Osmiom
 | |
 | |
| Ensampel a |
Elven gymyk  |
|---|---|
| Klass |
bagas platinom |
| Furvell gymyk |
Os |
| Dydhyas diskudhans |
1804 |
| Niver atomek |
76 |
| Aray an elektrons |
[Xe] 4f¹⁴ 5d⁶ 6s² |
| Elektronegedhegedh |
2.2 |
| Studh oksidyans |
4 |
| Rann a |
period 6, bagas 8 |
 Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia | |
Elven gymyk yw osmiom, niver 76 y'n Vosen Beriodek. Y furvell gymyk yw Os. An hanow a dheu dhyworth an ger Greka osme, ow styrya fler (enep an elven a fler osmiom tetroksid, hag a'n jeves sawor poos mosek).
Nyns eus rann dhe osmiom y'n korf denel. Nyns yw an elven gwenonek, mes osmiom tetroksid a serr an skevens, lagasow ha kroghen. Diskudhys veu osmiom yn 1803 war-barth an elven indiom pan wrug Smithson Tennant hwithrans war blatinom. Askorrys yw osmiom dhyworth purhe nikel, mes nyns eus gorholeth rag an elven, ytho askorrans ollvysel yw le ages 100 kg an vledhen. Usys yw avel katalydh lemmyn. Y'n termyn eus passyes, usys o dhe wul minyon pluven pennfenten, naswedhow gwarioryon plasenn ha bollennow golow (hanow an kowethyans Osram a dheu dhyworth osmiom ha wolfram).
Poos atomek osmiom yw 190.23, y boynt teudhi yw 3054°C a'y boynt bryjyon yw 5027°C. Y dhosedh yw an ughella a bub elven oll, 22.6kg an liter. Alkan lenter arghansek yw.
Mirva
[golegi | pennfenten]-
Min pluven pennfenten -
Leghen a enor Smithson Tennant yn Selby, Konteth Evrek -
Gwrysow osmiom -
Gweythva Osram yn Hammersmith, Loundres
