Ĕu-ciŭ
Ĕu-ciŭ (歐洲, Europa) sê sié-gái chék duâi ciŭ cĭ ék. Ĭ dĕ̤ng-buô sê Ā-ciŭ, să̤-buô sê Dâi-să̤-iòng, báe̤k-buô sê Báe̤k-bĭng-iòng. Ural Săng (Ĭng-ngṳ̄: Ural Mountains) gâe̤ng Lī Hāi (Ĭng-ngṳ̄: Caspian Sea) sê Ĕu-ciŭ gâe̤ng Ā-ciŭ gì buŏng-gái. Ĕu-ciŭ miêng-cék nâ bī Dâi-iòng-ciŭ duâi siŏh-nék-giāng. Dáng-sê áng ìng-kēu lì sáung, ĭ sê sié-gái dê 2 duâi gì ciŭ.
"Ĕu-ciŭ" ciā miàng sê téng Hĭ-lé-nà̤ sìng-uâ diē-sié 1 ciáh cṳ̆-niòng-nè̤ng gì miàng "Ĕu-lò̤-bă" (歐羅巴, Hĭ-lé-nà̤-ngṳ̄: Ευρώπη) lì gì.
Lĭk-sṳ̄
[Siŭ-gāi | Gāi nguòng-mā]Gū Hĭ-lé-nà̤ sê Ĕu-ciŭ ùng-mìng gì ièu-lài. Gū Hĭ-lé-nà̤ gâe̤ng Gū Lò̤-mā sì-dô̤i sê gū-cā Ĕu-ciŭ ùng-huá có̤i huák-dăk gì sì-dô̤i. Gū Lò̤-mā Dá̤-guók miĕk-uòng cĭ hâiu, Ĕu-ciŭ giàng diē Ŭ-áng Sì-dô̤i.
15 sié-gī Ùng-ngiê Hók-hĭng cĭ hâiu. Să̤-buô gì huák-dăk guók-gă kăi-sṳ̄ hióng hāi-nguôi sìng-tō̤ sĭk-mìng-dê. Cī kuŏ lĭk-sṳ̄ iâ hô̤ lō̤ "Dê-lī Dâi-huák-hiêng". Ĕu-ciŭ ùng-mìng ké̤ṳk sĭk-mìng-ciā dái gáu Mī-ciŭ dēng gì-tă dê-kṳ̆.
Dê-lī Dâi-huák-hiêng cĭ hâiu, Ĕu-ciŭ kăi-sṳ̄ giàng diē mìng-ciō. Hiā sèng-hâiu huák-sĕng guó bī-gáu chók-miàng gì ông-dông chiông Huák-guók Dâi-gáik-mêng dēng-dēng.
18 sié-gī, Gĕ̤ng-ngiĕk Gáik-mêng găk Ĭng-guók kăi-sṳ̄, iù-sê ìng-lôi siâ-huôi gì sĕng-săng huŏng-sék huák-sĕng cêng duâi gì biéng-huá.
20 sié-gī, ìng-lôi lĭk-sṳ̄ siông có̤i duâi gì sié-gái dâi-ciéng dŭ sê iù Ĕu-ciŭ kăi-sṳ̄. Nê Ciéng giék-sók hâiu, Siâ-huôi-ciō-ngiê gì Sŭ-lièng gâe̤ng gì-tă Cṳ̆-buōng-ciō-ngiê gì Să̤-huŏng guók-gă bô kăi-sṳ̄ Lēng Ciéng. 1991 nièng Sŭ-lièng gāi-tā̤, Lēng Ciéng giék-sók.
Buóh liēu-gāi Ĕu-ciŭ ùng-huá, cêu găi-dŏng liēu-gāi ĭ gì 2 ciáh nguòng-tàu: Gū Hĭ-lé-nà̤ gâe̤ng Gĭ-dók-gáu.
Ciō-iéu guók-gă
[Siŭ-gāi | Gāi nguòng-mā]
Albania
Andorra
Armenia -- buô-hông găk Ā-ciŭ
Ó̤-dê-lé
Azerbaijan -- buô-hông găk Ā-ciŭ
Abkhazia -- buô-hông găk Ā-ciŭ, buô-hông sìng-nêng
Belarus
Bī-lé-sì
Bosnia gâe̤ng Herzegovina
Bulgaria
Croatia
Gṳ̆-bī-lô -- buô-hông găk Ā-ciŭ
Báe̤k Gṳ̆-bī-lô -- buô-hông găk Ā-ciŭ, buô-hông sìng-nêng
Ciĕk-káik
Dăng-măh
Estonia
Hŭng-làng
Huák-guók
Gruzia -- buô-hông găk Ā-ciŭ
Dáik-guók
Hĭ-lé-nà̤
Hṳ̆ng-ngà-lé
Bĭng-dō̤
Ái-ī-làng
É-dâi-lé
Kazakhstan -- buô-hông găk Ā-ciŭ
Kosovo -- buô-hông sìng-nêng
Latvia
Liechtenstein
Lithuania
Luxembourg
Báe̤k Mā-gì-dóng
Mī-lé-dâi
Moldova
Monaco
Montenegro
Hò̤-làng
Nò̤-ŭi
Pŏ̤-làng
Buò-dò̤-ngà
Romania
Ngò̤-lò̤-sṳ̆ -- buô-hông găk Ā-ciŭ
San Marino
Serbia
Slovakia
Slovenia
Să̤-băng-ngà
Nàng Ossetia -- buô-hông găk Ā-ciŭ, buô-hông sìng-nêng
Sôi-diēng
Sôi-sê̤ṳ
Tū-ī-gì-- buô-hông găk Ā-ciŭ
Ukraine
Ĭng-guók
Vaticano
Dê-kṳ̆
[Siŭ-gāi | Gāi nguòng-mā]
Åland Gùng-dō̤ -- sṳ̆k Hŭng-làng
Gibraltar -- sṳ̆k Ĭng-guók
Guernsey -- sṳ̆k Ĭng-guók- Svalbard gâe̤ng Jan Mayen -- sṳ̆k Nò̤-ŭi
Jersey -- sṳ̆k Ĭng-guók
Man Dō̤ -- sṳ̆k Ĭng-guók
Faroe Gùng-dō̤ -- sṳ̆k Dăng-măh
