Աբել Գանս
 ֆր.՝ Abel Gance | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հոկտեմբերի 25, 1889[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | rue de la Charbonnière, Փարիզի 18-րդ շրջան[4] |
| Մահացել է | նոյեմբերի 10, 1981[5][2][3][…] (92 տարեկան) |
| Մահվան վայր | rue de l'Yvette, Փարիզի 16-րդ շրջան[5] |
| Գերեզման | Auteuil Cemetery |
| Կրթություն | Շապտալ |
| Քաղաքացիություն |  Ֆրանսիա |
| Մասնագիտություն | սցենարիստ, կինոդերասան, կինոռեժիսոր, կինոպրոդյուսեր և մոնտաժող |
| Ամուսին(ներ) | Սիլվի Հանս |
| Պարգևներ և մրցանակներ | |
Աբել Գանս (ֆր.՝ Abel Gance, հոկտեմբերի 25, 1889[1][2][3][…], rue de la Charbonnière, Փարիզի 18-րդ շրջան[4] - նոյեմբերի 10, 1981[5][2][3][…], rue de l'Yvette, Փարիզի 16-րդ շրջան[5]), ֆրանսիացի կինոռեժիսոր, դերասան։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Նա հարուստ բժիշկ Աբել Ֆլամանտի և Ֆրանսուազ Պերետոնի ապօրինի որդին է։ Մայրը ամուսնացած էր Ադոլֆ Գանսի հետ։ Մինչև թատրոնի և կինոյի կարիերան կառուցելը Գանսը աշխատում էր որպես փաստաբանի օգնական։ 1908 թվականից Աբել Գանսը ելույթներ էր ունենում թատրոնում (Փարիզ, Բրյուսել)։ Գրել է երկու ողբերգություն։ Կինոյում առաջին անգամ ելույթ ունեցավ 1909 թվականին՝ որպես դերասան Մոլիեր ֆիլմում։ Գրել է «Մատը ստեղնաշարին» գիրքը։ Այնուհետև սկսում է սցենարներ հորինել։
Առաջին ֆիլմը՝ «Պատնեշ»-ը (La Digue) նկարահանել է 1911 թվականին։ Այդ ժամանակ Գանսը գրել է սցենար և օգտագործել է աղավաղող ոսպնյակներ և հայելիներ տեսողական խաբկանքի տպավորության համար։ 1915 թվականին նկարել է կարճամետրաժ «Բժիշկ Տյուբայի խելագարությունը» ֆիլմը՝ գիտնականի ցնորք զգայապատրանքների մասին։ Նաև նա շարունակել է ստեղծել ֆիլմեր և փորձեր անել լուսավորության, մոնտաժի և տեսախցիկի հետ։ Այդ ֆիլմի ձախողումից հետո թողարկեց ևս տասնյակ ֆիլմեր, այդ թվում բազմասերիանոց ֆիլմ՝ «Բարբարոսսա»-ն։ Եղել է Մաքս Լինդերի խաղընկերը շատ ֆիլմերում։ 1910 թվականին սցենար է գրում Լուի Ֆեյադի, Ալբեր Կապելլանու, Կամիլլա դե Մարլոնի համար։
1914 թվականին մոբիլիզացված է բանակ։ Նկարահանում էր քարոզչական ֆիլմեր՝ («Պադդիի հերոսությունը» (1915), «Ստրասը և ընկերությունը» (1915), «Մահացու գազեր» (1916))։
Ավելի նշանակալից ֆիլմ, որը նկարահանվել է 1917 թվականից հետո, կարելի է համարել «Վշտացող մայրը (Mater Dolorosa)»-ը, «Տասներորդ սիմֆոնիա»-ն, «Ես մեղադրում եմ», «Ակ»-ը։
1927 թվականին նկարահանում է «Նապոլեոն»-ը, որտեղ ինքն է խաղում Սեն-Ժյուստի դերը։ Ֆիլմը մտածված է ինչպես եռերգություն, բայց հաջորդ երկու մասերի համար Գանսը գտնում է միջոցներ։ 1929 թվական՝ եռերգության երրորդ մասը նկարահանված է Լուպ Պիկի կողմից. «Նապոլեոնը Սուրբ Հեղինե կղզում»։ 1936 թվականին եղել է նրա հնչյունավորումը, իսկ 1971 թվականին էկրան է դուրս եկել երկրորդ, լրացուցիչ խմբագրումը։ Անգլիացի պաատմաբան Քևին Բրաունոլին հաջողվեց վերստեղծել ավելի լիարժեք տարբերակը, որը 1981 թվականին աղմկալից հաջողություն առաջացրեց Նյու-Յորքում։
Քննադատողները հաճույքով ընգծում էին Գանսի ամբիվալենտական ստեղծագործությունները, որտեղ միասին են շքեղությունը և ողորմելիությունը, գոռոզությունը և քնարականությունը, բուռն ոգևորությունը և հասարակ սիմվոլիզմը, երևակայությունը և տեխնիկական հնարամտությունը, որոնք նա հաճախ չարաշահում էր։ «Նորությունների առատությունը՝ էժանագին շաբլոնների և վատ համի հետ մի շարքում » (Լ. Մուսինակ) 1974 թվականի Գրան-Պրիի առաջին դափնեկիրը կինոյի բնագավառում Աբել Գանսը նվաճեց 1980 թվականին և պատվավոր «Սեզար» մրցանակը։
«Ես մեղադրում եմ» ֆիլմի դուրս գալուց հետո Մուսսինակը գրեց որ նրան պետք է կամ լրիվությամբ ընդունել կամ լրիվությամբ մերժել։
Ֆիլմագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- 1911 — «Պատնեշ» / La Digue
- 1912 — Հետքեր առաստաղի վրա / Il y a des pieds au plafond
- 1912 — Փիլիսոփայական քար / La Pierre philosophe
- 1912 — Սարսափի դիմակը / Le Masque d’horreur
- 1912 — Սպիտակ սևամորթ / Le Negre blanc
- 1915 — Փլվածքների ծաղիկ / La Fleur des ruines
- 1915 — Բժիշկ Տյուբաի խելագարությունը / La Folie du docteur Tube
- 1915 — 10 ժամվա հանելուկը / L’Enigme de dix heures
- 1915 — Պադդիի հերոսությունը / L’Heroisme de Paddy
- 1915 — Ստրասը և ընկերությունը / Strass et Compagnie
- 1915 — Դրաման դ՛ Ակր պալատում / Un drame au château d’Acre
- 1916 — Ինչի մասին են պատմում ալիքները / Се que les flots racontent
- 1916 — Չափազանցում / Fioritures
- 1916 — Խելագարը ժայռից / Le Fou de la falaise
- 1916 — Շրջադիտակ / Le Périscope
- 1916 — Մահացու գազեր / Les Gaz mortels
- 1917 — Բարբարոսսա / Barberousse
- 1917 — Մահանալու վայր / La Zone de la mort
- 1917 — Ապրելու իրավունք / Le Droit à la vie
- 1917 — Վշտացող մայրը / Mater Dolorosa
- 1918 — Սե մարդը / Ecce Homo
- 1918 — Տասներորդ սիմֆոնիա / La Dixième Symphonie
- 1919 — Ես մեղադրում եմ / J’accuse
- 1923 — Ակ / La Roue
- 1924 — Օգնություն! / Au secours!
- 1927 — Նապոլեոն / Napoléonր
- 1928 — Ծովանկարներ և բյուրեղներ / Marines et cristeaux (к/м)
- 1931 — Աշխարհի վերջ / La fin du monde
- 1932 — Վշտացեղ մայրը / Mater Dolorosa
- 1933 — Դարբնոցի տերը / Le Maître de forges
- 1934 — Կամելիաներով տիկինը / La Dame aux camélias
- 1934 — Միմոս / Poliche
- 1935 — Ժերով Պերո, բարիկադ հերոս / Jérôme Perreau héros des barricades
- 1935 — Վեպ երիտասարդ, աղքատ մարդու մասին / Le Roman d’un jeune homme pauvre
- 1935 — Լուկրեցիա Բորջիա / Lucrece Borgia
- 1935 — Նապոլեոն / Napoléon
- 1937 — Բեթհովենի մեծ սերը / Un grand amour de Beethoven
- 1938 — Ես մեղադրում եմ / J’accuse
- 1938 — Կանանց գող / Le voleur de femmes
- 1939 — Լուիզա / Louise
- 1940 — Կորած դրախտ / Раradis perdu
- 1941 — Կույր Վեներա / Vénus aveugle
- 1943 — Կապիտան Ֆրակսաս / Le Capitaine Fracasse
- 1953 — Հուլիսի տասնչորս / Quatorze juillet
- 1955 — Նելսի աշտարակ / La tour de Nesle
- 1956 — Մաժիրամա / Magirama
- 1960 — Օստերլից / Austerlitz
- 1964 — Սիրանոն և Դ՛ Արտանան / Cyrano et d’Artagnan
- 1966 — Մարիա Թյուդոր / Marie Tudor (тв)
- 1971 — Բոնապարտը և հեղափոխությունը / Bonaparte et la révolution
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 municipality of Paris Vital records of Paris
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 4,0 4,1 4,2 municipality of Paris Vital records of Paris
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 municipality of Paris Vital records of Paris
Աղբյուրներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Կենսագրություն(ֆր.)
- Комаров В. История зарубежного кино. М.: Искусство, 1965. Том 1.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աբել Գանս» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||
