Բամիան[1] (դարի՝ بامیانBāmiyān) , քաղաք Աֆղանստանի կենտրոնական մասում, Բամիան պրովինցիայի մայրաքաղաքը։ Գտնվում է նույնանուն հովիտում, գտնվելով Կաբուլայից 200 մետր դեպի հյուսիս-արևմուտք։ Տեղակայված է Բամիան գետի վրա։
Բամիանյան հովիտը պատմականորեն ծառայել է որպես առևտրի միջանցք, հանդիսանում է միակ հարմար միջանցքը, որն անցնում է Հինդուկուշի լեռնային համակարգի միջով[2]։ Առաջին բնակավայրերը հայտնվել են հովտում մինչև նոր դարաշրջանը։ I-II դարերում հովտում հիմնադրվել են բուդդայական վանքեր, որոնք պահպանվել են մինչև VIII դարը։ II-ից V դարերի ընթացքում հովտում կառուցվել են Բուդդայի բամիանական արձաններ[3]։
Բամիանը աշխարհահռչակ է դարձել 2001 թվականին, երբ այդ արձանները, չնայած բազմաթիվ երկրների բողոքների, այդ թվում նաև իսլամադավան երկրների, ոչնչացվել են թալիբանների կողմից։ Նույն տարվա նոյեմբերին թալիբները, Հյուսիսային ալյանսաների կողմից հարձակման պատճառով ստիպված են եղել լքել քաղաքը։