Toxicoloxía

Símbolo universal para recoñecer os velenos: unha caveira e dúas tibias.

A toxicoloxía é a ciencia que estuda os velenos. Unha definición máis adecuada se cadra sexa aquela que considera a toxicoloxía como "a rama da ciencia que estuda os efectos nocivos das substancias químicas sobre os organismos, así como as súas interaccións cos mesmos". Segundo o concepto actual un tóxico é unha substancia que pode producir algún efecto nocivo sobre un ser vivo, alterando algún dos equilibrios dinámicos do mesmo.

Os científicos que se dedican ao estudo da toxicidade das substancias químicas e velenos son os chamados toxicólogos.

Etimoloxía

Etimoloxicamente o termo procede do grego Toxikon, que fai referencia ao arco ou frecha, posiblemente en relación co emprego de velenos para a caza.

Historia

Matheu Joseph Buenaventura Orfila.

Historicamente o home sempre estivo interesado na toxicoloxía, comezando a súa preocupación polas propiedades velenosas de animais e plantas. Ao longo da historia das distintas civilizacións os velenos foron empregados con distintos fins, desde a caza e pesca, ao asasinato de rivais políticos, ou tratamento de enfermidades.

Desde o punto de vista científico hai dous fitos na historia da toxicoloxía que deben ser resaltados: no século XVI o médico suízo Paracelso foi o primeiro en introducir o concepto de dose na toxicoloxía, e segundo as súas palabras todo é veleno, só a dose fai ó veleno, é dicir, todo pode ser veleno (ou non selo), só depende da dose na que se administre; este principio de Paracelso segue vixente na actualidade. O médico español natural de Menorca (1787-1853) Buenaventura Orfila pode ser considerado o fundador da toxicoloxía moderna, xa que foi o primeiro científico en usar de modo sistemático o test de experimentación animal e en desenvolver métodos de análise química para a identificación dos velenos nos tecidos e fluídos biolóxicos.

Véxase tamén

Bibliografía

• Toxicología Fundamental M. Repeto. 3ª edición. Ed. Díaz de Santos.
• Toxicology. Principles and Applications. R.J.M Niesink, J.de Vries e M.A.Hollinger. CRC Press. Nova York 1996.
• Principles and Methods of Toxicology. A.Wallace Hayes. Raven Press. Nova York. 1994.

Ligazóns externas

• Toxicología.net (en castelán)