Joensuu

Joensuu
Armas
Suíomh
62° 36′ 00″ N, 29° 45′ 50″ E
Stát ceannasach	an Fhionlainn
Regional State Administrative Agency (en)	Regional State Administrative Agency for Eastern Finland (en)
Réigiún de chuid na Fionlainne	An Chairéil Thuaidh
Príomhchathair de	An Chairéil Thuaidh
Daonra
Iomlán	78,175 (2024)
• Dlús	32.82 hab./km²
Teanga oifigiúil	an Fhionlainnis
Tíreolaíocht
Suite san aonán críochach staitistiúil	Joensuu sub-region (en)
Achar dromchla	2,381.79 km²
Ar theorainn le	Lieksa Liperi Kontiolahti Rääkkylä Ilomantsi Tohmajärvi Loymolskoye rural settlement (en)
Sonraí stairiúla
Leanann sé/sí	Kiihtelysvaara, Tuupovaara, Eno agus Pyhäselkä
Bunaitheoir(í)	Nioclás I na Rúise
Cruthú	1848
Eagraíocht pholaitiúil
Comhlacht reachtach	Joensuu City Council (en)
Aitheantóir tuairisciúil
Cód poist	80100–80199 agus 80200–80299
Lonnaithe i gcrios ama	UTC+02:00 UTC+03:00
Eile
Suíomh gréasáin	joensuu.fi

Cathair i réigiún na Cairéile Thuaidh san Fhionlainn í Joensuu. "Béal na hAbhann" is brí leis an logainm. Is í Joensuu príomhchathair an réigiúin, agus í ar an gcathair is mó ansin chomh maith. Pielisjoki atá ar an abhainn a bhfuair an chathair a hainm óna béal, agus tá an loch úd Pyhäselkä suite in aice leis an gcathair. Is iad na ceantair thuaithe timpeall ar Joensuu ná Rääkkylä, Tohmajärvi, Ilomantsi, Kontiolahti, Lieksa, agus Liperi.

Bhí áitreabh daonna san áit sa chlochaois féin. Sa séú haois déag bunaíodh mainistir Ortadocsach in oileán Kuhasalo, ar cuid den chathair é inniu, ach le linn an chogaidh úd ar a dtugann na Fionlannaigh "An Fuath Fada" (nó "an Fhearg Fhada", pitkä viha) sna blianta 1575-1590 idir an tSualainn Liútarach agus an Rúis Ortadocsach cuireadh an mhainistir de dhroim an domhain.

Tá ainm Joensuu ar fáil ina lán seanmhapaí ó thréimhse na cumhachta Sualannaí san Fhionlainn, ach san am sin ní raibh i gceist ach sráidbhaile beag. Sa bhliain 1809 tháinig Impireacht na Rúise i seilbh na Fionlainne, agus sa bhliain 1848 bhunaigh Nioclás a hAon, Impire na Rúise, cathair in áit an tsráidbhaile sin. Ina dhiaidh sin tháinig fás agus fairsingiú ar an áit go sciobtha. Ba í an tionsclaíocht adhmaid a tharraing na sluaite go dtí an chathair ar dtús, ach tháinig slite beatha eile ina háit ina dhiaidh sin.

Tá craobh d'Ollscoil Oirthear na Fionlainne ag obair sa chathair, chomh maith leis an bpolaiteicnic úd Karelia-ammattikorkeakoulu.