Ísabella 1. af Kastilíu
| ||||
 | ||||
Ísabella I af Kastilíu
| ||||
| Ríkisár | 11. december 1474 – 26. nóvember 1504 | |||
| Kjörorð | Tanto monta, Isabella como Ferdinand | |||
| Fædd | 22. april 1451 | |||
| Madrigal de las Altas Torres | ||||
| Dáin | 26. nóvember 1504 (53 ára) | |||
| Medina del Campo | ||||
| Gröf | Dómkirkjan í Granada | |||
| Undirskrift |  | |||
| Konungsfjölskyldan | ||||
| Faðir | Jón II af Kastilíu | |||
| Móðir | Katrín af Lancaster | |||
| Konungur | Ferdinand II af Aragóníu | |||
| Börn | Jóhann, furstinn af Astúría Ísabella, drottning Portúgals Jóhanna, drottningin af Aragóníu og Kastilíu María, drottning Portúgals Katrín, drottning Englands | |||
Ísabella I af Kastiliu (22. apríl 1451 – 26. nóvember 1504) var drottning Kastilíu frá 1474 þegar hún giftist Ferdinandi II af Aragóníu. Þar sem Ísabella var handhafi Kastillísku krúnunnar og Ferdinand þeirrar Aragónísku, réðu þau tvö yfir öllu landsvæði Spánar sem við þekkjum í dag og sameinuðu. Hjónaband þeirra og valdatíð voru hornsteinninn að formlegri sameiningu Spánar á 18. öld. Þrátt fyrir hjónabandið ríkti hún nánast ein yfir ríki sínu. Hún gerði margar endurbætur á ríkinu; endurskipulagði stjórnkerfið, dró úr tíðni glæpa og kom ríkinu úr skuldavanda sem hálfbróðir hennar hafði sett það í. Hennar endurbætur, auk þeirra sem sem hún framkvæmdi með eiginmanni sínum höfðu áhrif langt fyrir utan landsteina sameinaðra ríkja þeirra.
Ísabella og Ferdinand eru þekkt fyrir að klára að endurheimta þau lönd sem Márar höfðu lagt undir sig í vestur-Evrópu, fyrir að leggja fram Alhambra skipunina sem skipaði fjöldabrottvísun gyðinga og múslima frá Spáni, setja á fót Spænska ranssóknarréttinn, styðja og fjármagna fyrsta leiðangur Kristófers Kólumbusar árið 1497 sem leiddi til uppgötvunar Evrópubúa á Nýja heiminum og fyrir að gera Spán að stórveldi í Evrópu og heiminum öllum í rúma öld. Ísabellu auk eiginmanns síns voru veitt titilinn „Kaþólskir konungar“ af Alexander VI páfa og árið 1974 voru þau bæði viðurkennd sem „þjónn guðs“ af Kaþólsku kirkjunni.
Æviágrip
[breyta | breyta frumkóða]Ísabella af Kastilíu var drottning Spánar frá 1474. Hún fæddist 22. apríl árið 1451 og lést þann 26. nóvember árið 1504, aðeins 53 ára að aldri. Þegar hún fæddist var hún næst í erfðaröðinni á eftir eldri hálfbróður sínum, sem bar nafnið Hinrik IV af Kastilíu. Þegar Ísabella var aðeins 3 ára missti hún föður sinn. Þá fluttist hún með móður sinni og yngsta bróður, Alfons til Arévalo á mið Spáni, þar sem hún ólst upp. Ísabella var aðeins 18 ára gömul þegar hún giftist Ferdinand, þau voru gift þangað til að Ísabella dó eftir 35 ára hjónaband. Með hjónabandinu sameinuðu þau ríkin tvö Kastilíu og Aragóníu sem nú eru Spánn.
Ísabella og Ferdinand eignuðust fjögur börn saman. Jóhann var þeirra elstur, fæddur 30. júní árið 1478, en hann dó mjög ungur aðeins 19 ára. Jóhanna var næst elsta barn Ísabellu og Ferdinands. Hún fæddist 6. nóvember árið 1479, og lifði til 75 ára aldurs. María fæddist 29. júní árið 1482, og lést 34 ára gömul. Yngsta barn Ísabellu og Ferdinands fæddist 16. desember árið 1485, Katrín af Aragóníu. Hún giftist tvisvar og lést 53 ára að aldri.
