Miguel de Cervantes

Miguel de Cervantes
Ni Miguel de Cervantes
Dagiti salaysay
Nayanak	(1547-09-29)29 Septiembre 1547 Alcalá de Henares, Kastila
Natay	22 Abril 1616(1616-04-22) (tawen 68) Madrid, Kastila
Trabaho	Nobelista, mannaniw, dramaturgo, soldado
Pagsasao	Espaniol
Pakipagilian	Espaniol
Kangrunaan nga ob-obra	Don Quixote Viaje al Parnaso La Galatea
Pirma

Ni Miguel de Cervantes Saavedra (Espaniol: [miˈɣel de θerˈβantes saaˈβeðɾa]; 29 Septiembre 1547 – 22 Abril 1616) ket maysa idi nga Espaniol a nobelista, mannaniw, ken dramaturgo. Ti bukodna a magnum opus, Don Quixote, ket naipampanunotan nga isu dagitoy ti immuna a moderno a Europeano a nobela, ket maysa a klasiko ti Akinlaud a literatura, ken naipampanunotan kadagiti kasayaatan nga obra ti piksion a naisurat ti amin a panawen. Ti impluenisana iti pagsasao nga Espaniol ket kaaduan a nalatak idi a ti pagsasao ket sagpaminsan a makunkuna a ti la lengua de Cervantes ("ti pagsasao ni Cervantes"). Isu ket nabirngasana kas ti El Príncipe de los Ingenios ("Ti Prinsipe ti Saririt").

Idi 1569, immalis ni Cervantes idiay Roma, nga idiay ket nagserbi a kas maysa a babaonen ni Giulio Acquaviva, ti maysa a nabaknang a padi a naipangato iti kardinal ti simmakbay a tawen. Babaen idin, ni Cervantes ket nagenlistado a kas maysa a soldado ti Marina nga inpanteria ti Espania a rehimento ken nagtultuloy ti biagna ti militar aginggana idi 1575, idi natiliw isuna babaen dagiti Arheliano a korsario. Kalpasan ti lima a tawen iti panagtagtagabu isu ket winayaan dagiti nakatiliw kanianan babaen ti pangsaka manipud iti nagannak kaniana ken dagiti Trinitario, ti maysa a Katoliko nga urnos ti relihion. Isu ket dimteng a nagsubli met laeng iti pamiliana idiay Madrid.

Idi 1585, nangipablaak ni Cervantes iti maysa a pastoral a nobela a nanaganan ti La Galatea. Gapu kadagiti pinansia a parikut, ni Cervantes ket nagtrabrabaho a kas maysa a probedor para iti Espaniol nga Armada, ken kalpasan daytoy a kas maysa nga agsingsingir ti buis. Idi 1597, dagiti madi a pakabilanganna ti tallo a tawen ket nakaipan kaniana idiay Balangat a Pagbaludan ti Seville. Idi 1605, isu ket nagnaed idiay Valladolid, idi kalpasan ti panagballigi ti immuna a paset tiDon Quixote, a naipablaak idiay Madrid, daytoy ket nangisenial ti panagsublina ti literario a lubong. Idi 1607, isu ket nagtaeng idiay Madrid, nga idiay ket nagtaeng ken nagtrabtrabaho aginggana idi pimmusay. Idi laus-ud ti siam a tawen ti kabibiagna, ni Cervantes ket nangikeddeng ti pammadayawna a kas maysa a mannurat; isu ket nangipablaak ti Novelas ejemplares (Dagiti nasayaat a nobela) idi 1613, ti Panagbaniaga idiay Parnassus (Viaje al Parnaso) idi 1614, ken idi 1615, ti Ocho comedias y ocho entremeses ken ti maikadua a paset ti Don Quixote. Ni Carlos Fuentes ket nangilaglagip a , "ni Cervantes ket nangiluklukat kadagiti panid ti maysa a libro a ti maysa nga agbasbasa ket agipagpagarup nga isu ti naisursurat".

Biag

Pannakaipasngay ken nasapa a biag

Naipagarup a ni Cervantes ket naipasngay idi idiay Alcalá de Henares, ti Kastiliano a siudad ti agarup a 15 milia manipud idiay Madrid, mabalin nga idi 29 Septiembre (ti rambakan nga aldaw ni San Miguel ti Arkanghel) 1547. Ti naipagarup a petsa a pannkaipasngayna ket naikeddeng kadagiti rehistro iti simbaan ket nanaganan ti tradisional a nagan ti maysa nga ubing iti nagan ti aldaw ti piesta a pannakaipasngayna. Isu ket nabuniagan idiay Alcalá de Henares idi 9 Oktubre 1547 idiay parokia a simbaan iti Santa María la Mayor. Ti tignay ti panangbunniag ket nabasa a "Dominggo, ti maikasiam nga aldaw iti bula ti Oktubre, ti Tawen ti Diostayo a sangaribu ket lima a gasut uppat a pulo ket pito a tawen , ni Miguel ket nabalangatan ken nabuniaganen, anak a lalaki ni Rodrigo Cervantes ken ti asawana ani doña Leonor. Binunniagan babaen ni apo Bartolomé Serrano, padi ti apotayo a Baket. Nabuniagan ken napirmaan iti naganko. — Bachelor Serrano"

Ni Rodrigo nga ama ni Miguel ket maysa idi a mammmukis-sirhano iti Gallego a kaputotan, a nagsimsimpa kadagiti tulang, nagpadpadara, ken nagtartaripatu ti "basbassit a kammasapulan ti panag-agas"; iti dayta a panawen, kadawyan a kadagiti mammmukis nga isuda ket sirhano pay. Ti apongna iti amana a bangir, a ni Juan de Cervantes, ket maysa idi nga impluensial nga abogado a nagtengtengngel kadagiti adu nga administratibo a puesto. Ti ulitegna ket mayor ti Cabra iti adu a tawtawen.

Ti inana, a ni Leonor de Cortinas, ket patubo idi ti Arganda del Rey ken ti maikatlo nga anak a babai ti maysa a natakneng, a nakapukaw amain a kinabaknangna ken nangilaklako ti anakna a babai a managasawa idi 1543. Daytoy ket nagturongan ti sulpeng a pannakiasawa ken dagiti adu a panagkabkabit babaen ni Rodrigo. Ni Leonor ket pimmusay idi 19 Oktubre 1593.

Bassit laeng kadagiti pannakaammo iti nasapa a tawtawen ni Cervantes. Mabalin nga idi ubing ti pamiliana ket immal-alis kadagiti sabsabali nga ili. Idi daytoy a las-ud ti panawen, isu ket nakaammo iti maysa a balasang a kamarera nga agnagan iti Josefina Catalina de Parez. Dagitoy dua a naginnayatda unay ket nagkomplotda a tumalaw. Ngem naduktalan ti amana daytoy a plano ken nagiparit kenni Josefina a mangbisita kenni Cervantes. Kasla nga iti, ama ni Charles Dickens, ti ama ni Miguel ket naembargo para kadagiti utangna. Dagiti rehistro ti korte ket nangipakpakita ti napanglaw a sankabalayan. Bayat nga adda dagiti dadduma a biograpo ket nakisinnupiat nga isu ket nagadal pay idiay Unibersidad ti Salamanca, ngem awan ti pammasingked nga isu ket nagadal idiay. Adda dagiti naipagpagarup a ni Cervantes ket nagadal pay kadagiti Hesuita idiay Córdoba wenno Seville.

Dagiti kakabsatna ket ni Andrés (1543), Andrea (1544), Luisa (1546), Rodrigo (1550), Magdalena (1554) ken Juan – nga ammo laeng gapu ta naibagbaga iti testamento ti amana.

Dagiti adu pay a mabasbasa

• Cervantes's Don Quixote (Modern Critical Interpretations) [Ti Don Quixote ni Cervantes (Moderno Kritikal a Panakaipatpatarus)], ed. Harold Bloom, 2001
• Miguel de Cervantes (Modern Critical Views) [Miguel de Cervantes (Moderno Kritikal a Panakaimatangan)], ed. Harold Bloom, 2005
• Cervantes' Don Quixote: A Casebook [Ti Don Quixote ni Cervantes: ti kaso a libro], ed. Roberto González Echevarría, 2005
• The Cambridge Companion to Cervantes [Ti Cambridge a kumaduaan ni Cervantes], ed. Anthony J Cascardi, 2002
• Critical Essays on Cervantes [Dagiti kritiko a salaysay kenni Cervantes], ed. Ruth S. El Saffar, 1986
• Cervantes: A Collection of Critical Essays [Cervantes: maysa nga umnong dagiti salaysay], ed. Lowry Nelson, 1969
• Cinco personajes fugaces en el camino de Don Quijote, Giannina Braschi; Cuadernos hispanoamericanos, ISSN 0011-250X, Nº 328, 1977, pp. 101–115.

Dagiti akinruar a silpo

Dagiti midia a mainaig ken ni Miguel de Cervantes iti Wikimedia Commons
Dagiti inadaw a sasao a mainaig ken ni Miguel de Cervantes iti Wikiquote (iti Ingles)
Dagiti obra a mainaig ken ni Mannurat:Miguel de Cervantes iti Wikisource (iti Ingles)