Gintsiaanblaujurkje

gintsiaanblaujurkje
taksonomy
ryk	dieren (Animalia)
stamme	lidpoatigen (Arthropoda)
klasse	ynsekten (Insecta)
skift	flinters (Lepidoptera)
famylje	reachwjukflinters (Lycaenidae)
skaai	grutte blaujurkjes (Phengaris)
soarte
Phengaris alcon
	Denis & Schiffermüller, 1775
	IUCN-status: net bedrige

It gintsiaanblaujurkje (Phengaris alcon, syn. Maculinea alcon en Glaucopsyche alcon) is in flintersoarte út it skaai fan 'e grutte blaujurkjes (Phengaris) yn de famylje fan de reachwjukflinters (Lycaenidae). De namme wurdt ek stavere as gensiaanblaujurkje.^[1]

Foarkommen

It gintsiaanblaujurkje is yn Nederlân slim bedrige. De flinter stelt hege easken oan it libbensgebiet. Gintsiaanblaujurkjes libje op wiete heide en fochtige greiden. Se binne tige honkfêst. Om't út ûndersyk bliken die dat it gintsiaanblaujurkje hiel sterk efterút gien is, hat de Flinterstifting in beskermingsplan opsteld. Ta it behâld en ferbinen fan de libbensgebieten fan it gintsiaanblaujurkje wurde stikjes heidefljild plagge. Dit wurdt in pear kear yn it jier dien mei groepkes frijwiligers fan de Blauwe Brigaden. Der moat plagge wurde om't de flinters harren aaikes lizze op it skieppeklokje (Gentiana pneumonanthe), dat ferlet hat fan iepen romte op de heide. Mar it moat mei de hân dien wurde om't oars ek de eamelnêsten fuorthelle wurde, dêr't de rûpen ferlet fan hawwe.

Op de Nederlânske reade list stiet de flinter as: bedrige, mar ynternasjonaal komt er noch rûnom foar.

Flinter

De wjuklingte is likernôch 17 mm. By de mantsjes is de boppekant fan de fleugels sûnder plakken. De wyfkes binne griisbrún mei ûndúdlike plakken en soms blauwe bestowings.

Fleantiid

De flinter fleant fan ein juny oant begjin septimber, foaral 15 oant 30 july. It gintsiaanblaujurkje fleant altyd yn ien generaasje.

Rûp

De flinter leit syn aaikes mar op ien plant en dat is it skieppeklokje. De rûp yt allinnich fan dy plant. Nei tsien dagen lit de rûp him op de grûn falle. Ien kear op de grûn wurde se fûn troch de rûchknoopeamels (Myrmica scabrinodis), de boskstékeamels (Myrmica ruginodis) of de reade stekeamels (Myrmica rubra), dy't de rûpen meinimme nei it nêst. De rûp jout de eamels swiete stof, dêrfoar fersoargje de eamels de rûp. As de rûp grut genôch is ferpopket de rûp him. As de flinter út de pop komt, moat er meitsje dat er fuort komt, oars pakke de eamels de flinter.

De rûp fret allinnich it skieppeklokje.

Sjoch ek

List fan flinters

Keppeling om utens

http://www.gentiaanblauwtje.nl

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Dagvlinders in Fryslân, ISBN 90 330 1118 2 (Fryske Parse)

↑ De flinter is ferneamd nei de plant it skieppeklokje (Gentiana pneumonanthe), in lid fan 'e plantefamylje Gentianaceae. Op 'e List fan Fryske Plantenammen fan D. Franke en D.T.E. van der Ploeg wurde de planten út dy famylje "gensiaan" neamd (s. 34). Yn it Frysk Hânwurdboek (FA), stiet "gensiaan" (s. 593) en gjin "gintsiaan", en yn it âldere Frysk Wurdboek (Frysk-Nederlânsk) stiet "gentiaan" (s. 331) en net ien fan beide oare foarmen. Yn oare publikaasjes, lykas Dagvlinders in Fryslân (Fryske Akademyrige 911) en Deiflinters en Libellen (fan Sake P. Roodbergen foar it Fryske Gea), wurdt it flinterke gintsiaanblaujurkje neamd.

Wikimedia Commons

Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Gintsiaanblaujurkje fan Wikimedia Commons.

[1] De flinter is ferneamd nei de plant it skieppeklokje (Gentiana pneumonanthe), in lid fan 'e plantefamylje Gentianaceae. Op 'e List fan Fryske Plantenammen fan D. Franke en D.T.E. van der Ploeg wurde de planten út dy famylje "gensiaan" neamd (s. 34). Yn it Frysk Hânwurdboek (FA), stiet "gensiaan" (s. 593) en gjin "gintsiaan", en yn it âldere Frysk Wurdboek (Frysk-Nederlânsk) stiet "gentiaan" (s. 331) en net ien fan beide oare foarmen. Yn oare publikaasjes, lykas Dagvlinders in Fryslân (Fryske Akademyrige 911) en Deiflinters en Libellen (fan Sake P. Roodbergen foar it Fryske Gea), wurdt it flinterke gintsiaanblaujurkje neamd.

[1]