Papers by ismail karakulle
İnsanlar, hayatlarının neredeyse her alanında bilinçli ya da bilinçsiz olarak birbirlerini etkile... more İnsanlar, hayatlarının neredeyse her alanında bilinçli ya da bilinçsiz olarak birbirlerini etkileyecek faaliyetlerde bulunmaktadır. Erving Goffman, Benlik Sunumu Kuramı ile bireylerin çoğu zaman bilinçli bir biçimde sosyal çevrelerinde ve iş hayatlarında kendi çıkarlarına hizmet etmeyi amaçlayan etkileme girişiminde bulunduklarını ifade etmektedir. Ayrıca hangi eylemlerle olumlu veya olumsuz izlenim oluşturduklarını ve bu izlenimleri nasıl denetleyebildiklerini açıklamaktadır. Çalışmada, söz konusu benlik sunumu performansları, etki altına alma eylemleri ve izlenim yönetimleri iş hayatı perspektifinde değerlendirilmiştir. İşgörenler, kendi çıkarlarına hizmet etmek için astlarını veya üstlerini etkilemeyi, olumlu imaj çizmeyi ve nihayetinde ödüllendirilmeyi arzulamaktadır. Bu hedeflere ulaşabilmek için ise benlik sunumu performansları sergilemektedir. İş hayatında sergilenen performanslar, benlik sunumunun yanı sıra politik davranış olgusu ile de ilişkilidir. Nitekim, politik davranışın da işgörenlerin veya çalışma ortamındaki grupların kişisel çıkarlarına yönelik olarak gerçekleştirdiği bir etkileme girişimi olduğu bilinmektedir. Bu bağlamda, çalışmanın amacı benlik sunumunun, izlenim denetiminin ve politik davranışın birbirinden bağımsız kavramlar olmadığını ortaya koymaktır. Araştırmada politik davranış ve benlik sunumunun etki altına alma suretiyle gerçekleşen manipülatif eylemleri kapsadığı, temel hedeflerinin, kazanımlarının, risklerinin benzer nitelikte olduğu ve ikisi için de işbirliğinin önem arz ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca Erving Goffman’ın ele aldığı benlik sunumu kavramlarının politik davranış ile ilişkilendirilebileceği ve izlenim yönetimi taktiklerinin de politik davranışa uyarlanabileceği belirlenmiştir
Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi, 2024
Günümüz rekabet koşulları örgütleri stratejik bir bakış açısıyla faaliyetlerini yürütmeye yöneltm... more Günümüz rekabet koşulları örgütleri stratejik bir bakış açısıyla faaliyetlerini yürütmeye yöneltmektedir. Özellikle örgüt çevresinde meydana gelen değişim ve gelişim örgütlerin yönetim yapılarından uygulamalarına kadar birçok alanda sahip olduğu kaynakları etkili bir biçimde kullanmalarına olanak tanımaktadır. Stratejik halkla ilişkiler örgütlerin çevreleriyle olan ilişkilerinde örgüte önemli bir katkı sağlamaktadır. Teknolojik gelişmelere bağlı olarak örgütlerin çevreleriyle olan etkileşim süreci geçmişle kıyaslandığında günümüzde daha hızlı ve kısa süre içerisinde gerçekleşmektedir. Bu durum örgütlerin karar alma süreçlerinde, çevresel beklenti ve tepkilere daha stratejik davranmaları ve çevrenin beklentilerini etkili bir iletişim süreciyle karşılamaları gerekliliğini ortaya koymaktadır. Stratejik halkla ilişkiler bu sürecin örgüt lehine oluşacak biçimde yürütülmesinde örgütlere yönetsel ve stratejik olarak etkili bir işlev sağlamaktadır. Kaynak bağımlılığı kuramı örgütün çevreleriyle olan ilişkilerinde kuramsal bir yaklaşım sunmaktadır. Çalışmanın amacı alan yazında sınırlı olan stratejik halkla ilişkilerin kaynak bağımlılığı kuramı perspektifinde nasıl ve ne şekilde kullanıldığını açıklamaya çalışmaktır.
Günümüz iş dünyasında, yapay zeka teknolojilerinin giderek artan bir şekilde kullanılması işletme... more Günümüz iş dünyasında, yapay zeka teknolojilerinin giderek artan bir şekilde kullanılması işletmelerin rekabet üstünlüğü elde etmesine yardımcı olmaktadır. Yapay zekaya entegre olan işletmelerin müşterileriyle buluşmaları daha hızlı ve verimli bir şekilde olmaktadır. E-ticaret siteleri, internet üzerinden alışverişin gerçekleştiği web siteleridir. Bu sitelerin kullanıcılara sunduğu avantajlar arasında geniş ürün yelpazesi, zaman sınırı olmadan alışveriş yapabilme, ödeme seçenekleri ve satın alınan ürünün kendisine ulaştırılması yer alır. E-ticaret sitelerinin mobil uygulamaları kullanıcılara daha kolay bir şekilde alışveriş deneyimi sunar. Mobil uygulamalar kullanıcıların e-ticaret sitelerine daha sık erişim sağlamasına ve kişiselleştirilmiş bildirimler aracılığı ile satın alma davranışını teşvik etmeye olanak tanır. Bunları yaparken yapay zekadan yararlanan mobil uygulamalar ile işletmelerin rekabet stratejileri değişmeye başlamıştır. Mobil uygulamalar yapay zeka teknolojisini kullanarak kullanıcı deneyimlerini analiz etmekte, müşterileri kişiselleştirerek onlara önerilerde bulunmaktadır. Bu sayede, işletmeler daha rekabetçi hale gelmekte ve daha iyi sonuçlar elde etmektedirler. Mobil uygulamaların yapay zeka kullanımının kullanıcı deneyimini geliştirmek, kişiselleştirme sağlamak ve uygulama performansını artırmak için önemli bir araç olduğu düşünülmektedir. Bu bağlamda çalışma örnek alanda bilgi birikiminin artması, mobil uygulama kullanan işletmelere katkı sağlaması açısından önemlidir. Mobil uygulamaların geliştirilmesi, etkisinin anlaşılması için alanda yapılacak çalışmalar sektörlere yön verebilir. Mobil uygulamalar ile kaydedilen müşteri verileri işletmelerin pazarlama stratejilerinin oluşmasında yarar sağlayabilir. Ayrıca yapay zeka gibi teknolojik gelişmeler ile ilgili yapılan çalışmaların önemi fazla olmakla birlikte yapay zekanın mobil ticarette açacağı yeniliklerin araştırılması gerekmektedir. Mobil uygulamaların incelenmesi işletmelerin başarılarına katkı sağlayabilir ve gelecekteki gelişmeler hakkında fikir sunabilir. Bu çalışmada yapay zeka teknolojisini kullanan mobil uygulamaların nasıl rekabet üstünlüğü sağladığına değinilmiştir. Bu çerçevede yapay zekayı kullanan Trendyol, Hepsiburada ve n11 e-ticaret sitelerinin mobil uygulamaları örnek olay yöntemiyle incelenmiştir. Mobil uygulamaların yapay zeka teknolojisiyle entegre olarak müşteri hizmetleri, pazarlama ve satış, veri analizi, insan kaynakları, üretim ve tedarik süreçlerinde işletmelere rekabet avantajı sağladığı görülmüştür.
Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 2023
Bu araştırma, hemşirelerin duygusal zeka ve kişilik özelliklerinin örgütsel vatandaşlık davranışı... more Bu araştırma, hemşirelerin duygusal zeka ve kişilik özelliklerinin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerinde etkisini belirlemeye yönelik olarak yapılmıştır. Araştırma evrenini Kastamonu Eğitim ve Araştırma Hastanesinde görev yapan 150 hemşire oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket yönteminden yararlanılmıştır. Araştırmada "Rotterdam Duygusal Zeka Ölçeği", " A ve B Tipi Kişilik Özellikleri Ölçeği" ve "Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği" kullanılmıştır. Araştırma sonucunda hemşirelerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ile Duygusal Zeka düzeyleri arasında pozitif yönlü zayıf bir ilişki bir varken kişilik tipolojilerinin gerek duygusal zeka gerekse örgütsel vatandaşlık davranışı ile anlamlı bir ilişki içinde olmadığı görülmektedir. Bununla beraber hemşirelerin kişilik tipolojilerinin duygusal zeka ölçeğinin alt boyutlarından Kendi-odaklı duygu değerlendirme ile pozitif, Diğerleri-odaklı duygu değerlendirme ile negatif ilişki içinde olduğu görülmektedir.
İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi
Organizations are institutions that have an impact on many areas of life, from the economic devel... more Organizations are institutions that have an impact on many areas of life, from the economic development of countries to the change and transformation of societies. They also have strong and continuous interaction with their environment. The rapid and different production structure brought by technology and the diversification of consumers' need for goods and services force organizations to produce more and compete with rivals. Achieving a competitive advantage and being a premier in the market are among the main goals and objectives of organizations, especially in recent years. Factors such as technology, production structure, product diversity, organizational structure, and product and service components of organizations provide significant advantages in gaining a competitive advantage. In addition to these, the most important resource that is difficult to imitate for organizations to gain a competitive advantage and that will make a difference against their competitors in term...
Dumlupınar Üniversitesi sosyal bilimler dergisi, Apr 4, 2022
This study provides a scale development with two sub dimensional for public institution employees... more This study provides a scale development with two sub dimensional for public institution employees to determine the employees' perceptions regarding the preparation, implementation, and evaluation of the strategic plan. In this study, a 21-item scale has been developed in three phases. In the first part, the scope of the scale has been defined, and the literature was reviewed in this context. Thoughts of experts in the field have been received then in the second step, an item pool for scale has been created. In the third stage, the final version of the scale was prepared by taking into account the grammar rules. The scale has been applied to employees working basically in public institutions and universities involved in the preparation or implementation processes of the strategic planning. The sample size has been determined as 216 employees according to the random sample method besides Cronbach's alpha coefficient has been calculated for reliability. Exploratory Factor Analysis and Confirmatory Factor Analysis have been applied for the validity test. Bartlett and Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) tests have been used for sampling adequacy. The fit indices calculated in the confirmatory factor analysis were; RMSEA: 0.070, χ2: 1.846, SRMR: 0.039, NFI: 0.97, GFI: 0.85, CFI: 0.99. The findings have been shown that scale validity was achieved. Likewise, the reliability test result has been shown that the scale was two-dimensional and Cronbach's alpha coefficient was 0.97.
Bu araştırma, otel işletmelerinde yöneticilerin sergilemiş oldukları etik liderlik davranışlarını... more Bu araştırma, otel işletmelerinde yöneticilerin sergilemiş oldukları etik liderlik davranışlarının çalışanların örgütsel vatandaşlık davranışı üzerine etkileri üzerine odaklanmaktadır. Araştırmanın amacı, yöneticilerin sergiledikleri etik liderlik davranışlarının çalışanların ÖVD üzerinde etkili olup olmadığını belirlemektir. Bu amaçla Kastamonu ve Sinop illerinde faaliyet gösteren otel işletmelerinde 40 çalışandan yazılı soru sorma (online anket) tekniği ile veriler toplanmıştır. Araştırmada uygulanan anket 41 sorudan oluşmakta olup 5 soru çalışanların demografik özellikleri ile ilgili, 17 soru etik liderlik ölçeği ve 19 soru ise örgütsel vatandaşlık davranış ölçeğini kapsamaktadır. Araştırma kapsamında belirlenen hipotezleri test etmek için regresyon analizinden faydalanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, etik liderliğin diğerkâmlık, vicdanlılık, nezaket ve sivil erdem boyutu üzerinde pozitif yönlü ve anlamlı bir etkiye sahip olduğu, centilmenlik boyutu üzerinde ise anlamlı bir etkiye sahip olmadığı görülmüştür.
Teknolojinin gelismesi toplumsal, sosyal ve kulturel anlamda hayatimizin her anini gun gectikce a... more Teknolojinin gelismesi toplumsal, sosyal ve kulturel anlamda hayatimizin her anini gun gectikce artan seviyede etkilemektedir. Bu etkilemeye bagli olarak teknolojinin kullanimi kamu kurumlari, isletmeler ve bireysel arasinda yayginlasmaktadir. Ozellikle isletmeler sosyal medya uzerinden urunlerinin tanitim, reklam, satis pazarlama vb. bircok asamasinda yogun olarak kullanmaktadir. Sosyal medya araclari surekli olarak gelismekte ve artmaktadir. Dunya genelinde oldugu gibi ulkemizde de instagram sosyal medya araclari arasinda en yogun ve fazla sekilde kullanilan aractir. Bu calisma, sosyal medya araclarindan instagram kullanan tuketicilerin algilarinin demografik faktorler acisindan farklilik gosterip gostermedigini incelemeyi amaclamaktadir. Universite ogrencilerinin sosyal medya kullanim oranlari fazla oldugu icin arastirma bu grup uzerinde planlanmis ve yurutulmustur. Calismanin orneklem grubunu Kastamonu Universitesi Devrekâni TOBB Meslek Yuksekokulu ve Iletisim fakultesi ogrencil...
Social Sciences Studies Journal
RESEARCHER SOCIAL SCIENCE STUDIES
the Journal of Academic Social Sciences
Econder International Academic Journal
Bu makale, en az iki hakem tarafından incelenmiş ve intihal içermediği teyit edilmiştir. / This a... more Bu makale, en az iki hakem tarafından incelenmiş ve intihal içermediği teyit edilmiştir. / This article has been reviewed by at least two referees and scanned via a plagiarism software.
Cankiri Karatekin Universitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakultesi Dergisi
the Journal of Academic Social Sciences
Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
Bir ülkedeki başarılı şirketlerin sayısını ve refah seviyesini arttırmak için, ailede ve eğitim k... more Bir ülkedeki başarılı şirketlerin sayısını ve refah seviyesini arttırmak için, ailede ve eğitim kurumlarında bireylere girişimciliği öğretmek ve onların girişimcilik özelliklerini geliştirmek önemli bir husustur. Bu çalışmada, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi'ndeki öğrencilerin kişisel özellikleri ve girişimcilik başarısını etkileyen unsurların belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmanın diğer bir amacı da katılımcıların yaratıcılık, risk alma eğilimi ve kontrol odaklılığı gibi diğer özelliklerinin belirlenmesidir. Çalışmada ayrıca katılımcıların girişimcilik özelliklerinin girişimcilik eğilimleri üzerindeki etkisinin ölçülmesine çalışılmıştır. Sonuç olarak, katılımcıların girişimcilik eğilimleri olduğu çoğunluğunun girişimci olmak için bir iş fikrine sahip oldukları ve gelecekte bunları uygulamayı istedikleri belirlenmiştir.
International Journal of Management and Administration
Bu çalışma iş stresinin bireysel kariyer yönetimi ile örgütsel kariyer yönetimi arasındaki ilişki... more Bu çalışma iş stresinin bireysel kariyer yönetimi ile örgütsel kariyer yönetimi arasındaki ilişkilere odaklanmaktadır. Çalışmanın amacı iş stresinin çalışanların kariyer yönetimi (bireysel kariyer yönetimi ve örgütsel kariyer yönetimi) algıları arasında bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemektir. Ayrıca iş stresi üzerinde çalışanların demografik faktörler yönünden (yaş, cinsiyet, kıdem, medeni durum, öğrenim durumu, maaş, işyeri pozisyonu vb.) farklılık gösterip göstermediğini belirlemektir. Araştırmada veri toplama yöntemi olarak online anketten yararlanılmıştır. Bu amaçla Konya ilinde üretim sektöründe faaliyet gösteren 322 çalışandan veri toplanmıştır. Araştırmada uygulanan anket 35 sorudan oluşmaktadır. 9 Soru demografik özellikler ile ilgilidir. İş stresinin ölçümünde Netemeyer vd.'nin (2005) dört maddelik ölçeklerinden yararlanılmış, kariyer yönetiminin ölçümünde ise Küçük (2012) tarafından modellenmiş 13 sorudan oluşan örgütsel kariyer yönetimi ile 9 sorudan oluşan bireysel kariyer yönetimi ölçeği kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda; işgörenler tarafından algılanan örgütsel kariyer yönetimi ile iş stresi arasında negatif yönlü ve orta şiddetli bir ilişkinin olduğu, iş stresi ile bireysel kariyer yönetimi arasında ise negatif yönlü ve zayıf şiddette bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir.
International Journal of Management and Administration, 2019
Bu çalışma iş stresinin bireysel kariyer yönetimi ile örgütsel kariyer yönetimi arasındaki ilişk... more Bu çalışma iş stresinin bireysel kariyer yönetimi ile örgütsel kariyer yönetimi arasındaki ilişkilere odaklanmaktadır. Çalışmanın amacı iş stresinin çalışanların kariyer yönetimi (bireysel kariyer yönetimi ve örgütsel kariyer yönetimi) algıları arasında bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemektir. Ayrıca iş stresi üzerinde çalışanların demografik faktörler yönünden (yaş, cinsiyet, kıdem, medeni durum, öğrenim durumu, maaş, işyeri pozisyonu vb.) farklılık gösterip göstermediğini belirlemektir. Araştırmada veri toplama yöntemi olarak online anketten yararlanılmıştır. Bu amaçla Konya ilinde üretim sektöründe faaliyet gösteren 322 çalışandan veri toplanmıştır. Araştırmada uygulanan anket 35 sorudan oluşmaktadır. 9 Soru demografik özellikler ile ilgilidir. İş stresinin ölçümünde Netemeyer vd.'nin (2005) dört maddelik ölçeklerinden yararlanılmış, kariyer yönetiminin ölçümünde ise Küçük (2012) tarafından modellenmiş 13 sorudan oluşan örgütsel kariyer yönetimi ile 9 sorudan oluşan bireysel kariyer yönetimi ölçeği kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda; işgörenler tarafından algılanan örgütsel kariyer yönetimi ile iş stresi arasında negatif yönlü ve orta şiddetli bir ilişkinin olduğu, iş stresi ile bireysel kariyer yönetimi arasında ise negatif yönlü ve zayıf şiddette bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: İş stresi, kariyer yönetimi, kariyer planı. Jel Codes: D23, M12 ABSTRACT This study focuses on the relationship between the individual career management of job stress and organizational career management. The aim of the study is to determine whether work stress differs between employees' perceptions of career management (individual career management and organizational career management). Also, it is to determine whether the employees working on job stress differ according to demographic factors (age, gender, seniority, marital status, education level, salary, workplace position etc.). Online survey was used as a data collection method in the study. For this purpose, data were collected from 322 employees in the production sector in Konya. The questionnaire consisted of 35 questions. 9 The question is related to demographic characteristics. In the measurement of job stress, Netemeyer et al.
Researcher: Social Sciences Studies (RSSS), 2019
Girişimciler bulundukları ülkelerdeki ekonomik kalkınmada önemli rol oynar. Ülkemizde her yıl bi... more Girişimciler bulundukları ülkelerdeki ekonomik kalkınmada önemli rol oynar. Ülkemizde her yıl birçok sayıda yeni girişimci kendi işini kurmakta ancak bunların birçoğu varlığını devam ettiremeyip çok erken yaşlarda kapanmaktadır. Bu yönüyle girişimcilerin başarısız olma nedenlerini bilmek önemlidir. Bu çalışmanın amacı girişimcilerin başarısız olma nedenlerini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda Kastamonu illinde KOSGEB'den destek alarak açılan ve 4 yıl yiyecek içecek alanında faaliyet gösterdikten sonra kapanan bir işyeri nitel araştırma desenlerinden örnek olay çalışması kullanılarak incelenmiş, veri toplama tekniği olarak gözlem ve mülakat tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda bilgi ve tecrübe eksikliği, yönetim yetersizliği, rekabeti dikkate almama gibi faktörler girişimcinin başarısızlığının önemli sebepleri arsında olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Abstract Entrepreneurs play an important role in the economic development of their countries. In our country, many new entrepreneurs start their own businesses every year, but many of them cannot survive and close at a very early age. It is important to know why entrepreneurs have failed in this respect. The purpose of this study is to examine the reasons for failure of entrepreneursFor this purpose, a workplace, which was opened after 4 years of service in the Kastamonu province with the support of KOSGEB, was examined by using a case study and a observation and interview technique were used as a data collection technique. As a result of the research, it was concluded that the factors such as lack of knowledge and experience, lack of management, ignoring competition are among the important reasons of the failure of the entrepreneur.
Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2018
FİNANSAL OKURYAZARLIK İLE KREDİ KARTI TUTUMU ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ: ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİ... more FİNANSAL OKURYAZARLIK İLE KREDİ KARTI TUTUMU ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ: ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Öz Finansal okuryazarlık, bireylerin günlük yaşamda hayatlarını devam ettirebilmele-rini sağlayan sahip oldukları gelirler ile giderlerinin dengeli bir şekilde ilerlemesine katkı sağlayan kaynaklarının kullanımı ile ilgili olarak finansal konularda bilgi, be-ceri, tutum ve davranışlara sahip olma derecesidir. Bu çalışmanın amacı, Kastamo-nu Üniversitesi Devrekâni Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin finansal okuryazar-lık bilgisi ile kredi kartı tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmada veriler anket yöntemi ile elde edilmiştir. Elde edilen veriler t-testi ve ANOVA yöntemiyle analiz edilmiştir. Cinsiyetin ve yaşın finansal okuryazarlık ve kredi kar-tı tutumu faktörleri üzerinde etkili olmadığı; Kredi kartı tutumu üzerinde anne ve babanın eğitim durumunun etkili olduğu, ayrıca babanın finansal okuryazarlık üze-rinde de etkili olduğu tespit edilmiştir.
Uploads
Papers by ismail karakulle
gelişim göstermiştir. Özellikle günümüzde yaşanan teknolojik gelişmeler,
tüketim alışkanlıklarındaki değişim, bireylerin bilgiye erişim kolaylığı gibi
birçok faktör toplumsal hayatın işleyişini değiştirmektedir. Bu değişimden
örgütler de etkilenmektedir. Örgütler rakiplerine karşı rekabet üstünlüğü
elde etme, tüketicilerin beklentilerini daha hızlı karşılama, teknolojik gelişmelere
ayak uydurma, mal ve hizmet çeşidini arttırma gibi amaç ve hedeflere
sahiptir. Örgütlerin bu amaç ve hedefleri karşılamak için sahip olduğu en
etkili unsur insan kaynağıdır. Örgütlerin sahip olduğu teknoloji, mal ve hizmet
türü, yönetim yapısı rakipleri tarafından taklit edilebilmesine karşı,
taklit edilemeyen tek varlığı çalışanlarıdır. Sahip olduğu yetkin ve nitelikli
çalışanlar örgütlerin rekabet üstünlüğü elde etmesinde, vizyon ve misyonlarını
gerçekleştirmelerinde etkilidirler. Bunun bilincinde olan örgütler çalışanların
örgüte karşı bağlılık hissetmeleri, yaptıkları işlerden tatmin duymaları
için çaba harcamaktadırlar. Yaptığı işten tatmin olan ve örgütüne
bağlılık hisseden çalışanların verimlilikleri artmakta, örgütün amaç ve hedefleri
için daha fazla çaba harcamakta, takım ruhuna daha yatkın olarak
hareket etmekte ve işe karşı devamsızlıkları azalmaktadır. Örgüt tarafından
oluşturulacak uygun ortam ve koşullar ile çalışanların işlerine karşı olumlu
tutum ve davranış geliştirmeleri sağlanarak, örgütsel başarıya ulaşma konusunda
sağlanabilecektir.
Bireyler doğası gereği sosyal birer varlıktır. Bu durum bireylerin başka bireyler
tarafından kabul edilmeye, belirli bir gruba ait olmaya ve bulundukları
grup içerisinde sosyal bağlarını devam ettirmeye ihtiyaç duymalarına
neden olmaktadır. Sosyal psikoloji gibi birçok kuram, bireylerin var oldukları
ortamda diğer insanlarla olumlu ve sürekli şekilde ilişkiler kurma isteği
ile gelişimlerini sürdürdüklerini ifade etmektedir (Macdonald ve Leary,
2005: 213). Kimi zaman bireyler bağlı oldukları grup veya topluluk içerisinde
diğer bireyler tarafından kabul edilmeme durumuyla karşılaşmakta veya
grup dışında bırakılabilmektedir. Kısaca bireyler dışlanmaya maruz kalmaktadır.
Dışlanma, bireyin psikolojik ihtiyaçlarını karşılamak için lazım olan
sosyal etkileşim imkanını azaltan ayrıca bireyin bedensel ve zihinsel sağlığını
da olumsuz şekilde etkileyen bir unsur olarak dile getirilmektedir (Wu,
Yim, Kwan ve Zhang, 2012: 178). Başka bir deyişle dışlanma, bireyin başka bireyler tarafından görmezden gelinmesi, grup içerisinde reddedilmesi,
bireyin gruba gönüllü olarak kabul edilmemesi olarak ifade edilmektedir.
Dışlanma ile ilgili yapılan araştırmalarda sosyal dışlanma, sosyal reddedilme
ve psikolojik dışlanma gibi dışlanma türlerinin olduğu ifade edilmektedir
(Abaslı, 2018: 12). Dışlanma olayı bireyin toplumsal hayat içinde, bağlı
bulunduğu herhangi bir ortamda karşılaşabileceği bir durumdur. Dışlanmanın
şiddeti ve derecesine bağlı olarak bireyin etkilenme düzeyi farklılaşmaktadır.
Ne yazık ki bu durum toplumun önemli bir parçasını meydana
getiren örgütlerde de yaygın olarak görülmektedir. Örgüt içinde çalışanların
karşılaştığı örgütsel dışlanma konusu örgütün genel işleyişini bozabilecek,
pozitif davranışları sekteye uğratabilecek, maliyetleri yükseltebilecek, rekabet
üstünlüğünü azaltabilecek kısaca örgütün gelişimini ve büyümesini engelleyebilecek
etkiye neden olabilmektedir.
Örgütler gelecek hedeflerine ulaşmak ve belirledikleri amaçları gerçekleştirmek
İçin yoğun çaba içerisindedirler. Örgüt içinde meydana gelebilecek
herhangi bir problem örgütün geneli üzerinde etkili olabilmektedir. Örgütsel
başarının önündeki engellerden biri olan örgütsel dışlanma konusu örgütün
geneli itibariyle mücadele edilmesi ve üst yönetim tarafından takip
edilmesi gereken bir konudur. Örgütün sahip olduğu teknoloji, pazar payı,
nitelikli çalışan sayısı örgütler için önemli bir üstünlük kaynağıdır. Bu üstünlüğün
örgüt aleyhine dönüşmesi, çalışanlar arasında meydana gelebilecek
olan uyumsuzluk ve birlik olamama durumundan kaynaklanabilmektedir.
Örgütsel dışlanma örgüt içerisinde yer alan çalışanlar nezdinde bireysel
bir konu olarak görünmesine rağmen, örgütün geneline yayılan bir durum
olması ile telafisi güç sonuçlar doğurabilmektedir. Hem üst düzey hem daha
alt düzey yöneticilerin, örgüt içerisinde görülebilecek dışlanma davranışını
önemsemesi gerekmektedir. Bu anlamda örgütsel dışlanmaya neden olan
faktörlerin belirlenmesi ve bunlarla ilgili gerekli tedbirlerin alınması, meydana
gelebilecek olumsuzlukların önlenmesi örgütsel gelişim açısından oldukça
önem arz etmektedir.
kendi dönemi içerisinde oluşmuştur. Toplumsal, sosyo-
ekonomik ve kültürel alanda meydana gelen değişimler
belirli birtakım etkenlere bağlıdır. Sanayi devrimiyle başlayan
süreçle birey, toplum ve örgüt arasındaki etkileşim ve iletişim
yenilikleri de beraberinde getirmiştir. Var olan bu süreç
özellikle teknoloji vasıtasıyla hızlanmıştır. Bu etkileşimden
faydalanan alanlardan bir tanesi de iletişimdir. Teknoloji ve
iletişimin birbiriyle bütünleşmesi sonucu yeni araç ve gereçler,
kullanım alanları ortaya çıkmıştır. Toplumun çoğunluğu
bu gelişmelerden faydalanmıştır. İlaveten örgütleri de bu kapsamda
değerlendirmek mümkündür.
Teknolojik gelişmeler geçmişten elde edilen bilgilerin bütünü
olarak hayatımızın her anına etki edecek şekilde ilerlemektedir.
Özellikle iletişim teknolojisinde yaşanan gelişmeler
iletişimin boyutunu, türünü, beklenti ve kullanım amaçlarını
değiştirmekte ve farklı iletişim araç ve fırsatları ortaya çıkmaktadır.
Günlük yaşamın her alanı iletişim teknolojilerinden
etkilenmekte ve yaşanan değişimin bir parçası olmaktadır.
üstünlüğü sağlamada birtakım eylem ve niteliklere sahiptir. Örgütlerin
sahip olduğu bu nitelikler yaptıkları işler, bulundukları sektör, bağlı bulunduğu coğrafya vb. birtakım özelliklere göre farklılık göstermektedir. Her örgüt kendi içerisinde rekabet avantajı sağlayacak olan özelliklerini geliştirme, örgütü daha iyi konuma getirmek için birtakım çabalar içerisinde yer almaktadır. Sahip oldukları teknoloji, nitelikli insan kaynağı, ürünlerinin farklılığı, tüketici algılarındaki yeri gibi özellikler örgütün başarısında ve rekabet üstünlüğü sağlamada etkilidir. Bununla beraber örgütü geleceğe taşıyacak olan, rakiplerine karşı rekabet üstünlüğü sağlayacak olan en önemli gücü ise sahip olduğu liderdir. Lider, örgütü bir bütün halinde gelecek hedeflerine ulaştıran, mevcut bulunduğu durumdan daha ileri seviyelere çıkaran, insan kaynağını belirlenen amaçlara ulaştıran kişidir. Liderin ortaya koyduğu liderlik tarzı hem örgüt politikalarını hem de çalışanların motive olarak başarıyı elde etmelerinde önemli bir unsurdur. Liderlik örgütün sahip olduğu vizyon ve misyonun başarısında etkili olmakla beraber örgütü rakiplerinden ayıracak şekilde farklılık oluşturmasında etkilidir. Bu açıdan bakıldığında örgütler açısından liderin önemi gün geçtikçe artmaktadır. Lider sahip olduğu bilgi, beceri, tecrübe, yeterlilik ve yetkinlikleri ile birlikte örgütü, çalışanlarını, iç ve dış müşterilerini örgütün amaç ve hedefleri doğrultusunda etkilemede kilit rol oynamaktadır. Bunun önemini
kavrayan ve anlayan örgütler rakiplerine karşı rekabet üstünlüğü elde etmede başarı şansını arttırmaktadır. Liderin sahip olduğu özelliklerin başında örgütlerdeki insan kaynağını etkili ve verimli bir şekilde kullanarak onları gelecek hedefleri doğrultusunda motive etmektir. Motivasyonu sağlanmış bir çalışan yaptığı işe, örgüte, çalışma arkadaşlarına daha fazla önem ve katkı sağlamaktadır. Liderin
temel özelliği çalışanları motive edecek koşulları ve fırsatları ortaya
koyarak, onların bu motivasyonlarını sürekli olarak sağlamalarıdır. Motivasyon, örgütün belirlemiş olduğu amaç ve hedefleri gerçekleştirmede çalışanları bir bütün halinde hareket etmeye yönelten en önemli olgulardan biridir. Motivasyon, çalışanları yapmış oldukları işlerde daha fazla performans sergilemelerine neden olan bunun sonucunda verimliliğin, üretkenliğin ve etkinliğin artmasına katkı sağlamaktadır. Çalışanların yaptıkları işlerde istekli olmaları, işlerini benimsemeleri, gerekli çaba ve gayreti göstermelerini sağlayacak olan çalışanların motivasyon düzeyidir. Yüksek motivasyona sahip çalışanların olduğu örgütlerde iş kazalarının, işe karşı
devamsızlıkların azalmasına, yapılan işin kalitesinin artmasına, ortaya konulan ürünün hata oranının düşmesine, çalışan devir oranının daha düşük olmasına kadar örgütün başarısına katkı sağlayacak birçok etkene neden olabilir. Bunun için örgütsel başarıda liderlik ve onun sağlayacağı motivasyonun önemi göz ardı edilemez. Bu kapsamda çalışmanın temel amacı, “liderlik” ve “motivasyon” kavramlarını genel bakış açısıyla inceleyerek aralarındaki ilişkiyi belirli ölçüde irdelemektir.
Kişiliğin bireyin yaptığı işten, çevresini algılamasından ve buna bağlı olarak bunları değerlendirmesine kadar önemli etkisi olduğu düşünülmektedir ( Aytaç, 2001). Bu etki örgütler içerisinde farklı özellikte kişilik özellikleri sahip bireylerin farklı performans, motivasyon, örgüte bağlılık gibi birçok konuyu etkilediği farklı araştırmacılar tarafından ele alınmıştır. Bununla beraber kişiliği etkileyen faktörler içerisinde işin özellikleri, iş yeri çevresi, bireysel özellikler gibi kişiliği etkileyen faktörler birçok araştırmada ele alınmıştır. Fakat literatürde kişilik tiplerinin iş tatmini üzerinde etkisini araştıran çalışmaların az olduğu, bu çalışmanın literatüre katkı sağlaması bakımından önemlidir.