Morfeem
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
'n Morfeem ies 't kleinste onderdeil van e woord mèt 'n ondersjeiende beteikenis of 'n grammaticaal vörmelement. 'n Morfeem dat zelfsjtendig kènt veurkómme, 't zgn. vrie morfeem, ies meistal ouch e woord. bv.book.
Morfologie
[bewirk | brón bewèrke]Morfologie of vörmlièr ies de taalsjtudie van de vörmprincipes die de sjtructuur van weurd bepale en die de correspondentie tösje vörm en beteikenis van bepaalde taalelemente lièt zeen.
Weurd die oet miè es ein morfeem besjtoon were gelede morfeme geneump. Dat ies wat de morfologie veural besjudeert. 'n Ongeleed woord huèrt op ziech zelf hie neet bie, pas es d'r aafleijinge, samesjtèllinge, flexies, buiginge e.d. veurkómme sjpreke v'r van morfologie.
Gebónge morfeem
[bewirk | brón bewèrke]'n Morfeem dat neet zelfsjendig kènt veurkómme, e zgn. gebónge morfeem, kènt allein same mèt 'n ander morfeem optrae zoa-es in -ke in vènsterke, flesjke; -tsje in treintsje; -je in bruuëdje; -sje in maedsje. Dit weurt 't verkleinwoordsmorfeem geneump.
't Mièvoudsmorfeem zeen v'r in weurd es: -e in vènstere; -sj in sjildersj; -er in glazer.
Gebónge morfeme zint te verdeile in aafleijings- of derivatiemorfeme, bieveurbeeld -echtig in bookechtig, sjilderechtig en buigings- of flexiemorfeme, bieveurbeeld -er in greuner of -de in wèrkde.