Միչոական
 իսպ.՝ Michoacán | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
 | |||||
| Երկիր |  Մեքսիկա | ||||
| Կարգավիճակ | նահանգ | ||||
| Մտնում է | Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ | ||||
| Վարչկենտրոն | Մորելիա | ||||
| ԲԾՄ | 926 մետր | ||||
| Օրենսդրական մարմին | Congress of Michoacan? | ||||
| նահանգապետ | Լեոնել Ռանխել (իսպ.՝ Leonel Rangel) | ||||
| Հիմնական լեզու | իսպաներեն | ||||
| Բնակչություն (2012) | 4․412․767[1] (7 տեղ) | ||||
| Խտություն | 66 | ||||
| Կրոնական կազմ | կաթոլիկներ, բողոքականներ, ուղղափառներ | ||||
| Տարածք | 59,928 կմ2[2] (16 տեղ) | ||||
| Բարձրություն ծովի մ-ից՝ - Բարձրագույն կետ | 3840[3] մ | ||||
 | |||||
| Հիմնադրված է | 1823, դեկտեմբերի 22[4] թ. | ||||
| Սահմանակցում է | Մեխիկո, Գեռերո, Կերետարո, Գուանախուատո, Խալիսկո և Կոլիմա | ||||
| Ժամային գոտի | UTC-6 | ||||
| ISO 3166-2 կոդ | MX-MIC | ||||
| Փոստային ինդեքսներ | 58-61, Jal. | ||||
| Ինտերնետ-դոմեն | .mx | ||||
| jalisco.gob.mx | |||||
Միչոական, (իսպ.՝ Michoacán, պաշտոնական անվանումը՝ Միչոական-դե-Օկամպո (իսպ.՝ Michoacán de Ocampo), Մեքսիկայի 31 նահանգներից մեկը։ Արևմուտքում սահմանակից է Կոլիմա և Խալիսկո նահանգներին, հյուսիսում՝ Գուանախուատո և Կերետարո նահանգներին, արևելքում՝ Մեխիկո նահանգին, հարավ-արևելքում՝ Գերերո նահանգին և հարավում՝ Խաղաղ օվկիանոսին։
Նահանգի տարածքը կազմում է 59,864 կմ2։ Համարվում է Մեքսիկայի 16-րդ նահանգը և զբաղեցնում է Մեքսիկայի տարածքի 3 %-ը։ Բնակչությունը՝ 4,412,767 մարդ (ըստ 2012 թվականի տվյալների)։ Նահանգի մայրաքաղաքն է Մորելիան, որը գտնվում է Մեքսիկայի երկու խոշոր քաղաքների՝ Մեխիկոյի և Գվադալախարայի միջև։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Շուրջ 2000 տարի Միչոականն եղել է պուրեպեչանների բնակավայրը։ Պուրեպեչանները եղել են մեզոամերիկյան քաղաքակրության զարգացած ազգերից։ Նահանգի անունը ծագել է ացտեկական michin (ձուկ), hua (սեփական) և can (վայր) բառերից։ Ներկայիս Միչոականի տարածքում բնակվող տարասկիները իրենց միշտ համարել են պուրեպեչաններ։ 16-րդ դարի սկզբում իսպանացի նվաճողները նրանց անվանումը տվեցին իրենց իսկ լեզվից։ Հնդկացիների, տարսկիների անվանումը իրենց լեզվում նշանակում է tarascué «ճանապարհի ընկեր»[5]։
Պուրեպեչաների լեզուն կապված չի եղել ոչ մի լեզվաընտանիքի հետ։ Չնայած լեզուն բաղկացած է բազմաթիվ այլ լեզուների տարրերից, նրանց միջև ոչ մի կարևոր կապ չի եղել։ Չնայած պուրեպեչաններն ապրել են մեզոամերիկայում, այլ բնակավայրերի հետ ոչ մի փոխհարաբերություն չեն ունեցել, քանի որ մեկուսի քաղաքականություն են վարել։
Վարչական բաժանում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նահանգն ունի 113 համայնք՝
| INEGI կոդ | Համայնք | Համայնք (բնօրինակ անվանում) |
|---|---|---|
| 001 | Ակուիցիո | (Acuitzio) |
| 002 | Ագիլիլյա | (Aguililla) |
| 003 | Ալվարո Օբրեգոն | (Álvaro Obregón) |
| 004 | Անգամակուտիրո | (Angamacutiro) |
| 005 | Անգանգեո | (Angangueo) |
| 006 | Ապացինգան | (Apatzingán) |
| 007 | Ապորո | (Aporo) |
| 008 | Ակիլա | (Aquila) |
| 009 | Արիո | (Ario) |
| 010 | Արտեվագա | (Arteaga) |
| 011 | Բրիսենյաս | (Briseñas) |
| 012 | Բուենավիստա | (Buenavista) |
| 013 | Կարակուարո | (Caracuaro) |
| 014 | Չարապան | (Charapan) |
| 015 | Չարո | (Charo) |
| 016 | Չավինդա | (Chavinda) |
| 017 | Չերան | (Cherán) |
| 018 | Չիլչոտա | (Chilchota) |
| 019 | Չինիկուիլա | (Chinicuila) |
| 020 | Չուկանդիրո | (Chucándiro) |
| 021 | Չուրիցիո | (Churintzio) |
| 022 | Չուրումուկո | (Churumuco) |
| 023 | Կուաուայանա | (Coahuayana) |
| 024 | Կոալկոման դե Վասկես Պալյարես | (Coalcomán de Vázquez Pallares) |
| 025 | Կոզնևո | (Coeneo) |
| 026 | Կախումատլան դե Ռեգուլես | (Cojumatlán de Régules) |
| 027 | Կոնտեպեկ | (Contepec) |
| 028 | Կոպանդարո | (Copándaro) |
| 029 | Կոտիխա | (Cotija) |
| 030 | Կուիցևո | (Cuitzeo) |
| 031 | Էկուանդուրեո | (Ecuandureo) |
| 032 | Էպիտասիո Ուերտա | (Epitácio Huerta) |
| 033 | Էրոնգարիկուարո | (Erongaricuaro) |
| 034 | Գաբրիել- Սամորա | (Gabriel Zamora) |
| 035 | Իդալգո | (Hidalgo) |
| 036 | Լա Ուականա | (La Huacana) |
| 037 | Ուանդակարեո | (Huandacareo) |
| 038 | Ուանիկեո | (Huaniqueo) |
| 039 | Ուետամո | (Huetamo) |
| 040 | Ուիրամբա | (Huiramba) |
| 041 | Ինդապարապեո | (Indaparapeo) |
| 042 | Իրիմբո | (Irimbo) |
| 043 | Իստլան | (Ixtlán) |
| 044 | Խակոնա | (Jacona) |
| 045 | Խիմենես | (Jiménez) |
| 046 | Խիկիլպան | (Jiquilpan) |
| 047 | Խոսո-Սիտո- Վերդուսկո | (José Sixto Verduzco) |
| 048 | Խուարես | (Juárez) |
| 049 | [Խունգապեո | (Jungapeo) |
| 050 | Լագունիլյաս | (Lagunillas) |
| 051 | Լա-Պեդադ | (La Piedad) |
| 052 | Լասարո-Կարդենաս | (Lázaro Cárdenas) |
| 053 | Լոս Ռեյես | (Los Reyes) |
| 054 | Մադերո | (Madero) |
| 055 | Մարավատիո | (Maravatío) |
| 056 | Մարկոս-Կաստելյանոս | (Marcos Castellanos) |
| 057 | Մորելյա | (Morelia) |
| 058 | Մորելոս | (Morelos) |
| 059 | Մուխիկա | (Múgica) |
| 060 | Նաուանցեն | (Nahuatzén) |
| 061 | [Նոկուպետարո | (Nocupétaro) |
| 062 | Նուեվո-Պարանգարիկուտիրո | (Nuevo Parangaricutiro) |
| 063 | Նուեվո-Ուրեչո | (Nuevo Urecho) |
| 064 | Նումարան | (Numarán) |
| 065 | Օկամպո | (Ocampo) |
| 066 | Պախակուրան | (Pajacuarán) |
| 067 | Պինինդիկուարո | (Panindicuaro) |
| 068 | Պարաչո | (Paracho) |
| 069 | Պարակուարո | (Parácuaro) |
| 070 | Պացկուարո | (Pátzcuaro) |
| 071 | Պենխամիլո | (Penjamillo) |
| 072 | Պարիբան | (Peribán) |
| 073 | Պուրեպերո | (Purépero) |
| 074 | Պուրուանդիրո | (Puruándiro) |
| 075 | Կերենդարո | (Queréndaro) |
| 076 | Կիրոգա | (Quiroga) |
| 077 | Սաուայո | (Sahuayo) |
| 078 | Սալվադոր-Էսկալանտե | (Salvador Escalante) |
| 079 | Սան-Լուկաս | (San Lucas) |
| 080 | Սանտա-Անա-Մայա | (Santa Ana Maya) |
| 081 | Սենգիո | (Senguío) |
| 082 | Սուսուպուատո | (Susupuato) |
| 083 | Տակամբարո | (Tacámbaro) |
| 084 | Տանսիտարո | (Tancítaro) |
| 085 | Տանգամանդապիո | (Tangamandapio) |
| 086 | Տանգանսիկուարո | (Tangancícuaro) |
| 087 | Տանուատո | (Tanhuato) |
| 088 | Տարետան | (Taretan) |
| 089 | Տարիմբարո | (Tarímbaro) |
| 090 | Տեպալկատեպեկ | (Tepalcatepec) |
| 091 | Տինգամբատո | (Tingambato) |
| 092 | Տինդուիդին | (Tingüindín) |
| 093 | Տիկիչևո-դե-Նիկոլաս-Ռոմերո | (Tiquicheo de Nicolas Romero) |
| 094 | Տլալպուխաու | (Tlalpujahua) |
| 095 | Տլասասալկա | (Tlazazalca) |
| 096 | Տոկումբո | (Tocumbo) |
| 097 | Տումբիսկատիո | (Tumbiscatío) |
| 098 | Տուրիկատո | (Turicato) |
| 099 | Տուսպան | (Tuxpan) |
| 100 | Տուսանըլա | (Tuzantla) |
| 101 | Ցինցունցան | (Tzintzuntzan) |
| 102 | Ցիցիո | (Tzitzío) |
| 103 | Ուռուապան | (Uruapan) |
| 104 | Վենուստիանո Կառանս | (Venustiano Carranza) |
| 105 | Վիլյամար | (Villamar) |
| 106 | Վիստա Էրմոսա | (Vista Hermosa) |
| 107 | Յուրեկուարո | (Yurécuaro) |
| 108 | Սակապու | (Zacapú) |
| 109 | Սամորա | (Zamora) |
| 110 | Սինապարո | (Zináparo) |
| 111 | Սինապեկուարո | (Zinapécuaro) |
| 112 | Սիրակուարետիրո | (Ziracuaretiro) |
| 113 | Սիտակուարո | (Zitácuaro) |
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «ENOE». Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 24-ին.
- ↑ «Resumen». Cuentame INEGI. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 23-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 12-ին.
- ↑ «Relieve». Cuentame INEGI. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ սեպտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 28-ին.
- ↑ «Las Diputaciones Provinciales» (PDF) (Spanish). էջ 15.
{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ «El Estado de Michoacán Introduccion» [The State of Michoacan Introduction] (Spanish). Morelia, Michoacán: UMSNH. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 19-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 16-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Michoacán state government (Adobe Flash)
- Michoacán, The Soul of Mexico Արխիվացված 2009-03-19 Wayback Machine
- Municipalities of Michoacán site Արխիվացված 2005-11-24 Wayback Machine (Adobe Flash)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Միչոական» հոդվածին։ |
| ||||||||||
