Drama
Drama iyâ arèya genre (jenis) karya sastra sè aghâmbhâraghi kaoḍi'en manossa kalabân ghuli.[1][2][3] Drama aghâmbhâraghi kanyataan oḍi', watak, bân tèngka pola manossa lèbât peran bân dialog sè èpentasaghi. Crèta ḍâlem drama bâḍâ konflik bân emosi sè sacara khosos ètojjhuwaghi kalabân pamentasan teater. Naskah drama èghâbây saèngghâ dhegghik olle èpentasaghi kaangghuy olle ènikmati sarèng penonton.[4] Drama parlo kualitas komunikasi, situasi bân aksi.[5] Kualitas kasebbhut bisa ècongngok ḍâri dèkkamma sèttong konflik otabâ masala bisa èsabe' sacara bungkol bân dâlâm dâ' ka sèttong pamèntasan drama.
Pangartèan
[beccè' | beccè' sombher]Istilana drama è bâkto panjhâjhâan Bâlândhâ è Inḍonesia èsebbhut kalabân istila tonil.[6] Tonil saterrossa èghântè bân istilana sandiwara sareng P.K.G Mangkunegara VII.[6] Sandiwara asalla ḍâri okara bhâsa Jhâba sandi bân wara.[6] Sandi artèna rahasia, mènangka wara (warah) artèna pangajhârân.[6] Satèrrossa istila sandiwara anḍi' artè pangajhârân sè èlakonè kalabân parlambhâng.[6] Kadhiyâ samangkèn, pangartèanna drama modern bân tradisional kodhu èbiḍhâaghi. Ḍâlâm drama modern, kalakowan drama ngangghuy naskah dialog, mènangka drama tradisional ngangghuy improvisasi dâlâm dialogna.[7]
Struktur
[beccè' | beccè' sombher]Drama aropaaghi sèttong karya sè anḍi' nilai artistik sè tègghi.[8] Sèttong drama noro' struktur alur sè la è ator.[8] Struktur sè èyator rèya bhâkal abhânto orèng sè ngabes nyaman negghu drama sè èlakonè. Struktur drama bâḍa babak, adegan, dialog, prolog bân epilog.[8] Babak iyâ arèya istila laèn ḍâri episode. Tong-sèttonga babak anḍi' sèttong carèta kènè' sè dhâddhi bâgiyân ḍâri sakabbhina drama.[8] Oca' laènna, babak aropaaghi bâgiyân ḍâri naskah drama sè arengkes sèttong peristiwa sè kadhâddiyân è sèttong kennèngngan kalabân urutan bâkto tartanto.[8]
Adegan aropaaghi bâgiân ḍâri drama sè matao obâna sèttong parkara.[8] Obâna sèttong parkara rèya ètandhâi kalabân ghântèna tokoh otabâ atoran kènnèngngan bân bâkto.[8] Misalla, ḍâlâm adegan kapèng sèttong bâḍâ tokoh A perpaan abhènta bân tokoh B.[8] Kaduwèna ajhâlân ka kènnèngngan laèn pas katèmmo bân tokoh C, è jia bâḍâ obena adegan.[8]
Dialog aropaaghi bâgiân ḍâri naskah drama sè èsse bhântana sèttong tokoh bân tokoh laènna.[8] Dialog iyâ arèya bâgiân sè palèng dominan ḍâlâm drama.[8] Dialog iyâ arèya sèttong kabâḍâan sè abhidhâaghi drama bân karya sastra laènna.[8]
Prolog bân epilog aropaaghi bingkai ḍâri sèttong drama.[8] Prolog aropaaghi pangantar kaangghuy masok ka ḍâlâm drama.[8] Èssena iyâ arèya ghambârân lomrana drama sè è kamainna. Mènangka epilog iyâ arèya bâgiân akhèr ḍâri pamèntasan drama.[8] Èssèna aropaaghi rèngkessan ḍâri drama sè èmainaghi. Epilog biasana andi' makna bân pessèn ḍâri drama sè èmainaghi.[8]
Unsur-Unsur
[beccè' | beccè' sombher]Bâḍâ tèllo unsur penting ḍâlâm drama, è antarana:
- Tokoh, pelaku sè andi' peran lebbi èbhândingaghi pelaku-pelaku laèn, biasana masok ḍâlâm sifat protagonis otabâ antagonis.
- Wawacang, dialog otabâ oca' sè koḍhu èkabhènta tokoh carèta.[9]
- Kramagung, pètoḍhu kalakoan, sè èkalako, otabâ parkara sè koḍhu èlakonè tokoh. Ḍâlâm naskah drama, kramagung ètoles ḍâlâm tanḍhâ korong (biasana ècetak mirèng).[10]
Jènis
[beccè' | beccè' sombher]Drama tragedi
[beccè' | beccè' sombher]Drama tragedi iyâ arèya drama sè acarètaaghi kèsa-kèsa sèdḍhi ḍâri tokoh. Kèsa è dâlâm drama tragedi iyâ arèya parjuangan tokoh sè moljâ sè dhaddhi pahlawan kaangghuy nèntang sabâḍâna sè alabân ka abâ'an. Labânna nèka asèfat tak adil polana bâḍâna parbhidâan kakoatan. Carèta è dâlâm drama tragedi nèka ongghuwen saèngghâ nimbulaghi rassa nèser bân rassa takok.[11]
Drama komedi
[beccè' | beccè' sombher]Drama komedi iyâ arèya drama sè nampilaghi carèta-carèta sè tak patè ongghuwen tatapè loco. Carèta nèka nyambhung kalabân kadhâddhiyen sè kamungkinan bâḍâ è dâlâm drama. Parkara sè loco bâḍâ dâri kalakoan para tokoh bân tak nyambhung kalabân kabâḍâan carèta. Kalakoan sè loco jughân aèssè kabijaksanaan para tokoh.[11]
Melodrama
[beccè' | beccè' sombher]Melodrama andik carèta sè sangèt ongghuwen. Dâlâm carètana, bâḍâ cèm-macèm kadhâddhiyèn sè kebetulan. Carèta è dâlâm melodrama mabâḍâ rassa nèsèr sè aghâbây panontonna taghibâ suasana.[11]
Sombher
[beccè' | beccè' sombher]- ↑ Depdiknas (2008). Kamus Besar Bahasa Indonesia. Jakarta: Gramedia. hlm. 342-343. ISBN 978-979-22-3841-9. aksès 01-06-2023.
- ↑ Rene Wellek dan Austin Warren (2013). Teori Kesusastraan. Jakarta: Gramedia Pustaka Utama. ISBN 978-602-03-0126-6. aksès 01-06-2023
- ↑ Tetti Melawati (2011). "Peningkatan Kemampuan Memahami Drama dan Menulis Teks Drama melalui Model Pembelajaran SAVI". UPI. aksès 01-06-2023.
- ↑ Suwardi Endraswara (2011). Metode Pembelajaran Drama. Yogyakarta: CAPS. hlm. 11-31. ISBN 978-602-9324-02-0.v. aksès 01-06-2023.
- ↑ Harymawan (1988). Dramaturgi. Bandung: Rosda. aksès 01-06-2023.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Harymawan (1988). Dramaturgi. Bandung: Rosda. èakses 29-06-2023.
- ↑ Mencari Kedudukan Drama Modern di Indonesia. Wayback Machine. WS. Rendra. aksès 29-06-2023.
- ↑ 8,00 8,01 8,02 8,03 8,04 8,05 8,06 8,07 8,08 8,09 8,10 8,11 8,12 8,13 8,14 8,15 Suwardi Endraswara (2011). Metode Pembelajaran Drama. Yogyakarta: CAPS. hlm. 11-31. ISBN 978-602-9324-02-0. aksès 20-06-2023.
- ↑ Berita Drama Korea Terkini dan Terbaru.[1] Sindo New.Com. è aksès 21-07-2023.
- ↑ Suherli, dkk. (2017). Bahasa Indonesia Kelas XI. Jakarta: Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan. ISBN 978-602-427-098-8.
- ↑ 11,0 11,1 11,2 Kosasih, E. (2008). Apresiasi Sastra Indonesia (PDF). Jakarta: Nobel Edumedia. hlm. 86. ISBN 978-602-8219-57-0.