Գլխավոր էջ

Վիքիպեդիա

Ազատ հանրագիտարան, որը կարող է խմբագրել յուրաքանչյուր ոք։

Շաբաթվա հոդված

«Երաժշտի դիմանկար» (իտալ.՝ Ritratto di musico), բայց հաճախ անվանում են «Երիտասարդ տղամարդու դիմանկար», «Նոտաներով տղամարդու դիմանկար» կամ «Երաժիշտը», Վերածննդի իտալացի նկարիչ Լեոնարդո դա Վինչիի անավարտ երփնագիրը՝ թվագրված մոտ 1483-1487 թվականներով։ Ստեղծվել է Լեոնարդոյի` Միլանում ապրելու տարիներին։ Կատարված է յուղաներկով և, հավանաբար, տեմպերայով, ընկուզենու փայտից պատրաստված փոքր՝ 43x31 սմ չափսի վահանակի վրա: Դա նրա միակ հայտնի արական դիմանկարն է, որի մոդելի ինքնությունը հանգամանորեն քննարկել են գիտնականները։

Աշխատանքը, ազդված Անտոնելո դա Մեսինայի վաղ նիդերլանդական դիմանկարի ոճի Իտալիա ներմուծումից, նշանավորում է կտրուկ տեղաշարժ 15-րդ դարի Միլանում գերակշռող պրոֆիլային դիմանկարից: Այն շատ նմանություններ ունի Լեոնարդոյի Միլանում արված այլ նկարների հետ, ինչպիսիք են Լուվրի «Տիրամայրը ժայռերում» և «Կզաքիսով տիկինը», սակայն «Երաժշտի դիմանկարը» նրա միակ հաստոցային երփնագիրն է, որը մնացել է քաղաքում։ Այյն գտնվում է Ամբրոզյան պատկերասրահում առնվազն 1672 թվականից: Լեոնարդոյի լավագույն պահպանված կտավներից մեկն է, որի վրա ժամանակակից գրառումներ չկան: Հիմնվելով Լեոնարդոյի այլ ստեղծագործությունների հետ ոճական նմանությունների վրա՝ գրեթե բոլոր ներկայիս ուսումնասիրողները երփնագիրը վերագրում են առնվազն նրան կամ նրա աշակերտներին: Նկարի մնացած մասի նկատմամբ անորոշություն են առաջացնում մարմնի չմշակված հատվածները, որոնք բնորոշ չեն Լեոնարդոյի աշխատանքներին: Թեև դա կարող է բացատրվել նկարի անավարտ վիճակով, որոշ գիտնականներ կարծում են, որ Լեոնարդոյին օգնել է նրա աշակերտներից մեկը:

Դիմանկարի մտերմիկ տրամադրությունը ցույց է տալիս, որ այն կա՛մ մասնավոր անձի պատվեր է, կա՛մ անձնական ընկերոջ: Մինչև 20-րդ դարը ենթադրվում էր, որ այն պատկերում է Միլանի դուքս և Լեոնարդոյի գործատու Լյուդովիկո Սֆորցային։ 1904-1905 թվականների վերականգնման ժամանակ, հետագայում արված վերին շերտերի հեռացումը ցույց է տվել, որ ձեռքին նոտաներով թերթիկներ կան, ինչը ցույց էր տալիս, որ կերպարը երաժիշտ է եղել: Միլանում ակտիվ երաժիշտներից շատերն առաջարկվել են որպես մոդելի թեկնածու։ Ֆրանչինուս Գաֆուրիուսը 20-րդ դարի ընթացքում նախընտրելի թեկնածուն է եղել, սակայն 21-րդ դարում գիտնականների կարծիքը փոխվել է դեպի Ատալանտե Միլիորոտի: Այլ ուշագրավ առաջարկություններ ներառում են Ժոսկեն Դեպրեին և Գասպար վան Վիբեկին, սակայն այս պնդումներից որևէ մեկը հիմնավորող պատմական ապացույցներ չկան: Ստեղծագործությունը քննադատության է ենթարկվել իր ստոիկության և անշարժ դիրքի համար, սակայն հիշատակվել է իր գունային ինտենսիվության և հերոսի դեմքի դետալների բարձր կատարման համար: Գիտնականների մեկնաբանությունները տատանվում են՝ սկսած երաժշտին ներկայացվող նկարից մինչև Լեոնարդոյի ինքնահռչակ գաղափարախոսությունը՝ գեղանկարչության գերազանցության այլ արվեստի ձևերի նկատմամբ, ինչպիսին է երաժշտությունը։ ... Ավելին⇒

Նորություններ

Շարունակվող իրադարձություններ՝ Իսրայելա-պաղեստինյան պատերազմ (2023-2024) • Ռուսաստանի ներխուժում Ուկրաինա

ապրիլի 13-ի առավոտյան ռուսական ուժերը երկու բալիստիկ հրթիռ են արձակել (լուսանկարում) Ուկրաինայի Սումի քաղաքի կենտրոնի ուղղությամբ, ինչի հետևանքով զոհվել է 34 մարդ, այդ թվում՝ երկու երեխա, վիրավորվել է 117 մարդ։
Կոլումբիա շրջան քաղաքապետ Մյուրիել Բաուզերը Ալեքսանդր Օվեչկինի (լուսանկարում) ռեկորդային 895-րդ գոլից հետո հետո ապրիլի 11-ը հռչակել է «Ալեքս Օվեչկինի օր»:
ապրիլի 2-ին ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը երկրների մեծ մասի համար առևտրային մաքսատուրքեր է սահմանել:
մարտի 28-ին Մյանմայում և Թաիլանդում տեղի է ունեցել 7,7 մագնիտուդով երկրաշարժ, որի հետևանքով զոհվել է ավելի քան 2600 մարդ։
մարտի 20-ին Միջազգային օլիմպիական կոմիտեի 144-րդ նստաշրջանում կազմակերպության 10-րդ նախագահ է ընտրվել Քիրսթի Քովենթրին, որն այդ պաշտոնը կստանձնի 2025 թվականի հունիսի 24-ին՝ դառնալով ՄՕԿ-ի առաջին կին և առաջին աֆրիկացի նախագահը։
մարտի 19-ին Թուրքիայում հակակառավարական ցույցեր են սկսվել ազգային ոստիկանության կողմից Ստամբուլի քաղաքապետ Էքրեմ Իմամօղլուի ձերբակալությունից հետո։

Վերջերս մահացածներ՝ Մարիո Վարգաս Լյոսա • Վել Քիլմեր • Ռիչարդ Չեմբերլեն • Արայիկ Օհանյան • Լարիսա Գոլուբկինա • Ջորջ Ֆորման • Արա Դեղտրիկյան • Բեդրոս Կիրկորով

Հաջորդ թողարկում | Պահոց | Խմբագրել

Գիտե՞ք, որ․․․

...«արևմտյան աշխարհի ամենահայտնի տառային քառակուսիները»՝ SATOR-ները (լուսանկարում) հայտնաբերվել են հռոմեական դարաշրջանի վայրերում։
...վնասվածք ստացած այս ֆուտբոլիստն իր ակումբի հետ տարիներ շարունակ տիտղոսներ է նվաճել՝ չհայտնվելով անգամ պահեստայինների նստարանին։
...անազատության մեջ գտնված ամենատարեց արու գորիլան կարողացել է չափել իր արյան ճնշումը։
...2010-2012 թվականներին ԱՄՆ-ի կառավարությունը տասնյակհազարավոր դոլարներ է փոխանցել Կուբայի կառավարությանը՝ այդ երկրում հակակառավարական հեղափոխական շարժում սկսելու նպատակով։
...այս բաժակներն ու պնակները (լուսանկարում) դողացող ձեռքերով մարդկանց հնարավորություն էին տալիս խմել տաք ըմպելիքներ։
...այս ուղեղն ուտողը մահացու վտանգի տակ է դնում սեփական ուղեղը:

Հաջորդ թողարկում | Արխիվ | Խմբագրել

Ներկայացում

Վիքիպեդիան առցանց, բազմալեզու, խմբակային հանրագիտարանային նախագիծ է, որն աշխատում է վիքի ձևաչափով։ Նախագիծը նպատակ ունի տրամադրել ազատ, հավաստի և ստուգելի բովանդակություն, որը յուրաքանչյուրը կարող է փոփոխել և բարելավել։

Վիքիպեդիան առաջնորդվում է հիմնարար սկզբունքներով, իսկ բովանդակությունը հրապարակվում է Creative Commons BY-SA արտոնագրի ներքո։ Այն կարելի է պատճենել և օգտագործել՝ պահպանելով սույն արտոնագրի պայմանները։ Վիքիպեդիայում ողջ տեղեկատվությունը ներկայացված է ազատ, առանց գովազդի և իր օգտագործողների անձնական տվյալների օգտագործման։

Վիքիպեդիայի հոդվածների հեղինակները կամավորներն են։ Նրանք կոորդինացնում են իրենց ջանքերը համաձայն համայնքում ընդունված կանոնների և ուղեցույցների ու առանց առաջնորդների։

Այս պահին Հայերեն Վիքիպեդիայում կա՝
318 219 հոդված	575 ակտիվ խմբագիր

Համագործակցություն

Վիքիպեդիան հանրագիտարան է, որն ստեղծվել և զարգանում է քեզ նման այցելուների կողմից։ Այստեղ գործում է «մեկը բոլորի համար, բոլորը՝ մեկի համար» սկզբունքը։

Առաջին անգա՞մ ես փորձում. օգտվի՛ր օգնության դասընթացից։ Չգիտես՝ ինչի՞ց սկսել. ահա մի քանի խորհուրդ։

Մասնակցի՛ր այս ամիս կազմակերպվող նախագծերին։

Նախագծի էջ | Հաջորդ թողարկում

Այս օրը պատմության մեջ

մ. թ. ա. 753 թ. – համարվում է Հռոմի հիմնադրման օրը:
1526 թ. – զորավար Բաբուրը, հաղթանակ տանելով Հնդկաստանում, հիմնադրեց Մեծ Մողոլների կայսրությունը:
1910 թ. – մահացել է Մարկ Տվենը, ամերիկացի ճանաչված գրող, նաև ասույթների հեղինակ, «Թոմ Սոյերի արկածները», «Հեքլբերրի Ֆիննի արկածները», «Արքայազնն ու աղքատը» (ծն. 1835 թ.):
1913 թ. – ջուր իջեցվեց «Աքվիտանիա» շոգենավը: Այն միակ շոգենավն է, որ մասնակցել է առաջին և Երկրորդ համաշխարհային պատերազմներին:
1915 թ. – ծնվել է Էնթոնի Քուինը, մեքսիկացի ծագումով ամերիկյան դերասան (մահ. 2001 թ.):
1926 թ. – ծնվել է Եղիսաբեթ II-ը՝ Մեծ Բրիտանիայի ներկայիս թագուհին:
1954 թ. – ԽՍՀՄ-ը սկսեց անդամակցել ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ին:
1960 թ. – Բրազիլիայի մայրաքաղաքը պաշտոնապես Ռիո դե Ժանեյրոյից տեղափոխվեց Բրազիլիա քաղաք:
1965 թ. – ծնվել է Թաթուլ Կրպեյանը, ազատամարտիկ, Հայաստանի ազգային հերոս, Արցախյան ազատամարտի ժամանակ եղել է Հյուսիսային Արցախի Գետաշեն-Մարտունաշեն ենթաշրջանի ինքնապաշտպանության հրամանատարը (մահ. 1991):
1994 թ. – մահացել է Էդմոնդ Քեոսայանը, հայ նշանավոր կինոռեժիսոր (ծն. 1936 թ.):