Խոսիր նրա հետ
«Խոսիր նրա հետ» ( իսպ.՝ Hable con ella) Պեդրո Ալմոդովարի ֆիլմն է, որի պրեմիերան կայացել է 2002 թ․ Կաննի կինոփառատոնում։ Ինչ -որ չափով հեռանալով իր ռեժիսորի ձեռագրից և դասական մելոդրամայից տեխնիկա վերցնելով՝ Ալմոդովարը զուգահեռաբար տանում է մի քանի պատմվածքներ, որոնք միմյանց մոտենում, միահյուսվում և արտացոլվում են՝ ինչպես Քշիշտոֆ Կիեսլովսկու պատմությունները[7]։ Ռեժիսորը կենտրոնանում է սիրահարների միջև լիարժեք հաղորդակցության կարևորության և այս հաղորդակցության բացակայության հետևանքով առաջացած խնդիրների վրա[8]։
Սցենարը գրելու խթանը իրական պատմություն էր ռումինական դիահերձարանի աշխատակցի մասին, ով փորձել էր սեռական հարաբերություն ունենալ մի կնոջ հետ, ով ընկել էր լեթերգիկ քնի մեջ, և բժիշկները նրան համարում էին մահացած, և դրանով իսկ կյանքի բերեց նրան, որի համար նա քրեական պատասխանատվության ենթարկվեց՝ չնայած վերածնվածի և նրա ընտանիքի շնորհակալությանը[7]։ Պատմության նատուրալիստական պահերը մեղմացնելու համար Ալմոդովարը, ըստ իր խոստովանության, իր վրա վերցրեց ֆիլմում պատմողական կառուցվածքը բարդացնելու վտանգը՝ հարստացնելով այն տարբեր ներդրումներով, որոնք պատկերում էին գործողության զարգացումը քողարկված ձևով .
"Խոսիր նրա հետ"-ի բոլոր գլխավոր հերոսներին մարմնավորում են դերասաններ, որոնց հետ ռեժիսորը նախկինում երբեք չէր աշխատել։ Ֆիլմը ստացել է բազմաթիվ կինոմրցանակներ, այդ թվում ՝ «Օսկար»՝ լավագույն օրիգինալ սցենարի համար և «Տարվա լավագույն ֆիլմ» եվրոպական կինոմրցանակներ[9]։
Սյուժե
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ֆիլմի առաջին կադրում կա դեղնակարմիր թատրոնի վարագույր՝ այն նույն պատկերը, որով ավարտվեց ռեժիսորի նախորդ ֆիլմը ՝ «Ամեն ինչ մորս մասին» (1999)։ Ահա նա վեր է կենում, և մի տարօրինակ տեսարան է հայտնվում հեռուստադիտողի աչքի առջև. Գիշերային զգեստներով 2 միջին տարիքի կանանց սոմնամբուլիստական շարժումներ, որոնք, կարծես կույր, բախվում են խոչընդոտների՝ սեղանի և աթոռների տեսքով։ Տղամարդը մտնում է բեմ և հեշտացնում նրանց շարժումները՝ կահույքը հեռացնելով ճանապարհից։ Հնչում է Պուրսելի բարոկկո երաժշտությունը «Հեքիաթ թագուհուց» ։ 2 տղամարդ նստած են դահլիճում, նրանցից մեկի վրա կատարումն այնքան ուժեղ է ազդում, որ արցունքները գալիս են նրա աչքերից։
Հետո մի ձայն է լսվում, որը նկարագրում է այն, ինչ նա հենց նոր տեսավ։ Երկրորդ անձը, որը դահլիճում էր, պատմում է ներկայացման բովանդակությունը անշարժ կնոջ համար, որին նա խնամքով մատնահարդարում է հիվանդասենյակում. "Ինձ հետ նստած էր մոտ 40 տարեկան մի տղամարդ, նա նույնիսկ մի քանի անգամ լաց եղավ․․․Ես հասկանում եմ նրան»։ Տղամարդը (անունը Բենինյո է) աշխատում է որպես հիվանդապահ՝ 4 տարի խնամելով կոմայի մեջ գտնվող Ալիսիա անունով աղջկան։ Բենինյոն իր հիվանդին ցույց է տալիս այդ ներկայացման ժամանակ հանդես եկած պարուհու՝ լեգենդար Պինա Բաուշի ինքնագիրը։
Բենինյոն հույս ունի, որ Ալիսիային կվերականգնի՝ անընդհատ խոսելով նրա հետ, սիրալիր լինելով այնպիսի քնքշությամբ, կարծես նա կարող էր գնահատել նրան և փոխադարձել։ Նույն խորհուրդը. «Խոսիր նրա հետ», նա տալիս է կողքի սենյակի իր սիրելի Լիդիայի մահճակալի մոտ հերթապահ տղամարդուն։ Այս մարդը՝ Մարկոն, նա է, ով նստել է Բենինյոյի կողքին՝ ֆիլմի առաջին տեսարանում։ Ինչպես Ալիսիան, այնպես էլ նրա ցլամարտիկ ընկերուհին կոմայի մեջ է՝ ցլամարտում տեղի ունեցած ողբերգության պատճառով։ Այն տղամարդիկ, ովքեր հերթապահում են իրենց սիրելիի հիվանդասենյակներում, բավական ազատ ժամանակ ունեն, և նրանց միջև բարեկամություն է ծագում՝ փոխադարձ դժբախտությունների հիման վրա։
Բենիգնոն և Մարկոն տրվում են հիշողություններին, և իսկ միջոցով Խճանկար հմուտ ֆլեշբեքերի ու ֆլեշֆորվարդների գեղադիտակի միջոցով դիտողի աչքերի առջև հառնում է սիրելիի հետ իրենց ծանոթության նախապատմությունը։ Ֆիլմի գագաթնակետային տեսարանում Բենինյոն Ալիսիային պատմում է նախորդ օրը տեսած սյուրռեալիստական ֆիլմի մասին, որի գլխավոր հերոսը փոքրանում է առնանդամի գլխի չափով և ընդմիշտ անհետանում էր ընկերուհու հեշտոցի մեջ ։ Այդ ընթացքում Մարկոն Լիդիայի հիվանդասենյակում հանդիպում է իր նախկին սիրեկանին, ով նույնպես իրեն է մեղադրում Լիդիայի մահվան մեջ, քանի որ, ինչպես պարզվեց, ճակատագրական պայքարից կարճ ժամանակ առաջ նա քայլեր ձեռնարկեց նրա հետ հաշտվելու համար։
Մարկոն դուրս է գալիս հիվանդանոցից և լիցքաթափվելու համար մեկնում է Մերձավոր Արևելք։ Այնտեղ նա իմանում է Լիդիայի մահվան մասին։ Մինչդեռ Բենինյոյի պատմությունը անսպասելի շրջադարձ է ունենում. Այն գիշերվանից հետո, երբ նա Ալիսիային պատմեց տարօրինակ ֆիլմի բովանդակությունը, նրա դաշտանի օրերը դադարում են։ Շուտով պարզ է դառնում, որ նա հղի է, և երեխայի հայր կարող էր դառնալ միայն Բենինյոն, ով հերթապահում էր իր անկողնու մոտ։ Նա մեղադրվում է բռնաբարության մեջ և կալանավորվում է. Սեգովիայի բանտում նրան այցելում է Իսպանիա վերադարձած Մարկոն։
Մարկոն բանակցություններ է վարում Բենինյոյի հետ` նրա բնակարանը վարձակալելու համար։ Նա պատուհանից հայացք է նետում դիմացի տան բալետի ստուդիայի վրա և այնտեղ տեսնում Ալիսիային։ Պարզվում է, որ նա ուշքի է եկել ծննդաբերության ժամանակ, թեև երեխան մահացած է ծնվել։ Իրավաբանի խորհրդով Մարկոն թաքցնում է այս տեղեկատվությունը Բենինյոյից. Նրան տեղեկացնում են, որ Ալիսիան դեռ կոմայի մեջ է։ Չհավատալով դատական գործի երջանիկ ելքին և ազատ արձակվելու հնարավորությանը՝ Բենինյոն որոշում է միանալ սիրելիի ներկայիս վիճակին և ընդունում է դեղահաբերի դոզա, որը ճակատագրական է դառնում։
Ֆիլմի վերջին տեսարանում մենք կրկին տեսնում ենք Պինա Բաուշի ելույթը՝ այս անգամ լավատեսությամբ ներծծված. Սա «սեռերի միասնության պարն է»[10]։ Բեմի վրա սիրահարված զույգեր են պարում, տղան ծանոթանում է աղջկա հետ։ Հավանաբար, վերհիշելով ծանոթությունը, որը փոխել էր իր կյանքը նախորդ ներկայացումից հետո, դահլիճում նստած Մարկոն ետ է շրջվում։ Նրանից մի շարք այն կողմ նստած է ժպտացող Ալիսիան։ Նա չի հիշում, որ Մարկոն իր կողքին էր, երբ նա կոմայի մեջ էր։ Նրանք դեռ պետք է ծանոթանան[10]։
Նախապատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Բազում հիշատակումներ, որոնք համընկնում էին հիվանդանոցում հերոսների գտնվելու հետ («հիվանդանոցը իդեալական վայր է հիշողությունների համար, ժամանակն այնտեղ այլ կերպ է հոսում, քան սովորական կյանքում», - նշում է ռեժիսորը ), բացահայտում է Բենինյոյի ծանոթության պատմությունը Ալիսիայի, իսկ Մարկոյինը՝ Լիդիայի հետ։ Ֆլեշբեքների հյուսվածքը հոսուն է, դրանք խառնվում են ֆլեշֆորվարդների հետ, և նույն տեսարանը կարող է կրկնվել 2 անգամ[10]։ Հիշողությունների շարքից դիտողը տեղեկանում է ֆիլմի գլխավոր հերոսների քառյակի մասին հետևյալ փաստերին։
- Բենինյո (Խավիեր Կամարան) բուժեղբայր, ով խնամում է Ալիսիային օրական գրեթե 24 ժամ։ Իր իսկ խոստովանությամբ՝ շրջապատը նրան համարում է հոգեթերապևտ։ 30 տարեկանում նա չունի սեռական փորձ։ 20 տարիների ընթացքում նա խնամում էր անկողնային հիվանդ մորը, չնայած ֆիլմից պարզ չէ՝ նա իսկապես հիվանդ էր, թե, ինչպես Բենինյոն մի պահ նշեց, պարզապես ծույլ էր։ Մոր մահից հետո նա սկսեց բնակարանի պատուհանից դիտել բալետի դասերը, որոնք իր արվեստանոցում տալիս էր պարուսույց Կատերինա Բիլովան։ Այնտեղ նա տեսավ Ալիսիային։ Հանուն նրա հետ ավելի սերտ ծանոթության, նա սկսեց այցելել իր հոր՝ հոգեբույժի տուն՝ ներկայանալով որպես թաքնված նույնասեռական։ Բենինյոն հազիվ հասցրեց մի քանի բառ փոխանակել Ալիսիայի հետ, երբ տեղի ունեցավ ավտովթար, որը նրան թողեց անգիտակից վիճակում։ Հայտարարված սեռական կողմնորոշումը Բենինյոյի համար դարձավ անցաթուղթ դեպի Ալիսիայի բաղձալի մարմինը։ Նրա հայրը, հաշվի առնելով Բենինյոյի մահացած մորը խնամելու փորձը, վարձեց նրան խնամելու իր անկողնային հիվանդ դստերը։ Հաշվի առնելով նրա կողմնորոշումը, նրան ամենաքիչն էին ակնկալում ոտնձգություն կատարելու կնոջ անպաշտպան մարմնի հանդեպ։ Բենինյոն դանդաղ խոսում է նրա հետ այն մասին, թե ինչպես են նրանք հետագայում կահավորելու իրենց բնակարանը՝ լիովին վստահ, որ Ալիսիան լսում և հասկանում է իրեն։ Նա սիրով մերսում է նրա մկանները, մատնահարդարում անում և կատարում ամենաանձնական պրոցեդուրաներ[11]։
- Ալիսիան (Լեոնոր Ուոթլինգ) բալերինա է, ով ֆիլմի մեծ մասն անցկացնում է անշարժ վիճակում։ Նրա հայրը հաջողակ հոգեբույժ է, վաղուց մահացած մորը փոխարինում է ավագ ընկերուհի և դաստիարակ Կատերինա Բիլովան։ Ազատ ժամանակ Ալիսիան գնում է կինոթատրոն, որտեղ դիտում է համր ֆիլմեր։ Ավտովթարի հետևանքով նա ընկնում է կոմայի մեջ և գտնվում է Բենինյոյի խնամքի տակ։ Վերջինս ապրում է Ալիսիայի համար սովորական կյանքով՝ հաճախելով նրա սիրած բալետային ներկայացումներին (ֆիլմը սկսվում է դրանցից մեկով), դիտում համր ֆիլմ՝ իր տպավորությունները պատմելով «քնած գեղեցկուհուն»[10]։ Ֆիլմում նա հանդես է գալիս որպես մաքուր թերթիկ, նրա ներկայությունն ավելի շատ ֆիզիկական է, քան հոգեբանական։ Տեսախցիկը հաճախ ֆիքսում է նրա մերկ մարմինը՝ շրջապատված Բենինյոյի գրեթե կրոնական ակնածանքով. նույնիսկ չնչին խարխլումը ռեժիսորը ներկայացնում է որպես սուրբ մի բան[12]։ Ինչպես նշել է The New York Times-ի գրախոսը՝ Ալմոդովարի մարմնի հատուկ ընկալումը - «ոչ մի այլ տնօրեն չի նկարահանում մարդկային մաշկը նման սիրով» - դառնում է ֆիլմի սյուժե ձևավորող տարրերից մեկը։
- Մարկո (Դարիո Գրանդինետտի ) հանդիսանում է Արգենտինական լրագրող, որն ապրուստի համար վաստակում է՝ ճանապարհորդական ուղեցույցների ստեղծագործություններով։ Նրա տղամարդկության մասին է վկայում այն դրվագը, որը սկիզբ դրեց Լիդիայի հետ հարաբերություններին, երբ նա չխորշեց մտնել նրա բնակարան և սպանեց այնտեղ սողացող օձին: Միևնույն ժամանակ նա արցունք է թափում, որն ընդհանրապես ուղեկցում է նրա գործողություններն ամբողջ ֆիլմի ընթացքում[12]։ Իր հարցազրույցներում ռեժիսորը ակնարկում է, որ սկզբում Մարկոյին գրավում են դժվարության մեջ հայտնված կանայք։ Այդպիսինն էր նրա նախկին սիրելին`թմրամոլ։ Լիդիան հետաքրքրեց նրան, երբ իմացավ, որ իր մասնագիտությունը կապված է կյանքի մշտական ռիսկի հետ։ Ի տարբերություն Բենինյոյի՝ Մարկոն ինքնամփոփ է[10]։ Սկզբում նույնիսկ Բենինյոյին չի հաջողվում նրան հանել այդ հուզական կոկոնից[10]։ Ֆիլմում Լիդիայի հետ զրույցը, որը տեղի է ունեցել ճակատամարտից առաջ, կրկնվում է 2 անգամ, երբ նա մեղադրում է Մարկոյին իր հետ շփվելիս ինքն իր հետ խոսելու մեջ։ Հետո, իմանալով, որ Լիդիայի հանդեպ ունեցած իր կիրքը փոխադարձ չէ, փոխանակ շարունակելու իր սիրո առարկայի հետ շբում փնտրել՝ (ինչպես դա անում էր Բենինյոն) Մարկոն Լիդիային միայնակ է թողնում իր հիվանդության հետ[10]։ Մարկոյի հուզական էվոլյուցիան նկատելի է դառնում միայն ֆիլմի ավարտին, երբ բանտում նա սկսում է այցելել Բենինյոյին`նրան օգնության ձեռք մեկնելու[10]։
- Լիդիան (Ռոսարիո Ֆլորես) ֆիլմում ամենասենսացիոն և զգացմունքային կերպարն է ՝ «Պիկասոյի ոճով դեմքով»։ Ռեժիսորի ասելով՝ նա Լիդիային դարձրեց ցլամարտիկ, քանի որ ձգտում էր նրա մասնագիտությունը կապել մահվան հետ[13]։ Ուրիշ տեղ նա նշում է ռեժիսորի արհեստի նմանությունը ցլամարտիկի մասնագիտության հետ. 2 դեպքում էլ պահանջվում է կենտրոնացում և ինտուիցիայի հանդեպ վստահություն։ Ինքը՝ Լիդիան, վստահեցնում է Մարկոյին, որ ընտրել է տղամարդու այս մասնագիտությունը, որպեսզի իրագործի իր հոր չիրականացած երազանքը։ Ոչ տիպիկ մասնագիտությունը նրան բերում է լայն համբավ, և տաբլոիդները քննարկում են նրա ռոմանտիկ հարաբերությունները և հետագա ընդմիջումը մեկ այլ ցլամարտիկի՝ «Վալենսիայից բալիկի» հետ։ Նկատելով Լիդիային կատակերգական թոք շոուի ժամանակ, Մարկոն հարցազրույց է կազմակերպում նրա հետ։ Նա ուղեկցում է նրան տուն և այնտեղ իմանում նրա գաղտնիքը. Չնայած իր ցուցադրական քաջությանը, Լիդիան սարսափում է օձերից։ Ճակատագրական ճակատամարտի նախօրեին Լիդիան և Մարկոն ներկա էին նրա նախկին ընկերուհու հարսանիքին: Նայելով նորապսակներին՝ Լիդիան արտասվում է և զգուշացնում Մարկոյին, որ ցլամարտից հետո իրենք պետք է խոսեն։ Ըստ երևույթին, չասվածը մեկ օր առաջ այնքան էր անհանգստացրել Լիդիային, որ մարտի ընթացքում նա կոպիտ սխալ թույլ տվեց և հարձակման ենթարկվեց ցլի կողմից։ Շատ ավելի ուշ Մարկոն կհասկանա, որ այդ պահին նրան զբաղեցրել է ոչ թե ինքը, այլ «Վալենսիայից բալիկը», ում հետ նա գաղտնի պատրաստվում էր օրինականացնել հարաբերությունները[10]։
Հոգեբանություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ֆիլմի պատմողական ճարտարապետությունը հիմնված է 2 զույգ սիրահարների փոխկապակցվածության վրա՝ Բենինյոն՝ Ալիսիայի և Մարկոն Լիդիայի հետ։ Մարկոյի՝ Լիդիայի հետ և Բենինյոյի Ալիսիայի հետ հոգեվոր սերտացման պահերն ընդգծված են "Մարի և Լիդիա" և "բենինյո և Ալիսիա" տիտրերի ներմուծմամբ։ «Ալիսիա և Լիդիա» տիտրը հայտնվում է այն ժամանակ, երբ տղամարդիկ անվասայլակներով կանանց տանում են հիվանդանոցի բակ «զբոսանքի». նրանց կեցվածքից կարելի է կարծել, թե կոմատիկ վիճակում գտնվող կանայք խոսում են միմյանց հետ։ «Այս զույգը ոչ ամոթ ունի, ոչ խիղճ։ Կանայք կիսում են բացարձակապես ամեն ինչ»,- կատակում է Բենինյոն։ «Մարկ և Ալիսիա» տիտրերը հայտնվում են ֆիլմի վերջին տեսարանում՝ ակնարկելով նրանց հնարավոր մերձեցումը ֆիլմի ժամանակից դուրս[10]։ Այդ ժամանակ Մարկոն արդեն զբաղեցրել էր Բենինյոյի տեղը նրա բնակարանում և անկողնում, և այժմ, ըստ երևույթին, կփոխարինի իր ընկերոջը Ալիսիայի հետ իր երևակայական հարաբերություններում[10]։
Բենինյո անունը (թարգմանվում է որպես «բարի, բարեհոգի, անվնաս») այս համատեքստում հեգնական ենթատեքստ է ստանում, սակայն ռեժիսորը պնդում է իր կերպարի հիմնարար «անմեղությունը»՝ այս աշխարհի գործերում նրա կատարյալ անփորձության իմաստով։ Թեև հասարակությունը նրան մեղադրում է հակառակ սեռի անձի հետ առանց վերջինիս համաձայնության սեռական հարաբերության, այսինքն՝ բռնաբարության մեջ, Բենինյոյի համար նման տրամաբանությունն անիմաստ է, քանի որ ակամայից Ալիսիայի հետ հարաբերություններին փոխանցելով իր մոր հետ միակողմանի շփման փորձը, նա ինքն իրեն ներշնչում է, որ Ալիսիան վաղուց իրեն "այո" է ասել[11]։ Երբ նրան մերժում են սիրելիի հետ շփման մեջ, Բենինյոն ինքնասպան է լինում։
Բենինյոյի և Ալիսիայի խնդրահարույց հարաբերությունների համեմատ՝ Լիդիայի և Մարկոյի հարաբերությունները ֆիլմում ավելի համակարգված են։ Առաջին իսկ տեսարանից Մարկոն սգում է դեռ չպատահած ողբերգությունը, իսկ երբ դա տեղի է ունենում, չի հայտնում իր համոզմունքը, որ Լիդիան կկարողանա դուրս գալ։ Նման ճակատագրական տրամադրությամբ նա չի կարող ընդունել Բենինյոյի խորհուրդը՝ շարունակել շփվել մի կնոջ հետ, ով չի արձագանքում նրա խոսքերին, և (գուցե այս զգացմունքային սնուցման բացակայության պատճառով) Լիդիայի կյանքը շուտով ավարտվում է։
Ռեժիսորը կենտրոնանում է ոչ միայն հետերոսեքսուալ սիրահարների, այլ նաև երկու տղամարդկանց հոգևոր շփման վրա, ովքեր արտաքուստ սեռական գրավչություն չեն արտահայտում[14]։ Լիդիայի մահից հետո Մարկոն ավելի մտերիմ մարդ չունի, քան Բենինյոն, ով խրվել է քրեական պատմության մեջ։ Մարկոյի՝ բանտ այցի ժամանակ, որտեղ նստած է Բենինյոն, նրանց բաժանում է ապակե միջնորմը։ Այժմ, երբ երկու տղամարդիկ էլ կորցրել են իրենց կանանց, նրանց միջև զգացմունքի կայծ է բռնկվում ։ Բենինյոն հայտնում է, որ նա շատ է մտածել Մարկոյի մասին, հատկապես գիշերները, երբ կարդում էր իր գրած ուղեցույցները։ Նրան գրկելու համար նա պատրաստ է անձնական հանդիպում խնդրել, բայց դրա համար ստիպված կլինի ստել՝ հարցաթերթիկում նշելով, որ Մարկոն իր սեռական զուգընկերն է։ Զրույցի ընթացքում ռեժիսորի ընտրած լավ լուսավորության շնորհիվ Բենինյոյի դիմագծերը ապակու մեջ դրվում են նրա զրուցակցի դեմքի վրա[13]։
Զգացողություն է առաջանում, թե երկու մարմինները մեկ են դարձել։ Այդ պահին աշխարհում ոչ ոք Բենինյոյին այնքան չէր սիրում, ինչքան Մարկոն։ Դա համարյա ռոմանտիկ գրավչության պահ է։
— Ալմադովար[13]
Սադրիչություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]«Խոսիր նրա հետ» ֆիլմի հոգեբանական հիմքը, ինչպես և Ալմոդովարի նախկին ֆիլմերինը, «հաղորդակցության խնդիրն է և իր ձևերի տարօրինակությունը» ։ Ռեժիսորը հեռուստադիտողին սադրիչ հարցեր է տալիս՝ որքանո՞վ է հնարավոր կոմայի մեջ գտնվող մարդու հետ շփվել, ինչպիսի՞ն է նման հաղորդակցության բնույթը՝ դա մենախոսությո՞ւն է, թե՞ երկխոսություն, ի՞նչ արարքներ, չնայած իրենց օբյեկտիվ բարոյականությանը և նույնիսկ հանցավորությանը, կարող են արդարացվել հանուն սիրո և կյանքի[7][15]։
Սցենարը հիմնված է հին քնած գեղեցկուհու մասին հեքիաթի վրա[7], որի տարբերակներից մեկը նկարահանվել է Ռոմերի կողմից «Մարկիզ ֆոն Օ-ում» (1975)[16] ։ Ռոմերի ֆիլմում հեգնանքը կայանում էր նրանում, որ, թեև գեղեցիկ արքայազնը պարզվեց, որ բռնաբարող է, այնուամենայնիվ ամեն ինչ ավարտվեց հեփի-էնդով[16]։ Կան նաև սյուժետային նմանություններ Բունուելի "Վիրիդիանայի" հետ, որտեղ տարեց հորեղբայրը քնեցնում է երիտասարդ նորեկին՝ երազում նրան կուսությունից զրկելու համար։ Ալմոդովարի հեքիաթային իրավիճակն էլ ավելի է շրջվում. անմեղ համբույրի տեղը զբաղեցնում է այն, ինչ կինոքննադատներից մեկն անվանեց «նեկրոֆիլ բռնություն»[7]։
Ինքը՝ ռեժիսորը, խոսում է այն բանի օգտին, որ կողմերից միայն մեկի կամքն ու ջանքերը բավարար են երկու անհատների միջև հարաբերություններ պահպանելու համար, թեև Բենինյոյի հանցագործության ներման հարցի որոշումը թողնում է հեռուստադիտողի հայեցողությանը։ Քննադատներն այս հարցում տարակարծիք են։ Ոմանց կարծիքով՝ Բենինյոն արդարանում է նրանով, որ իր արարքների շնորհիվ Ալիսիան վերադառնում է կյանք, մինչդեռ Մարկոյի «նորմալությունը» հանգեցնում է ճիշտ հակառակ արդյունքի[7]։
Մյուսները Բենինյոյի հոգեկան ճակատագրական թերությունը տեսնում են պարապ խոսակցություններն իրական փոխադարձությունից[10] տարբերելու անկարողության մեջ՝ նկարագրելով նրան որպես զուգընկերոջով այնքան տարված անձնավորություն, որ իր երևակայության մեջ նա «կառուցում է մեկ այլ արարած, որի միջոցով նա ձեռք է բերում ճնշված ցանկությունները բավարարելու և կենցաղային բարեկեցության մասին երազանքները իրականացնելու ունակություն» ոչ թե կենդանի մարդու, այլ[10] ֆանտազմի կերպարի ընկերակցությամբ [1]։
Կառուցվածք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ռեժիսորի խոստովանությամբ՝ ֆիլմի կառուցվածքի առանձնահատկությունը կայանում է ներդիրների առատության մեջ, որոնք կոչված են շարադրանքին լրացուցիչ իմաստ հաղորդելու ։ Այդպիսին են ֆիլմի սկզբում և վերջում Պինա Բաուշի ներկայացումների հայելային տեսարանները, որոնք նախանշում են պատմության հետագա զարգացումը[13], և համր ֆիլմը, որը նախատեսված է փոխարինելու Ալիսիայի հետ Բենինյոյի հարաբերությունների տեսարանը[13]։ Այս խումբը ներառում է նաև «Խրամատներ» բալետի կադրերը, որը բեմադրում է Կատերինան, և բրազիլացի երգիչ Կաետանո Վելոսոյի սրտառուչ կատարումը, ում մասին հիվանդանոցում հիշում է հուզված Մարկոն։ Ռեժիսորը փորձում է այս ներդիրները տեղավորել պատմվածքի մեջ այնպես, որ այն նոր իմաստներով հարստացնելով՝ դրանք չխաթարեն դրա ուղղակի տեղակայման տպավորությունը[10][13] .
- Ռեժիսորը հիշում է, որ ֆիլմի գաղափարն իր մոտ ծագել է Պինա Բաուշի համերգի ժամանակ ։ Ինքնագիրը, որը Բենինյոն ցույց է տալիս անշարժ Ալիսիային, Պինան տվել է հենց Ալմոդովարին ֆիլմի նկարահանումներից մի քանի տարի առաջ[13]։ Ներածական տեսարանը, կարծես "ռեժիսորի ենթագիտակցությունից առաջացած", նպատակ ունի դիտողին հասկացնելու, որ հետագա պատմությունը կլինի այն դժվարությունների մասին, որոնք բաժին են ընկել փակ աչքերով երկու կանանց, որոնց էլ հենց ներկայացնում են աթոռներին գամված պարուհիները[13]։ Այս տեսարանի ակնհայտ խորհրդանշական ենթատեքստը դիտողին թույլ է տալիս ենթադրել, որ Պինայի վերջնական ներկայացման տեսարանն իր ռոմանտիկ և լավատեսական տոնով նույնպես կանխատեսում է իրադարձությունների զարգացում, բայց արդեն ֆիլմի սյուժեից դուրս՝ հնարավոր ծանոթության ակնարկ և Ալիսիայի ու Մարկոյի մերձեցում[10]։
- Մարկոյի մտքին հիվանդանոցում հերթապահելիս գալիս է բրազիլացի հայտնի երգիչ Կաետանո Վելոսոյի ելույթը, որին նա և Լիդիան ներկա են եղել։ Վելոսոյի կատարմամբ «Աղավնի» երգը պատմում է հանգուցյալ սիրելիից տղամարդու բաժանման մասին («այդ աղավնին իր հոգին է, որ սպասում է նրա վերադարձին»)։ Ինչպես Պինա Բաուշի պիեսը, այնպես էլ երգը հուզում է Մարկոյին մինչև արցունքներ, քանի որ, ինչպես պիեսը, այն նախազգուշացնում է նրա զգացմունքների մասին ռինգում տեղի ունեցած ողբերգությունից հետո։ Ըստ ռեժիսորի հիշողությունների՝ նա ընտրել է այս երգը ֆիլմի համար, քանի որ այն հուզել է նաև հենց իրեն, երբ նա առաջին անգամ ներկա է եղել Վելոսոյի համերգին[13]։ Ավելի բնականության համար այս տեսարանի նկարահանումն իրականացվել է Ալմոդովարի ամառանոցում՝ շրջապատված իր մշտական հյուրերով, այդ թվում՝ ռեժիսորի ավելի վաղ ֆիլմերը դիտողին ծանոթ մի քանի դերասաններով[13]։[[Файл:Shrinking man.jpg|մինի|300x300փքս| Վերադարձ դեպի մոր արգանդ. համր ֆիլմի հոմունկուլուսը «մտնում է հեշտոցի մի հսկա պորտալ՝ բոլոր կողմերից առատորեն պատված սվաղային թփերով»[12], որպեսզի, ըստ ռեժիսորի, ընդմիշտ այնտեղ մնա։]]
- Ֆիլմի գործողություններին զուգահեռ Կատերինան (մարմնավորում է Ջերալդին Չապլինը, ով գերազանց խոսում է իսպաներեն) աշխատում է սեփական արտադրության վրա, որը կոչվում է «Խրամատներ»։ Գործողությունը տեղի է ունենում Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին, սակայն որպես նվագակցություն ընտրված է «Ողբ Հիրոսիմայի զոհերի համար»։ Կատերինան անգիտակից Ալիսիային ասում է, որ, ըստ իր ծրագրի, պիեսում զոհված զինվորների մարմիններից բալերինաներ են ծնվելու։ Այս պատմողական ներդրման գաղափարըն իրականանում է նաև էկրանային իրականության մեջ. Բենինյոյի հանցագործությունն ու մահը պարադոքսալ կերպով թույլ են տալիս բալերինա Ալիսիային կյանքի վերադառնալ։ «Խրամատները» ևս մեկ փոխաբերություն է այն բանի, թե ինչ է կատարվում Բենինյոյի և Ալիսիայի միջև[13]։
- Ալիսիայի հետ Բենինյոյի հարաբերության տեսարանի փոխարեն ռեժիսորը դիտողին առաջարկում է յոթ րոպեանոց ֆանտաստիկ սյուրռեալիստական բնույթի համր ֆիլմի ոճավորում, որը Բենինյոն պատմում է՝ մերկ Ալիսիային մերսելիս։ «Նիհարող մարդը» (Amante Menguante) ֆիլմի հերոսը, ըստ Բենինյոյի՝ «ինձ պես տղա, նույնպես մի քիչ գեր», բաժանվում է սիրելիից՝ նիհարելու համար հրաշագործ էլիքսիր ընդունելով։ Նրա հասակն արագորեն փոքրանում է, մինչև հասնում է առնանդամի չափի։ Երբ նրա սիրելին քնում է, նա շրջում է նրա մարմնով և ընդմիշտ անհետանում նրա առեղծվածային մթնեցնող հեշտոցում։ Այս ներդիրը քողարկված ձևով ներկայացնում է Բենինյոյի հարաբերությունը Ալիսիայի հետ, որն ի վերջո հանգեցնում է նրա մահվան[13]։ Ինչպես նշում է տնօրենը՝
Բենինյոն ինձ համար կարծես ընկեր է դարձել՝ չնայած ես ինքս եմ հորինել նրան։ Երբեմն դուք չեք ցանկանում տեսնել այն, ինչով զբաղվում են ձեր ընկերները։ Ես ցանկություն չունեի ցույց տալու այն, ինչով զբաղվում էր Բենինյոն հիվանդանոցում։ Եվ ահա ես ներդրեցի համր ֆիլմ՝ եղելությունը քողարկելու համար։ Այստեղ ես օգտվեցի կինեմատոգրաֆի՝ իրականությունը քողարկելու տաղանդից՝ միևնույն ժամանակ հեռուստադիտողին զվարճացնելով[13]։.
Ֆիլմի հեղինակները
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
|
Գնահատականներ և մրցանակներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Համաշխարհային կինովարձույթում «Խոսիր նրա հետ» ֆիլմը հավաքեց ավելի քան 51 միլիոն դոլար[17]։ Ռեժիսոր Պեդրո Ալմոդովարը առաջադրվել է «Օսկար»-ի «Լավագույն ռեժիսոր» անվանակարգում և արժանացել այս մրցանակին « Լավագույն օրիգինալ սցենար» անվանակարգում[9] ։ «Ոսկե գլոբուս» մրցանակը նրան բաժին է հասել «Լավագույն օտարալեզու ֆիլմ» անվանակարգում[9] ։ Բրիտանական կինոակադեմիայի կողմից ճանաչվել է և՛ լավագույն օրիգինալ սցենար, և՛ լավագույն օտարալեզու ֆիլմ[9]։ Ռուսաստանում «Խոսիր նրա հետ» ֆիլմը նույնպես արժանացել է «Ոսկե Խոյ» կինոքննադատների մրցանակին՝ որպես տարվա լավագույն արտասահմանյան ֆիլմ[9] ։
Պրոֆեսիոնալ քննադատների սակավաթիվ բացասական ակնարկներից կարելի է առանձնացնել Village Voice հրատարակության նյութը, որտեղ Ալմոդովարին մեղադրում էին սենտիմենտալության և «միստիկական քնքշությամբ» խանդավառվելու մեջ ։ Մյուսները ֆիլմի հիմնական գաղափարը տեսնում էին նրանում, որ միայն գեյը (որը ենթադրաբար Բենինյոն է՝ ռեժիսորի ալտեր էգոն ) կարող է իսկապես հասկանալ և սիրել կնոջը ։ Ազդեցիկ The New York Times-ը նշել է, որ թեև կիսամեռ ընկերուհիների մարմինների մոտ հիվանդանոցում երկու տղամարդու մտերմացումը ցույց տալու գաղափարը ոմանց կվանի առաջին դիտման ժամանակ, այնուհետև այս ֆիլմն այլևս "չի լինի ջնջել սրտից"։ .
Քննադատների մեծամասնությունը Ալմոդովարի նոր ֆիլմը համարեց անվերապահ գլուխգործոց, ինչպես, օրինակ, Time ամսագրի կինոգրախոս Ռիչարդ Քորլիսը, ով «Խոսիր նրա հետ»-ն անվանել էր տարվա լավագույն ֆիլմ ։ Նիհարող տղամարդու մասին զետեղված կարճ պատմվածքում նրանք տեսան «ցանկության ամենազվարճալի - մինչև փորացավ - և միևնույն ժամանակ խելամիտ պատկերներից մեկը, որը երբևէ մարմնավորվել է կինոարվեստում»[8]։ Rolling Stone ամսագիրը ժապավենի վերաբերյալ իր վերանայման մեջ այն համարել է «եզակի և անմոռանալի»՝ տանելով «արցունքների մյուս կողմ», իսկ Անդրեյ Պլախովը ֆիլմն անվանել է լավագույնը Ալմոդովարի պատմության մեջ՝ սահմանելով այն որպես կրքերով, ցավով և միևնույն ժամանակ շողշողացող հումորով լի մելոդրամա։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ https://web.archive.org/web/20200301175137/https://www.europeanfilmawards.eu/en_EN/film/talk-to-her.5707
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 2,19 europeanfilmawards.eu
- ↑ Freebase տվյալների վերբեռնում — Google.
- ↑ http://www.kinokalender.com/film3505_sprich-mit-ihr.html
- ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 5,13 5,14 5,15 5,16 5,17 5,18 5,19 5,20 5,21 5,22 5,23 ČSFD (չեխերեն) — 2001.
- ↑ https://web.archive.org/web/20180227213946/https://www.europeanfilmacademy.org/2002.118.0.html
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 Sabbadini, Andrea. Projected Shadows. ISBN 0-415-42817-3.
- ↑ 8,0 8,1 «Arrivederci, Coma» (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 20-ին. Վերցված է 6 марта 2009-ին. Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ
<ref>թեգ. «slate» անվանումը սահմանվել է մի քանի անգամ, սակայն տարբեր բովանդակությամբ: - ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 Поговори с ней(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ
<ref>թեգ. «imdb» անվանումը սահմանվել է մի քանի անգամ, սակայն տարբեր բովանդակությամբ: - ↑ 10,00 10,01 10,02 10,03 10,04 10,05 10,06 10,07 10,08 10,09 10,10 10,11 10,12 10,13 10,14 D’Lugo, Marvin. Pedro Almodovar. University of Illinois Press, 2006. ISBN 0-252-07361-4. Pages 106—112.
- ↑ 11,0 11,1 González, Eduardo. Cuba and the Tempest: Literature & Cinema in the Time of Diaspora. University of Northern Carolina Press, 2006. ISBN 0-8078-5683-5. Pages 115—118.
- ↑ 12,0 12,1 12,2 Denby, David (2002 թ․ նոյեմբերի 25). «Obsessions». New Yorker. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 6-ին.
- ↑ 13,00 13,01 13,02 13,03 13,04 13,05 13,06 13,07 13,08 13,09 13,10 13,11 13,12 Almodovar, Pedro (2002 թ․ հուլիսի 31). «Интервью». The Guardian. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 6-ին.
- ↑ James Berardinelli, Roger Ebert. ReelViews: The Ultimate Guide to the Best 1,000 Modern Movies on DVD and Video. Justin, Charles & Co., 2003. ISBN 1-932112-06-5. Page 363.
- ↑ Плахов, Андрей Степанович (2002 թ․ հունիսի 24). «Высокие каблуки на больничной койке». Коммерсантъ. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 6-ին.
- ↑ 16,0 16,1 Anne W. Eaton. Talk to Her. ISBN 0-415-77366-0.
- ↑ «Boxofficemojo.com» (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 20-ին. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 6-ին.
| ||||||||||
