഷണങ്ങളിൽ യൂറോപ്യൻ കോറിയർമാരായ ഡെസ് ബോയിസ്, വോയേജർമാർ എന്നിവരെ സഹായിക്കുന്നതിൽ അവരുടെ പങ്ക്. ഫസ്റ്റ് നേഷൻസുമായുള്ള ഈ ആദ്യകാല യൂറോപ്യൻ ഇടപെടലുകൾ സൗഹൃദം, സമാധാന ഉടമ്പടികൾ എന്നിവയിൽ നിന്ന് ഉടമ്പടികളിലൂടെ തദ്ദേശീയരുടെ ഭൂമി കൈവശപ്പെടുത്തുന്നതിലേക്ക് മാറും. 18-ആം നൂറ്റാണ്ടിൻ്റെ അവസാനം മുതൽ, യൂറോപ്യൻ കനേഡിയൻ ജനത തദ്ദേശീയരായ ജനങ്ങളെ ഒരു പാശ്ചാത്യ കനേഡിയൻ സമൂഹത്തിലേക്ക് കൂട്ടിച്ചേർക്കാൻ നിർബന്ധിതരാക്കി. 19-ആം നൂറ്റാണ്ടിൻ്റെ അവസാനത്തിലും 20-ആം നൂറ്റാണ്ടിൻ്റെ തുടക്കത്തിലും കുടിയേറ്റ കൊളോണിയലിസം അതിൻ്റെ പാരമ്യത്തിലെത്തി. 2008-ൽ കാനഡ ഗവൺമെൻ്റ് ഒരു അനുരഞ്ജന കമ്മീഷൻ രൂപീകരിച്ചതോടെ ഒരു പരിഹാര കാലയളവ് ആരംഭിച്ചു. സാംസ്കാരിക വംശഹത്യയുടെ അംഗീകാരം, ഒത്തുതീർപ്പ് കരാറുകൾ, കാണാതാകുകയും കൊല്ലപ്പെടുകയും ചെയ്ത തദ്ദേശീയ സ്ത്രീകളുടെ ദുരവസ്ഥയെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നതുപോലുള്ള വംശീയ വിവേചന പ്രശ്‌നങ്ങളുടെ മെച്ചപ്പെടുത്തലും ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.

യൂറോപ്യൻ കോളനിവൽക്കരണം

കാനഡയുടെ കിഴക്കൻ തീരം പര്യവേക്ഷണം നടത്തിയ ആദ്യത്തെ യൂറോപ്യൻ യൂറോപ്യൻ നോർസ് പര്യവേക്ഷകനായ ലീഫ് എറിക്‌സണാണെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ഏകദേശം 1000 AD-ൽ, നോർസ് ന്യൂഫൗണ്ട്‌ലാൻ്റിൻ്റെ വടക്കേ അറ്റത്തുള്ള L'Anse aux Meadows എന്ന സ്ഥലത്ത് 20 വർഷത്തോളം ഇടയ്ക്കിടെ അധിനിവേശം നടത്തിയിരുന്ന ഒരു ചെറിയ ഹ്രസ്വകാല ക്യാമ്പ്‌മെൻ്റ് നിർമ്മിച്ചു. 1497-ൽ ജോൺ കാബോട്ട് ഇംഗ്ലണ്ടിലെ ഹെൻറി ഏഴാമൻ്റെ പേരിൽ കാനഡയുടെ അറ്റ്ലാൻ്റിക് തീരം പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യുകയും അവകാശവാദം ഉന്നയിക്കുകയും ചെയ്യുന്നത് വരെ യൂറോപ്യൻ പര്യവേക്ഷണം നടന്നിട്ടില്ല. 1534-ൽ, ഫ്രഞ്ച് പര്യവേക്ഷകനായ ജാക്വസ് കാർട്ടിയർ സെൻ്റ് ലോറൻസ് ഉൾക്കടലിൽ പര്യവേക്ഷണം നടത്തി, അവിടെ ജൂലൈ 24-ന്, "ഫ്രാൻസിലെ രാജാവ് നീണാൾ വാഴട്ടെ" എന്നെഴുതിയ 10 മീറ്റർ (33 അടി) കുരിശ് നട്ടുപിടിപ്പിച്ച് പുതിയ പ്രദേശം കൈവശപ്പെടുത്തി. ഫ്രാൻസിസ് ഒന്നാമൻ രാജാവിൻ്റെ പേരിൽ ഫ്രാൻസ്. 16-ആം നൂറ്റാണ്ടിൻ്റെ തുടക്കത്തിൽ ബാസ്‌ക്, പോർച്ചുഗീസുകാരുടെ നാവിഗേഷൻ സാങ്കേതിക വിദ്യകളുള്ള യൂറോപ്യൻ നാവികർ അറ്റ്‌ലാൻ്റിക് തീരത്ത് കാലാനുസൃതമായ തിമിംഗലവേട്ട, മത്സ്യബന്ധന ഔട്ട്‌പോസ്റ്റുകൾ സ്ഥാപിച്ചു. പൊതുവേ, കണ്ടെത്തൽ കാലഘട്ടത്തിലെ ആദ്യകാല വാസസ്ഥലങ്ങൾ കഠിനമായ കാലാവസ്ഥയും സ്കാൻഡിനേവിയയിലെ വ്യാപാര വഴികൾ നാവിഗേറ്റ് ചെയ്യുന്നതിലെ പ്രശ്‌നങ്ങളും മത്സരഫലങ്ങളും കാരണം ഹ്രസ്വകാലമായിരുന്നു എന്ന് തോന്നുന്നു.

1583-ൽ, സർ ഹംഫ്രി ഗിൽബെർട്ട്, എലിസബത്ത് രാജ്ഞിയുടെ രാജകീയ അവകാശത്താൽ, ന്യൂഫൗണ്ട്‌ലാൻഡിലെ സെൻ്റ് ജോൺസ് ആദ്യത്തെ നോർത്ത് അമേരിക്കൻ ഇംഗ്ലീഷ് സീസണൽ ക്യാമ്പായി സ്ഥാപിച്ചു. 1600-ൽ, ഫ്രഞ്ചുകാർ തങ്ങളുടെ ആദ്യത്തെ സീസണൽ വ്യാപാരകേന്ദ്രം സെയിൻ്റ് ലോറൻസിനോട് ചേർന്ന് ടഡോസാക്കിൽ സ്ഥാപിച്ചു. ഫ്രഞ്ച് പര്യവേക്ഷകനായ സാമുവൽ ഡി ചാംപ്ലെയിൻ 1603-ൽ എത്തി, പോർട്ട് റോയൽ (1605-ൽ), ക്യൂബെക് സിറ്റി (1608-ൽ) എന്നിവിടങ്ങളിൽ വർഷം മുഴുവനുമുള്ള ആദ്യത്തെ സ്ഥിരമായ യൂറോപ്യൻ വാസസ്ഥലങ്ങൾ സ്ഥാപിച്ചു. ന്യൂ ഫ്രാൻസിലെ കോളനിവാസികൾക്കിടയിൽ, കനേഡിയൻമാർ സെൻ്റ് ലോറൻസ് നദീതടത്തിൽ വ്യാപകമായി താമസമാക്കി, അക്കാഡിയക്കാർ ഇന്നത്തെ മാരിടൈംസിൽ താമസമാക്കി, അതേസമയം രോമ വ്യാപാരികളും കത്തോലിക്കാ മിഷനറിമാരും ഗ്രേറ്റ് ലേക്‌സ്, ഹഡ്‌സൺ ബേ, മിസിസിപ്പി നീർത്തടങ്ങൾ എന്നിവ ലൂസിയാനയിലേക്കുള്ള പര്യവേക്ഷണം നടത്തി. വടക്കേ അമേരിക്കൻ രോമവ്യാപാരത്തിൻ്റെ നിയന്ത്രണത്തെച്ചൊല്ലി 17-ആം നൂറ്റാണ്ടിൻ്റെ മധ്യത്തിൽ ബീവർ യുദ്ധങ്ങൾ പൊട്ടിപ്പുറപ്പെട്ടു.

1610-ൽ ന്യൂഫൗണ്ട്‌ലാൻഡിൽ ഇംഗ്ലീഷുകാർ കൂടുതൽ വാസസ്ഥലങ്ങൾ സ്ഥാപിച്ചു, അതോടൊപ്പം തെക്ക് പതിമൂന്ന് കോളനികളിലെ വാസസ്ഥലങ്ങളും സ്ഥാപിച്ചു. കൊളോണിയൽ വടക്കേ അമേരിക്കയിൽ 1689 നും 1763 നും ഇടയിൽ നാല് യുദ്ധങ്ങളുടെ ഒരു പരമ്പര പൊട്ടിപ്പുറപ്പെട്ടു. ഈ കാലഘട്ടത്തിലെ പിന്നീടുള്ള യുദ്ധങ്ങൾ ഏഴ് വർഷത്തെ യുദ്ധത്തിൻ്റെ വടക്കേ അമേരിക്കൻ നാടകവേദിയായി മാറി. മെയിൻലാൻഡ് നോവ സ്കോട്ടിയ 1713 ലെ ഉട്രെക്റ്റ്, കാനഡ ഉടമ്പടി പ്രകാരം ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണത്തിൻ കീഴിലായി, ഏഴ് വർഷത്തെ യുദ്ധത്തിന് ശേഷം 1763 ൽ ന്യൂ ഫ്രാൻസിൻ്റെ ഭൂരിഭാഗവും ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണത്തിൻ കീഴിലായി.

ഭൂമിശാസ്ത്രം

മൊത്തം വിസ്തീർണ്ണം (അതിൻ്റെ ജലം ഉൾപ്പെടെ), കാനഡ രണ്ടാമത്തെ വലിയ രാജ്യമാണ്. ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ശുദ്ധജല തടാകങ്ങൾ ഉള്ളതിനാൽ ഭൂവിസ്തൃതിയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ കാനഡ നാലാം സ്ഥാനത്താണ്. കിഴക്ക് അറ്റ്ലാൻ്റിക് സമുദ്രം മുതൽ വടക്ക് ആർട്ടിക് സമുദ്രം വരെയും പടിഞ്ഞാറ് പസഫിക് സമുദ്രം വരെയും നീണ്ടുകിടക്കുന്ന ഈ രാജ്യം 9,984,670 km2 (3,855,100 ചതുരശ്ര മൈൽ) പ്രദേശം ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. 243,042 കിലോമീറ്റർ (151,019 മൈൽ) ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ദൈർഘ്യമേറിയ തീരപ്രദേശമുള്ള കാനഡയ്ക്ക് വിശാലമായ സമുദ്ര ഭൂപ്രദേശവും ഉണ്ട്. 8,891 കി.മീ (5,525 മൈൽ)[a] വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്ന ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ കര അതിർത്തി യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സുമായി പങ്കിടുന്നതിനു പുറമേ, കാനഡ ഗ്രീൻലാൻഡുമായി (അതിനാൽ ഡെൻമാർക്ക് രാജ്യം) ഒരു കര അതിർത്തി പങ്കിടുന്നു, വടക്കുകിഴക്ക്, ഹാൻസ് ദ്വീപിൽ, കൂടാതെ തെക്കുകിഴക്ക് ഫ്രാൻസിൻ്റെ സമുദ്രാതിർത്തിയായ സെയിൻ്റ് പിയറി, മൈക്വലോൺ എന്നിവയുടെ സമുദ്രാതിർത്തി. ഉത്തരധ്രുവത്തിൽ നിന്ന് 817 കിലോമീറ്റർ (508 മൈൽ) അകലെ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന എല്ലെസ്മിയർ ദ്വീപിൻ്റെ-അക്ഷാംശം 82.5°N-യുടെ വടക്കേ അറ്റത്തുള്ള കനേഡിയൻ ഫോഴ്‌സ് സ്റ്റേഷൻ അലേർട്ട് എന്ന ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വടക്കേ അറ്റത്തുള്ള ജനവാസ കേന്ദ്രവും കാനഡയിലാണ്. അക്ഷാംശത്തിൽ, കാനഡയുടെ ഏറ്റവും വടക്കുഭാഗത്തുള്ള ഭൂപ്രദേശം 83°6′41″N നുനാവുട്ടിലെ കേപ് കൊളംബിയയാണ്, അതിൻ്റെ തെക്കേ അറ്റം ഈറി തടാകത്തിലെ മിഡിൽ ഐലൻഡിൽ 41°40′53″N ആണ്. രേഖാംശത്തിൽ, കാനഡയുടെ ഭൂമി ന്യൂഫൗണ്ട്‌ലാൻഡിലെ കേപ് സ്പിയർ മുതൽ 52°37'W, മൗണ്ട് സെൻ്റ് ഏലിയാസ്, യൂക്കോൺ ടെറിട്ടറി, 141°W വരെ വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്നു.

കാനഡയെ ഏഴ് ഫിസിയോഗ്രാഫിക് മേഖലകളായി തിരിക്കാം: കനേഡിയൻ ഷീൽഡ്, ഇൻ്റീരിയർ പ്ലെയിൻസ്, ഗ്രേറ്റ് ലേക്സ്-സെൻ്റ്. ലോറൻസ് ലോലാൻഡ്സ്, അപ്പലാച്ചിയൻ പ്രദേശം, വെസ്റ്റേൺ കോർഡില്ലേറ, ഹഡ്സൺ ബേ ലോലാൻഡ്സ്, ആർട്ടിക് ദ്വീപസമൂഹം. രാജ്യത്തുടനീളം ബോറിയൽ വനങ്ങൾ നിലനിൽക്കുന്നു, വടക്കൻ ആർട്ടിക് പ്രദേശങ്ങളിലും റോക്കി പർവതനിരകളിലൂടെയും മഞ്ഞുപാളികൾ പ്രാധാന്യമർഹിക്കുന്നു, കൂടാതെ തെക്കുപടിഞ്ഞാറുള്ള താരതമ്യേന പരന്ന കനേഡിയൻ പ്രേയറികൾ ഉൽപ്പാദനക്ഷമമായ കൃഷിയെ സുഗമമാക്കുന്നു.കാനഡയുടെ സാമ്പത്തിക ഉൽപ്പാദനത്തിൻ്റെ ഭൂരിഭാഗവും താഴ്ന്ന പ്രദേശങ്ങൾ ആതിഥേയത്വം വഹിക്കുന്ന സെൻ്റ് ലോറൻസ് നദിയെ (തെക്കുകിഴക്ക്) ഗ്രേറ്റ് തടാകങ്ങൾ പോഷിപ്പിക്കുന്നു. കാനഡയിൽ 2,000,000-ലധികം തടാകങ്ങളുണ്ട്-അവയിൽ 563 എണ്ണം 100 km2 (39 ചതുരശ്ര മൈൽ)-നേക്കാൾ വലുതാണ്-ലോകത്തിലെ ശുദ്ധജലത്തിൻ്റെ ഭൂരിഭാഗവും ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. കനേഡിയൻ റോക്കീസ്, കോസ്റ്റ് പർവതനിരകൾ, ആർട്ടിക് കോർഡില്ലേറ എന്നിവിടങ്ങളിൽ ശുദ്ധജല ഹിമാനികൾ ഉണ്ട്. കാനഡ ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായി സജീവമാണ്, ധാരാളം ഭൂകമ്പങ്ങളും സജീവമായ അഗ്നിപർവ്വതങ്ങളും ഉണ്ട്.

കാലാവസ്ഥ

കാനഡയിലുടനീളമുള്ള ശരാശരി ശൈത്യകാലത്തും വേനൽക്കാലത്തും ഉയർന്ന താപനില ഓരോ പ്രദേശത്തിനും വ്യത്യാസപ്പെടുന്നു. ശീതകാലം രാജ്യത്തിൻ്റെ പല ഭാഗങ്ങളിലും കഠിനമായിരിക്കും, പ്രത്യേകിച്ച് ഭൂഖണ്ഡാന്തര കാലാവസ്ഥ അനുഭവപ്പെടുന്ന ഉൾപ്രദേശങ്ങളിലും പ്രേരി പ്രവിശ്യകളിലും, പ്രതിദിന ശരാശരി താപനില −15 °C (5 °F), എന്നാൽ −40 °C ന് താഴെയാകാം ( −40 °F) കഠിനമായ കാറ്റ് തണുപ്പിനൊപ്പം. തീരപ്രദേശങ്ങളല്ലാത്ത പ്രദേശങ്ങളിൽ, വർഷത്തിൽ ഏതാണ്ട് ആറ് മാസത്തോളം മഞ്ഞ് നിലം പൊതിയാൻ കഴിയും, അതേസമയം വടക്കൻ മഞ്ഞ് വർഷം മുഴുവനും നിലനിൽക്കും. തീരദേശ ബ്രിട്ടീഷ് കൊളംബിയയിൽ മിതശീതോഷ്ണ കാലാവസ്ഥയുണ്ട്, മിതമായതും മഴയുള്ളതുമായ ശൈത്യകാലം. കിഴക്ക്, പടിഞ്ഞാറൻ തീരങ്ങളിൽ, ശരാശരി ഉയർന്ന താപനില സാധാരണയായി താഴ്ന്ന 20s °C (70s °F) ആണ്, അതേസമയം തീരങ്ങൾക്കിടയിൽ, ശരാശരി വേനൽക്കാല ഉയർന്ന താപനില 25 മുതൽ 30 °C (77 മുതൽ 86 °F) വരെയാണ്. ചില ഉൾപ്രദേശങ്ങളിലെ താപനില ഇടയ്ക്കിടെ 40 °C (104 °F) കവിയുന്നു.

വടക്കൻ കാനഡയുടെ ഭൂരിഭാഗവും ഐസും പെർമാഫ്രോസ്റ്റും കൊണ്ട് മൂടപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. കാനഡയിലെ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിൻ്റെ ഫലമായി ആർട്ടിക് ആഗോള ശരാശരിയുടെ മൂന്നിരട്ടി ചൂടായതിനാൽ പെർമാഫ്രോസ്റ്റിൻ്റെ ഭാവി അനിശ്ചിതത്വത്തിലാണ്. 1948 മുതൽ വിവിധ പ്രദേശങ്ങളിൽ 1.1 മുതൽ 2.3 °C വരെ (2.0 മുതൽ 4.1 °F വരെ) മാറ്റങ്ങളോടെ കാനഡയുടെ കരയിലെ വാർഷിക ശരാശരി താപനില 1.7 °C (3.1 °F) വർദ്ധിച്ചു.[117] വടക്കുഭാഗത്തും പ്രയറികളിലും ചൂടിൻ്റെ തോത് കൂടുതലാണ്. കാനഡയുടെ തെക്കൻ പ്രദേശങ്ങളിൽ, കാനഡയിൽ നിന്നും യുണൈറ്റഡ് സ്‌റ്റേറ്റ്‌സിൽ നിന്നുമുള്ള വായു മലിനീകരണം-ലോഹ ഉരുകൽ, കൽക്കരി കത്തിച്ച് വൈദ്യുതി ഉപയോഗങ്ങൾ, വാഹനങ്ങളുടെ ഉദ്‌വമനം എന്നിവ കാരണം ആസിഡ് മഴയ്ക്ക് കാരണമായി, ഇത് ജലപാതകളെയും വന വളർച്ചയെയും കാർഷിക ഉൽപാദനക്ഷമതയെയും സാരമായി ബാധിച്ചു. ആഗോളതലത്തിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ഹരിതഗൃഹ വാതകങ്ങൾ പുറന്തള്ളുന്ന രാജ്യങ്ങളിലൊന്നാണ് കാനഡ.

ജൈവവൈവിധ്യം

കാനഡയെ 15 ഭൗമ, അഞ്ച് സമുദ്ര മേഖലകളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു. ഈ ഇക്കോസോണുകളിൽ 80,000 തരം കനേഡിയൻ വന്യജീവികളെ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു, തുല്യ എണ്ണം ഇനിയും ഔപചാരികമായി അംഗീകരിക്കപ്പെടുകയോ കണ്ടെത്തുകയോ ചെയ്തിട്ടില്ല. മറ്റ് രാജ്യങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് കാനഡയിൽ പ്രാദേശിക സ്പീഷിസുകളുടെ ശതമാനം കുറവാണെങ്കിലും,മനുഷ്യരുടെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ, അധിനിവേശ ജീവിവർഗ്ഗങ്ങൾ, പാരിസ്ഥിതിക പ്രശ്നങ്ങൾ എന്നിവ കാരണം, നിലവിൽ 800-ലധികം സ്പീഷീസുകൾ നശിക്കാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. കാനഡയിൽ താമസിക്കുന്ന ഇനങ്ങളിൽ 65 ശതമാനവും "സുരക്ഷിത"മായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.കാനഡയുടെ ഭൂപ്രകൃതിയുടെ പകുതിയിലധികവും കേടുപാടുകൾ കൂടാതെ മനുഷ്യവികസനത്തിൽ താരതമ്യേന സ്വതന്ത്രവുമാണ്. കാനഡയിലെ ബോറിയൽ വനം ഭൂമിയിലെ ഏറ്റവും വലിയ കേടുകൂടാത്ത വനമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു, ഏകദേശം 3,000,000 km2 (1,200,000 ചതുരശ്ര മൈൽ) റോഡുകളാലും നഗരങ്ങളാലും വ്യവസായങ്ങളാലും തടസ്സപ്പെടില്ല. അവസാന ഹിമയുഗത്തിൻ്റെ അവസാനം മുതൽ, കാനഡ എട്ട് വ്യത്യസ്ത വനമേഖലകൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു.

രാജ്യത്തിൻ്റെ ഭൂപ്രദേശത്തിൻ്റെയും ശുദ്ധജലത്തിൻ്റെയും ഏകദേശം 12.1 ശതമാനം സംരക്ഷിത മേഖലകളാണ്, ഇതിൽ 11.4 ശതമാനം സംരക്ഷിത മേഖലകളായി നിശ്ചയിച്ചിട്ടുണ്ട്. സംരക്ഷിത പ്രദേശങ്ങളായി നിശ്ചയിച്ചിട്ടുള്ള 8.9 ശതമാനം ഉൾപ്പെടെ, ഏകദേശം 13.8 ശതമാനം പ്രദേശിക ജലവും സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. കാനഡയിലെ ആദ്യത്തെ ദേശീയ ഉദ്യാനം, 1885-ൽ സ്ഥാപിതമായ ബാൻഫ് ദേശീയോദ്യാനം 6,641 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (2,564 ചതുരശ്ര മൈൽ) വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്നു. കാനഡയിലെ ഏറ്റവും പഴയ പ്രൊവിൻഷ്യൽ പാർക്ക്, 1893-ൽ സ്ഥാപിതമായ അൽഗോൺക്വിൻ പ്രൊവിൻഷ്യൽ പാർക്ക്, 7,653.45 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (2,955.01 ചതുരശ്ര മൈൽ) വിസ്തൃതിയുള്ളതാണ്. ലേക്ക് സുപ്പീരിയർ നാഷണൽ മറൈൻ കൺസർവേഷൻ ഏരിയ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ശുദ്ധജല സംരക്ഷിത പ്രദേശമാണ്, ഏകദേശം 10,000 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (3,900 ചതുരശ്ര മൈൽ) വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്നു. കാനഡയിലെ ഏറ്റവും വലിയ ദേശീയ വന്യജീവി മേഖല 11,570.65 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (4,467.45 ചതുരശ്ര മൈൽ) വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്ന സ്കോട്ട് ഐലൻഡ്സ് മറൈൻ നാഷണൽ വൈൽഡ് ലൈഫ് ഏരിയയാണ്.

സർക്കാരും രാഷ്ട്രീയവും

കാനഡയെ "സമ്പൂർണ ജനാധിപത്യം" എന്നാണ് വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്, ലിബറലിസത്തിൻ്റെ പാരമ്പര്യവും, സമത്വവാദവും, മിതത്വ രാഷ്ട്രീയ പ്രത്യയശാസ്ത്രവുമാണ്. സാമൂഹ്യനീതിക്ക് ഊന്നൽ നൽകുന്നത് കാനഡയുടെ രാഷ്ട്രീയ സംസ്കാരത്തിൻ്റെ ഒരു വ്യതിരിക്ത ഘടകമാണ്.സമാധാനം, ക്രമം, നല്ല ഗവൺമെൻ്റ് എന്നിവയും അവകാശങ്ങൾക്കുള്ള ഒരു ബില്ലിനൊപ്പം, കനേഡിയൻ ഫെഡറലിസത്തിൻ്റെ സ്ഥാപക തത്വങ്ങളാണ്.

ഫെഡറൽ തലത്തിൽ, "ബ്രോക്കറേജ് രാഷ്ട്രീയം" പ്രയോഗിക്കുന്ന താരതമ്യേന രണ്ട് മധ്യപക്ഷ പാർട്ടികളാണ് കാനഡയിൽ ആധിപത്യം പുലർത്തുന്നത്:[b] മധ്യ-ഇടത് ചായ്‌വുള്ള ലിബറൽ പാർട്ടി ഓഫ് കാനഡ, മധ്യ-വലത് ചായ്‌വുള്ള കൺസർവേറ്റീവ് പാർട്ടി ഓഫ് കാനഡ (അല്ലെങ്കിൽ അതിൻ്റെ മുൻഗാമികൾ) . ചരിത്രപരമായി പ്രബലരായ ലിബറലുകൾ രാഷ്ട്രീയ സ്കെയിലിൻ്റെ കേന്ദ്രത്തിൽ തങ്ങളെത്തന്നെ നിലകൊള്ളുന്നു.2021-ലെ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ അഞ്ച് പാർട്ടികൾക്ക് പാർലമെൻ്റിലേക്ക് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട പ്രതിനിധികൾ ഉണ്ടായിരുന്നു-ഒരു ന്യൂനപക്ഷ സർക്കാർ രൂപീകരിച്ച ലിബറലുകൾ; ഔദ്യോഗിക പ്രതിപക്ഷമായി മാറിയ യാഥാസ്ഥിതികർ; ന്യൂ ഡെമോക്രാറ്റിക് പാർട്ടി (ഇടതുപക്ഷത്തെ അധിനിവേശം ചെയ്യുന്നു; ബ്ലോക്ക് ക്യൂബെക്കോയിസ്; ഒപ്പം ഗ്രീൻ പാർട്ടിയും. തീവ്ര വലതുപക്ഷ രാഷ്ട്രീയവും തീവ്ര ഇടതുപക്ഷ രാഷ്ട്രീയവും കനേഡിയൻ സമൂഹത്തിൽ ഒരിക്കലും ഒരു പ്രമുഖ ശക്തി ആയിരുന്നില്ല.

കാനഡയിൽ ഒരു ഭരണഘടനാപരമായ രാജവാഴ്ചയുടെ പശ്ചാത്തലത്തിൽ ഒരു പാർലമെൻ്ററി സംവിധാനമുണ്ട് - കാനഡയിലെ രാജവാഴ്ചയാണ് എക്സിക്യൂട്ടീവ്, ലെജിസ്ലേറ്റീവ്, ജുഡീഷ്യൽ ശാഖകളുടെ അടിസ്ഥാനം. ഭരിക്കുന്ന രാജാവ് മറ്റ് 14 പരമാധികാര കോമൺവെൽത്ത് രാജ്യങ്ങളുടെയും കാനഡയിലെ 10 പ്രവിശ്യകളുടെയും രാജാവാണ്. പ്രധാനമന്ത്രിയുടെ ഉപദേശപ്രകാരം രാജാവ് ഒരു പ്രതിനിധിയെ, ഗവർണർ ജനറലിനെ, അവരുടെ ആചാരപരമായ രാജകീയ ചുമതലകൾ നിർവഹിക്കാൻ നിയമിക്കുന്നു.

കാനഡയിലെ പരമാധികാരത്തിൻ്റെയും അധികാരത്തിൻ്റെയും ഉറവിടം രാജവാഴ്ചയാണ്. എന്നിരുന്നാലും, ഗവർണർ ജനറലിനോ രാജാവിനോ അപൂർവമായ പ്രതിസന്ധി ഘട്ടങ്ങളിൽ മന്ത്രിമാരുടെ ഉപദേശം കൂടാതെ അധികാരം വിനിയോഗിക്കുമെങ്കിലും, എക്സിക്യൂട്ടീവ് അധികാരങ്ങൾ (അല്ലെങ്കിൽ രാജകീയ പ്രത്യേകാവകാശം) ഉപയോഗിക്കുന്നത് മറ്റുവിധത്തിൽ നിർദ്ദേശിച്ചിരിക്കുന്നത് കിരീടാവകാശിയുടെ മന്ത്രിമാരുടെ സമിതിയാണ്. തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട ഹൗസ് ഓഫ് കോമൺസ്, തിരഞ്ഞെടുത്തതും നയിക്കുന്നതും പ്രധാനമന്ത്രി, ഗവൺമെൻ്റിൻ്റെ തലവൻ. ഗവൺമെൻ്റിൻ്റെ സുസ്ഥിരത ഉറപ്പുവരുത്തുന്നതിനായി, സഭയിലെ ഭൂരിപക്ഷം അംഗങ്ങളുടെയും വിശ്വാസം നേടിയെടുക്കാൻ കഴിയുന്ന രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടിയുടെ നിലവിലെ നേതാവായ വ്യക്തിയെ ഗവർണർ ജനറൽ സാധാരണയായി പ്രധാനമന്ത്രിയായി നിയമിക്കും.ഗവർണർ ജനറൽ, ലെഫ്റ്റനൻ്റ് ഗവർണർമാർ, സെനറ്റർമാർ, ഫെഡറൽ കോടതി ജഡ്ജിമാർ, ക്രൗൺ കോർപ്പറേഷനുകളുടെയും ഗവൺമെൻ്റ് മേധാവികളുടെയും നിയമനത്തിനായി പാർലമെൻ്ററി അംഗീകാരത്തിനായി ഏറ്റവും കൂടുതൽ നിയമനിർമ്മാണങ്ങൾ ആരംഭിക്കുകയും കിരീടാവകാശി നിയമനത്തിനായി തിരഞ്ഞെടുക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ഗവൺമെൻ്റിലെ ഏറ്റവും ശക്തമായ സ്ഥാപനങ്ങളിലൊന്നാണ് പ്രധാനമന്ത്രിയുടെ ഓഫീസ് (പിഎംഒ). ഏജൻസികൾ. ഏറ്റവും കൂടുതൽ സീറ്റുകളിൽ രണ്ടാം സ്ഥാനമുള്ള പാർട്ടിയുടെ നേതാവ് സാധാരണയായി ഔദ്യോഗിക പ്രതിപക്ഷ നേതാവായി മാറുകയും ഗവൺമെൻ്റിനെ നിയന്ത്രിക്കാൻ ഉദ്ദേശിച്ചുള്ള ഒരു എതിരാളിയായ പാർലമെൻ്ററി സംവിധാനത്തിൻ്റെ ഭാഗമാവുകയും ചെയ്യും.

കാനഡയിലെ പാർലമെൻ്റ് എല്ലാ ഫെഡറൽ നിയമ നിയമങ്ങളും പാസാക്കുന്നു. ഇതിൽ രാജാവ്, ഹൗസ് ഓഫ് കോമൺസ്, സെനറ്റ് എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. പാർലമെൻ്ററി മേൽക്കോയ്മ എന്ന ബ്രിട്ടീഷ് ആശയം കാനഡയ്ക്ക് പാരമ്പര്യമായി ലഭിച്ചപ്പോൾ, ഇത് പിന്നീട്, 1982 ലെ ഭരണഘടനാ നിയമം നിലവിൽ വന്നതോടെ, നിയമത്തിൻ്റെ മേൽക്കോയ്മയെക്കുറിച്ചുള്ള അമേരിക്കൻ സങ്കൽപ്പത്താൽ പൂർണ്ണമായും അസാധുവാക്കപ്പെട്ടു.

ഹൗസ് ഓഫ് കോമൺസിലെ 338 പാർലമെൻ്റംഗങ്ങളിൽ ഓരോരുത്തരും ഒരു ഇലക്ടറൽ ജില്ലയിലോ റൈഡിംഗിലോ ലളിതമായ ബഹുത്വത്തിലൂടെ തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെടുന്നു. 1982 ലെ ഭരണഘടനാ നിയമം, തിരഞ്ഞെടുപ്പുകൾക്കിടയിൽ അഞ്ച് വർഷത്തിൽ കൂടുതൽ കടന്നുപോകരുതെന്ന് ആവശ്യപ്പെടുന്നു, എന്നിരുന്നാലും കാനഡ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നിയമം ഇത് ഒക്ടോബറിലെ "നിശ്ചിത" തിരഞ്ഞെടുപ്പ് തീയതിയോടെ നാല് വർഷമായി പരിമിതപ്പെടുത്തുന്നു; പൊതുതിരഞ്ഞെടുപ്പുകൾ ഇപ്പോഴും ഗവർണർ ജനറലാണ് വിളിക്കേണ്ടത്, പ്രധാനമന്ത്രിയുടെ ഉപദേശം അല്ലെങ്കിൽ സഭയിൽ നഷ്ടപ്പെട്ട വിശ്വാസവോട്ട് വഴി അത് ആരംഭിക്കാം.സെനറ്റിലെ 105 അംഗങ്ങൾ, അവരുടെ സീറ്റുകൾ പ്രാദേശിക അടിസ്ഥാനത്തിൽ വിഭജിക്കപ്പെടുന്നു, 75 വയസ്സ് വരെ സേവനമനുഷ്ഠിക്കുന്നു.

കനേഡിയൻ ഫെഡറലിസം ഫെഡറൽ ഗവൺമെൻ്റിനും 10 പ്രവിശ്യകൾക്കും ഇടയിൽ സർക്കാർ ഉത്തരവാദിത്തങ്ങൾ വിഭജിക്കുന്നു. പ്രവിശ്യാ നിയമനിർമ്മാണ സഭകൾ ഏകസഭയാണ്, ഹൗസ് ഓഫ് കോമൺസിന് സമാനമായി പാർലമെൻ്ററി രീതിയിലാണ് പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. കാനഡയുടെ മൂന്ന് പ്രദേശങ്ങൾക്കും നിയമനിർമ്മാണ സഭകളുണ്ട്, എന്നാൽ ഇവ പരമാധികാരമുള്ളവയല്ല, പ്രവിശ്യകളേക്കാൾ ഭരണഘടനാപരമായ ഉത്തരവാദിത്തങ്ങൾ കുറവാണ്,കൂടാതെ അവയുടെ പ്രവിശ്യാ എതിരാളികളിൽ നിന്ന് ഘടനാപരമായി വ്യത്യസ്തവുമാണ്.

നിയമം

കാനഡയുടെ ഭരണഘടന രാജ്യത്തിൻ്റെ പരമോന്നത നിയമമാണ്, അതിൽ ലിഖിത വാചകങ്ങളും അലിഖിത കൺവെൻഷനുകളും അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. ഭരണഘടനാ നിയമം, 1867 (ബ്രിട്ടീഷ് നോർത്ത് അമേരിക്ക ആക്റ്റ്, 1982-ന് മുമ്പ് 1867 എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്നു), പാർലമെൻ്ററി മുൻവിധിയെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ഭരണം സ്ഥിരീകരിക്കുകയും ഫെഡറൽ, പ്രവിശ്യാ ഗവൺമെൻ്റുകൾക്കിടയിൽ അധികാരങ്ങൾ വിഭജിക്കുകയും ചെയ്തു. 1931-ലെ വെസ്റ്റ്മിൻസ്റ്റർ ചട്ടം, പൂർണ്ണ സ്വയംഭരണാവകാശം അനുവദിച്ചു, കൂടാതെ ഭരണഘടനാ നിയമം, 1982, ബ്രിട്ടനുമായുള്ള എല്ലാ നിയമനിർമ്മാണ ബന്ധങ്ങളും അവസാനിപ്പിച്ചു, അതോടൊപ്പം ഒരു ഭരണഘടനാ ഭേദഗതി ഫോർമുലയും കനേഡിയൻ ചാർട്ടർ ഓഫ് റൈറ്റ്സ് ആൻ്റ് ഫ്രീഡവും ചേർത്തു. സാധാരണയായി ഒരു ഗവൺമെൻ്റിനും അസാധുവാക്കാൻ കഴിയാത്ത അടിസ്ഥാന അവകാശങ്ങളും സ്വാതന്ത്ര്യങ്ങളും ചാർട്ടർ ഉറപ്പ് നൽകുന്നു; എന്നിരുന്നാലും, ഒരു വ്യവസ്ഥ പാർലമെൻ്റിനെയും പ്രവിശ്യാ നിയമനിർമ്മാണ സഭകളെയും ചാർട്ടറിലെ ചില വകുപ്പുകൾ അഞ്ച് വർഷത്തേക്ക് മറികടക്കാൻ അനുവദിക്കുന്നു.

കാനഡയിലെ ജുഡീഷ്യറിക്ക് നിയമങ്ങളെ വ്യാഖ്യാനിക്കുകയും ഭരണഘടനാ ലംഘനം നടത്തുന്ന പാർലമെൻ്റിൻ്റെ നിയമങ്ങൾ തടയാൻ അധികാരമുണ്ട്. കാനഡയിലെ സുപ്രീം കോടതിയാണ് പരമോന്നത കോടതി, അന്തിമ മദ്ധ്യസ്ഥൻ, കാനഡയിലെ ചീഫ് ജസ്റ്റിസായ റിച്ചാർഡ് വാഗ്നർ 2017 മുതൽ ഇത് നയിക്കുന്നു. പ്രധാനമന്ത്രിയുടെയും നീതിന്യായ മന്ത്രിയുടെയും ഉപദേശപ്രകാരം ഗവർണർ ജനറൽ കോടതിയിലെ ഒമ്പത് അംഗങ്ങളെ നിയമിക്കുന്നു. ഫെഡറൽ കാബിനറ്റ് പ്രൊവിൻഷ്യൽ, ടെറിട്ടോറിയൽ അധികാരപരിധിയിലെ സുപ്പീരിയർ കോടതികളിലേക്കും ജസ്റ്റിസുമാരെ നിയമിക്കുന്നു.

ക്യുബെക്ക് ഒഴികെ എല്ലായിടത്തും പൊതുനിയമം നിലനിൽക്കുന്നു, അവിടെ സിവിൽ നിയമം പ്രബലമാണ്. ക്രിമിനൽ നിയമം ഒരു ഫെഡറൽ ഉത്തരവാദിത്തം മാത്രമാണ്, അത് കാനഡയിലുടനീളം ഒരേപോലെയാണ്. ക്രിമിനൽ കോടതികൾ ഉൾപ്പെടെയുള്ള നിയമപാലനം ഔദ്യോഗികമായി പ്രവിശ്യാ, മുനിസിപ്പൽ പോലീസ് സേനകൾ നടത്തുന്ന ഒരു പ്രവിശ്യാ ഉത്തരവാദിത്തമാണ്. മിക്ക ഗ്രാമങ്ങളിലും ചില നഗരപ്രദേശങ്ങളിലും, ഫെഡറൽ റോയൽ കനേഡിയൻ മൗണ്ടഡ് പോലീസിന് പോലീസിൻ്റെ ചുമതലകൾ കരാർ നൽകിയിട്ടുണ്ട്.

കനേഡിയൻ ആദിവാസി നിയമം കാനഡയിലെ തദ്ദേശീയ വിഭാഗങ്ങൾക്ക് ഭൂമിയിലും പരമ്പരാഗത ആചാരങ്ങളിലും ഭരണഘടനാപരമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ട ചില അവകാശങ്ങൾ നൽകുന്നു. യൂറോപ്യന്മാരും പല തദ്ദേശീയരും തമ്മിലുള്ള ബന്ധത്തിന് മധ്യസ്ഥത വഹിക്കുന്നതിനായി വിവിധ ഉടമ്പടികളും കേസ് നിയമങ്ങളും സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു. ആദിവാസി നിയമത്തിൻ്റെ പങ്കും അവർ പിന്തുണയ്ക്കുന്ന അവകാശങ്ങളും 1982-ലെ ഭരണഘടനാ നിയമത്തിൻ്റെ 35-ാം വകുപ്പ് പുനഃസ്ഥാപിച്ചു. ഈ അവകാശങ്ങളിൽ ഇന്ത്യൻ ഹെൽത്ത് ട്രാൻസ്ഫർ പോളിസിയിലൂടെയുള്ള ആരോഗ്യ സംരക്ഷണം, നികുതിയിൽ നിന്നുള്ള ഒഴിവാക്കൽ തുടങ്ങിയ സേവനങ്ങൾ ഉൾപ്പെട്ടേക്കാം.

പ്രവിശ്യകളും പ്രദേശങ്ങളും

പ്രവിശ്യകൾ എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന 10 ഫെഡറേറ്റഡ് സംസ്ഥാനങ്ങളും മൂന്ന് ഫെഡറൽ ടെറിട്ടറികളും ചേർന്ന ഒരു ഫെഡറേഷനാണ് കാനഡ. ഇവയെ നാല് പ്രധാന പ്രദേശങ്ങളായി തരംതിരിക്കാം: പടിഞ്ഞാറൻ കാനഡ, സെൻട്രൽ കാനഡ, അറ്റ്ലാൻ്റിക് കാനഡ, വടക്കൻ കാനഡ (കിഴക്കൻ കാനഡ സെൻട്രൽ കാനഡയെയും അറ്റ്ലാൻ്റിക് കാനഡയെയും ഒരുമിച്ച് സൂചിപ്പിക്കുന്നു). ആരോഗ്യപരിപാലനം, വിദ്യാഭ്യാസം, സാമൂഹിക പരിപാടികൾ, നീതിനിർവഹണം (എന്നാൽ ക്രിമിനൽ നിയമമല്ല) തുടങ്ങിയ സാമൂഹിക പരിപാടികൾക്കും പ്രവിശ്യകൾക്കും പ്രദേശങ്ങൾക്കും ഉത്തരവാദിത്തമുണ്ട്. പ്രവിശ്യകൾ ഫെഡറൽ ഗവൺമെൻ്റിനേക്കാൾ കൂടുതൽ വരുമാനം ശേഖരിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും, സമ്പന്നരും ദരിദ്രരുമായ പ്രവിശ്യകൾക്കിടയിൽ സേവനങ്ങളുടെ ന്യായമായ ഏകീകൃത നിലവാരവും നികുതിയും നിലനിർത്തുന്നതിന് ഫെഡറൽ ഗവൺമെൻ്റ് തുല്യതാ പേയ്‌മെൻ്റുകൾ നടത്തുന്നു.

ഒരു കനേഡിയൻ പ്രവിശ്യയും ഒരു പ്രദേശവും തമ്മിലുള്ള പ്രധാന വ്യത്യാസം, പ്രവിശ്യകൾക്ക് അവരുടെ പരമാധികാരം കിരീടത്തിൽ നിന്ന് ലഭിക്കുന്നു എന്നതാണ്, 1867 ലെ ഭരണഘടനാ നിയമത്തിൽ നിന്ന് അധികാരവും അധികാരവും ലഭിക്കുന്നു എന്നതാണ്, അതേസമയം പ്രദേശിക ഗവൺമെൻ്റുകൾക്ക് കാനഡ പാർലമെൻ്റ് അവർക്ക് അധികാരങ്ങൾ നൽകിയിട്ടുണ്ട്[ കമ്മീഷണർമാർ രാജാവിൻ്റെ ഫെഡറൽ കൗൺസിലിൽ രാജാവിനെ നേരിട്ട് പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു, 1867-ലെ ഭരണഘടനാ നിയമത്തിൽ നിന്നുള്ള അധികാരങ്ങൾ ഫെഡറൽ ഗവൺമെൻ്റിനും പ്രവിശ്യാ ഗവൺമെൻ്റുകൾക്കും പ്രത്യേകമായി വിഭജിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു ആ ക്രമീകരണത്തിലെ ഏത് മാറ്റത്തിനും ഭരണഘടനാ ഭേദഗതി ആവശ്യമാണ്, അതേസമയം പ്രദേശങ്ങളുടെ റോളുകളിലും അധികാരങ്ങളിലും മാറ്റങ്ങൾ വരുത്താം. കാനഡയുടെ പാർലമെൻ്റ് ഏകപക്ഷീയമായി.

വിദേശ ബന്ധങ്ങൾ

ബഹുമുഖവും അന്തർദേശീയവുമായ പരിഹാരങ്ങൾ പിന്തുടരുന്ന പ്രവണതയുള്ള ആഗോള കാര്യങ്ങളിൽ കാനഡ ഒരു മധ്യശക്തിയായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. അന്താരാഷ്‌ട്ര സമാധാനത്തിനും സുരക്ഷയ്ക്കും വേണ്ടിയുള്ള പ്രതിബദ്ധതയ്‌ക്ക് പേരുകേട്ടതാണ് കാനഡ, സംഘട്ടനങ്ങളിൽ മധ്യസ്ഥൻ എന്ന നിലയിലും വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് സഹായം നൽകുന്നതിലും.

കാനഡയും യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സും തമ്മിൽ ദീർഘവും സങ്കീർണ്ണവുമായ ബന്ധമുണ്ട്; അവർ അടുത്ത സഖ്യകക്ഷികളാണ്, സൈനിക പ്രചാരണങ്ങളിലും മാനുഷിക ശ്രമങ്ങളിലും പതിവായി സഹകരിക്കുന്നു. കോമൺവെൽത്ത് ഓഫ് നേഷൻസിലെയും ഓർഗനൈസേഷൻ ഇൻ്റർനാഷണൽ ഡി ലാ ഫ്രാങ്കോഫോണിയിലെയും അംഗത്വത്തിലൂടെ ഇരു രാജ്യങ്ങളുടെയും മുൻ കോളനികൾക്കൊപ്പം യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡവുമായും ഫ്രാൻസുമായും ചരിത്രപരവും പരമ്പരാഗതവുമായ ബന്ധങ്ങൾ കാനഡ നിലനിർത്തുന്നു. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധസമയത്ത് ഡച്ച് വിമോചനത്തിന് നൽകിയ സംഭാവനകൾ കാരണം, നെതർലാൻഡ്സുമായി നല്ല ബന്ധം പുലർത്തുന്നതിന് കാനഡ ശ്രദ്ധിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. കാനഡയ്ക്ക് ഏകദേശം 180 വിദേശ രാജ്യങ്ങളിലായി 270-ലധികം സ്ഥലങ്ങളിൽ നയതന്ത്ര, കോൺസുലർ ഓഫീസുകളുണ്ട്.

കാനഡ വിവിധ അന്താരാഷ്ട്ര സംഘടനകളിലും ഫോറങ്ങളിലും അംഗമാണ്. 1945-ൽ ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ സ്ഥാപക അംഗമായിരുന്നു കാനഡ, 1958-ൽ അമേരിക്കയുമായി ചേർന്ന് നോർത്ത് അമേരിക്കൻ എയ്‌റോസ്‌പേസ് ഡിഫൻസ് കമാൻഡ് രൂപീകരിച്ചു. വേൾഡ് ട്രേഡ് ഓർഗനൈസേഷൻ, ഫൈവ് ഐസ്, G7, ഓർഗനൈസേഷൻ ഫോർ ഇക്കണോമിക് കോ-ഓപ്പറേഷൻ ആൻഡ് ഡെവലപ്‌മെൻ്റ് (OECD) എന്നിവയിൽ രാജ്യത്തിന് അംഗത്വമുണ്ട്. 1989-ൽ ഏഷ്യ-പസഫിക് സാമ്പത്തിക സഹകരണ ഫോറത്തിൻ്റെ (APEC) സ്ഥാപക അംഗമായിരുന്ന രാജ്യം 1990-ൽ ഓർഗനൈസേഷൻ ഓഫ് അമേരിക്കൻ സ്റ്റേറ്റ്സിൽ (OAS) ചേർന്നു. 1948-ൽ കാനഡ മനുഷ്യാവകാശങ്ങളുടെ സാർവത്രിക പ്രഖ്യാപനം അംഗീകരിച്ചു, അതിനുശേഷം ഏഴ് പ്രധാന യുഎൻ മനുഷ്യാവകാശ കൺവെൻഷനുകളും ഉടമ്പടികളും.

ഭാഷകൾ

ഔദ്യോഗിക ഭാഷകളായ ഇംഗ്ലീഷ്, ഫ്രഞ്ചും ഉൾപ്പെടെ കാനഡ ജനത‌ ധാരാളം ഭാഷകൾ‌ ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഇംഗ്ലീഷും ഫ്രഞ്ചും യഥാക്രമം 56 ശതമാനം 21 ശതമാനം എന്ന നിലയിൽ കാനഡക്കാരുടെ മാതൃഭാഷയാണ്. 2016 ലെ സെൻസസ് പ്രകാരം വെറും 7.3 ദശലക്ഷത്തിലധികം കാനഡക്കാർ ഔദ്യോഗിക ഭാഷയല്ലാത്ത ഒരു ഭാഷ അവരുടെ മാതൃഭാഷയായി സ്വീകരിച്ചിട്ടുള്ളവരാണ്. ഔദ്യോഗിക ഭാഷകളല്ലാത്തവയിൽ ചൈനീസ് (1,27,680 ഒന്നാം ഭാഷയായി സംസാരിക്കുന്നവർ), പഞ്ചാബി (5,01,680), സ്പാനിഷ് (4,58,850), തഗലോഗ് (4,31,385), അറബിക് (4,19,895), ജർമ്മൻ (3,84,040), ഇറ്റാലിയൻ (3,75,645) എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. കാനഡയിലെ ഫെഡറൽ സർക്കാർ ഔദ്യോഗിക ദ്വിഭാഷാവാദം പ്രയോഗിക്കുന്നു, ഇത് കനേഡിയൻ അവകാശങ്ങളും സ്വാതന്ത്ര്യങ്ങളും സംബന്ധിച്ച ചാർട്ടറിലെ സെക്ഷൻ 16, ഫെഡറൽ ഔദ്യോഗിക ഭാഷാ നിയമം എന്നിവയുമായി സംയോജിപ്പിച്ച്, ഔദ്യോഗിക ഭാഷാ കമ്മീഷണറാണ് നടപ്പിൽവരുത്തുന്നത്. ഫെഡറൽ കോടതികളിലും പാർലമെന്റിലും എല്ലാ ഫെഡറൽ സ്ഥാപനങ്ങളിലും ഇംഗ്ലീഷിനും ഫ്രഞ്ചിനും തുല്യപദവിയുണ്ട്. മതിയായ ആവശ്യം ഉള്ളിടത്ത് ഫെഡറൽ സർക്കാർ സേവനങ്ങൾ ഇംഗ്ലീഷിലോ ഫ്രഞ്ചിലോ സ്വീകരിക്കാൻ പൗരന്മാർക്ക് അവകാശമുണ്ട്. അതുപോലെതന്നെ എല്ലാ പ്രവിശ്യകളിലും പ്രദേശങ്ങളിലും ഔദ്യോഗിക ഭാഷാ ന്യൂനപക്ഷങ്ങൾക്ക് അവരുടെ സ്വന്തമായ സ്കൂളുകൾക്കും ഉറപ്പുനൽകുന്നു.

1977 ലെ ഫ്രഞ്ച് ഭാഷാ ചാർട്ടർ ഫ്രഞ്ച് ഭാഷയെ ക്യൂബക്കിന്റെ ഔദ്യോഗിക ഭാഷയായി അംഗീകരിച്ചു. ഫ്രഞ്ച് സംസാരിക്കുന്ന കാനഡക്കാരിൽ 85 ശതമാനത്തിലധികവും ക്യൂബെക്കിലാണ് താമസിക്കുന്നതെങ്കിലും ന്യൂ ബ്രൺ‌സ്വിക്ക്, ആൽ‌ബർ‌ട്ട, മനിറ്റോബ, എന്നിവിടങ്ങളിൽ ഗണ്യമായ വിഭാഗം പ്രഞ്ചുഭാഷക്കാരുണ്ട്. ക്യൂബെക്കിന് പുറത്ത് ഏറ്റവും കൂടുതൽ ഫ്രഞ്ച് സംസാരിക്കുന്ന ജനസംഖ്യ ഒണ്ടാറിയോയിലുമുണ്ട്. ഔദ്യോഗികമായി ദ്വിഭാഷാ സംവിധാനമുള്ള ഏക പ്രവിശ്യയായ ന്യൂ ബ്രൺസ്വിക്കിൽ ജനസംഖ്യയുടെ 33 ശതമാനം ഫ്രഞ്ച് ഭാഷ സംസാരിക്കുന്ന അക്കാഡിയൻ ന്യൂനപക്ഷമാണ്. തെക്കുപടിഞ്ഞാറൻ നോവ സ്കോട്ടിയയിലും കേപ് ബ്രെറ്റോൺ ദ്വീപിലും മധ്യ, പടിഞ്ഞാറൻ പ്രിൻസ് എഡ്വേർഡ് ദ്വീപിലും അക്കാഡിയൻമാരുടെ ചെറുഗണങ്ങളുണ്ട്.

മറ്റ് പ്രവിശ്യകൾക്ക് ഇതുപോല ഔദ്യോഗിക ഭാഷകളൊന്നുമില്ല, പക്ഷേ ഇംഗ്ലീഷിനു പുറമേ ഫ്രഞ്ചും പ്രബോധന ഭാഷയായും കോടതികളിലും മറ്റ് സർക്കാർ സേവനങ്ങളിലും ഉപയോഗിക്കുന്നു. മണിറ്റോബ, ഒണ്ടാറിയോ, ക്യൂബക്ക് എന്നിവ പ്രവിശ്യാ നിയമസഭകളിൽ ഇംഗ്ലീഷും ഫ്രഞ്ചും സംസാരിക്കാൻ അനുവദിക്കുന്നു, കൂടാതെ രണ്ട് ഭാഷകളിലും നിയമങ്ങൾ നടപ്പിലാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഒണ്ടാറിയോയിൽ ഫ്രഞ്ചിന് പൂർണ്ണമായും ഔദ്യോഗികമല്ലാത്ത ചില നിയമപരമായ പദവികളുണ്ട്. 65 ലധികം വ്യതിരിക്ത ഭാഷകളും ഭാഷാഭേദങ്ങളും ഉൾക്കൊള്ളുന്ന 11 തദ്ദേശീയ ഭാഷാ ഗ്രൂപ്പുകളും ഇവിടെയുണ്ട്. നോർത്ത് വെസ്റ്റ് ടെറിറ്ററിയിൽ നിരവധി തദ്ദേശീയ ഭാഷകൾക്ക് ഔദ്യോഗിക പദവിയുണ്ട്. നുനാവട്ടിലെ ഭൂരിപക്ഷ ഭാഷയാണ് ഇനുക്റ്റിടട്ട്, കൂടാതെ ഇത് പ്രദേശത്തെ മൂന്ന് ഔദ്യോഗിക ഭാഷകളിലൊന്നുമാണ്.

ഇതുകൂടാതെ, കാനഡയിൽ പല ആംഗ്യഭാഷകളും നിലനിൽക്കുന്നുണ്ട്, അവയിൽ ചിലത് തദ്ദേശീയമാണ്. പ്രൈമറി, സെക്കൻഡറി സ്കൂളുകളിൽ ആംഗ്യഭാഷയുടെ (ASL) പ്രചാരം കാരണം അമേരിക്കൻ ആംഗ്യഭാഷ (ASL) രാജ്യത്തുടനീളം സംസാരിക്കപ്പെടുന്നു. ഫ്രഞ്ചുഭാഷാ സംസ്കാരവുമായുള്ള ഇതിന്റെ ചരിത്രപരമായ ബന്ധത്താൽ ക്യൂബെക്ക് ആംഗ്യഭാഷ പ്രാഥമികമായി ക്യൂബെക്കിലാണ് സംസാരിക്കുന്നത്, എന്നിരുന്നാലും ഗണ്യമായ ഫ്രാങ്കോഫോൺ സമൂഹങ്ങൾ ന്യൂ ബ്രൺ‌സ്വിക്ക്, ഒന്റാറിയോ, മാനിറ്റൊബ എന്നിവിടങ്ങളിലുണ്ട്.

കുടിയേറ്റ നയങ്ങൾ

കാനഡയുടെ കുടിയേറ്റ നയങ്ങൾ വിവിധ വംശീയ വിഭാഗങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള സ്ഥിരം സേവകരെ സൃഷ്ടിക്കാൻ രൂപകൽപ്പന ചെയ്തിട്ടുള്ളതാണ്. സമ്പന്നരും സ്വാധീനമുള്ളവരുമായ കനേഡിയൻകാർക്കു ഇത് വേതനം കുറവുകൊടുക്കാവുന്ന തൊഴിൽ ശക്തിയെ പ്രദാനം ചെയുന്നു, സാമ്പത്തികമായി പിന്നാക്കം നിൽക്കുന്ന കനേഡിയൻമാർക്ക് ഇത് കുട്ടികളെ പ്രസവിക്കുന്ന വ്യക്തികളെ പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു. ഇതിനായി, രാജ്യത്തെ വളർത്താൻ സഹായിക്കുന്ന ജോലികൾ നികത്താൻ ആവശ്യമാണെന്ന തെറ്റായ വാഗ്ദാനത്തോടെയാണ് കുടിയേറ്റക്കാരെ ക്ഷണിക്കുന്നത്, എന്നാൽ എത്തിച്ചേരുമ്പോൾ, നയങ്ങളുടെയും മാർഗങ്ങളുടെയും അഭാവം കാരണം പരിശീലനം ലഭിച്ച തൊഴിലുകളിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നതിൽ നിന്ന് അവരെ തടയുന്ന സ്ഥാപനവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട തടസ്സങ്ങൾ അവർ നേരിടുന്നു. ഇപ്രകാരം, പുതിയ കുടിയേറ്റക്കാർ തങ്ങളുടെ സമ്പാദ്യം അതിജീവനത്തിനായി ചെലവഴിക്കാൻ നിർബന്ധിതരാകുന്നു, ഇത് പ്രാഥമികമായി ആ രാജ്യത്തിൻ്റെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ ഉത്തേജിപ്പിക്കുന്നതിനും, പുത്തൻ കുടിയേറ്റക്കാരുടെ സാമ്പത്തിക സ്രോതസ്സുകൾ പ്രയോജനമില്ലാതെ ഊറ്റിയെടുക്കുന്നതിനും അവരെ സേവകവർഗ ജോലികളിലേക്ക് നിർബന്ധിതരാക്കുന്നതിനും വേണ്ടിയാണ് ഈ സംവിധാനം രൂപകൽപ്പന ചെയ്തിരിക്കുന്നത്. തുടർന്ന് "അക്ൾച്ചറേഷൻ" എന്ന പ്രക്രിയയിലൂടെ (അല്ലെങ്കിൽ സമൂഹവുമായി എല്ലാരീതിയിലും ഇടപെടുന്നതിനു വേണ്ടി പുതിയ സംസ്കാരവുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നതിനോ കനേഡിയൻ അനുഭവം ആദ്യം നേടുന്നത് ആവശ്യം ആണെന്ന് രൂപനെ തള്ളുന്ന ഒരു സ്‌കീം), അവരുടെ യോഗ്യതകളും കഴിവുകളും മൂല്യച്യുതി വരുത്തി, അവർ നികത്താൻ വന്ന ജോലികൾക്ക് യോഗ്യരല്ലാത്തവരാക്കി മാറ്റുകയും പ്രാധാന്യമില്ലാത്തവരായി പാർശ്വവത്കരിക്കപ്പെടുന്നു. കനേഡിയൻ നിയമനിർമ്മാതാക്കളുടെയും രാഷ്ട്രീയക്കാരുടെയും വംശീയ ആധിപത്യവും ധാർഷ്ട്യത്തിൽ ഉന്നിയതായിട്ടുള്ള ഈ സ്ഥാപനവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട സംവിധാനവും സാഹചര്യവും, കുടിയേറ്റക്കാർക്ക് മാന്യമായ ജീവിതം നയിക്കുന്നതിലും, ജോലി ലഭിക്കുന്നതിലും ബുദ്ധിമുട്ടാക്കുന്നു, പ്രത്യേകിച്ച് കാനഡയിൽ ജനിച്ചവരുമായോ മുഖ്യമായ വംശീയ വിഭാഗത്തിൽപ്പെട്ടവരുമായോ താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോൾ. അങ്ങനെ, കുടിയേറ്റക്കാരെ ദാരിദ്ര്യത്തിന്റെ കെണിയിൽ പെടുത്തി, അവരുടെ കുട്ടികൾക്കും മെച്ചപ്പെട്ട വിദ്യാഭ്യാസത്തിനും അവസരങ്ങൾക്കും പ്രവേശനം സ്വാഭാവികമായി പരിമിതപ്പെടുത്തി, ഭാവിയിൽ കുറഞ്ഞ വേതനമുള്ള തൊഴിൽ ശക്തിയായി അവരെ കെട്ടിപ്പടുക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇത് ഭാവി തലമുറയിലെ കനേഡിയൻമാരുടെ വംശീയ ആധിപത്യവും സാമ്പത്തിക സുരക്ഷിതത്വവും ഉറപ്പാക്കുകയും, സാമ്പത്തികമായി പിന്നാക്കം നിൽക്കുന്ന കനേഡിയൻമാർക്ക് ഇത് പ്രജനനത്തിനുള്ള അവസരം നൽകുകയും ചെയുന്നു. കാനഡയിലെ കുടിയേറ്റ സംവിധാനത്തിൻ്റെ പ്രധാന ലക്ഷ്യം ഒരു സേവക വർഗ്ഗത്തെ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിലൂടെ സമ്പന്നരുടെയും, സ്വാധീനമുള്ളവരുടെയും താൽപ്പര്യങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുക എന്നതാണ്. പ്രധാനമായി അവരുടെ കുടിയേറ്റ പ്രോഗ്രാമാകുളിലൂടെ ലഭിക്കാത്ത തൊഴിൽ ശക്തിയെ അവർ ഇന്റര്നാഷണൽ വിദ്യാർഥികളിലൂടെ നേടുന്നു. ഗുണമില്ലാത്തതും, തൊഴിൽ ലഭിക്കാൻ സാധ്യതയില്ലതുമായ അക്കാദമിക പ്രോഗ്രാമുകൾ, മുന്ന് തൊട്ട് അഞ്ചു ഇരട്ടിയായി ഫീസ് വാങ്ങി അവരെ പഠിപ്പിച്ചു അവിടെ കനേഡിയൻകാർക്കു ചെയ്യാൻ മടിയുള്ള ജോലികൾക്കു സജ്ജമാക്കുന്നു. അപ്രകാരം അല്ലാതായിട്ടുള്ള അക്കാദമിക് പ്രോഗ്രാമാകുളിൽ അവർ പ്രവേശനം ഇന്റർനാഷണൽ വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് വ്യവസ്ഥാപിതമായി അസാധ്യവും അപൂർവമാകുകയും ചെയുന്നു. ഇപ്രകാരം പഠിക്കുവാൻ വരുന്ന ഉന്നതവിദ്യാഭാസം ആർജിച്ചുള്ളവരും, ആർജിച്ചകുവാനുള്ള ആഗ്രഹത്തോടു വരുന്നവരുമായിട്ടുള്ളവരെ സാമൂഹികവും-മാനസികവുമായി അടിച്ചമർത്തുകയും, സേവക തൊഴിൽ ശക്തിയായി മാറ്റുകയോ, ആർജിച്ച വിദ്യാഭാസം കൊണ്ട് മറ്റു എവിടെ ചെന്നാലും യോഗ്യരല്ലാതാക്കുക എന്നതാണ് ഇന്റര്നാഷണൽ വിദ്യാഭാസം കൊടുക്കുന്നതിൽ നിന്നും കാനഡ ലക്ഷ്യമിടുന്നത്. ഇത് വഴി ലഭിക്കുന്ന സാമ്പത്തിക ലാഭം, കനേഡിയൻകാർക്കു കുറഞ്ഞ ചിലവിൽ വിദ്യാഭാസം നൽകുന്നതിന് ഉപയോഗപ്രദമാകുന്നു. മാറിമാറി വരുന്ന കനേഡിയൻ സർക്കാറുകൾ ഈ വിഷയങ്ങളിൽ മാറ്റങ്ങൾ കൊണ്ടുവരുമെന്ന് പ്രതിച്ഛായ വർധിപ്പിക്കുന്നതായി വാഗ്ദാനങ്ങൾ ചെയ്യും. എന്നാൽ അവർ അർഥവത്തായതോ അല്ലെങ്കിൽ വ്യവസ്ഥാപരമായതോ മാറ്റങ്ങൾക്ക് പകരം കേവലം ഉപരിപ്ലവമായ മാറ്റങ്ങൾ ആണ് ചരിത്രപരമായി കൊണ്ടുവരാറുള്ളത്. ഇത് ഇവരുടെ തന്ത്രപരമായ ഒരു നീക്കമാണ്, കാരണം ഗുണപരമായ മാറ്റങ്ങൾ കൊണ്ടുവന്നാൽ പ്രാഥിമികമായി ഇവർ വളർത്തികൊണ്ടുവരുന്ന വംശീയ ആധിപത്യത്തിന് കോട്ടം തട്ടും എന്നുള്ളത് കൊണ്ടാണ്. മിക്കപ്പോഴും കുടിയേറ്റക്കാരെ പ്രാപ്തരാക്കുന്ന പ്രധാന ആശങ്കകൾ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നത് ബോധപൂർവം ഒഴിവാക്കാറാണ് കനേഡിയൻ സർക്കാരുകളുടെ പതിവ്.

സൈനികവും സമാധാനപാലനവും

നിരവധി ആഭ്യന്തര ബാധ്യതകൾക്കൊപ്പം, 3,000-ലധികം കനേഡിയൻ സായുധ സേന (CAF) ഉദ്യോഗസ്ഥരെ ഒന്നിലധികം വിദേശ സൈനിക പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ വിന്യസിച്ചിട്ടുണ്ട്. കനേഡിയൻ ഏകീകൃത സേനയിൽ റോയൽ കനേഡിയൻ നേവി, കനേഡിയൻ ആർമി, റോയൽ കനേഡിയൻ എയർഫോഴ്സ് എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഏകദേശം 68,000 സജീവ ഉദ്യോഗസ്ഥരും 27,000 റിസർവ് ഉദ്യോഗസ്ഥരും അടങ്ങുന്ന ഒരു പ്രൊഫഷണൽ, സന്നദ്ധ സേനയെ രാജ്യം നിയമിക്കുന്നു-"ശക്തവും സുരക്ഷിതവും ഇടപഴകിയതും"എന്നതിന് കീഴിൽ യഥാക്രമം 71,500, 30,000 എന്നിങ്ങനെ വർദ്ധിച്ചു-ഏകദേശം കനേഡിയൻ] [c] ഇൻ 2022-ൽ കാനഡയുടെ സൈനികച്ചെലവ് ഏകദേശം 26.9 ബില്യൺ ഡോളറാണ്, അല്ലെങ്കിൽ രാജ്യത്തിൻ്റെ മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉൽപ്പാദനത്തിൻ്റെ (ജിഡിപി) ഏകദേശം 1.2 ശതമാനം - രാജ്യമനുസരിച്ച് സൈനിക ചെലവിൽ ഇത് 14-ആം സ്ഥാനത്താണ്.

സമാധാന പരിപാലനം വികസിപ്പിക്കുന്നതിൽ കാനഡയുടെ പങ്ക്, 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ പ്രധാന സമാധാന പരിപാലന സംരംഭങ്ങളിലെ പങ്കാളിത്തം അതിൻ്റെ പോസിറ്റീവ് ആഗോള പ്രതിച്ഛായയിൽ ഒരു പ്രധാന പങ്ക് വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്.സമാധാന പരിപാലനം കനേഡിയൻ സംസ്‌കാരത്തിൽ ആഴത്തിൽ ഉൾച്ചേർന്നതാണ്, കനേഡിയൻ ജനത തങ്ങളുടെ വിദേശ നയം യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സിൽ നിന്ന് വേറിട്ട് നിർത്തുന്നതായി കരുതുന്ന ഒരു സവിശേഷതയാണ്. വിയറ്റ്നാം യുദ്ധം അല്ലെങ്കിൽ 2003-ലെ ഇറാഖ് അധിനിവേശം പോലുള്ള ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ അനുമതിയില്ലാത്ത സൈനിക നടപടികളിൽ പങ്കെടുക്കാൻ കാനഡ വളരെക്കാലമായി വിമുഖത കാണിച്ചിരുന്നു.21-ആം നൂറ്റാണ്ട് മുതൽ, യുഎൻ സമാധാന പരിപാലന ശ്രമങ്ങളിൽ കനേഡിയൻ നേരിട്ടുള്ള പങ്കാളിത്തം വളരെ കുറഞ്ഞു. യുഎൻ മുഖേന നേരിട്ട് നടത്തുന്നതിനുപകരം നാറ്റോ മുഖേനയുള്ള യുഎൻ-അനുമതിയുള്ള സൈനിക പ്രവർത്തനങ്ങളിലേക്ക് കാനഡയുടെ പങ്കാളിത്തം നയിച്ചതിൻ്റെ ഫലമാണ് ഈ വലിയ കുറവ്. നാറ്റോ വഴിയുള്ള പങ്കാളിത്തത്തിലേക്കുള്ള മാറ്റം പരമ്പരാഗത സമാധാന പരിപാലന ചുമതലകളേക്കാൾ കൂടുതൽ സൈനികവൽക്കരിക്കപ്പെട്ടതും മാരകവുമായ ദൗത്യങ്ങളിലേക്കുള്ള മാറ്റത്തിന് കാരണമായി.

സാമ്പത്തികം

കാനഡയ്ക്ക് വളരെ വികസിത സമ്മിശ്ര-വിപണി സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുണ്ട്, 2023 ലെ കണക്കനുസരിച്ച് ലോകത്തിലെ ഒമ്പതാമത്തെ വലിയ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയും നാമമാത്രമായ ജിഡിപി ഏകദേശം 2.221 ട്രില്യൺ യുഎസ് ഡോളറുമാണ്. ആഗോളവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുള്ള ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ വ്യാപാര രാഷ്ട്രങ്ങളിലൊന്നാണിത്.2021-ൽ, ചരക്കുകളുടെയും സേവനങ്ങളുടെയും കനേഡിയൻ വ്യാപാരം $2.016 ട്രില്യണിലെത്തി. കാനഡയുടെ കയറ്റുമതി 637 ബില്യൺ ഡോളറിലധികം ആയിരുന്നു, അതേസമയം ഇറക്കുമതി ചെയ്ത സാധനങ്ങൾ 631 ബില്യൺ ഡോളറിലധികം മൂല്യമുള്ളതാണ്, അതിൽ ഏകദേശം 391 ബില്യൺ ഡോളറും അമേരിക്കയിൽ നിന്നാണ് ഉത്ഭവിച്ചത്.2018-ൽ, കാനഡയ്ക്ക് $22 ബില്യൺ ഡോളറിൻ്റെ ചരക്കുകളുടെ വ്യാപാരക്കമ്മിയും $25 ബില്യൺ ഡോളറിൻ്റെ വ്യാപാരക്കമ്മിയും ഉണ്ടായിരുന്നു.[229] ടൊറൻ്റോ സ്റ്റോക്ക് എക്‌സ്‌ചേഞ്ച്, മാർക്കറ്റ് ക്യാപിറ്റലൈസേഷൻ പ്രകാരം ലോകത്തിലെ ഒമ്പതാമത്തെ വലിയ സ്റ്റോക്ക് എക്‌സ്‌ചേഞ്ചാണ്, 1,500-ലധികം കമ്പനികൾ ലിസ്‌റ്റ് ചെയ്‌തിരിക്കുന്നു.

ബാങ്ക് ഓഫ് കാനഡ രാജ്യത്തിൻ്റെ സെൻട്രൽ ബാങ്കാണ്. ധനകാര്യ മന്ത്രിയും ഇന്നൊവേഷൻ, ശാസ്ത്രം, വ്യവസായം എന്നിവയുടെ മന്ത്രിയും സാമ്പത്തിക ആസൂത്രണത്തിനും സാമ്പത്തിക നയം വികസിപ്പിക്കുന്നതിനും സ്റ്റാറ്റിസ്റ്റിക്സ് കാനഡയിൽ നിന്നുള്ള ഡാറ്റ ഉപയോഗിക്കുന്നു. കാനഡയ്ക്ക് ശക്തമായ സഹകരണ ബാങ്കിംഗ് മേഖലയുണ്ട്, ക്രെഡിറ്റ് യൂണിയനുകളിൽ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ഉയർന്ന പ്രതിശീർഷ അംഗത്വമുണ്ട്. ഇത് അഴിമതി പെർസെപ്ഷൻസ് ഇൻഡക്സിൽ (2023-ൽ 14-ാം സ്ഥാനത്താണ്) താഴ്ന്ന സ്ഥാനത്താണ്, കൂടാതെ "ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും അഴിമതി കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങളിൽ ഒന്നായി പരക്കെ കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു". ആഗോള മത്സരക്ഷമതാ റിപ്പോർട്ടിലും (2024-ൽ 19-ാം സ്ഥാനം) ഗ്ലോബൽ ഇന്നൊവേഷൻ ഇൻഡക്സിലും (2024-ൽ 14-ാം സ്ഥാനം) ഇത് ഉയർന്ന സ്ഥാനത്താണ്. ഹെറിറ്റേജ് ഫൗണ്ടേഷൻ്റെ സാമ്പത്തിക സ്വാതന്ത്ര്യ സൂചികയിൽ കാനഡയുടെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ മിക്ക പാശ്ചാത്യ രാജ്യങ്ങളെക്കാളും മുകളിലാണ്, കൂടാതെ താരതമ്യേന കുറഞ്ഞ വരുമാന അസമത്വവും അനുഭവപ്പെടുന്നു. രാജ്യത്തെ ശരാശരി കുടുംബ പ്രതിശീർഷ വരുമാനം OECD ശരാശരിയേക്കാൾ "വളരെ മുകളിലാണ്". പാർപ്പിടം താങ്ങാനാവുന്നതിലും വിദേശ നേരിട്ടുള്ള നിക്ഷേപത്തിലും ഏറ്റവും വികസിത രാജ്യങ്ങളിൽ ഏറ്റവും താഴ്ന്ന സ്ഥാനത്താണ് കാനഡ.

20-ാം നൂറ്റാണ്ടിൻ്റെ ആരംഭം മുതൽ, കാനഡയുടെ ഉൽപ്പാദനം, ഖനനം, സേവന മേഖലകളിലെ വളർച്ച രാജ്യത്തെ ഒരു വലിയ ഗ്രാമീണ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ നിന്ന് നഗരവത്കൃതവും വ്യാവസായികവുമായ ഒന്നാക്കി മാറ്റി. കനേഡിയൻ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ ആധിപത്യം പുലർത്തുന്നത് സേവന വ്യവസായമാണ്, അത് രാജ്യത്തെ തൊഴിലാളികളുടെ മുക്കാൽ ഭാഗവും ജോലി ചെയ്യുന്നു. കാനഡയിൽ അസാധാരണമാംവിധം പ്രാധാന്യമുള്ള ഒരു പ്രാഥമിക മേഖലയുണ്ട്, അതിൽ വനം, പെട്രോളിയം വ്യവസായങ്ങൾ എന്നിവയാണ് ഏറ്റവും പ്രധാന ഘടകങ്ങൾ. വടക്കൻ കാനഡയിലെ കൃഷി ബുദ്ധിമുട്ടുള്ള പല പട്ടണങ്ങളും നിലനിർത്തുന്നത് അടുത്തുള്ള ഖനികളോ തടി സ്രോതസ്സുകളോ ആണ്.

രണ്ടാം ലോക മഹായുദ്ധത്തിനു ശേഷം അമേരിക്കയുമായുള്ള കാനഡയുടെ സാമ്പത്തിക സംയോജനം ഗണ്യമായി വർധിച്ചിട്ടുണ്ട്. 1988-ലെ കാനഡ - യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഫ്രീ ട്രേഡ് എഗ്രിമെൻ്റ് (FTA) ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള താരിഫുകൾ ഒഴിവാക്കി, അതേസമയം നോർത്ത് അമേരിക്കൻ ഫ്രീ ട്രേഡ് എഗ്രിമെൻ്റ് (NAFTA) 1994-ൽ മെക്സിക്കോയെ ഉൾപ്പെടുത്തി സ്വതന്ത്ര വ്യാപാര മേഖല വിപുലീകരിച്ചു (പിന്നീട് കാനഡ-യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് മാറ്റി. –മെക്സിക്കോ കരാർ). 2023-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, 51 വ്യത്യസ്ത രാജ്യങ്ങളുമായി 15 സ്വതന്ത്ര വ്യാപാര കരാറുകളിൽ കാനഡ ഒപ്പുവച്ചിട്ടുണ്ട്.

ഊർജ്ജത്തിൻ്റെ മൊത്തം കയറ്റുമതിക്കാരായ ചുരുക്കം ചില വികസിത രാജ്യങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് കാനഡ. അറ്റ്ലാൻ്റിക് കാനഡയിൽ പ്രകൃതിവാതകത്തിൻ്റെ വലിയ കടൽത്തീര നിക്ഷേപമുണ്ട്, ആൽബർട്ട ലോകത്തിലെ നാലാമത്തെ വലിയ എണ്ണ ശേഖരത്തിന് ആതിഥേയത്വം വഹിക്കുന്നു. വിശാലമായ അത്താബാസ്ക എണ്ണ മണലും മറ്റ് എണ്ണ ശേഖരവും കാനഡയ്ക്ക് ആഗോള എണ്ണ ശേഖരത്തിൻ്റെ 13 ശതമാനം നൽകുന്നു, ഇത് ലോകത്തിലെ മൂന്നാമത്തെയോ നാലാമത്തെയോ ഏറ്റവും വലിയ രാജ്യമാണ്. കാനഡ കൂടാതെ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ കാർഷിക ഉൽപ്പന്നങ്ങളുടെ വിതരണക്കാരിൽ ഒന്നാണ്; ഗോതമ്പ്, കനോല, മറ്റ് ധാന്യങ്ങൾ എന്നിവയുടെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ആഗോള ഉത്പാദകരിൽ ഒന്നാണ് കനേഡിയൻ പ്രേയീസ് മേഖല. സിങ്ക്, യുറേനിയം, സ്വർണ്ണം, നിക്കൽ, പ്ലാറ്റിനോയിഡുകൾ, അലുമിനിയം, സ്റ്റീൽ, ഇരുമ്പയിര്, കോക്കിംഗ് കൽക്കരി, ലെഡ്, ചെമ്പ്, മോളിബ്ഡിനം, കോബാൾട്ട്, കാഡ്മിയം എന്നിവയുടെ കയറ്റുമതിയിൽ രാജ്യം മുൻനിരയിലാണ്. കാനഡയ്ക്ക് തെക്കൻ ഒൻ്റാറിയോയിലും ക്യൂബെക്കിലും കേന്ദ്രീകരിച്ച് വലിയൊരു നിർമ്മാണ മേഖലയുണ്ട്, പ്രത്യേകിച്ചും പ്രധാനപ്പെട്ട വ്യവസായങ്ങളെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്ന ഓട്ടോമൊബൈൽസും എയറോനോട്ടിക്സും. മത്സ്യബന്ധന വ്യവസായവും സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ ഒരു പ്രധാന സംഭാവനയാണ്.

ശാസ്ത്രവും സാങ്കേതികവിദ്യയും

2020-ൽ, ആഭ്യന്തര ഗവേഷണത്തിനും വികസനത്തിനുമായി കാനഡ ഏകദേശം 41.9 ബില്യൺ ഡോളർ ചെലവഴിച്ചു, 2022-ലെ അനുബന്ധ കണക്കുകൾ പ്രകാരം $43.2 ബില്യൺ ആയിരുന്നു. 2023-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, ഭൗതികശാസ്ത്രം, രസതന്ത്രം, വൈദ്യശാസ്ത്രം എന്നിവയിൽ 15 നോബൽ സമ്മാന ജേതാക്കളെ രാജ്യം സൃഷ്ടിച്ചിട്ടുണ്ട്. നേച്ചർ ഇൻഡക്‌സ് പ്രകാരം ശാസ്ത്ര ജേണലുകളിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനങ്ങളുടെ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ഷെയറിൽ രാജ്യം ഏഴാം സ്ഥാനത്താണ്, കൂടാതെ നിരവധി ആഗോള സാങ്കേതിക സ്ഥാപനങ്ങളുടെ ആസ്ഥാനവും ഇവിടെയാണ്.ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ഉയർന്ന ഇൻ്റർനെറ്റ് ആക്‌സസ് ഉള്ള രാജ്യങ്ങളിലൊന്നാണ് കാനഡ, 33 ദശലക്ഷത്തിലധികം ഉപയോക്താക്കളുണ്ട്, ഇത് മൊത്തം ജനസംഖ്യയുടെ 94 ശതമാനത്തിന് തുല്യമാണ്.

ആധുനിക ആൽക്കലൈൻ ബാറ്ററിയുടെ നിർമ്മാണം,ഇൻസുലിൻ കണ്ടുപിടിക്കൽ, പോളിയോ വാക്സിൻ വികസിപ്പിക്കൽ,, ആറ്റോമിക് ന്യൂക്ലിയസിൻ്റെ ആന്തരിക ഘടനയെക്കുറിച്ചുള്ള കണ്ടെത്തലുകൾ എന്നിവ ശാസ്ത്രത്തിലും സാങ്കേതികവിദ്യയിലും കാനഡയുടെ വികാസങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. മറ്റ് പ്രധാന കനേഡിയൻ ശാസ്ത്ര സംഭാവനകളിൽ കൃത്രിമ കാർഡിയാക് പേസ്മേക്കർ, വിഷ്വൽ കോർട്ടെക്സിൻ്റെ മാപ്പിംഗ്, ഇലക്ട്രോൺ മൈക്രോസ്കോപ്പിൻ്റെ വികസനം,പ്ലേറ്റ് ടെക്റ്റോണിക്സ്, ഡീപ് ലേണിംഗ്, മൾട്ടി-ടച്ച് ടെക്നോളജി, ആദ്യത്തെ തമോദ്വാരമായ സിഗ്നസ് തിരിച്ചറിയൽ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. X-1. സ്റ്റെം സെല്ലുകൾ, സൈറ്റ്-ഡയറക്‌ടഡ് മ്യൂട്ടജെനിസിസ്, ടി-സെൽ റിസപ്റ്റർ, ഫാങ്കോണി അനീമിയ, സിസ്റ്റിക് ഫൈബ്രോസിസ്, നേരത്തെയുള്ള അൽഷിമേഴ്‌സ് രോഗം എന്നിവയ്ക്ക് കാരണമാകുന്ന ജീനുകളുടെ തിരിച്ചറിയൽ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്ന ജനിതകശാസ്ത്രത്തിൽ കാനഡയ്ക്ക് ഒരു നീണ്ട ചരിത്രമുണ്ട്.

കനേഡിയൻ ബഹിരാകാശ ഏജൻസി വളരെ സജീവമായ ഒരു ബഹിരാകാശ പരിപാടി നടത്തുന്നു, ആഴത്തിലുള്ള ബഹിരാകാശ, ഗ്രഹ, വ്യോമയാന ഗവേഷണം നടത്തുകയും റോക്കറ്റുകളും ഉപഗ്രഹങ്ങളും വികസിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.1962-ൽ അലൗട്ട് 1 വിക്ഷേപിച്ചപ്പോൾ ഒരു ഉപഗ്രഹം രൂപകൽപ്പന ചെയ്യുകയും നിർമ്മിക്കുകയും ചെയ്ത മൂന്നാമത്തെ രാജ്യമായിരുന്നു കാനഡ. കാനഡ ഇൻ്റർനാഷണൽ ബഹിരാകാശ നിലയത്തിൽ (ISS) ഒരു പങ്കാളിയാണ്, കൂടാതെ ബഹിരാകാശ റോബോട്ടിക്‌സിലെ ഒരു പയനിയറാണ്, കാനഡാം, Canadarm2, Canadarm3, ISS, NASA യുടെ സ്‌പേസ് ഷട്ടിൽ എന്നിവയ്‌ക്കായി Dextre റോബോട്ടിക് മാനിപ്പുലേറ്ററുകൾ നിർമ്മിച്ചിട്ടുണ്ട്. 1960-കൾ മുതൽ, കാനഡയിലെ ബഹിരാകാശ വ്യവസായം റഡാർസാറ്റ്-1, 2, ഐസിസ്, മോസ്റ്റ് എന്നിവയുൾപ്പെടെ നിരവധി ഉപഗ്രഹങ്ങൾ രൂപകൽപ്പന ചെയ്യുകയും നിർമ്മിക്കുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. കാനഡ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വിജയകരവും വ്യാപകമായി ഉപയോഗിക്കുന്നതുമായ ശബ്ദ റോക്കറ്റുകളിൽ ഒന്നായ ബ്ലാക്ക് ബ്രാൻ്റ് നിർമ്മിച്ചു.

ജനസംഖ്യാശാസ്ത്രം

2021 ലെ കനേഡിയൻ സെൻസസ് മൊത്തം ജനസംഖ്യ 36,991,981 ആയി കണക്കാക്കി, 2016 ലെ കണക്കിനെ അപേക്ഷിച്ച് ഏകദേശം 5.2 ശതമാനം വർധനവുണ്ടായി. 2023-ൽ കാനഡയിലെ ജനസംഖ്യ 40,000,000 കവിഞ്ഞതായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ജനസംഖ്യാ വളർച്ചയുടെ പ്രധാന പ്രേരകങ്ങൾ കുടിയേറ്റവും ഒരു പരിധിവരെ സ്വാഭാവിക വളർച്ചയുമാണ്. ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ഉയർന്ന പ്രതിശീർഷ കുടിയേറ്റ നിരക്കുകളിലൊന്നാണ് കാനഡ, പ്രധാനമായും സാമ്പത്തിക നയവും കുടുംബ പുനരേകീകരണവും വഴി നയിക്കപ്പെടുന്നു. 2021-ൽ 405,000 കുടിയേറ്റക്കാരെ പ്രവേശിപ്പിച്ചു. അഭയാർത്ഥി പുനരധിവാസത്തിൽ കാനഡ ലോകത്തിന് മുന്നിൽ; 2022-ൽ അത് 47,600-ലധികം പേരെ പുനരധിവസിപ്പിച്ചു. പുതിയ കുടിയേറ്റക്കാർ പ്രധാനമായും ടൊറൻ്റോ, മോൺട്രിയൽ, വാൻകൂവർ തുടങ്ങിയ പ്രധാന നഗരപ്രദേശങ്ങളിലാണ് സ്ഥിരതാമസമാക്കുന്നത്.

കാനഡയിലെ ജനസാന്ദ്രത, ഒരു ചതുരശ്ര കിലോമീറ്ററിന് 4.2 നിവാസികൾ (11/സ്ക്വയർ മൈൽ), ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും താഴ്ന്ന പ്രദേശങ്ങളിൽ ഒന്നാണ്, ജനസംഖ്യയുടെ ഏകദേശം 95 ശതമാനവും 55-ാമത്തെ സമാന്തര വടക്ക് തെക്ക് ഭാഗത്താണ് കാണപ്പെടുന്നത്. ജനസംഖ്യയുടെ 80 ശതമാനവും യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സിൻ്റെ അതിർത്തിയിൽ നിന്ന് 150 കിലോമീറ്റർ (93 മൈൽ) ഉള്ളിലാണ് താമസിക്കുന്നത്. കാനഡ വളരെ നഗരവൽക്കരിക്കപ്പെട്ടതാണ്, ജനസംഖ്യയുടെ 80 ശതമാനത്തിലധികം പേരും നഗര കേന്ദ്രങ്ങളിലാണ് താമസിക്കുന്നത്. ഭൂരിഭാഗം കനേഡിയൻമാരും (70 ശതമാനത്തിലധികം) 49-ാം സമാന്തരത്തിന് താഴെയാണ് ജീവിക്കുന്നത്, കനേഡിയൻമാരിൽ 50 ശതമാനവും 45°42′ (45.7 ഡിഗ്രി) വടക്ക് തെക്ക് ഭാഗത്താണ് താമസിക്കുന്നത്. രാജ്യത്തെ ഏറ്റവും ജനസാന്ദ്രതയുള്ള ഭാഗമാണ് ദക്ഷിണ ക്യൂബെക്കിലെ ക്യൂബെക് സിറ്റി-വിൻസർ കോറിഡോർ, ഗ്രേറ്റ് തടാകങ്ങൾ, സെൻ്റ് ലോറൻസ് നദി എന്നിവയ്‌ക്കൊപ്പമുള്ള തെക്കൻ ഒൻ്റാറിയോ.

ഭൂരിഭാഗം കനേഡിയൻമാരും (81.1 ശതമാനം) കുടുംബ വീടുകളിലാണ് താമസിക്കുന്നത്, 12.1 ശതമാനം പേർ ഒറ്റയ്ക്കാണ് താമസിക്കുന്നത്, 6.8 ശതമാനം പേർ മറ്റ് ബന്ധുക്കളുമായോ ബന്ധമില്ലാത്തവരുമായോ താമസിക്കുന്നു. 51 ശതമാനം കുടുംബങ്ങളും കുട്ടികളുള്ളവരും ഇല്ലാത്തവരുമായ ദമ്പതികളാണ്, 8.7 ശതമാനം ഒറ്റ-രക്ഷാകർതൃ കുടുംബങ്ങളാണ്, 2.9 ശതമാനം ബഹുതലമുറ കുടുംബങ്ങളാണ്, 29.3 ശതമാനം ഒറ്റ വ്യക്തി കുടുംബങ്ങളാണ്.

മതം

കാനഡ വിവിധ വിശ്വാസങ്ങളും ആചാരങ്ങളും ഉൾക്കൊള്ളുന്ന മതപരമായി വൈവിധ്യപൂർണ്ണമാണ്. കാനഡയുടെ ഭരണഘടന ദൈവത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു; എന്നിരുന്നാലും, കാനഡയ്ക്ക് ഔദ്യോഗിക സഭയില്ല, സർക്കാർ ഔദ്യോഗികമായി മതപരമായ ബഹുസ്വരതയ്ക്ക് പ്രതിജ്ഞാബദ്ധമാണ്. കാനഡയിലെ മതസ്വാതന്ത്ര്യം ഭരണഘടനാപരമായി സംരക്ഷിത അവകാശമാണ്.

1970-കൾ മുതൽ മതപരമായ അനുയായികളുടെ നിരക്ക് ക്രമാനുഗതമായി കുറഞ്ഞുവരികയാണ്. ഒരുകാലത്ത് കനേഡിയൻ സംസ്‌കാരത്തിൻ്റെയും ദൈനംദിന ജീവിതത്തിൻ്റെയും കേന്ദ്രവും അവിഭാജ്യവുമായിരുന്ന ക്രിസ്ത്യാനിത്വം ക്ഷയിച്ചതോടെ, കാനഡ ഒരു ക്രിസ്ത്യൻ മതേതര രാജ്യമായി മാറി. കനേഡിയൻമാരിൽ ഭൂരിഭാഗവും തങ്ങളുടെ ദൈനംദിന ജീവിതത്തിൽ മതം അപ്രധാനമാണെന്ന് കരുതുന്നുണ്ടെങ്കിലും അവർ ഇപ്പോഴും ദൈവത്തിൽ വിശ്വസിക്കുന്നു. മതത്തിൻ്റെ ആചാരം പൊതുവെ ഒരു സ്വകാര്യ കാര്യമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

2021 ലെ സെൻസസ് അനുസരിച്ച്, കാനഡയിലെ ഏറ്റവും വലിയ മതം ക്രിസ്തുമതമാണ്, ജനസംഖ്യയുടെ 29.9 ശതമാനം വരുന്ന റോമൻ കത്തോലിക്കരാണ് ഏറ്റവും കൂടുതൽ അനുയായികളുള്ളത്. മൊത്തം ജനസംഖ്യയുടെ 53.3 ശതമാനത്തെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്ന ക്രിസ്ത്യാനികൾ, [f] 34.6 ശതമാനത്തിൽ മതം അല്ലെങ്കിൽ മതം ഇല്ലാത്ത ആളുകൾ പിന്തുടരുന്നു.ഇസ്ലാം (4.9 ശതമാനം), ഹിന്ദുമതം (2.3 ശതമാനം), സിഖ് മതം (2.1 ശതമാനം), ബുദ്ധമതം (1.0 ശതമാനം), യഹൂദമതം (0.9 ശതമാനം), തദ്ദേശീയ ആത്മീയത (0.2 ശതമാനം) എന്നിവയാണ് മറ്റ് വിശ്വാസങ്ങൾ.[331] കാനഡയിൽ ഇന്ത്യയ്ക്ക് പിന്നിൽ രണ്ടാമത്തെ വലിയ ദേശീയ സിഖ് ജനസംഖ്യയുണ്ട്.

ആരോഗ്യം

കാനഡയിലെ ഹെൽത്ത് കെയർ വിതരണം ചെയ്യുന്നത് പൊതു ധനസഹായമുള്ള ആരോഗ്യ പരിരക്ഷയുടെ പ്രവിശ്യാ, പ്രദേശിക സംവിധാനങ്ങളിലൂടെയാണ്, അനൗപചാരികമായി മെഡികെയർ എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്നു. ഇത് 1984ലെ കാനഡ ഹെൽത്ത് ആക്ടിൻ്റെ വ്യവസ്ഥകളാൽ നയിക്കപ്പെടുന്നു സാർവത്രികമാണ്. പൊതു ധനസഹായത്തോടെയുള്ള ആരോഗ്യ സേവനങ്ങളിലേക്കുള്ള സാർവത്രിക പ്രവേശനം "രാജ്യത്ത് എവിടെയായിരുന്നാലും എല്ലാവർക്കും ദേശീയ ആരോഗ്യ ഇൻഷുറൻസ് ഉറപ്പാക്കുന്ന ഒരു അടിസ്ഥാന മൂല്യമായി കനേഡിയൻമാർ പലപ്പോഴും കണക്കാക്കുന്നു". കാനഡക്കാരുടെ ആരോഗ്യപരിരക്ഷയുടെ 30 ശതമാനവും സ്വകാര്യമേഖലയിലൂടെയാണ് നൽകുന്നത്. കുറിപ്പടി മരുന്നുകൾ, ദന്തചികിത്സ, ഒപ്‌റ്റോമെട്രി തുടങ്ങിയ മെഡികെയർ പരിരക്ഷിക്കപ്പെടാത്തതോ ഭാഗികമായി പരിരക്ഷിക്കാത്തതോ ആയ സേവനങ്ങൾക്കാണ് ഇത് കൂടുതലും പണം നൽകുന്നത്. കനേഡിയൻമാരിൽ ഏകദേശം 65 മുതൽ 75 ശതമാനം വരെ സപ്ലിമെൻ്ററി ഹെൽത്ത് ഇൻഷുറൻസ് ഉണ്ട്; പലർക്കും അവരുടെ തൊഴിലുടമകൾ വഴിയോ അല്ലെങ്കിൽ ദ്വിതീയ സാമൂഹിക സേവന പരിപാടികൾ വഴിയോ ഇത് ലഭിക്കുന്നു.

മറ്റ് പല വികസിത രാജ്യങ്ങളുമായി പൊതുവായി, കൂടുതൽ വിരമിച്ചവരും ജോലി ചെയ്യുന്ന പ്രായത്തിലുള്ള ആളുകളും ഉള്ള, പ്രായമായ ഒരു ജനസംഖ്യയിലേക്കുള്ള ജനസംഖ്യാപരമായ മാറ്റം കാരണം കാനഡ ആരോഗ്യ സംരക്ഷണ ചെലവുകളിൽ വർദ്ധനവ് അനുഭവിക്കുന്നു. 2021-ൽ കാനഡയിലെ ശരാശരി പ്രായം 41.9 വയസ്സായിരുന്നു. ആയുർദൈർഘ്യം 81.1 വർഷമാണ്. 2016-ലെ ചീഫ് പബ്ലിക് ഹെൽത്ത് ഓഫീസറുടെ ഒരു റിപ്പോർട്ട് കണ്ടെത്തി, G7 രാജ്യങ്ങളിലെ ജനസംഖ്യയുടെ ഏറ്റവും ഉയർന്ന അനുപാതങ്ങളിലൊന്നായ കനേഡിയൻമാരിൽ 88 ശതമാനവും അവർക്ക് "നല്ല അല്ലെങ്കിൽ നല്ല ആരോഗ്യം ഉണ്ടായിരുന്നു" എന്ന് സൂചിപ്പിച്ചു. കനേഡിയൻ മുതിർന്നവരിൽ 80 ശതമാനം പേരും വിട്ടുമാറാത്ത രോഗത്തിനുള്ള ഒരു പ്രധാന അപകട ഘടകമെങ്കിലും ഉണ്ടെന്ന് സ്വയം റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു: പുകവലി, ശാരീരിക നിഷ്‌ക്രിയത്വം, അനാരോഗ്യകരമായ ഭക്ഷണം അല്ലെങ്കിൽ അമിതമായ മദ്യപാനം. OECD രാജ്യങ്ങളിൽ പ്രായപൂർത്തിയായവരുടെ അമിതവണ്ണത്തിൻ്റെ ഏറ്റവും ഉയർന്ന നിരക്കുള്ള രാജ്യങ്ങളിലൊന്നാണ് കാനഡ, ഇത് ഏകദേശം 2.7 ദശലക്ഷം പ്രമേഹ കേസുകൾക്ക് കാരണമാകുന്നു. നാല് വിട്ടുമാറാത്ത രോഗങ്ങൾ-കാൻസർ (മരണത്തിൻ്റെ പ്രധാന കാരണം), ഹൃദയ സംബന്ധമായ അസുഖങ്ങൾ, ശ്വാസകോശ സംബന്ധമായ രോഗങ്ങൾ, പ്രമേഹം എന്നിവ- കാനഡയിലെ മരണങ്ങളിൽ 65 ശതമാനത്തിനും കാരണമാകുന്നു.

2021-ൽ, കനേഡിയൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഫോർ ഹെൽത്ത് ഇൻഫർമേഷൻ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു, ആരോഗ്യ സംരക്ഷണ ചെലവ് 308 ബില്യൺ ഡോളറിലെത്തി, അല്ലെങ്കിൽ ആ വർഷത്തെ കാനഡയുടെ ജിഡിപിയുടെ 12.7 ശതമാനം. 2022-ൽ, ആരോഗ്യ ചെലവുകൾക്കായുള്ള കാനഡയുടെ പ്രതിശീർഷ ചെലവ് OECD-യിലെ ആരോഗ്യ-പരിപാലന സംവിധാനങ്ങളിൽ 12-ാം സ്ഥാനത്താണ്. കാനഡ 2000-കളുടെ ആരംഭം മുതൽ ഒഇസിഡി ആരോഗ്യ സൂചകങ്ങളിൽ ശരാശരിയേക്കാൾ അടുത്തോ അതിലധികമോ പ്രകടനം നടത്തി, കാത്തിരിപ്പ് സമയത്തിനും പരിചരണത്തിലേക്കുള്ള പ്രവേശനത്തിനും ഒഇസിഡി സൂചകങ്ങളിൽ ശരാശരിയേക്കാൾ മുകളിലാണ്, പരിചരണത്തിൻ്റെ ഗുണനിലവാരത്തിനും വിഭവങ്ങളുടെ ഉപയോഗത്തിനും ശരാശരി സ്കോറുകൾ. കോമൺവെൽത്ത് ഫണ്ടിൻ്റെ 2021-ലെ റിപ്പോർട്ട് ഏറ്റവും വികസിത 11 രാജ്യങ്ങളിലെ ആരോഗ്യസംരക്ഷണ സംവിധാനങ്ങളെ താരതമ്യം ചെയ്തുകൊണ്ട് കാനഡയെ രണ്ടാമത് മുതൽ അവസാനം വരെ റാങ്ക് ചെയ്തു.[346] തിരിച്ചറിഞ്ഞ ബലഹീനതകൾ താരതമ്യേന ഉയർന്ന ശിശുമരണ നിരക്ക്, വിട്ടുമാറാത്ത അവസ്ഥകളുടെ വ്യാപനം, നീണ്ട കാത്തിരിപ്പ് സമയം, മണിക്കൂറുകൾക്ക് ശേഷമുള്ള പരിചരണത്തിൻ്റെ മോശം ലഭ്യത, കുറിപ്പടി നൽകുന്ന മരുന്നുകളുടെയും ദന്ത സംരക്ഷണത്തിൻ്റെയും അഭാവം എന്നിവയാണ്. കാനഡയിലെ ആരോഗ്യ സംവിധാനത്തിലെ വർധിച്ചുവരുന്ന ഒരു പ്രശ്‌നം ആരോഗ്യപരിചരണ വിദഗ്ധരുടെ അഭാവവും ആശുപത്രി ശേഷിയുമാണ്.

വിദ്യാഭ്യാസം

ഫെഡറൽ, പ്രൊവിൻഷ്യൽ, ലോക്കൽ ഗവൺമെൻ്റുകളുടെ മേൽനോട്ടത്തിലാണ് കാനഡയിലെ വിദ്യാഭ്യാസം കൂടുതലും പൊതുവായി നൽകുന്നത്. വിദ്യാഭ്യാസം പ്രവിശ്യാ അധികാരപരിധിയിലാണ്, ഒരു പ്രവിശ്യയുടെ പാഠ്യപദ്ധതി അതിൻ്റെ സർക്കാർ മേൽനോട്ടം വഹിക്കുന്നു. കാനഡയിലെ വിദ്യാഭ്യാസം പൊതുവെ പ്രൈമറി എജ്യുക്കേഷനായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു, തുടർന്ന് സെക്കൻഡറി, പോസ്റ്റ്-സെക്കൻഡറി വിദ്യാഭ്യാസം. കാനഡയിലുടനീളമുള്ള മിക്ക സ്ഥലങ്ങളിലും ഇംഗ്ലീഷിലും ഫ്രഞ്ചിലും വിദ്യാഭ്യാസം ലഭ്യമാണ്. കാനഡയിൽ ധാരാളം സർവ്വകലാശാലകളുണ്ട്, അവയെല്ലാം പൊതു ധനസഹായത്തോടെയാണ് പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. 1663-ൽ സ്ഥാപിതമായ യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി ലാവൽ കാനഡയിലെ ഏറ്റവും പഴയ പോസ്റ്റ്-സെക്കൻഡറി സ്ഥാപനമാണ്. ടൊറൻ്റോ യൂണിവേഴ്സിറ്റി, മക്ഗിൽ, യൂണിവേഴ്സിറ്റി ഓഫ് ബ്രിട്ടീഷ് കൊളംബിയ എന്നിവയാണ് രാജ്യത്തെ മൂന്ന് മികച്ച റാങ്കിംഗ് സർവ്വകലാശാലകൾ. 85,000-ത്തിലധികം വിദ്യാർത്ഥികളുള്ള ടൊറൻ്റോ സർവകലാശാലയാണ് ഏറ്റവും വലിയ സർവ്വകലാശാല.

OECD യുടെ 2022-ലെ റിപ്പോർട്ട് അനുസരിച്ച്, ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വിദ്യാഭ്യാസമുള്ള രാജ്യങ്ങളിലൊന്നാണ് കാനഡ; തൃതീയ വിദ്യാഭ്യാസമുള്ള മുതിർന്നവരുടെ ശതമാനത്തിൽ രാജ്യം ലോകമെമ്പാടും ഒന്നാം സ്ഥാനത്താണ്, കനേഡിയൻ മുതിർന്നവരിൽ 56 ശതമാനത്തിലധികം പേരും കുറഞ്ഞത് ഒരു വിദ്യാഭ്യാസം നേടിയിട്ടുണ്ട്. ബിരുദ കോളേജ് അല്ലെങ്കിൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റി ബിരുദം. കാനഡ അതിൻ്റെ ജിഡിപിയുടെ ശരാശരി 5.3 ശതമാനം വിദ്യാഭ്യാസത്തിനായി ചെലവഴിക്കുന്നു. തൃതീയ വിദ്യാഭ്യാസത്തിൽ രാജ്യം വൻതോതിൽ നിക്ഷേപം നടത്തുന്നു (ഒരു വിദ്യാർത്ഥിക്ക് 20,000 യുഎസ് ഡോളറിലധികം). 2022-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, 25 മുതൽ 64 വരെ പ്രായമുള്ള മുതിർന്നവരിൽ 89 ശതമാനം പേരും OECD ശരാശരി 75 ശതമാനവുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ ഹൈസ്‌കൂൾ ബിരുദത്തിന് തുല്യമാണ്.

നിർബന്ധിത വിദ്യാഭ്യാസ പ്രായം 5-7 മുതൽ 16-18 വയസ്സ് വരെയാണ്, പ്രായപൂർത്തിയായവരുടെ സാക്ഷരതാ നിരക്ക് 99 ശതമാനത്തിന് സംഭാവന ചെയ്യുന്നു. 2016-ലെ കണക്കനുസരിച്ച് രാജ്യത്ത് 60,000-ത്തിലധികം കുട്ടികളാണ് ഹോംസ്‌കൂൾ ചെയ്യുന്നത്. വായന സാക്ഷരത, ഗണിതം, ശാസ്ത്രം എന്നിവയിൽ മികച്ച പ്രകടനം കാഴ്ചവയ്ക്കുന്ന OECD രാജ്യമാണ് കാനഡ, ശരാശരി വിദ്യാർത്ഥി 523.7 സ്കോർ ചെയ്യുന്നു, 2015 ലെ OECD ശരാശരി 493 ആയിരുന്നു.

സംസ്കാരം

ചരിത്രപരമായി, ബ്രിട്ടീഷ്, ഫ്രഞ്ച്, തദ്ദേശീയ സംസ്കാരങ്ങളും പാരമ്പര്യങ്ങളും കാനഡയെ സ്വാധീനിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിൽ, ആഫ്രിക്കൻ, കരീബിയൻ, ഏഷ്യൻ ദേശീയതകളുള്ള കനേഡിയൻ ജനത കനേഡിയൻ സ്വത്വത്തിലേക്കും അതിൻ്റെ സംസ്‌കാരത്തിലേക്കും ചേർത്തു.

കാനഡയുടെ സംസ്കാരം അതിൻ്റെ ഘടക ദേശീയതകളുടെ വിശാലമായ ശ്രേണിയിൽ നിന്ന് സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നു, നീതിയുക്തമായ ഒരു സമൂഹത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന നയങ്ങൾ ഭരണഘടനാപരമായി സംരക്ഷിക്കപ്പെടുന്നു. 1960-കൾ മുതൽ, കാനഡ മനുഷ്യാവകാശങ്ങൾക്കും അതിലെ എല്ലാ ജനങ്ങളെയും ഉൾക്കൊള്ളാനും ഊന്നൽ നൽകിയിട്ടുണ്ട്. മൾട്ടി കൾച്ചറലിസത്തിൻ്റെ ഔദ്യോഗിക സംസ്ഥാന നയം കാനഡയുടെ സുപ്രധാന നേട്ടങ്ങളിലൊന്നായും കനേഡിയൻ ഐഡൻ്റിറ്റിയുടെ ഒരു പ്രധാന ഘടകമായും പരാമർശിക്കപ്പെടുന്നു. ക്യൂബെക്കിൽ, സാംസ്കാരിക സ്വത്വം ശക്തമാണ്, ഇംഗ്ലീഷ് കനേഡിയൻ സംസ്കാരത്തിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായ ഒരു ഫ്രഞ്ച് കനേഡിയൻ സംസ്കാരമുണ്ട്. മൊത്തത്തിൽ, കാനഡ സൈദ്ധാന്തികമായി പ്രാദേശിക വംശീയ ഉപസംസ്കാരങ്ങളുടെ ഒരു സാംസ്കാരിക മൊസൈക്ക് ആണ്.

തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട കുടിയേറ്റം, സാമൂഹിക സംയോജനം, തീവ്ര വലതുപക്ഷ രാഷ്ട്രീയത്തെ അടിച്ചമർത്തൽ എന്നിവയിൽ അധിഷ്ഠിതമായ മൾട്ടി കൾച്ചറലിസത്തിന് ഊന്നൽ നൽകുന്ന ഭരണത്തോടുള്ള കാനഡയുടെ സമീപനത്തിന് വിപുലമായ ജനപിന്തുണയുണ്ട്. പൊതു ധനസഹായത്തോടെയുള്ള ആരോഗ്യ പരിപാലനം, സമ്പത്ത് പുനർവിതരണം ചെയ്യുന്നതിനുള്ള ഉയർന്ന നികുതി, വധശിക്ഷ നിയമവിരുദ്ധമാക്കൽ, ദാരിദ്ര്യം ഇല്ലാതാക്കാനുള്ള ശക്തമായ ശ്രമങ്ങൾ, കർശനമായ തോക്ക് നിയന്ത്രണം, സ്ത്രീകളുടെ അവകാശങ്ങൾ (ഗർഭധാരണം പോലുള്ളവ), എൽജിബിടി അവകാശങ്ങൾ എന്നിവയോടുള്ള സാമൂഹിക ഉദാര മനോഭാവം, നിയമവിധേയമാക്കിയ ദയാവധം തുടങ്ങിയ സർക്കാർ നയങ്ങൾ കഞ്ചാവ് ഉപയോഗം കാനഡയുടെ രാഷ്ട്രീയ സാംസ്കാരിക മൂല്യങ്ങളുടെ സൂചകങ്ങളാണ്. രാജ്യത്തിൻ്റെ വിദേശ സഹായ നയങ്ങൾ, സമാധാന പരിപാലന റോളുകൾ, ദേശീയ പാർക്ക് സംവിധാനം, കനേഡിയൻ ചാർട്ടർ ഓഫ് റൈറ്റ്സ് ആൻ്റ് ഫ്രീഡം എന്നിവയും കനേഡിയൻമാർ തിരിച്ചറിയുന്നു.

മാധ്യമങ്ങൾ

കാനഡയിലെ മാധ്യമങ്ങൾ വളരെ സ്വയംഭരണാധികാരമുള്ളതും സെൻസർ ചെയ്യപ്പെടാത്തതും വൈവിധ്യമാർന്നതും പ്രാദേശികവൽക്കരിക്കപ്പെട്ടതുമാണ്. ബ്രോഡ്കാസ്റ്റിംഗ് ആക്റ്റ് പ്രഖ്യാപിക്കുന്നത് "സംവിധാനം കാനഡയുടെ സാംസ്കാരിക, രാഷ്ട്രീയ, സാമൂഹിക, സാമ്പത്തിക ഘടനയെ സംരക്ഷിക്കാനും സമ്പന്നമാക്കാനും ശക്തിപ്പെടുത്താനും സഹായിക്കണം". കാനഡയ്ക്ക് നന്നായി വികസിത മാധ്യമ മേഖലയുണ്ട്, എന്നാൽ അതിൻ്റെ സാംസ്കാരിക ഉൽപ്പാദനം-പ്രത്യേകിച്ച് ഇംഗ്ലീഷ് സിനിമകൾ, ടെലിവിഷൻ ഷോകൾ, മാഗസിനുകൾ എന്നിവയിൽ-അമേരിക്കയിൽ നിന്നുള്ള ഇറക്കുമതി മൂലം പലപ്പോഴും നിഴൽ വീഴുന്നു. തൽഫലമായി, കനേഡിയൻ ബ്രോഡ്കാസ്റ്റിംഗ് കോർപ്പറേഷൻ (CBC), നാഷണൽ ഫിലിം ബോർഡ് ഓഫ് കാനഡ (NFB), കനേഡിയൻ റേഡിയോ-ടെലിവിഷൻ ആൻഡ് ടെലികമ്മ്യൂണിക്കേഷൻസ് തുടങ്ങിയ ഫെഡറൽ ഗവൺമെൻ്റ് പ്രോഗ്രാമുകളും നിയമങ്ങളും സ്ഥാപനങ്ങളും ഒരു പ്രത്യേക കനേഡിയൻ സംസ്കാരത്തിൻ്റെ സംരക്ഷണത്തെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നു. കമ്മീഷൻ (CRTC).

കനേഡിയൻ മാധ്യമങ്ങൾ, പ്രിൻ്റ്, ഡിജിറ്റൽ, കൂടാതെ രണ്ട് ഔദ്യോഗിക ഭാഷകളിലും, "ഒരുപിടി കോർപ്പറേഷനുകളാണ്" പ്രധാനമായും ആധിപത്യം പുലർത്തുന്നത്. ഈ കോർപ്പറേഷനുകളിൽ ഏറ്റവും വലുത് രാജ്യത്തെ ദേശീയ പബ്ലിക് ബ്രോഡ്കാസ്റ്ററായ കനേഡിയൻ ബ്രോഡ്കാസ്റ്റിംഗ് കോർപ്പറേഷനാണ്, ഇത് ആഭ്യന്തര സാംസ്കാരിക ഉള്ളടക്കം നിർമ്മിക്കുന്നതിലും സ്വന്തം റേഡിയോ, ടിവി നെറ്റ്‌വർക്കുകൾ ഇംഗ്ലീഷിലും ഫ്രഞ്ചിലും പ്രവർത്തിപ്പിക്കുന്നതിലും ഒരു പ്രധാന പങ്ക് വഹിക്കുന്നു. സിബിസിക്ക് പുറമേ, ചില പ്രവിശ്യാ ഗവൺമെൻ്റുകൾ സ്വന്തം പൊതുവിദ്യാഭ്യാസ ടിവി പ്രക്ഷേപണ സേവനങ്ങളും വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നു, അതായത് TVOntario, Télé-Québec.

സിനിമയും ടെലിവിഷനും ഉൾപ്പെടെ കാനഡയിലെ വാർത്തേതര മീഡിയ ഉള്ളടക്കത്തെ പ്രാദേശിക സ്രഷ്‌ടാക്കളും യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ്, യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡം, ഓസ്‌ട്രേലിയ, ഫ്രാൻസ് എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ഇറക്കുമതികളും സ്വാധീനിക്കുന്നു. വിദേശ നിർമ്മിത മാധ്യമങ്ങളുടെ അളവ് കുറയ്ക്കുന്നതിനുള്ള ശ്രമത്തിൽ, ടെലിവിഷൻ സംപ്രേക്ഷണത്തിലെ സർക്കാർ ഇടപെടലുകളിൽ ഉള്ളടക്കത്തിൻ്റെ നിയന്ത്രണവും പൊതു ധനസഹായവും ഉൾപ്പെടാം.കനേഡിയൻ നികുതി നിയമങ്ങൾ മാഗസിൻ പരസ്യത്തിലെ വിദേശ മത്സരത്തെ പരിമിതപ്പെടുത്തുന്നു.

ചിത്രശാല

• 
  നോത്ര്-ദാം ബസിലിക്ക, മോൺട്രിയോൾ, കാനഡ
• 
  പെഗ്ഗിയുടെ കോവ്, ഹാലിഫാക്സ്