Konserbatismo
Ti konserbatismo (Latin: conservare, "ti mangtaginayon") ket maysa a politikal ken sosial a pilosopia a mangiragpat ti panagtaginayon kadagiti tradisional a sosial a a patakder. Ti tao a sumursurot kadagiti pilosopia ti konserbatismo ket naibagbaga a kas maysa a traditionalista wenno konserbatibo.
Adda dagiti konserbatibo nga agsuksukisok a mangpreserba ti banbanay ti kina-agdama, a mangiyunay-unay ti katalinaay ken panagtultuloy, bayat a dagiti dadduma ket suppiatenda ti modernismo ken agsuksukisok ti panagsubli "ti pamay-an ti banbanag idi".[1][2] Ti immuna anaipatakder a panagusar ti daytoy a termino iti politikal a kontesto ket babaen ni François-René de Chateaubriand idi 1819, kalpasan ti Pranses a Rebolusion.[3] Ti termino, a naipakasaritaan a mainanig iti kanawan a payak ti politika, ket naus-usar idia a mangipalpalawag kadagiti nalawa a sakup ti panirigan.
Ni Edmund Burke, ti maysa nga Anglo-Irlandes a politiko a nagserbi idiay Britaniko a Kamara ti Commons ken simmuppiat ti Pranses a Rebolusion, ket isu ti naipammadayawan a kas maysa kadagiti nangbangon ti konserbatismo idiay Gran Britania.[4] Segun kenni Hailsham, ti dati a mangipangulo ti Partido Konserbatibo ti Britaniko, "Ti konserbatibo ket saan a ti pilosopia ngem daytoy ket kas maysa a wagas, ti agkankanayon a puersa, nga agtigtignay ti awan panawenna a pamay-an iti panagrang-ay ti nawaya kagimongan, ken mangipadpada ti nauneg ken permanente a kammasapulan ti kasasaad ti tao."[5]
 | Daytoy nga artikulo dagiti nangruna nga artikulo ket pungol. Makatulongka iti Wikipedia babaen ti panagnayon iti daytoy. |
Dagiti nota
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ Iain McLean ken Alistair McMillan, "Konserbatismo", Ababa a Diksionario ti Politika ti Oxford, Maikatlo ngaEdision, "Sagpaminsan a daytoy (konserbatismo) ket insuppiatan idin, a naibatay ti adda a modelo ti kagimongan a naikedkeddeng a nasayaat iti amin a panawen. Daytoy ket makaala ti 'makatignay' a porma, nga agsubsubli a dumngeg ti, ken mangpadpadas a mangaramid manen, dagiti porma ti kagimongan nga add idi ti nasapsapa a paset ti panawen.", Unibersidad ti Oxford a Pagmalditan, 2009, ISBN 978-0-19-920516-5.
- ^ "Konsebatismo (politikal a pilosopia)". Britannica.com. Naala idi 1 Nobiembre2009.
- ^ Ti Nakabutbuteng nga Allingag iti di-panagibtur ti Pranses a Rebolusion idiay Amerika Tatta nga Aldaw
- ^ BBC: Edmund Burke (1729–1797)
- ^ Viscount Hailsham. Ti Konserbatibo a Kaso. Middlesex: Penguin Books, 1959.
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- Eccleshall, Robert. Ingles a Konserbatismo manipud idi Panagpabaro: Ti Pangyuna ken Antolohia. London: Unwin Hyman, 1990 ISBN 978-0-04-445346-8
- Hainsworth, Paul. Ti Npatinggaan a Kanawan idiay Lumaud a Europa, Abingdon, OXON: Routledge, 2008 ISBN 0-415-39682-4
- Osterling, Jorge P. Demokrasia idiay Colombia: Klientelista a Politika ken Gerila aPannakigubat. New Brunswick, NJ: Transaction Publishers, 1989 ISBN 0887382290, ISBN 9780887382291
- Winthrop, Norman ken Lovell, David W. "Dagiti Nadumaduma aKiat ti Konserbatibo a Teoria". Iti Winthrop, Norman. Liberal a Demokratiko a Teoria ken dagiti Kritikona. Beckenham, Kent: Croom Helm Ltd., 1983 ISBN 0-7099-2766-5, ISBN 9780709927662
Dagiti akinruar a silpo
[urnosen | urnosen ti taudan]
Dagiti midia a mainaig iti Konserbatismo iti Wikimedia Commons
Dagiti inadaw a sasao a mainaig iti Konserbatismo iti Wikiquote (iti Ingles)