Grieke
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Remunjs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De Grieke (van 't Letien: Graeci; Grieks: Έλληνες, Éllines) vörmen 'n Indo-Europees volk det aafkump van Griekelandj en de eilenj dao róndjóm, esouch Cyprus, Albanië, Törkieje en Zuud-Italië. Ze deile de Griekse kultuur en kallen 't Grieks es häör modertaal. In Griekelandj make zie zoget 95% van de bevolking oet; de meiste Grieke beheure toet de Grieks-Orthodoxe kèrk.
Waereldwied zeen d'r tösse de 14 en de 17 miljoen Grieke, veural in Griekelandj (taenge de 11 miljoen), mer ouch de Vereinigde Sjtaote (tösse de 1,3 en 3 miljoen), Cyprus (650.000), Duitslandj (395.000), Australië (380.000), 't Vereinig Keuninkriek (300.000), Canada (250.000) en Albanië (200.000). Väöl Grieke höbbe zich, same mit de Törke en anger mediterraan völker, in de jaore fieftig en sèstig vestig in Duitslandj.
Al sins de aadheid bewone de Grieke de kus van de Egeïsche en de Ionische Zee; dao weurt de Griekse taal al sins de brónstied gesjpraoke. De Aaj Grieke begóste al vreug mit 't sjtichte van kolonieje róndj de Middellandjse en de Zjwarte Zee, wo zie ouch handel hajje. Vreug kultureel centra wore Athene, Sparta, Thebe, Thessaloniki, Alexandrië, Smyrna en Byzantium. De Grieke sjtaon bekind veur häör biedrage aan kultuur, kóns, navigatie, literatuur, filosofie, politiek, arsjitektuur, meziek, wiskónde, weitesjap, vriejentiedsbesjtaejing, kaokkóns, sjport en technologie. De Griekse mythologie weurt nag altied väöl besjtudeerd. Same mitte Griekse kultuur haet die ouch de Romeine aanzeenlik beïnvlood.
Bekinde Grieke
[bewirk | brón bewèrke]- Alexander de Grote
- Archimedes
- Archytas
- Basileios II Boulgaroktonos
- Laskarina Bouboulina
- Pyrros Dimas
- Rigas Feraios
- El Greco
- Herodotus
- Hippocrates van Kos
- Hypatia
- Homerus
- Ioannis Kapodistrias
- Georgios Karaiskakis
- Konstantínos Kaváfis
- Theodoros Kolokotronis
- Alexios Komnenos
- Diogenes Laërtius
- Leonidas I van Sparta
- Makarios III van Cyprus
- Loukas Papadimos: econoom en politicus
- Giorgos Papandreou: veurmalige premier van Griekelandj
- Georgios Papanikolaou
- Karolos Papoulias: veurmalige president van Griekelandj
- Perikles
- Plato
- Georgios Gemistos Plethon
- Andonis Samaras: politicus
- Sofokles
- Sokrates
- Eleftherios Venizelos