Naord-Atlantische Verdraagsorganisaasje
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De Naord-Atlantische Verdraagsorganisaasje of kórtewaeg NAVO (Ingels: North Atlantic Treaty Organisation of NATO; Frans: Organisation du traité de l'Atlantique nord of OTAN) is 'n internasjenaal organisaasje die nao d'n Twieëdje Werreldkrieg opgerich is gewaore t'r óngerstäöning van 't Naord-Atlantisch Vedraag det op 4 april 1949 in Washington woort geteikendj es gevólg van 't Verdraag van Brössel (17 miert 1948). 't Houfketeer vanne organisaasje is gevestig in Brössel.
Partieje
[bewirk | brón bewèrke]Aanvenkelik deje 't Belsj, Canada, Denemarke, Frankriek, Ieslandj, Italië, Luuksembörg, Nederlandj, Nórwaeg, Portugal, 't Vereinig Keuninkriek enne Vereinigdje Staote mit ane organisaasje. Later kome dao Törkieje en Griekelandj (fibberwarie 1952), Wès-Duutsjlandj (Bóndjsrippebliek Duutslandj, 1955) en Spanje (1982) bie. Nao 't ènj vanne Kaje Krieg slote Tsjechië, Pole en Hóngarieje zich aan (12 mieërt 1999), aevenes Eslandj, Lètlandj, Litouwe, Slowakieje, Slowenië, Roemenië en Bölgarieje (29 mieërt 2004). Frankriek maakdje tösse 1966 en 1996 gei deil oet vanne militair organe vanne NAVO; vanaaf 1996 toet aan 3 april 2009 maakdje de Fransen e veurbehaad mit betrèkking toet militair optraeje. Saer 4 april 2009 is Frankriek weer e gans lid vanne NAVO.
Oppen top vanne NAVO in Boekares, op 3 april 2008, höbbe de regeringsleiers vanne NAVO-lidstaote beslaote det Kroatië en Albanië móchte toetraeje toete NAVO. Bei lenj woorten op 1 april 2008 lid. 't Lidmaotsjap van Macedonië woort taengegehaje door e veto van Griekelandj, vanwaege bezwaore van Griekelandj taenge de constitutionele naam van Macedonië. Ouch euver Oekraien en Georgië goof 't gein concensus. De NAVO besluutj allein mit unanimiteit. De Vereinigdje Staote wunsjdje 't lidmaotsjap vanne lenj, dewiel 'n aantaal aan Europese lenj taenge waas. 't Lidmaotsjap van Georgië woort oppe langen termien gesjaoven, ómdet 't betróch is in territoriaal kónflikten en gein kóntraol haet euver deiler van zien eige gróndjgebied. Veure zelvendje raeje kan 't EU-lid Cyprus gei lid waere vanne NAVO.