Прејди на содржината

Чевли

Од Википедија — слободната енциклопедија

Чевелот претставува дел од обувките чијашто намена е да го штити и да му овозможи удобност на човечкото стапало за време на различните активности. Чевлите исто така се користат како предмет за декор.Моделот на чевлите низ времето многу се разликува, од култура на култура, а првичниот изглед се поврзува со нивната намена. Модата дополнително наметнува многу дизајн елементи , како тоа дали чевлите ќе имаат многу високи потпетици или ќе бидат рамни. Обувките се разликуваат по стилот сложеноста и цената. Основните сандали се соsтојат само од тенок ѓон и едноставно ремче. Чевлите кои припаѓаат на високата мода можат да бидат направени од многу скапи материјали како и да имаат сложен начин на изработка, па истите се продаваат за илјадници долари по пар. Други чевли имаат многу специфична намена, како чизмитекои се специјално дизајнирани запланинарење илискијање.

Чевлите традиционално се изработувале од кожа, дрво или платно, но сега сè повеќе се изработуваат од синтеттичка гума, пластика и други петрохемиски-добиени маетријали.

Стапалото содржи повеќе коски од било кој друг дел на човековото тело. И покрај тоа што се развивало преку стотици илјади години во однос на огромното разновидно земјиште и климатските услови, стапалото сè уште е чувтвително на околните опаснотси како што се острите карпи и жешката почва , од кои обувките можат да не заштитат.

Историја

[уреди | уреди извор]
Најстар пронајден кожен чевел, стар 5500 години, пронајден во Ерменија.

Најстарите познати чевли се сандалите кои датираат од околу 7000 или 8000 г. Пред нашата ера, пронајдени во пештерата Форт Рок во американскатадржава Орегон во 1938 г.[1] Најстариот кожен чевел,во светот , направен од едно парче воловка кожа врзано со кожна врвка која е зашиена од крај на крај , напред и назад бил пронадјден во пештера во Ерменија во 2008 година и се верува дека датира 3500 г. п.н.е .[2][3] Чевлите на Ледениот човек Оци кои датираат од 3300 годинини п.н.е имале карактеристична кафеава основа од мечкина кожа , странични плочи од еленска кожа и мрежа направена од кожни врвки , коишто се затегнати околу стапалата.[2] Сепак се предвидува дека обувки се користеле уште многу одамна , но тешко е да се најдат докази за најстарите обувки поради високо трошливата природа на првобитните обувки.[4] Со изучувањето на коските на најмалите прсит (во однос на големиот прст ) било забележано дека дебелината се намалува приближно од пред 40 000 годинини до пред 26 000 години. Ова ги водело археолозитеда заклучат дека носењето обувки резултира со помал раст на коските , и како резултат на тоа пократки и послаби прсти.[5] Овие најстари модели имале могу едноставен концепт , често биле наречени само "Торби за стапала" изработени од кожа за да ги заштитат стапалата од карпите , отпадоците и студот .Тие често се пронајдени во места со поладна клима.

Многу од раните домородци во Северна Америка носеле сличен тип на обувки како мокасинките. Нивните обувки биле припиени , со мек ѓон , вообичаено направени од кожа или од кожа од бизон .Исто така , многу мокасинки биле украсени со најрзлични монистри (зрнца) и други украси .Мокасинките не биле дизајнирани за да се воденат , па во влажно време и за време на топлите лета поголемиот дел од домородците во Америка биле боси.[6]

Како штоцивилизациитепочнале да се развиваат се носеле, апостолки (претходниците на денешните јадранки).Ова знаење датира од сликите во стариот Египет од околу 4,000 г.п.н.е. Еден пар којшто бил пронајден во Европа бил направен од листови од папирус Јагленот датира е стар околку 1500 г.Тие исто така биле носени и во Ерусалим во времето на Исус Христос.[7] Многу цивилизации и народи ги носеле јадранките кои се изработувале од најразлични видови материјали.Старите египетски сандали биле направени од папирус и палмови лисја.Луѓето Масаи од Африкаги изработувал јадранките од сурова кожа. Во Индија, се изработувале од дрво.Во Кина и Јапонија, се користеле оризови сламки. Листовите од растението Американска Агава се користеле за да се направи конец за сандалите во Јужна Америка, додека домородците во Мексикоза истото го користеле растението Јука.[8][9]

Јадранките често се носеле, но многу луѓе во античкото време: Египќаните, Хиндите и Грците немале потреба од обувки и голем дел од времето претпочитале да бидат боси.Египќаните и Хиндите користеле украсени обувки , како сандалите без ѓон познати како "Клеопатра" коишто не овозможувале никаква практична зачтита за стапалото.Старите Грци ги сметале обувките за хедонистички , не естетски и не потребни .Чевлите првично се носеле во театар, со цел да се зголеми угледот , иако многу предпочитале да одат боси.[10] Атлетичарите во античките олимписки игри учествувале боси и голи.[11] Дури и боговите и хероите во прво време биле насликувани боси како и војниците со оклопи кои се бореле боси , па така Александар Велики ја освоил својата империја со босонога армија.Тркачите во антчка Грција исто така се верува дека трчале боси.Pheidippides првиот маратонец кој истрчал од Атина до Спарта за помалку од 36 часа.[12] После битката на маратонот , тој истрчал право од бојното поле до Атина да ги зивести атињаните за победата.[13]

Античките Римјани, кои речиси ги освоиле Грците и прифатиле голем дел од нивната култура , не го прифатиле грчкото гледиште за обувките и облеката.Римјанската облека била гледана како знак за моќност, а обувките биле потреба за живот во цивилизираниот свет , иако робовите и сиромашните често биле боси.[10] Постојат многу мислења за носењето чевли и во Библијата.За време на венчавките од тој период, таткото му давал на својот зет пар чевли за да го симболизира предавањето на авторитетот.[14] Робовитеисто така биле боси , и чевлите ги сметале за симбол на слобода од библиско време:

„ Но таткото им рече на неговите слуги , Донесете ја најубавата облека , и облечете му ја ;ставете му прстен на раката и чевли на нозее (Предлошка:Лука 15:22) “

Во Пиринеите за време на средниот век биле еспадрилите биле секојденвни чевли.Тие се сандали со порабени ѓонови од јута , и фабрички горен дел , често содржеле фабрички врвки кои се врзувале околу зглобот.Зборот е француски и доаѓа од еспарто трева (цврста треба за правење јажиња и квалитетна хартија) чевлите потекнуваат од Каталонскиот регион на Шпанија , од раниот 13 век каде селаните во земјоделсите заедници често ги носеле .[9]

Dutch pattens, ca. 1465. Excavated from the archeological site of Walraversijde, near Ostend, Belgium

До 15 век наланите станале популарни ,и кај мажите и кај жените во Европа .Често се смета дека тие се предци на модерните чевли со висока потпетица,[15] додека сиромашните и ниските калси во Европа како и робовите во Новиот Свет биле боси.[10] Во 15 век чевлите биле популарни во Краков во Европа.Овој модел на чевли е наречен така биејќи се смета дека потекнува од Краков-главниот град на Полска.Моделот е карактериситчен по врвот на чевлите , познат како “polaine” којшто често бил накрепен со китова коска прицврстена за колентот за да го спречи паѓањето на врвот во одење.[16] Исто така за време на 15-тито век биле создадени женските чевли со дебел и висок ѓон од 17.7 до 20.3 сантиметри.Овие чевли станале популарни во Венеција и низ цела Европа како симбол за статусот откривајќи го богатството и позицијата во општеството.За време на XVI век богатите започнале да носат чевли со висока потпетица за да ги направат да изгледаат повисоки или поголеми од животот како Catherine de Medici или Mary Iод Англија . До 1580 година ги носеле дури и мажите и авторитетните и богати личности , често им се обраќале со терминот "well-heeled".[15]

Многу средновековни чевли биле направени со користење на методот за изработка на чевли со завртување , каде горниот надворешен дел била поставен на страната на кожата која е споена со месото(одпревртена кожа ) , прицвртена со ѓонот и работ со шевови.Подоцна овој чевел се превртувал така што внатрешниот дел станувал надворешен ио обратно , така што фино обработениот дел од кожата (каде се одстранети влакната ) ја претставувал надворешноста.Некои чевли биле создадени од шаторски крила со копчиња или шнурови да ја прицвртат кожата околу стапалото за подоброд а стои.Методот на завртување на чевлите бил заменет со методот со порабување околу 1500-тата година.[17]

Најпосле бил измислен модерниот чевел со ѓон кој се шиел.Од XVII-иот век , повеќето кожни чевли имале ѓон кој се сошивувал.Ова станало стандард за фините и квалитени денешни левли за посебни пригоди.До 1800-тата чевлите се изработувале без да с еправи разлилка меѓу левото и десно стапало.Таквите левли сега се нарекуваат "Обични, старомодни" .[18] Модерните чевли постепено станале стандард.

Од половината на XX век напредокот на гумата , пластиката синтетиката облека и индустриските лепила им овозможиле на произведувачите да создаваат чевли кои значително се разликуваат од оние изработени со традиционалните занаетчиски техники.Кожата која била основниот материјал за изработка во прво време , станала стандард за скапите вечерни чевли , но и спортските чевли често имале малку или воопшто немале кожа.Ѓоновите кои некогаш биле рачно шиени , сега многу често се шијат машински или едноставно се лепат.Многу од поновите материјали , како гумата и пластиката , ги направиле чевлите да бидат помалку био разградливи.Се проценува дека на повеќето масовно произведени чевли им се потребни илјада години за да се разградат во депонија.[19] Во доцните 2000-ти години , некои изработувачи на чевли ја подигнале свеста за тоа прашање и започнале да произведуваат чевли кои целосно биле направени од разградиливи материјали како компанијата Nike.[20][21]

Во 2007, глобалната индустрија за обувки направила вкупен промет од 107.4 билиони долари приход,и се очекува да се зголеми до 122.9 билиони до крајот на 2012-та год.Произведувачите на чевли во Кина се одговорни за 63% од производстрвото , 43,5 % од целосниот извоз и 55 % од индустрискиотприход.[22]

Култура и Фолклор

[уреди | уреди извор]
Куќата за чевли во Hallam, Pennsylvania

Чевлите како составен дел на човечката култура и цивилизација , си го нашле местото во нашата култура , фолклор и уметност.Популарениот детски стих од 18 век е : Постоеше една Стара Жена која живееше во Чевел. Оваа приказна ни кажува за некоја стара жена коај живеела во чевел заедно со многу деца.Во 1948 г. Mahlon Haines , продавач на чевли во Hallam, Pensylvania изградил вистинска куќа во форма на чизма како вид на реклама .Куќата за чевли се издавала на малдоженци и луѓе во години сè до неговата смрт во 1962 година.Од тогаш таа служи како салон за сладолед , сместувње и доручек и како музеј.Сè уште постои и претставува популарна атракција на патот на кој се наоѓа.[23]

Чевлите играат важна улога и во бајките ,Пепелашка и Црвените Чевли.Во детската книга и филм , Волшебникот од Оз , пар црвено рубин папучи играат клучна улога во целата приказна.Комедијата од 1985 година “Човекот со еден црвен чевел “ опишува ексцентричен маж кој носи еден нормален чевел и еден црвен чевел кој подоцна станува централен предмет на приказната.

Спортската колекција на патики исто така постои како дел од урбаната подкултура во САД веќе неколку децении.[24] Оваа мода во пследните децении се проширила и кај Европските нации како што е Чешка.[25] Sneakerhead е човек којшто поседува повеќе пара чевли во вид на колекција .Придонесувач на колекционирањето патики е континуираната светска линија на Air Jordan патиките дизајнирани од Nike за кошаркарската ѕвезда Мајкл Џордан.

Во Стариот завет на Бибијата чевелот симболизира нешто што е безвредно или мала вредност.Во Новиот завет чинот на соблекување на чевлата на некој симболизира ропство.Семитите врз чинот на соблекување на чевлите гледале како доказ на почит при приближување , пристапување кон света личност или место.[26] Во книгата за масовно отселување, на Мојсеј му беше кажано да ги соблече чевлите пред да се приближи кон грмушката која горела:

„ Соблечи ги чевлите , затоа што местото каде што стоиш е света земја (Предлошка:Bible) “

Соблекувањето на чевелот истот ака симболизира и откажување на легалното право.Во Хебрејските обичаи вдовицата го соблекувала чевелот на братот на починатиот маж за да симболизира дека тој ја има напуштено неговата одговорност.Во арапските обичаи , соблекувањето на нечиј чевел исто така симболизира крај на бракот.The removal of the shoe also symbolizes the act of giving up a legal right.[26]

Во Арапската култура , покажувањето на ѓонот од чевелот се смета за навреда , а да го фрлиш чевелот и да удриш некого со него се смета за уште поголема навреда.Ова е така затоа што се смета дека чевелот е валкан затоа што ја допира земјата и е поврзан со најдолниот дел на телото;—стапалото.Па така чевлите се забранети во џамиите и исто така се смета за грубо да ги прекрстиш нозете и да ги покажеш ѓоновите на луѓето додека им зборуваш.Оваа навреда била прикажана во Ирак прво кога законот на Садам Хусеин бил превртен во 2003 година граѓаните на Ирак се собрале околу законикот и го удирале со чевлите.[27] Второ во 2008-ма година на претседателот на САД Џорџ Вашингтон Буш новинар му фрлил чевел како знак на искажување дека е против војната која што била нанесена на Ирак како и многуте животи кои истата ги оденла.[28]

Празните чевли можат да означуваат смрт.Во грчката култура , празните чевли се исто што и посмртен венец.На пример , празните чевли оставени надвор пред грчки дом означуваат дека син на фамилијата починал во битка.[29] На десеттата годишнина од нападите на 11 септември биле истакнати 3000 пара празни чевли за да се обележи бројот на загинатите.[30]

Предлошка:Делови на чевелот

[уреди | уреди извор]
Поврзано: Влошки за чевли
Делови на чевелот

Деловите на чевелот се доста чести , без разлика на специфичниот вид на обувки .Сите чевли имаат ѓон , што го претставува долниот дел на чевелот , кој е во допир со подот.Ѓонот може да биде направен од најразлични материјали , иако повеќето од современите чевли имаат ѓонови одприродна гума, polyurethane, or поливинил хлорид (ПВЦ)состојки .[31] Ѓоновите можат да бидат еднсотавни – еден материјал како еден слој , или да бидат сложени , со повеќе различни структури слоеви како и материјали.Кога се користат повеќе слоеви ѓоновите може да се состојат од подлога среден и надворешен ѓон.[32]

Подлогата на чевењлот го претставува внатрешниот дел на чевелот , што стои дирекно под стапалото , под влошката (исто познато како sock liner ) . Намената на подлогата е да биде прицврстена до крајниот раб на горниот дел , којшто е завиткан околку последниот слој на чевелот , со шињето на чевелот за време на псоледнито чекор на изработка.Подлогите обично се изработуваат од целулозна хартија или синтетичко невовлнен материјал.Могу чевли имаат подлоги коишто можат да се заменат.Дополниотелно полнење за удобност често се додава во левелот (за да се управува со формата , течноста и миризбата на чевелот) или од здравтевени причини ( за да помогне при справувањето со деформитети на стапалото или со држењето на стапалото додека чоцекот стои или се движи ).[32]

Надворешниот ѓон е слојот кој е вод иректен контакт со земјата.Вечерните чевли често имаат кожни или гумени надворешни ѓонови , секојденвните или чевлите за на работа имаат надворешни ѓонови направени од природна гума или синтетички материјал како Polyurethane.Надворешниот ѓон може да биде составен од едно парче , или може да биде збир на одделни парчиња од различни материјали.Често подпетицата на ѓонот има гумена облога , плочка за поголема издржливост , додека предниот дел е кожен од естетски причини.Специјализираните чевли , често имаат измени врз овој изглед , спортските или таканаречени cleated чевли како оние за фудбал , рагби , бејзбол и чевлите за голф имаат шилци вметнати надворшниот ѓон за полеснод а се прицврстуваат за земјата.[32]

Слојот помеѓу надворешниот ѓон и внатрешната подлога постои заради амортизација.Некои типови на чевли како што се чевлите за трчање, имаат уште еден вид на материјал за амортизавција , кои често се наоѓа под петицата на стапалото.Стапалото каде што се јавува поголемиот дел од притисокот.Различни компании користат различни материјали за средните ѓонови на чевлите.Некои чевли воопшто немаат среден ѓон.[32]

Најдолниот заден дел на чевелот е потпетицата .Нејзината улога е да го прдржува стапалото.Потпетиците често се наптавени од истиот материјал како и ѓонот од чевелот.Овој дел на чевелот, потпетицата може да биде висок од модерен аспект или да ја направи личноста да ја направи повисока или може да биде рамна за пркатична и удобна намена.[32]

EСекој чевел има горен ден којшто помага чевелот да стои на стапалото.Во наједноставните случаи , како сандалите или јадранките , тој не е ништо повеќе туку само неколку врвки за да го држат ѓонот на место.Затворените обувки како што се чизмите , патиките и поголемиот дел на машките обувки имаат посложен горен дел.Тој дел често се украсува или е изработен во одреден стил за да изгледа привлечно.Горниот дел на левелот е поврзан со ѓонот со помош на кожна , гумена или пластична лента која е зашиен апомеѓу горниот дел и ѓонот , позната како welt.[32]

Делот на чевелот кој е најблиску до центарот на симетрија на човекот е познат како среден , а спротивно од него , настрана од нивниот центар на симетрија е познат како страничен дел.Ова се однесува на надворешниот ѓон или vamp .Повеќето чевли имаат врвки на грониот дел , поврзибајќи ги средните и страничните делови.Откако некој ќе го облече чевелот , врвките помагаат во задржувањето на чевлите на стапалата.Во 1968 година Puma SE го претстави првиот пар патики со Velcro ремчиња наместо врвки , по што тие станаа попиларни до 1980-тата година посебно помеѓу децата и постарите.[33][34]

Видови

[уреди | уреди извор]

Постои широка разновидност на најразлични типови на чевли.Повеќето типови на чевли се создадени за одредени активности.На пример чизмите се специјално дизајнирани за тешка надворешна употреба.Спортските чевли се дизајниани за одредени спортови како што е трчањето , пешачењето или др. спортови.Некои чевли се дизајнитрани за да се носат на посебни пригоди , а други пак за секојденвна употреба.Исто така постои широка разновидност на чевли дизајнирани на различни видови танцување.Ортопетските чевли се посебен вид на обувки создадени за луѓе со посебни проблеми со стапалата или со специјални потреби.Кучињата и коњите , се дел од чивотните кои исто така можат да носат специјални чевли за да ги заштитат нивните стапала.

Во зависнот од активноста за која се дизајнирани , некои видови на обувки може да припаѓаат на повеќе категории.На пример каубојските чизми се сметаат за чизми но исто така можат да се носат и за специјални пригоди или пак како вечерни чевли. Чизмите за пешачење содржат многу од заштитните одлики на чизмите , но исто така овозмочуваат дополнителна еластичност и удобност од многу други спортски чевли.Јадранките се сметаат за секојдневни обувки , но исто така се носеле и на посебни пригоди како посетите во Белата Куќа.[35][36]

Спортски

[уреди | уреди извор]
Пар спортски чевли за трчање

Спортските чевлисе специјално дизајнитани да се носат кога се учествува во најразлични спортови.Откако триењето поемеѓу стапалото и земјата претставува важна сила во поголемиот дел од спортовите , модерните спортски чевли се дизајнирани максимално да ја зголемат оваа сила , па се користат материјали како што е гумата.Но за некои активности , како што се танцувањето или куглањето, лизгањето е пожелно па таквите чевли наменети за тие активности имаат помал коефициент на триење.[37] Најраните спортски чевли датираат од средината на 19 веки тие биле чевли со крампонки;— кожни чевли со метални шилци на ѓонот за да овозможат поголемо триење за време на трчањето.Тие биле создадени од страна на J.W Foster и неговите синови којшто подоцна станал познат како Reebok .До крајот на 19 век Spalding исто така ги произведуваше тие чевли. Аdidas започна да ги продава копачките за трчање и фудбал во 1925-тата година.Крмпонките во 20-иот век биле додавани на чевлите за бејзбол и Американски фудбал исто така.Играчите на голф користат левли со мали метални кранпони на ѓоновите за да се заштитат од лизгање при ударот и вртењето.[9] Golfers also use shoes with small metal spikes on their soles to prevent slipping during their swing.[38]

Најстарите спортски чевли со гумен ѓон датираат од 1876-тата година од Обединетото Кралство кога новата компанија за гума Liverpool ги направи спортските патики или еспадрилите дизајнирани за играње крокет.Слилчни чевли со гумен ѓон биле направени во 1892-рата година во САД од страна на Humphrey O`Sullivan засновни на технологијата на Charles Goodyear .Компанијата за гума од САД била основана истата година и прозиведувала чевли со гумен ѓон како и чевли со високи потпетици под различни брендови кои подоцна биле здружени под името Keds.Овие чевли станале познати под името "патики" затоа што гумениот ѓон на тој што ги носи му дозволува брзо да се прикрадне од едно на друго место .Во 1964 година основањето на Nikeод страна на Phil Knight и Phil Knight од универзитетот на Орегон , вовел многу подобрувања заднички на модерните чевли за трчање , како гумени ѓонови со мали процепи во вид на вафла , најлонски горен дел кој овозможува дишење на стапалото и мек и удобен среден ѓон како и мек дел кај петиците.За време на 1970-тите години мислењето на ортопедите, станало важно во дизајирањето на спортските чевли , па така за воведувањето нови одлики во дизајнот се семало во предвит како стапалата реагираат на специфичните активности како трчање , скокање или движење од страна во страна.Спортските чевли за жени биле исто така дизајнирани според нивните специфични психолошки разлики.[9]

Пар Converse All-Stars

Чевлите наменети за кошарка ги создал Chuck Taylor, и тие се добро познати како Тејлоровите All-Stars. Овие чевли кои првпат се продадени во 1917 година се двослојни платнени чевли со гумен ѓон и заштитн капа за прстите , како и висока потпетица(позната како "висок горен дел") за дополниртелна потпора .Во 1969-тата година Тејлор бил примен во Naismith Memorial Basketball Hall of Fame како признание за ова усовршување.Во 70-тите години други произведувачи на чевли како Adidas ,Reebok и др. започнале да го емитираат изгледот на спортските чевли.[39] Во април 1985-та Nike ја пртставил својата линија на кошаркарски чевли која веднаш станала популарна , била наречена Air Jordan , именована по играчот на Чикаго Булс , кошаркарот Мајкал Џордан.Од линијата чевли Air Jordan се продадени 100 милјони парчиња за време на првата година.[40]

Како што трчањето бос станало популарно до крајот на 20 век и почетокот на 21 век многу од произведувачите на моседнире чевли во последно започнале да создаваат чевли кои наликуваат на трчањето бос , одржуваќи најдобра флексибилност и природно пешачење а воедно овозможуваќи одреден степен на заштита.Намената на овие "минималистички" чевли е да му овозможи на стапалото и ногата подискретно да ги чувствува напорите и силите поврзани со трчањето , допуштаќи пофини прилагодувања во начинот на тчање.[41] Дел од ваквите чевли се следните : Vibram FiveFingers,[42] Nike Free,[43] и чевлите на Saucony Kinvara и Hattori.[44][45] Мексиканските huaraches се исто така многу едноставни чевли за трчање , слични на чевлите што ги носеле луѓето Tarahumara од северно Мексико , кој се познати по нивната способност за трчање на долги патеки.[46]Чевлите за борење се исто така многу лесни и еластични чевли кои се дизајниани да го емитираат чувството кога си бос , а истовремено овозмочуваат дополнително триење и заштита.

Многу спортски чевли се дизајнирани со спесифични одлики кои соодветствуваат на специфичните активности.Едни такви се и ролшулите , кои имаат метални или пластични колца , на дното , кои се карактеристчни за таквиот спорт на возење ролшули.Слични на нив се лизгалките кои имаат метално сечило прицвртено за дното поради полесно движење на мраз.Лизгалките и ролшулите исто така се дизајнирани да овозможат удобен , еластичен и траен чевел за скејтбордингот.[47] Чевлите за планинарење имаат гумен ѓон , се дота прилепени за стапалото и се дизајнирани да ги собира во мали пукнатини и расцепи за качување по карпи.Чевлите за велосипедизам се слично дизајнирањи на чевлите за планинарње , со гумен ѓон и припиени за стапалото но исто така се опремени и со метален или пластичен клин за да се поврзат со педалите без стега , какои крут ѓон за максимално да се зголеми преносот на енергија и потпората на стапалото.[48]

Чизми

[уреди | уреди извор]
ПарЧизми со челичен врв безбедни чизми
Главна статија: Boot

Чизмата е посебен вид на чевел којшто го покрива стапалото и зглобот и се шири нагоре по ногата , некогаш дури до коленото или пак до колкот.Повеќето чизми имаат потпетица која видно се разликува од остнатитот дел од ѓонот па дури ако двете предтавуваат една целина.Чизмите обично се направени од кожа или гума иако тие можат да се изработат од најразлични материјали.Чизмите се носат поради две главни причини : нивната функцијоналност- го штитат стапалото и ногата од вода , снег , кал или пак овозможуваат дополнителна потпорна за зглобот за време на напорни активности и поради мода и стил .

Каубојските чизми се специфичен стил на чизми за јавање кои ја комбинираат модата и фнкционалноста.Тие станале популарни помеѓу каубојците во западниот дел на САД за време на 19-тито век.Традиционалните каубојски чизми имаат кубанска потпетица , заоблени сè до показалецот , имаат висока оска напред и традиционално немаат врвки.[49] Традиционално се изработуваат од боловска кожа но можат да бидат исработени и од поегзотични кожи како ној , кожа од анаконда или слон.[50]

Чизмите за пешачење се дизајнирани така да овозможуваат дополнителна потпорна на зглобот и сводот на ногата , со дополнително полнење за удобност при пешачње.Тие се создадени за да овозможат удобност и при пешачење километри нерамни терени и да ги заштити стапалата ан тој што пешачи од вода , кал , карпи и др пречки кои се јавуваат при движењето.Овие чизми го продржуваат зглобот за да се иозбегне свиткување но да не се попречи движењето на зглобот премногу.Тие се доволно крути за да го поткрепуваат стапалото.Пристојно точни чизми , и влошки за намалиување на триењето кои се ставаат на проблематичните места обезбедува заштита од плускавици и други неугодности поврзани со долгите пешачења на нерамни терени.[51]

При влажно или врнежливо време зе носта чизмите за на снег , за да го чуваат стапалото топло и суво.Чизмите обично се изработуваат од гума или други воодотпорни материјали , имаат повеќе заштитни слоеви и висока потпетица да го држи снегот понастрана.[52] Чизмите можат исто така да се поврзат со чевлите за на снег за да ја зголемат распределбата на тежината низ поголема површина за пешачење на снег.Чизмите за скијање се специјализирани чизми кои се користат во многу високиalpine или cross-country скијање и се дизајнирани да овозможат начин како скијачот да се прицврсти за неговите/нејзините скии користеќе поврзувачи за скии.Оваа комбинација од скии , чизми и поврзувачи се користи за делотворно да се пренесуваат контролните напори на нозете на скијачот врз снегот.Лизглаките се друг вид на специјализирани чизми кои имаат метално сечило прицвртено за дното кое се користи за да го движи тој што ги носи истите на мразот.[53] Ролшулите се слични на лизгалките , но имаат сет од три до четири тркала кои се наоѓаат на местото од сечилото кај сечилото кај лизгалките и се дизајнирани да го имитираат лизгањето на мраз на цврсти површини , како дрво или бетон.[54]

Чизмите се дизајнирани да издржаат тешко абење ,и да го заштитат тој што ги носи истите како и да овозможат добро влечење.Главно се изработени од јак кожен горен дел и некожен ѓон.Тие можат да се користат за униформи на полицијата и војската , како и за заштита во индустриските полиња рударството и градежништвото.Заштитна улога играат и челичните врвови и ѓонови какои штитниците на зглобот.[55]

Вечерени и секојденвни

[уреди | уреди извор]

Вечерните чевли се одликуваат со мазен и мек горен ден , кожен ѓон и тесно дотерана фигура.Секојдневните чевли се одликуваат со тврди кожни делови , некожни ѓонови и широк изглед.

Некои модели на вечерните чевли можат да ги носат и припадниците на машкиот и припадниците на женскиот род.Поголемиот дел на вечерните чевли имаат горна покривка , вообичаено направена од кожа , вклучуваќи поголем долен дел од стапалото но не покривајќи ги зглобовите.Овој горен ден на чевелот често е направен без дупки и отврои но може да биде направени со отвори ,дури и замите да се состојат од серија ремчиња , на пример отворени прсти што е карактеристично кај женските чевли.Чевли чиишто горен дел е направен така да ги покрива зглобовите се исто така достапни.Чевел чијшто горен дел се крева до над зглобот обично се сметаат за чизми.Но одредени модели се сметаат за чевли со висок врв или високи чевли .Обично високите чевли се осигурани со врвки или патенти иако некои видови имаат вметнати еластични парчиња за да го олезнат облекувањето.

Машки

[уреди | уреди извор]
Овие машки чевли познати како derby shoe, серазликуваат по нивното отворено врзување.

Машките чевли може да се категоризираат по тоа како се заврзуваат:

  • Oxfords (also referred as "Balmorals"):предниот дел од обувката има отвор во форма на латиничната буква “V “ на кој се прицвртени врвките , кои уште е познат како “затворено врзување “. Зборот “Oxford” понекогаш се користи во американските компании за облека за да се рекламираат чевли кои не се Balmorals, како Blüchers.
  • Derby shoe: врвките се врзани за две парчиња кожа оделно прицвртени на предниот дел на чевлите , исто познато како "Отворено врзување" и е степен подолу во елегантноста.Ако врвките не се оделно врзани за предниот дел од чевелот тогаш истиот с енарекува кратка чизма.Ова име е Американско-Англиско и често се користи derbys.
  • Monk-straps: имаат метално копче и ремче наместо врзување .
  • Slip-ons: Нема врзување или прицврстување. Популарните loafer се дел на оваа категорија , исто како и помалку популарните модели како чевлите со еластични страни.

Машките чевли исто така можат да бидат украсени на повеќе начини

  • Plain-toes:: имаат елегантен изглед без додатни декорации на предниот дел.
  • Cap-toes: имаат додатен слој кожа кој го "прекирва" врвот.Ова е веројатно најпопуларната декорација.
  • Brogues (American: wing-tips): врвот на чевлите е покриен со продупчено парче ( the wing-tip) којшто се простира долж двете страни на чевелот.Тие можат да се најдат во двата стилови Balmoral и Blucher но се сметаат за помалку формални.

Формалните високи машки чевли ги прозиведуваат неколку компании низ светот , а најзабележливо во Англија , Франција , Италија и САД.Church's English Shoes (од 1873), John Lobb Bootmaker (од 1849), Edward Green Shoes (од 1890), and CrBoth John Lobb and Edward Green кои ги нудат најдобрите производи. .Помеѓу двете светски војни машките обувки претрпеле значителни промени , во зигледот , предводени од чевларите во западниот крај на Лондон.</ref> Најзабележливиот француски производ го направил J.M. Weston. Armani од Италија извршил големо влијание врз дизајнот на машките чевли во 60-тите и 80-тите додека тие не се вратиле на поголемиот дел на одликите на нивните предци,англо-американскиот вечерен чевел којшто прво е создаден во Едвардијанска Англија времето на владеењето на кралот Едвард VIII.Друга позната италјанска компанија е Salvatore Ferragamo .Останатиот дел од елитата се американските компании како Allen Edmonds и Alden Shoe .Alden која се наоѓа во Нова Англија е специјализирана за афтентична кожа која потекнува од влакнестиот сплескан мускул сместен под кожата на бутот на коњот од единтвената постоена штавилница во Америка (Чикаго),[56] и е целосно произведена во Америка каде Allen Edmonds од Wisconsin претставува поголема компанија која реализира дел од нивното производство.[57]

Женски

[уреди | уреди извор]
Сандали со висока потпетица

Постои голема разновидост на чевли достапни за жените , покрај тоа што поголемиот дел од машките модели се сè повеќе прифатени како унисекс.Некои главни категории се :

  • Обувки со висока потпетица се обувки чии потпетици обично се високи 5 сантиметри или повеќе над прстите , кои обично се носат за свечени настани или социјални собири.Варијантите вклучуваат kitten потпетици (обично 3.81-5.8 сантиметри високи) и stilletto потпетици (со многу тенок столб на потпетицата) и wedge потпетици ( со клинеста форма на ѓонот наместо потпетица)
  • Mules се чевли или паучи без делот околу потпетицата ( без заден дел ).
  • Slingbacks се чевли со ремче околу потпетицата наместо на врвот на стапалото.
  • Ballet flats, познатви во Обединетото Кралство како балеринки , балетанки или рамни чевли , се чевли со многу ниска потпетица и релативно краток преден дел.Тие го изложуваат поголемиот преден дел на стапалото.Популарни се за во топло време и се сметаат за поудобни од чевлите со повисока потпетица.
Женски чевли со висока потпетица

Унисекс

[уреди | уреди извор]
  • Цокули
  • Чевли со платформа: чевли со многу висок ѓон
  • Сандали: Отворени чевли кои се состојат од ѓон и различни ремчиња , оставајќи голем дел од стапалото надвор .Следствено на тоа тие се популарни за топло време бидеќи му овозможуваат на стапалото да биде поладно отколку на чевлите со затворени прсти.
  • Saddle shoe: кожни чевли со појас во форма на седло , кој е поставен врз горниот дел на чевелот со кој имаат спротивни бои , обично бел врв со црно "седло".
  • Slip-on shoe:Вечерни или секојденвни чевли без врвки , со украсни ресички , метални копчиња или рез на предниот дел .
  • Бродаркиs, Бродарки слични на "мокасинки" ,но посекојдневни.Врвките обично се едноставни и кожни без набори.Карактеристично разработени од кожа со бел мек ѓон со цел да се избегне абење или гребење на предниот дел .Првите бродарки ги измислил Paul Serry во 1935-та.
  • Папучиs: за домашна употреба , обично се носат со обични пижами.

Танц

[уреди | уреди извор]

Танчерите користат разновидни обувки .Изборот на видот на чевлите за чевлите за танцување зависи од стилот на танцот што се изведува , и во многу случаи зависи од особините на површината на која се танцува.

  • Pointe shoes Балеринките се дизајнирани, за играње балет.Тие имаат кутија за прстите која е укрутена со лепило и тврд ѓон за танчерот да може да стои на врвовите од неговите прсти.Тие се прицврстени со еластични врвки и ленти кои се врзани за зглобовите .
  • Ballet shoesсе меки , еластични и на правен од платно или кожа.Имаат непрекинат дводелен ѓон ( исто наречен разделив ѓон ) кој се користи за танцување балет.Овој ѓон обично е направен од кожа со подебел материјал под зглобот и петицата на стапалото и потенок а со тоа и поеластичен материјал под сводот за да стапалото може лесно да биде зашилено , исправено.Обично се прицврстува со ластици околу врвот на стапалото.
  • Ghillies Се меки чевли кои се користат во Ирскиот танц , шкотските селски танци и планинските танци.
  • Jazz shoes Чевлите за џез обично имаат дводелен гумен ѓон (наречен разделив ѓон) за да овозможат еластичност и триење , а имаат и кратка потпетица.Тие се прицвртени за стапалото со врвки или еластични вметнувања
  • Tango and Flamenco shoesЧевлите за танго и фламенго се користат за истоимените танци.
  • Ballroom shoes Чевлте за бал спаѓаат во две категории :Ballroom и Latin American.И двете се одликуваат со антилопски чевли.Машките чевли за балет обично се со врзување и 2.54 сантиметри потпетица и патентиран горен кожен дел.Женските чевли за бал се обично салонки со 5 .08 сантиметри потпетица, направени од материјал кој може да биде обоен за да одговаран за фустанот на танчерката.Спротивно на ниската потпетица кај Ballroom чевлите кои подеднакво ја пренесуваат тежината низ стапалото , Latin American имаат повисока потпетица , дизајнирана за да ја насочи тежината врз прстите.Латиснките чевли се поеластични од балските чевли.Машките латински чевли обично имаат 3.81 до 5.8 сантиметри висока оформена потпетица, додека женските латински чевли имаат 6.35 до 7.62 сантиметри висока потпетица.Женските чевли обично се со отворени прсти и ремчиња.
  • Dance sneakers Патиките за танцување се лесни патики со зајакат гумен дел кај прстите кој му овозможува на танцувачот кратко да стои на прстите.Тие се познати по најразлични заштитни имиња како , Danseakers.
  • Foot thongs Јадранките лесно се облекуваат , и претставуваат делумна прекривка за стапалото ,која го покрива јаболкото на стапалото на тој што танцува за да се намали триењето при вртење а со тоа олеснуваќи го вртењето и заштитуваќи го стапалото од лупење на кожата.Од далеку месо обноените јадранки даваат слика дека танчерот / ката е боса.Тие се познати под најкразлични имиња зависно од произведувачот (dance paws, foot undies, foot paws) .
  • Tap shoesСтеп чевлите имаат метални плочки поставени на дното кај прстите и петицата.Металните плочки како тропкачи даваат силен звук кога ќе ги удриш . чукниш од тврда површина.Степ чевлите кои се користат во степ танцувањето можат да бидат направени од каков било тип на чевли на кој можат да се додадат металните плочки за тропкање.

Ортопедски

[уреди | уреди извор]

Ортопедските чевли се специјално дизајнирани обувки за да ја ублажат удобноста поврзана со многу растројства на стапалото и зглобот како плуски , меури закоравеност на кожата и плускавици, деформираност на прстите , рамни табани или напнатост –болка во петицата.Овие чевчли можат да ги носта луѓе со дијабетис или луѓе кои имаат нееднакво долги нозе .Овие чевли обично имаат ниска потпетица , се стремат да бидат широки , со широк дел кај прстите и да имаат стабилна потпетица која ќе овозможува дополнителна потпора.Некои можат да имаат влошка која се вади ортоптична влошка за да овозможи дополнителна потпора.[9]

Нечовечки

[уреди | уреди извор]
Модерна челична потковица

Додека повеќето чевли ги носеле луѓето постојат и едноставни чевли кои се дизајнирани да ги носат домашните животни како што се кучињата и коњите.Потковицата е производ кој го изработувале мажите , обично од метал или други модерни синтетички материјали дизајнирани да го штитат копитото од абење и гребење.Потковиците се додаваат на сратната површина кај прстите на копитата обично прикована на нечуствителниот ѕид на копитата кое што анатомски е сродно на човековиот нокт на ножниот прст иако е многу поголем и подебел.Тие исто така можат и да се лепат. Не е позната кој ја измислил оригиналната потковица.Ковачите во Азија ги создале чизмите за кољи од кожа и матреријал од растенија.За време на пр век, Римјаните изработуваат кожни и метални чевли кои биле наречени сандали за коњ.До околу VI и VII век ,ковачите во Европа приковувале метални чевли на копитата на коњот.До илјадата година производтвото набронзени чевли за коњи со дупчиња ( простор) кај ноктите станале чести во Европа.Железните чевли за коњи станале чести до XIII и XIV век.[53]

Чевлите за коњи се достапни во голем број на различни материјали и стилови , создадени за различни видови на коњи и заработата која тие ја вршат.Најчестите материјали кои се користеле се челик и алуминиум, но специјализираните чевли влкучуваат и гума, пластика, титан или бакар..[58] Челикот се претпочита во спортовите каде е потребен цврт и долготраен чевел како во полото , коњските натпревари скокање во претстави и западните трки.[59] Некои коњски чевли имаат полнења , затнувања или дополнувања :наддаден материјал кај прстите и /или кај петицата, за да се создаде дополнително тирење.

Кучињата се друг вид домашни животни за кој се создавале чевли.Некои домородни Американски племња како Креолите користеле чевли за кучињата за да ги заштитат нивните стапала , за време на активностите како влечењето санка , зошто мразот може да ги изаби перничињата на кучешките стапала и некогаш да дојде дури и до крварење.[60] Современите кучешки чизми може да се користат и за надворешни активности како што се ловењето и планинарењето со цел да се спречи лизгање на влажно или снежно време , но и да се спречи натоложување на снег помеѓу кучешките прсти.Постојат многу разлилични форми и големини кој се достапни , можат да бидат од разновидни материјали но често се изработуваат од кожа или пак можат да бидат направени дома од памук и растеглива лента[61]

Одржување

[уреди | уреди извор]
Лепење нов надворешен ѓон на спортските чевли
  • Прилагодување:Некои чевли се направени од цврст но деформирачки материјал .Откако личноста ќе ги носи истите левли повеќепати , материјалот се формира така што се приспособува на стапалото на тој што ги носи.
  • Полирање: За заштита, водоотпорност (до одреден степен) и изглед , посебно за кожните чевли и чизми
  • Сменување на потпетицата: Потпетиците периодично се абат, не сите чевли се дизајнирани да можат да се обновуваат потпетиците.
  • Чистење: Внатрешниот дел на чевлите може да се пречисти со гермицидни гранчиња за чевли или други методи за чистење за да се спречи ширењето на микроорганизмите како што се бактериите кои предизвикуваат непријатен мирис фунги.
  • Замена на врвките: Врвките понекогаш може да се оштетат или уништат па е потребно истите да се заменат.
  • Кога се неприкладни за користење чевлите може да се сметаат за ѓубре или цврст комунален отпад и да се фрлат.Исклучок може да се направи кај спортските чевки кои можат да рециклираат и да се обработата во нови суровини.

Личноста која прави или поправа чевли се нарекува чевлар.

Големини

[уреди | уреди извор]

Предлошка:Големини на чевлите Големината на чевлите е бројчен податок за соодветната големина на чевелот за човекот.Често се сотои само од број кој укажува на должината затоа што произведувачите на чевли создаваат стандардна ширина поради економски причини.Постојат неколку различни системи за мерење на големината на чевлите и тие се користат ширум светот.Овие системи се разликуваат во тоа што го мерат какава единица мерка користат и каде почетната големина (0 или 1) е поставена.Само неколку од системите ја земаат предвид и ширината на чевелот.Некои области коростат различни системи за мерење на големината на чевлите кои се од различен вид ( на пр. Машки , женски , детски , спортски или чевли за безбедност ).

Единиците за големината на чевлите се разликуваат ширум светот.Европските големини се мерат во Paris Points кои предтавуваат две третини од 1 сантиметар.Британските и Американските едниници се приближно 0.635 сантиметри и започнуваат од 20.5 сантиметри па нагоре.Машките и женските големини на чевлите често имаат различни скали.Големината на чевлите исто се мери со Brannock направа која ја одредува и ширината и должината на стапалото.

Додатоци

[уреди | уреди извор]
  • Foam tap — Мало перниче од пена кое се става под јаболкцето под стапалото за да го турне нагоре и наназад ако чевлите се многу широки.
  • Heel grip — Се користи за да се спречи лизгање на чевелот кај петицата доколку чевелот не е целосно точен.
  • (Ортопедски) влошки за чевли — се влошки од најразлични материјали за удобност , подобрување на точноста или намалување на триењето.Ова вклучува постава и облога.Влошките исто така се користат за да се корегираат одредени проблеми на стапалата.
  • Overshoes or galoshes — Гумена прекривка која се става врз чевлите која се става за заштита од дожд и снег на чевлите.
  • Shoe bag — торбичка која ги штити чевлите кога не се носат.
  • Четка за чевли:се користи за да се нанесе боја на чевлите .
  • Shoe polish — восочен материјал кој се мачка на чевлите за да се подобри изгледот и сјајноста и да се овозможи заштита
  • Shoe stretcher — Алатка со која чевлите се прават подолги или пошироки , или се намалуваат неудобните предели во чевлите.
  • Shoe tree — Се става внатре во чевелот кога корисникот не ги носи чевлите за да се задржи истата форма на истите.
  • Shoehorn — Се користи за полесно облекување на чевлите , држејќи го чевелот отворен и содавајќи рамна површина за да стапалото се лизне внатре во чевелот .
  • Shoelaces — систем кој се користи за прицврстување на чевлите .
  • Snow shoe — Дрвено или кожно паче кое ја зголемува површината која ја зафаќа чевелот.

Чевлите како тема во уметноста и во популарната култура

[уреди | уреди извор]

Чевлите како тема во книжевноста

[уреди | уреди извор]
  • „Волшебните чевлички“ — естонска народна приказна.[62]
  • „Чевли“ — суфиска приказна.[63]
  • „Со обувки како окови на стапалата“ — песна на македонската поетеса Ана Бунтеска од 2015 година.[64]
  • „Човекот и чизмите“ — кус расказ на ирскиот писател Вилијам Батлер Јејтс.[65]
  • „Каменче во чевел“ — кус расказ на македонската писателка Сања Михајловиќ-Костадиновска од 2018 година.[66]
  • „Стари чевли во нова кутија“ — кус расказ на македонската писателка Сања Михајловиќ-Костадиновска од 2018 година.[67]
  • „Моите чизми“ — песна на полскиот поет Тимотеуш Карпович.[68]
  • „Балада за црвениот чевел“ — песна на македонскиот писател Видое Подгорец.[69]
  • „Итар Пејо со туѓи чизми на оро“ — расказ на македонскиот писател Стале Попов.[70]
  • „Чевлите на дедо ми“ — песна на македонскиот поет Стојан Тарапуза.[71]
  • „Три рала чевли и едни патики“ — краток расказ на македонската писателка Оливера Ќорвезироска од 2021 година.[72]
  • „Ракија во чизми“ — краток расказ на Оливера Ќорвезироска од 2021 година.[73]
  • „Кондураџиски хороскоп“ — краток расказ на македонската писателка Оливера Ќорвезироска од 2021 година.[74]
  • „37, 38, 41 и 42“ — краток расказ на македонската писателка Оливера Ќорвезироска од 2021 година.[75]
  • „Лесна одлука“ — краток расказ на македонската писателка Оливера Ќорвезироска од 2021 година.[76]
  • „Недела навечер во среда“ — краток расказ на македонската писателка Оливера Ќорвезироска од 2021 година.[77]

Чевлите како тема во популарната музика

[уреди | уреди извор]
  • „Чевли за танцување“ (англиски: Dancing Shoes) — песна на британската рок-група Арктик манкис (Arctic Monkeys) од 2005 година.[78]
  • „Шпански чизми“ (англиски: Spanish Boots) — песна на англискиот рок-музичар Џеф Бек (Jeff Beck) од 1969 година.[79]
  • „Самовилите носат чизми“ (англиски: Fairies Wear Boots) — песна на британската хард-рок група Блек сабат (Black Sabbath) од 1970 година.[80]
  • „Црвени чевли покрај продавницата“ (англиски: Red Shoes By The Drugstore) — песна на американскиот музичар Том Вејтс (Tom Waits) од 1978 година.[81]
  • „Чизми од шпанска кожа“ (англиски: Boots Of Spanish Leather) — песна на американскиот рок-музичар Боб Дилан од 1964 година.[82]
  • „Злокобни обувки 2“ (англиски: Sinister Footwear II) — песна на американскиот рок-музичар Френк Запа (Frank Zappa) од 1984 година.[83]
  • „Душевни чевли“ (англиски: Soul Shoes) — песна на британскиот рок-пејач Греам Паркер (Graham Parker) од 1976 година.[84]
  • „Нови чевли“ (хрватски: Nove Cipele) — песна на хрватската рок-група Прљаво казалиште од 1980 година.[85]
  • „(Ангелите сакаат да ги носат моите) Црвени чевли“ (англиски: (The Angels Wanna Wear My) Red Shoes) — песна на британскиот рок-музичар Елвис Костело (Elvis Costello) од 1977 година.[86]
  • „Чевли за буги“ (англиски: Boogie Shoes) — песна на американската група KC & The Sunshine Band од 1977 година.[87]
  • „Новиот мек чевел“ (англиски: The New Soft Shoe) — песна на американскиот кантри-музичар Грем Парсонс (Gram Parsons) од 1973 година.[88]
  • „Влакнести чевли“ (англиски: Hair Shoes) — песна на британската рок-група Pale Saints од 1992 година.[89]
  • „Моите адидаски“ (англиски: My Adidas) — песна на американската хип-хоп група Run DMC од 1986 година.[90]
  • „Валкани чизми“ (англиски: Dirty Boots) — песна на американската рок-група Соник Јут (Sonic Youth) од 1990 година.[91]

Поврзано

[уреди | уреди извор]

Наводи

[уреди | уреди извор]
  1. ↑ Connolly, Tom. „The World's Oldest Shoes“. University of Oregon. Посетено на July 22, 2012.
  2. ↑ 2,0 2,1 Ravilious, Kate (June 9, 2010). „World's Oldest Leather Shoe Found—Stunningly Preserved“. National Geographic. Посетено на July 22, 2012.
  3. ↑ Petraglia Michael D; Pinhasi R; Gasparian B; Areshian G; Zardaryan D; Smith A; и др. (2010). Petraglia, Michael D. (уред.). „First Direct Evidence of Chalcolithic Footwear from the Near Eastern Highlands“. PLoS ONE. 5 (6): e10984. doi:10.1371/journal.pone.0010984. PMC 2882957. PMID 20543959. Reported in (among others) Belluck, Pam (9 June 2010). „This Shoe Had Prada Beat by 5,500 Years“. New York Times. Посетено на 11 June 2010.
  4. ↑ Johnson, Olivia (August 24, 2005). „Bones reveal first shoe-wearers“. BBC News. Посетено на July 23, 2012.
  5. ↑ Trinkaus, E.; Shang, H. (2008). „Anatomicalevidence for the antiquity of human footwear: Tianyuan and Sunghir“. Journal of Archaeological Science. 35 (7): 1928–1933. Посетено на July 23, 2012.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
  6. ↑ Laubin, Reginald; Laubin, Gladys; Vestal, Stanley (1977). The Indian Tipi: Its History, Construction, and Use. Norman, Oklahoma: University of Oklahoma Press. ISBN 0-8061-2236-6.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
  7. ↑ Kendzior, Russell J. Falls Aren't Funny: America's Multi-Billion-Dollar Slip-and-Fall Crisis. Lanham, Maryland: Government Institutes. стр. 117. ISBN 978-0-86587-016-1. Надворешна врска во |publisher= (help)
  8. ↑ Kippen, Cameron (1999). The History of Footwear. Perth, Australia: Department of Podiatry, Curtin University of Technology.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 DeMello, Margo (2009). Feet and Footwear: A Cultural Encylopedia. Santa Barbara, California: ABC-CLIO, LLC. стр. 20–24, 90, 108, 130–131, 226–230. ISBN 978-0-313-35714-5.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Frazine, Richard Keith (1993). The Barefoot Hiker. Ten Speed Press. стр. 98. ISBN 0-89815-525-8.
  11. ↑ „Unearthing the First Olympics“. NPR. July 19, 2004. Архивирано од изворникот 2004-07-21. Посетено на July 1, 2010.
  12. ↑ Krentz, Peter (2010). The Battle of Marathon. USA: Achorn International, Inc. стр. 112–113. ISBN 978-0-300-12085-1.
  13. ↑ Turpin, Zachary. „Winning the Boston Marathon, With or Without Shoes“. Book of Odds. Архивирано од изворникот на 2012-06-24. Посетено на July 18, 2012.
  14. ↑ „77 Interesting Facts About Weddings“. Random History. Посетено на July 1, 2010. Надворешна врска во |publisher= (help)
  15. ↑ 15,0 15,1 „Dangerous Elegance: A History of High-Heeled Shoes“. Random History. Архивирано од изворникот на 2010-07-28. Посетено на July 1, 2010. Надворешна врска во |publisher= (help)
  16. ↑ The Encyclopaedia of the Renaissance. Market House Books. 1988. ISBN 0-7134-5967-0.
  17. ↑ Blair, John (1991). English Medieval Industries: Craftsmen, Techniques, Products. London: Continuum International Publishing Group. стр. 309. ISBN 0927628877 Проверете ја вредноста |isbn=: checksum (help).
  18. ↑ Yue, Charlotte (1997). Shoes: Their History in Words and Pictures. New York City: Houghton Mifflin Company. стр. 46. ISBN 0-395-72667-0.
  19. ↑ Clark, Brian (October 24, 2009). „Biodegradable... Shoes??“. The Daily Green. Архивирано од изворникот на 2012-09-20. Посетено на July 23, 2012.
  20. ↑ „What is Nike Considered?“. Nike, Inc. Посетено на July 23, 2012.
  21. ↑ „Ground-breaking Technology Brings World's First Biodegradable Midsole to Runners“. CSR Press Release. November 15, 2007. Посетено на July 23, 2012.
  22. ↑ „Global Footwear Manufacturing Industry Market Research Report“. PRWeb. June 7, 2012. Посетено на July 24, 2012.
  23. ↑ Lake, Matt; Moran, Mark; Sceurman, Mark (2005). Weird Pennsylvania: Your Travel Guide to Pennsylvania's Local Legends and Best Kept Secrets. New York City: Sterling Publishing Co., Inc. стр. 131. ISBN 978-1-4027-3279-9.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
  24. ↑ Skidmore, Sarah (15 January 2007). „Sneakerheads Love to Show Off Their Shoes“. The Washington Post. Посетено на 2 July 2011.
  25. ↑ „Czech 'Sneakerheads' Flaunt Their Best Trainers“. Czech Position. Архивирано од изворникот на 2011-06-20. Посетено на 2 July 2011.
  26. ↑ 26,0 26,1 Farbridge, Maurice H. (2003). Studies in Biblical and Semitic Symbolism. Kessinger Publishing. стр. 273–274. ISBN 116137065X.
  27. ↑ Gammell, Caroline (December 15, 2008). „Arab culture: the insult of the shoe“. The Daily Telegraph. Посетено на July 24, 2012.
  28. ↑ Asser, Martin (December 15, 2008). „Bush shoe-ing worst Arab insult“. BBC News. Посетено на July 24, 2012.
  29. ↑ Reeve, Andru J. (2004). Turn Me On, Dead Man: The Beatles and the "Paul Is Dead" Hoax. Bloomington, Indiana: AuthorHouse. стр. 79. ISBN 1-4184-8294-3.
  30. ↑ Cohen, Sam (September 11, 2011). „Empty Shoes an Emotional Reminder of Those Who Died on 9/11“. Fox 40. Посетено на July 23, 2012.[мртва врска]
  31. ↑ Karak, Niranjan (2009). Fundamentals Of Polymers: Raw Materials To Finish Products. New Delhi: PHI Learning Private Limited. стр. 263–264. ISBN 978-81-203-3877-7.
  32. ↑ 32,0 32,1 32,2 32,3 32,4 32,5 Vonhof, John (2011). Fixing Your Feet: Prevention and Treatments for Athletes. Birmingham, Alabama: Wilderness Press. стр. 58–59. ISBN 978-0-89997-638-9.
  33. ↑ Suddath, Claire (June 15, 2010). „A Brief History of: Velcro“. Time. Архивирано од изворникот на 2012-09-13. Посетено на July 30, 2012.
  34. ↑ Frank, Robert H. (2007). The Economic Naturalist: In Search of Explanations for Everyday Enigmas. New York City: Basic Books. стр. 174. ISBN 978-0-465-00217-7.[мртва врска]
  35. ↑ Ward, Julie (September 13, 2005). „Next big step in team spirit: Flip-flops“. USA Today. Посетено на July 19, 2012.
  36. ↑ Lister, Richard (February 19, 2010). „Flip-flop diplomacy with the Dalai Lama“. BBC News. Посетено на July 19, 2012.
  37. ↑ McGinnis, Peter M. (2005). Biomechanics of Sport and Exercise; Second Edition. Champaign, Illinois: Human Kinetics. стр. 26. ISBN 0-7360-5101-5. Надворешна врска во |publisher= (help)
  38. ↑ Farrally, Martin R.; Cochran, Alastair J. Science and Golf III: Proceedings of the 1998 World Scientific Congress of Golf. Champaign, Illinois: Human Kinetics. стр. 568–569. ISBN 0-7360-0020-8. Надворешна врска во |publisher= (help)CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
  39. ↑ Peterson, Hal (2007). Chucks!: The Phenomenon of Converse Chuck Taylor All Stars. New York City: Sky Horse Publishing. ISBN 978-1-60239-079-9. Надворешна врска во |publisher= (help)
  40. ↑ Papson, Stephen; Goldman, Robert (1998). Nike Culture: The Sign of the Swoosh. London: SAGE Publicationd, Ltd. стр. 47. ISBN 0-7619-6148-8.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
  41. ↑ Winters, Dan (November 2010). „Is Less More?“. Runner's World. Архивирано од изворникот на 2012-07-28. Посетено на July 23, 2012.
  42. ↑ „Vibram FiveFingers Named A "Best Invention of 2007" By Time Magazine“. trailspace.com. 12 November 2007. Посетено на June 26, 2010.
  43. ↑ Cortese, Amy (August 29, 2009). „Wiggling Their Toes at the Shoe Giants“. New York Times. Посетено на July 1, 2010.
  44. ↑ „Saucony Progrid Kinvara Running Shoe Review: Runner's World“. Runner's World. February 15, 2008. Архивирано од изворникот на 2011-09-11. Посетено на September 3, 2011.
  45. ↑ Jhung, Lisa (May 2011). (link no longer active) „Saucony Minimalism“ Проверете ја вредноста |url= (help). Runner's World. Посетено на August 17, 2011.
  46. ↑ McDougall, Christopher (2009 (2011)). Born to Run: A Hidden Tribe, Superathletes, and the Greatest Race the World Has Never Seen. New York City: Vintage Books. стр. 168, 172. ISBN 978-0-307-27918-7. Проверете ги датумските вредности во: |year= (help)
  47. ↑ Welinder, Per; Whitley, Peter (2012). Mastering Skateboarding. Champaign, Illinois: Human Kinetics. стр. 8. ISBN 0-7360-9599-3. Надворешна врска во |publisher= (help)CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
  48. ↑ International Police Mountain Bike Association (2008). The Complete Guide to Public Safety Cycling. Sudbury, Massachusetts: Jones & Bartlett Publishers, Inc. стр. 45. ISBN 978-0-7637-4433-5.
  49. ↑ DeWeese, G. Daniel (June 29, 2010). „The Functional Side of Cowboy Boots“. True West Magazine. Архивирано од изворникот на 2012-10-16. Посетено на August 10, 2012. Надворешна врска во |newspaper= (help)
  50. ↑ Chand, Elise Gaston (2009). A Parent's Guide to Riding Lessons: Everything You Need to Know to Survive and Thrive With a Horse-Loving Kid. North Adams, Massachusetts: Storey Publishing. стр. 91. ISBN 978-1-60342-447-9.
  51. ↑ Howe, Steve (March 2002). „Boots“. Backpacker. Посетено на August 10, 2012.
  52. ↑ Stimpert, Desiree. „What Makes a Boot a Snow Boot“. About.com. Посетено на August 10, 2012.
  53. ↑ 53,0 53,1 Bellis, Mary. „History of Ice Skates“. About.com. Посетено на August 10, 2012.
  54. ↑ Olsen, Scott & Brennan. „Inline-Skates“. Lemelson-MIT. Архивирано од изворникот на 2006-05-02. Посетено на August 10, 2012. Надворешна врска во |publisher= (help)
  55. ↑ Somaiya, A.; James, E.; Wieffering, N., Ebrahim (2008). Construction Materials. Forest Drive, Pinelands, Cape Town: Pearson Education South Africa, Ltd. стр. 36. ISBN 978-177025-156-4.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
  56. ↑ „архивски примерок“. Архивирано од изворникот на 2010-12-25. Посетено на 2013-01-09.
  57. ↑ „архивски примерок“. Архивирано од изворникот на 2010-12-12. Посетено на 2013-01-09.
  58. ↑ Price, Steven D. (December 17, 1998). The Whole Horse Catalog: The Complete Guide to Buying, Stabling and Stable Management, Equine Health, Tack, Rider Apparel, Equestrian Activities and ... Else a Horse Owner and Rider Will Ever Need. Touchstone; Rev Upd edition. стр. 352. ISBN 978-0684839950.
  59. ↑ Evans, J. Warren (February 15, 1990). The Horse. W.H. Freeman. стр. 784. ISBN 978-0716718116.
  60. ↑ Young, Egerton Ryerson (1890). By canoe and dog-train among the Cree and Salteaux Indians. London: Charles H. Kelly. стр. 106.
  61. ↑ Smith, Jason (2003). Dog Training: Retrievers & Pointers. Chanhassen, Minnesota: Creative Publishing International, Inc. стр. 43. ISBN 1-58923-115-5.[мртва врска]
  62. ↑ Волшебниот прстен - Естонски народни приказни. Наша книга, Скопје, 1969, стр. 7-9.
  63. ↑ Суфиски приказни. Скопје: Темплум, 2017, стр. 21-23.
  64. ↑ Ана Бунтеска, Стави лајк на сопствениот живот. Скопје: Матица Македонска, 2015, стр. 118-119.
  65. ↑ Вилијам Батлер Јејтс, Келтскиот самрак. Скопје: Бегемот, 2014, стр. 96-97.
  66. ↑ Сања Михајловиќ-Костадиновска, (Бес)конечни модели на расказот. Скопје: Бегемот, 2018, стр. 47.
  67. ↑ Сања Михајловиќ-Костадиновска, (Бес)конечни модели на расказот. Скопје: Бегемот, 2018, стр. 84-85.
  68. ↑ Savremena poljska poezija. Beograd: Nolit, 1964, стр. 200.
  69. ↑ Видое Подгорец, И сончогледите спијат. Скопје: Македонска книга, Детска радост, Култура, Мисла, Наша книга, 1990, стр. 48.
  70. ↑ Стале Попов, Итар Пејо. Скопје: Мисла, Детска радост, Култура, Наша книга, Македонска книга, 1980, стр. 62-63.
  71. ↑ Стојан Тарапуза, Сон на тркала, Просветно дело, Редакција „Детска радост“, Скопје, 2015, стр. 64-66.
  72. ↑ Оливера Ќорвезироска, Престапни години (прозен календар). Скопје: Бегемот, 2021, стр. 55.
  73. ↑ Оливера Ќорвезироска, Престапни години (прозен календар). Скопје: Бегемот, 2021, стр. 590-591.
  74. ↑ Оливера Ќорвезироска, Престапни години (прозен календар). Скопје: Бегемот, 2021, стр. 520-521.
  75. ↑ Оливера Ќорвезироска, Престапни години (прозен календар). Скопје: Бегемот, 2021, стр. 503-504.
  76. ↑ Оливера Ќорвезироска, Престапни години (прозен календар). Скопје: Бегемот, 2021, стр. 151-152.
  77. ↑ Оливера Ќорвезироска, Престапни години (прозен календар). Скопје: Бегемот, 2021, стр. 166-167.
  78. ↑ DISCOGS, Arctic Monkeys ‎– Whatever People Say I Am, That's What I'm Not (пристапено на 2.11.2021)
  79. ↑ Jeff Beck Group - Spanish Boots - YouTube (пристапено на 23 април 2018)
  80. ↑ DISCOGS, Black Sabbath ‎– Paranoid (пристапено на 31 август 2019)
  81. ↑ DISCOGS, Tom Waits ‎– Blue Valentine (пристапено на 21 септември 2021)
  82. ↑ DISCOGS, Bob Dylan – The Times They Are A-Changin' (пристапено на 7.7.2023)
  83. ↑ Zappa* – Them Or Us (пристапено на 28.1.2024)
  84. ↑ DISCOGS Graham Parker And The Rumour ‎– Howlin Wind (пристапено на 24 декември 2017)
  85. ↑ Prljavo Kazalište – Crno Bijeli Svijet (пристапено на 28 септември 2023)
  86. ↑ YouTube, Elvis Costello - (The Angels Wanna Wear My) Red Shoes (пристапено на 28 март 2018)
  87. ↑ Discogs, Various ‎– Saturday Night Fever (The Original Movie Sound Track) (пристапено на 31 март 2019)
  88. ↑ Gram Parsons – GP (пристапено на 2.2.2024)
  89. ↑ DISCOGS, Pale Saints – In Ribbons (пристапено на 8.6.2023)
  90. ↑ Run DMC* – Raising Hell (пристапено на 19.2.2024)
  91. ↑ DISCOGS, Sonic Youth ‎– Goo (пристапено на 22 јули 2019)

Библиографија

[уреди | уреди извор]
  • Bergstein, Rachelle (2012). Women From the Ankle Down - The Story of Shoes and How They Define Us (Hardback)|format= бара |url= (help). New York: Harper Collins. стр. 284 pages. ISBN 978-0-06-196961-4.
  • History of footwear in Norway, Sweden and Finland : prehistory to 1950, ISBN 91-7402-323-3
  • Patrick Cox: Wit, Irony, and Footwear, Tamasin Doe (1998) ISBN 0-8230-1148-8
  • A Century of Shoes: Icons of Style in the 20th Century, Angela Pattison ISBN 0-7858-0835-3

Надворешни врски

[уреди | уреди извор]
Повеќе за Shoes на збратимените проекти на Википедија
Дефиниции и преводи на Викиречник ?
Податотеки на Ризницата ?
Образовни ресурси на Викиуниверзитет ?
Новинарски известувања на Викивести ?
Мисли на Викицитат ?
Изворни текстови на Викиизвор ?
Прирачници на Викикниги ?
 ? Информации за патување во Википатување ? ?

Предлошка:Обувки Предлошка:Облека

Нормативна контрола
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Чевли&oldid=5280044“