1799
Uiterlijk
Gebäörtenisse
[bewirk | brón bewèrke]- 12 fibberwarie - D'r is watersjnoad in 't groate revieregebeed. Lanjerieje höbbe väöl te lieje van krujend ieswater langs de Rien mèr meë nog langs de Waal.
- 4 mei - In de Sjlaag biej Seringapatam wirt de sjtad Srirangapatna, nao ein belegering van eine maondj, besjtörmp door Britse troepe ónger bevel van Arthur Wellesley, de latere Hertog van Wellington. Tipu Sultan sjneuvelt in deze veldjsjlaag, dae 't eindj van 't keuninkriek Mysore beteikent.
- juli - In Egypte wirt de Sjtein van Rosetta gevónje.
- juli - Ein internationaal commissie kump in Paries tot de bepaoling van de Maeter.
- 27 augustus - De Èngelsje en Russe probere door ein invasie in Noord-Hollandj 't sjtadhawwerlik gezag te hersjtèlle. Schoorl krit 't zjwaor te verdure.
- 14 september - De Departemènte van de Nederlande rope in Bredevoort de sjtaat van belègk oet, en zenje 200 man van de nationaal garde en 100 Franse soldaote naodat de oranje gezinde August Robert van Heeckeren van Suideras eine inval vanoet 't Pruusjes in de Achterhook óngernump óm dao ein Oranjerevelutie oet te lokke ten gunste van de in Èngelandj verblievende erfprins Willem.
- 6 oktober - de Sjlaag biej Castricum vundj plaatsj. Franse troepe deinze truk veur eine Russische aanval.
- 9 oktober - De Lutine is ein door de Èngelsje buutgemaak Frans fregat dat in de nach van 9 op 10 oktober mèt ein lading goud en zilver veur Hamburg vergeit tösje Vlieland en Tersjelling. Alle driehónderd opvarende kómme daobiej óm. Saer höbbe väöl luuj geprebeerd 't goud baove water te kriege. De sjat is aevel onbereikbaar gewore ómdat de Lutine ummer verder wegzak.
- 18 oktober - De Èngelsje en Russe in Noord-Hollandj besjlute zich euver te gaeve.
- 9 november - Napoleon griep de mach in Frankriek in de Sjtaatsgreep van 18 Brumaire.
- 22 november - Ein aanhangster van 't Oranjehoes wirt in Wèntjerswiek, ligkend in häör doadskis, geëxecuteerd. 't Betruf de 42-jaorige freule van Dorth tot Holthuizen.
- 6 december - Mèt de executie van de freule van Dorth is de oranjerevelutie neergesjlage en wirt in Bredevoort de sjtaat van belègk opgeheve.
- 15 december - Napoleon Bonaparte wirt Eësjte Consul van Frankriek.
Gebore
[bewirk | brón bewèrke]- 20 mei - Honoré de Balzac, Franse sjriever
- 6 juni - Aleksandr Poesjkin, Russische dichter
- 4 juli - Jean-Baptist Jules Bernadotte, de latere keuning Oscar I van Zjwede
- 18 oktober - Christian Friedrich Schonbein, óntdèkker van ozon
- november - Jan Lodewijk van Scherpenzeel-Heusch, Nederlands-Limburgse politicus
- 22 december - Nicholas Callan, Ierse preester, weitesjapper en oetvènjer (gesjtorve 1864)
Gesjtorve
[bewirk | brón bewèrke]- 4 fibberwarie - Étienne-Louis Boullée, Fransen arsjitek (70)
- 19 april - Pieter Hellendaal (68), Nederlandse componist, organist en violist
- 12 juni - Joseph Boulogne Chevalier de Saint-Georges (53), biejgenaamp De zjwarte Mozart, Franse componist, violist en befaamd sjermer
- 29 augustus - Pius VI (81), paus van 1775 pès 1799
- 24 oktober - Karl Ditters von Dittersdorf (60), Oasteriekse componist
- 14 december - George Washington (67), eësjte president van de Verenigde Sjtate van Amerika
- datum ónbekènd
- Charles Gauzargues (~73), Franse componist