't

Algemein Gesjreve Limburgs

Lidwaord

't ó (Nederlands: het)

• Kiek bie het.

Varrejasie

• het

Ónbesjtömp veurnaamwaord

't ó (Nederlands: het)

• Kiek bie het.

Varrejasie

• het

Mofers

Lidwaord

Lemma

't /ət ~ et ~ ə̽t ~ e̽t/

1. (ajerwèts) guuef 'n tiedsbepaoling aan
2. (neet-lemma) ónbenaodrökdjen vorm van det
3. (neet-lemma) ónbenaodrökdjen vorm van het

Aafbraeking

• 't

Raod

De beklemtoeandje vorm "det" wuuert ummertoe minder gebroek.

Es tiedsbepaoling waerdje "'t" gebroek bie daagnamen en daagdeil, wie "'t smaondis" > "smaondis", "'t saoves" > "saoves" en "'t smorges" > "smorges", mer ouch bie "'t ieës", "'t lès" en "'t jaor" ("vurrig jaor"). Ouch kwaam 't veur bie e deil vaste waordgruup, wie "'t same" > "same" en "'t echelsteveure" > "echelsteveure", en hoger getalle, wie "'t sèstig" > "sèstig" (bie "tachetig" gehandjhaaf).

Aafbraeking

• 't

Net get anges gesjreve

• t, t'

Aafleijinge

• 't bèste, 'tzelvendje
• taengentjaor

Verwantje wäörd

• het

Verbuging

		mannelik		vrouwelik		ónziejig		mieëvaad
		radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison
ónbenaodrök	sjrif	de	d'n	de		't		de
		†d'r
	IPA	/də/	/dən/	/də/	/d/	/ət/	/əd/	/də/	/d/
		/dər/
gróndjvorm	sjrif	dae	(daen)	die		det		die
	IPA	/dɛ́:/	(/dɛ́:n/)	/dì:/		/dæt/	/dæd/	/dì:/
akkuzatief datief	sjrif	daen		die		det		die
	IPA	/dɛ̀:n/		/dì:/		/dæt/	/dæd/	/dì:/
nao veurzitsel	sjrif	†g'ne	†g'nen	†g'n		†ge	†g'n	†ge †g'n
	IPA	/ɣənə/	/ɣənən/	/ɣən/		/ɣə/	/ɣən/	/ɣ(ə)/ /ɣən/
mit thornversjuving		mannelik		vrouwelik		ónziejig		mieëvaad
		radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison
ónbenaodrök	sjrif	te	t'n	te		't		te
		†t'r
	IPA	/tə/	/tən/	/tə/	/t/	/ət/	/əd/	/tə/	/t/
		/tər/
gróndjvorm	sjrif	tae	(taen)	tie		tet		tie
	IPA	/tɛ́:/	(/tɛ́:n/)	/tì:/		/tæt/	/tæd/	/tì:/
akkuzatief datief	sjrif	taen		tie		tet		tie
	IPA	/tɛ̀:n/		/tì:/		/tæt/	/tæd/	/tì:/

In anger spraoke

[2]

bewirk

• Algemein Gesjreve Limbörgs: het
• Frans: le, la, l'
• Ingels: the^(en:)
• Nederlandjs: het^(nl:)
• Pruus: das
• Spaans: el, la
• Zweeds: -et, det

Ónbestump veurnaamwaord

Lemma

't /ət ~ et ~ ə̽t ~ e̽t/

1. gebroek veur 't waer of d'n tied mit aan te gaeve

   Wie laat is 't? - 't Is drie oere.

   Vandaag is 't kaad, meh morge sjientj de zón.

2. gebroek veur zichzelf of emes anges mit in te leie (vergeliek: Waem is 'm?)

   Ich bön 't: Jan van Mieëlik.

3. gebroek es syntactisch expletief: 'n tiejelike bepaoling veur 'n oetgestèldj óngerwerp of veurwerp; 't oetgestèldje is hie meis 'nen infinitief, e verbaal substantief of 'n biezats beginnendj mit e voogwaord

   't Is lestig óm die blök oppe gooj plaats te kriege.

   Ich vinj 't vraemb det hae mich nag ummer neet gezeen haet.

   Waem zal op vandaag nag intressere wie erm det de luuj 't vreuger hawwe!

4. guuef aan det get alles is of aaflöp, get det daonao nimmieër is

   Det waas 't; die film is aafgeloupe.

Aafbraeking

• 't

Variaasje

• †det

Aafleijinge

• laotj 't uch smake

Verwantje wäörd

• 'm

In anger spraoke

[1]

bewirk

• Algemein Gesjreve Limbörgs: het
• Frans: il
• Ingels: it^(en:)
• Nederlandjs: het^(nl:)
• Pruus: es
• Zweeds: det

[3]

• Frans: ça^(fr:)

Persuuenlik veurnaamwaord

Lemma

't /ət ~ et ~ ə̽t ~ e̽t/

1. enclitische vorm van det
2. enclitische vorm van het

Aafbraeking

• 't