Պոթսուանա

Պոթսուանա
Բոտսվանայի դրոշ?	Զինանշանը
;	;
Կը ներառնէ	Կենտրոնական շրջան?, Ghanzi District?, Կգալագադի?, Կգատլենգ?, Kweneng District?, North-East District?, North-West District?, South-East District? եւ Southern District?
Պետական լեզու	անգլերէն
Մայրաքաղաք	Կապորոնէ
Օրէնսդիր մարմին	National Assembly of Botswana?
Երկրի ղեկավար	Duma Boko?
Կառավարութեան ղեկավար	Մոկվեթսի Մասիսի?
Ազգաբնակչութիւն	2 480 244 մարդ (2023)
Օրհներգ	Բոտսվանայի օրհներգ?
Կարգախօս	Rain, Pula, Дъжд, Our pride, your destination եւ Ein balchder, eich cyrchfan
Հիմնադրուած է	1966 թ.
Արժոյթ	Բոտվանական պուլա?
Ժամային համակարգ	UTC+2, կենտրոնաաֆրիկյան ժամանակ? եւ Africa/Gaborone?
Հեռաձայնային համակարգ	+267
Համացանցի յղում	.bw?
Մարդկային ներուժի զարգացման թիւ	0,693
	gov.bw

Պոթսուանա, պաշտօնապէս՝ Պոթսուանայի Հանրապետութիւն (թսուաներէն՝ Lefatshe la Botswana), ծովէն մեկուսացուած երկիր մըն է հարաւային Ափրիկէին մէջ: 1966 Սեպտեմբեր 30-էն Ազգերու համագործակցութեան անդամ է:^[5]

Միջին չափսերի երկիր մըն է, երկուքէն քիչ մը աւել բնակչութիւնով եւ աշխարհի ամենասակաւախիտ երկիրներէն մեկն է: Բնակչութեան շուրջ 10 տոկոսը կը բնակի մայրաքաղաք Կապորոնէին մէջ: Նախկինին 1960-ականներու վերջին մեկ շունչի հաշուով ՀՆԱ-ի տարեկան շուրջ US$70 ցուցանիշով աշխարհի ամենաաղքատ երկիրներէն մին ըլլալով, Պոթսուանան ներկայիս դարձած է աշխարհի ամենաարագ զարգացողներէն մին: Տնտեսութեան մէջ կը գերակշռէ հանքարդիւնահանութիւնը, անասնաբուծութիւնը եւ զբօսաշրջութիւնը: Պոթսուանայի պարծանքն է մեկ շունչի հաշուով ՀՆԱ-ի տարեկան շուրջ US$18 825 ցուցանիշը, որն Ափրիկէի մէջ ամենաբարձրներէն է:^[6]

Աշխարհագրական Տուեալներ

Պոթսուանան մեծութեամբ աշխարհի 48^րդն է 581 730 քմ² տարածքով, որը Մատակասքարի կամ Ֆրանսայի չափ է: Երկիրը 17° եւ 27° հարաւային զուգահեռականներու եւ 20° եւ 30° արեւելեան միջօրէականներու միջեւ է:
Պոթսուանան րր տեղագրութիւնով տափակ երկիր մըն է, տարածքի շուրջ 70 տոկոսը Քալահարի անապատով: Սահմանակից է հարաւէն եւ հարաւ-արեւելքէն՝ Հարաւային Ափրիկէին, հարաւէն եւ հարաւ-արեւմուտքէն՝ Նամիպիոյ եւ Զիմպապուէին՝ հիւսիս-արեւմուտքէն: Հիւսիսին Զամպիոյ հետ ունեցած սահման աննշան է եւ կը կազմէ մի քանի հարիւր մեթր:^[7] Օքաւանկոյի տելթան աշխարհի ամենախոշորներէն է:
Զգալի տարածք կը զբաղեցնէ նաեւ Լիմփոփոյի աւազանը, որ մասամբ Զիմպապուէի տարածքին մէջ է նաեւ:

Բնաշխարհ

Պոթսուանան ունի վայրի կենդանիներու բնակեցման բազմազան վայրեր: Տելթայէն եւ անապատէն զատ կան սաւաննաներ եւ խոտածածկ դաշտեր, ու ր կ'արածեն կապոյտ կնուները, այծքաղները, եւ այլ կաթնասուններ եւ կը բնակեն թռչուններ: Հիւսիսին կան վտանգուած ափրիկէական վայրի շան մի քանի բնակատեղիներ: Չոպի ազգային զբօսայգիին մէջ է ափրիկէական փիղերու ամենախոշոր կեդրոնացումը: Այգին ունի 11 000 քմ² տարածք եւ կը պահէ շուրջ 350 տեսակի թռչուններ:

Տնտեսութիւն

Անկախութիւն ստանալէն ետք, Պոթսուանան ունեցած է աշխարհիին մէջ ամենաարագ աճող մեկ շունչի հաշուով ՀՆԱ-ի ցուցանիշը:^[8] Պոթսուանան ձեւափոխուելով աշխարհի ամենաաղքատ երկիրներէն դարձաւ միջին եկամուտով երկիր: Իր ներուժունակութիւնն օգտագործելով, Պոթսուանան լաւ հաստատուածային կառուցուածք ապահովելով ապահովեցաւ ապագայի համար կայուն եկամուտ:^[9] Ըստ գնահատումներէն մեկու անիկա ունի Ափրիկէին մէջ համախառն ներքին արդիւնքի չորրորդ մենաբարձր ցուցանիշը, որը համեմատելի է Մեքսիքոյի հետ:^[10] Համաշխարհային արժոյթի հիմնադրամի համաձայն, տնտեսութիւնը զարգացած է տարեկան 9%-ով 1966-էն մինչեւ 1999 թուականները: Պոթսուանան ունի տնտեսական ազատութեան բարձր մակարդակ Ափրիկէական այլ երկիրներու համեմատ:^[11] 2002-ին եւ 2003-ին կառավարութիւնը վարած է չափաւոր ֆիսքալ քաղաքականութիւն, չնայած պետպիւճէի հետեւողական անբաւարարութեանը եւ աննշան արտաքին պարտքին: Անիկա ստացած է Ափրիկէի մէջ ամենաբարձր ինքնիշխան կրեդիտային դասակարգում եւ 2005/2006-ին գրանցած է աւելի քան US$7 մլր. արժութային պահուստ, որը ընթացիկ ներմուծման համարեայ երկուսուկէս տարին:

Վարչական Բաժանում

Ծանօթագրութիւններ

↑ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bc.html
↑ https://data.who.int/countries/072
↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/africa
↑ Human Development Report — Միավորված ազգերի կազմակերպության զարգացման ծրագիր, 2022.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q161718"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1185686"></a>
↑ «Bechuanaland was the former name of Botswana»։ generalknowledgefacts.com։ արտագրուած է՝ 2018-02-20
↑ «Botswana»։ The World Factbook։ Central Intelligence Agency։ 2014։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 15 October 2015-ին։ արտագրուած է՝ 16 April 2014
↑ Darwa P. Opoku (2011)։ Kazungula Bridge Project։ African Development Fund։ էջ Appendix IV։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 14 November 2012-ին։ արտագրուած է՝ 4 May 2012
↑ US Department of State website, Background Note: Botswana, May 2009. Retrieved 7–23–09.
↑ Baten, Jörg (2016)։ A History of the Global Economy. From 1500 to the Present.։ Cambridge University Press։ էջ 159։ ISBN 9781107507180
↑ Klaus Kästle (24 July 2009)։ «GNI PPP table»։ Nationsonline.org։ արտագրուած է՝ 19 January 2010
↑ «Botswana ranked Africa's leader in economic freedom»։ mmegi.bw։ 19 May 2017

[[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bc.html_https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bc.html]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-1] ttps://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bc.html

[[https://data.who.int/countries/072_https://data.who.int/countries/072]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-2] ttps://data.who.int/countries/072

[[https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/africa_https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/africa]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-3] ttps://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/africa

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q10870555"_data-entity-id="Q1185686">[https://hdr.undp.org/data-center/human-development-index#/indicies/HDI_Human_Development_Report]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:d:Q161718|Միավորված_ազգերի_կազմակերպության_զարգացման_ծրագիր]],_2022.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q161718"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1185686"></a></div>-4] Human Development Report — Միավորված ազգերի կազմակերպության զարգացման ծրագիր, 2022.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q161718"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1185686"></a>

[5] «Bechuanaland was the former name of Botswana»։ generalknowledgefacts.com։ արտագրուած է՝ 2018-02-20

[cia-6] «Botswana»։ The World Factbook։ Central Intelligence Agency։ 2014։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 15 October 2015-ին։ արտագրուած է՝ 16 April 2014

[7] Darwa P. Opoku (2011)։ Kazungula Bridge Project։ African Development Fund։ էջ Appendix IV։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 14 November 2012-ին։ արտագրուած է՝ 4 May 2012

[8] US Department of State website, Background Note: Botswana, May 2009. Retrieved 7–23–09.

[9] Baten, Jörg (2016)։ A History of the Global Economy. From 1500 to the Present.։ Cambridge University Press։ էջ 159։ ISBN 9781107507180

[10] Klaus Kästle (24 July 2009)։ «GNI PPP table»։ Nationsonline.org։ արտագրուած է՝ 19 January 2010

[11] «Botswana ranked Africa's leader in economic freedom»։ mmegi.bw։ 19 May 2017

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]