پرش به محتوا

ریزمغذی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
انواع زیر مغذی های سالم

ریزمغذی‌ها مواد مغذی ضروری هستند که توسط جانداران در مقادیر مختلف در طول زندگی برای تنظیم طیف وسیعی از عملکردهای فیزیولوژیکی برای حفظ سلامت مورد نیاز هستند.[۱][۲] نیازهای ریزمغذی بین جانداران، متفاوت است. برای مثال، انسان و سایر جانوران به ویتامین‌ها و مواد مغذی معدنی متعددی نیاز دارند،[۳] در حالی‌که گیاهان تنها به مواد معدنی خاصی نیاز دارند.[۴][۵] برای تغذیه انسان، نیاز به ریزمغذی‌ها معمولاً کمتر از ۱۰۰ میلی‌گرم در روز است، در حالی‌که درشت مغذی‌ها به مقدار گرم در روز مورد نیاز هستند.

مواد معدنی برای انسان و سایر جانوران شامل ۱۳ عنصر است که از خاک سرچشمه می‌گیرند و مانند کلسیم و آهن توسط موجودات زنده تولید نمی‌شوند.[۶][۷] ریزمغذی‌های مورد نیاز جانوران همچنین شامل ویتامین‌ها می‌شود که ترکیبات آلی مورد نیاز در مقادیر میکروگرم یا میلی‌گرم هستند.[۷][۸] از آن‌جایی که گیاهان منشأ اولیهٔ مواد مغذی برای انسان و جانوران هستند، برخی از ریزمغذی‌ها ممکن است در سطوح پایینی باشند و کمبود آن‌ها در صورت ناکافی بودن دریافت از رژیم غذایی رخ می‌دهد، آن‌گونه که در مبتلایان به سوءتغذیه اتفاق می‌افتد.[۴]

یک پودر ریزمغذی چندگانه حاوی دست‌کم آهن، روی و ویتامین آ به فهرست داروهای ضروری سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۱۹ افزوده شد.[۹]

انسان

[ویرایش]

در اجلاس جهانی کودکان در سال ۱۹۹۰، کشورهای حاضر، کمبود دو ریزمعدنی و یک ریزمغذی شامل ید، آهن و کمبود ویتامین آ را به‌عنوان یکی از رایج‌ترین مخاطرات سلامت عمومی در کشورهای در حال توسعه شناسایی کردند.[۱۰] اجلاس، اهدافی را برای رفع این کمبودها تعیین کرد. ابتکار ریزمغذی‌ها در اتاوا در پاسخ به این چالش با مأموریت انجام تحقیقات و تأمین مالی و اجرای برنامه‌ریزی ریزمغذی‌ها شکل گرفت.[۱۱]

با رشد برنامه‌ریزی پیرامون این ریزمغذی‌ها، تحقیقات جدید در دههٔ ۱۹۹۰ منجر به اجرای برنامه‌های مکمل اسید فولیک و روی نیز شد.

برنامه‌های اولویت‌دار شامل اختصاص مکمل ویتامین آ برای کودکان ۶ تا ۵۹ ماهه، مکمل روی به‌عنوان درمان بیماران دچار اسهال، مکمل آهن و اسید فولیک برای زنان در سنین باروری، یددار کردن نمک، غنی‌سازی مواد غذایی اصلی، پودرهای ریزمغذی متعدد، تقویت زیستی محصولات زراعی و آموزش تغذیهٔ رفتارمحور است.

شواهد با کیفیت پایینی وجود دارد مبنی بر این‌که غنی‌سازی مواد غذایی با ریزمغذی‌ها ممکن است خطر ابتلا به کم‌خونی و کمبود ریزمغذی‌ها را کاهش دهد، اما تأثیر نامشخصی بر قد و وزن کودکان وجود دارد. در همین حال، هیچ داده‌ای برای نشان دادن اثرات نامطلوب غنی‌سازی ریزمغذی‌ها وجود ندارد.[۱۲] غنی‌سازی آرد ذرت با آهن و سایر ویتامین‌ها و مواد معدنی، فواید نامشخصی در کاهش خطر کم‌خونی دارد.[۱۳]

یددار کردن نمک

[ویرایش]

یددار کردن نمک استراتژی توصیه‌شده برای اطمینان از دریافت کافی ید برای انسان است. برای یددار کردن نمک، پتاسیم یدات را پس از تصفیه و خشک شدن و پیش از بسته‌بندی به نمک اضافه می‌کنند.

در سال ۱۹۹۰، کمتر از ۲۰ درصد از خانوارها در کشورهای در حال توسعه نمک یددار مصرف می‌کردند.[۱۴] تا سال ۱۹۹۴، مشارکت‌های بین‌المللی در یک کمپین جهانی برای یددار کردن نمک در جهان شکل گرفت. تا سال ۲۰۰۸، تخمین زده شد که ۷۲ درصد از خانواده‌ها در کشورهای در حال توسعه نمک یددار مصرف می‌کنند[۱۵] و تعداد کشورهایی که در آن‌ها اختلالات کمبود ید یک نگرانی بهداشت عمومی بود، از ۱۱۰ به ۴۷ کشور یعنی بیش از نصف کاهش یافت.[۱۴]

مکمل ویتامین آ

[ویرایش]

در سال ۱۹۹۷، برنامه‌ریزی ملی مکمل‌سازی ویتامین آ هنگامی‌که کارشناسان برای بحث در مورد افزایش سریع فعالیت مکمل‌ها گرد هم آمدند، تقویت شد و طرح ریزمغذی‌ها، با حمایت دولت کانادا، آغاز به عرضه به یونیسف کرد.[۱۶]

در مناطقی که کمبود ویتامین آ دارند، توصیه می‌شود که کودکان ۶ تا ۵۹ ماهه، دو دوز در سال دریافت کنند. در بسیاری از کشورها، مکمل ویتامین آ با ایمن‌سازی و رویدادهای بهداشتی به سبک کمپین ترکیب می‌شود.

تلاش‌های جهانی برای مکمل ویتامین آ، ۱۰۳ کشور دارای اولویت را هدف قرار داده‌است. در سال ۱۹۹۹، ۱۶ درصد از کودکان در این کشورها سالانه دو دوز ویتامین آ دریافت کردند. تا سال ۲۰۰۷، این میزان به ۶۲ درصد افزایش یافت.[۱۷]

ابتکار ریزمغذی‌ها با بودجهٔ دولت کانادا، ۷۵ درصد ویتامین آ مورد نیاز برای مکمل در کشورهای در حال توسعه را تأمین می‌کند.[۱۸]

غنی‌سازی غذاهای اصلی با ویتامین آ مزایای نامشخصی در کاهش خطر کمبود ویتامین آ در شرایط تحت بالینی دارد.[۱۹]

نمک دوبار غنی‌شده

[ویرایش]

نمک دوبار غنی‌شده (DFS) یک راهکار سلامت عمومی برای رساندن آهن غذایی است. نمک دوبار غنی‌شده هم با ید و هم با آهن، غنی‌شده‌است. این فرایند، با پوشاندن ذرات آهن با چربی گیاهی برای جلوگیری از تعامل منفی ید و آهن، انجام می‌گیرد.[۲۰]

کودهای غنی‌شده با ریزمغذی‌ها

[ویرایش]

بازده استفاده از کودهای غنی‌شده با ریزمغذی‌ها می‌تواند برای سلامت انسان و توسعهٔ اجتماعی و اقتصادی بسیار بالا باشد. پژوهش‌ها نشان داده‌است که غنی‌سازی کودها با ریزمغذی‌ها نه تنها بر کمبودهای رشد گیاهان، بلکه بر انسان و جانوران نیز از مسیر زنجیرهٔ غذایی تأثیر می‌گذارد. بانک جهانی در سال ۱۹۹۴ برآورد کرد که سوءتغذیهٔ ریزمغذی‌ها دست‌کم ۵ درصد از تولید ناخالص داخلی را برای اقتصادهای در حال توسعه هزینه می‌کند.[۲۱]

روی

[ویرایش]

غنی‌سازی غذاهای اصلی به‌طور انحصاری با روی ممکن است سطح سرمی روی را در جمعیت، بهبود بخشد. اثرات دیگری مانند بهبود کمبود روی، بهبود رشد کودکان و افزایش ظرفیت کاری بزرگسالان یا میزان شاخص‌های خونی ناشناخته است.[۲۲]

افرادی که نان تهیه شده از گندم غنی‌شده با روی می‌خورند، افزایش قابل توجهی در میزان سرمی روی نشان می‌دهند، که نشان می‌دهد راهبرد کود روی، یک رویکرد امیدوارکننده برای رفع کمبود روی در انسان است.

در جایی‌که کمبود روی یک عامل محدودکننده است، کوددهی روی می‌تواند عملکرد محصول را افزایش دهد. تغذیهٔ متعادل محصولات کشاورزی که تمام مواد مغذی ضروری از جمله روی را تأمین می‌کند، یک استراتژی مدیریتی مقرون به صرفه است.

گیاهان

[ویرایش]

حدود هفت مادهٔ مغذی ضروری برای رشد و سلامت گیاه وجود دارد که تنها در مقادیر بسیار کم مورد نیاز هستند. اگرچه آن‌ها در مقادیر کمی وجود دارند، اما همهٔ آن‌ها ضروری هستند:

  • اعتقاد بر این است که بور در انتقال کربوهیدرات در گیاهان نقش دارد. همچنین به تنظیم متابولیک کمک می‌کند. کمبود بور اغلب منجر به از بین رفتن جوانه می‌شود.
  • کلر برای اسمز و تعادل یونی لازم است. همچنین در فتوسنتز نقش دارد.
  • مس جزء ساختار برخی از آنزیم‌ها است. از علائم کمبود مس می‌توان به قهوه‌ای شدن نوک برگ‌ها و کلروز اشاره کرد.
  • آهن برای سنتز کلروفیل ضروری است، به همین دلیل است که کمبود آهن منجر به کلروز می‌شود.
  • منگنز آنزیم‌های مهمی را فعال می‌کند که در تشکیل کلروفیل نقش دارند. در گیاهان کمبود منگنز باعث ایجاد کلروز بین رگبرگ‌ها می‌شود. در دسترس بودن منگنز تا حدی به پی‌اچ خاک بستگی دارد.
  • مولیبدن برای سلامت گیاه ضروری است. مولیبدن توسط گیاهان برای تبدیل نیترات‌ها به اشکال قابل استفاده مورد استفاده است. برخی از گیاهان از آن برای تثبیت نیتروژن استفاده می‌کنند، بنابراین ممکن است لازم باشد که پیش از کاشت حبوبات به برخی از خاک‌ها اضافه شود.
  • روی در تشکیل کلروفیل شرکت می‌کند و همچنین بسیاری از آنزیم‌ها را فعال می‌کند. علائم کمبود روی شامل کلروز و توقف رشد است.

تقویت زیستی محصولات زراعی

[ویرایش]

تقویت زیستی گیاهان زراعی و بهبود سطوح ویتامین و مواد معدنی از طریق اصلاح نباتات در بسیاری از مناطق جهان برای رفع کمبود ریزمغذی‌ها در مناطق دچار فقر و سوءتغذیه استفاده می‌شود.[۴]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. Gernand, A. D; Schulze, K. J; Stewart, C. P; West Jr, K. P; Christian, P (2016). "Micronutrient deficiencies in pregnancy worldwide: Health effects and prevention". Nature Reviews Endocrinology. 12 (5): 274–289. doi:10.1038/nrendo.2016.37. PMC 4927329. PMID 27032981.
  2. Tucker, K. L (2016). "Nutrient intake, nutritional status, and cognitive function with aging". Annals of the New York Academy of Sciences. 1367 (1): 38–49. Bibcode:2016NYASA1367...38T. doi:10.1111/nyas.13062. PMID 27116240.
  3. Jane Higdon; Victoria J. Drake (2011). Evidence-Based Approach to Vitamins and Minerals: Health Benefits and Intake Recommendations (2nd ed.). Thieme. ISBN 978-3-13-164472-5.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ Blancquaert, D; De Steur, H; Gellynck, X; Van Der Straeten, D (2017). "Metabolic engineering of micronutrients in crop plants" (PDF). Annals of the New York Academy of Sciences. 1390 (1): 59–73. Bibcode:2017NYASA1390...59B. doi:10.1111/nyas.13274. PMID 27801945.
  5. Marschner, Petra, ed. (2012). Marschner's mineral nutrition of higher plants (3rd ed.). Amsterdam: Elsevier/Academic Press. ISBN 978-0-12-384905-2.
  6. "Minerals". Corvallis, OR: Micronutrient Information Center, Linus Pauling Institute, Oregon State University. 2018. Retrieved 19 February 2018.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ "Vitamins and minerals". US Department of Agriculture, National Agricultural Library. 2016. Archived from the original on 31 July 2016. Retrieved 18 April 2016.
  8. "Vitamins". Corvallis, OR: Micronutrient Information Center, Linus Pauling Institute, Oregon State University. 2018. Retrieved 19 February 2018.
  9. "World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019". 2019. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  10. UNICEF, The State of the World’s Children 1998: Fact Sheet. http://www.unicef.org/sowc98/fs03.htm بایگانی‌شده در ۲۰۱۶-۱۰-۰۸ توسط Wayback Machine
  11. UNICEF Canada, Global Child Survival and Health: A 50-year progress report from UNICEF Canada, p. 68.
  12. Das JK, Salam RA, Mahmood SB, Moin A, Kumar R, Mukhtar K, Lassi ZS, Bhutta ZA (18 December 2019). "Food fortification with multiple micronutrients: impact on health outcomes in general population". Cochrane Database of Systematic Reviews. 12 (12): CD011400. doi:10.1002/14651858.CD011400.pub2. PMC 6917586. PMID 31849042.
  13. Garcia-Casal MN, Peña-Rosas JP, De-Regil LM, Gwirtz JA, Pasricha SR (22 December 2018). "Fortification of maize flour with iron for controlling anaemia and iron deficiency in populations". Cochrane Database of Systematic Reviews. 12 (12): CD010187. doi:10.1002/14651858.CD010187.pub2. PMC 6517107. PMID 30577080.
  14. ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ Flour Fortification Initiative, GAIN, Micronutrient Initiative, USAID, The World Bank, UNICEF, Investing in the future: a united call to action on vitamin and mineral deficiencies, p. 19.
  15. UNICEF, The State of the World's Children 2010, Statistical Tables, p. 15.
  16. UNICEF, "Vitamin A Supplementation: a decade of progress", p. 1.
  17. Flour Fortification Initiative, GAIN, Micronutrient Initiative, USAID, The World Bank, UNICEF, Investing in the future: a united call to action on vitamin A and mineral deficiencies, p. 17.
  18. Micronutrient Initiative, Annual Report 2009-2010, p. 4.
  19. Hombali AS, Solon JA, Venkatesh BT, Nair NS, Peña-Rosas JP. (10 May 2019). "Fortification of staple foods with vitamin A for vitamin A deficiency". Cochrane Database of Systematic Reviews. 2019 (5): CD010068. doi:10.1002/14651858.CD010068.pub2. PMC 6509778. PMID 31074495.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  20. L.L. Diosady and M.G. Venkatesh Mannar, "Double Fortification Of Salt With Iron And Iodine", 2000
  21. World Bank (1994). Enriching Lives: Overcoming Vitamin and Mineral Malnutrition in Developing Countries. Development in Practice Series.
  22. Shah D, Sachdev HS, Gera T, De-Regil LM, Peña-Rosas JP (9 June 2016). "Fortification of staple foods with zinc for improving zinc status and other health outcomes in the general population". Cochrane Database of Systematic Reviews. 2016 (6): CD010697. doi:10.1002/14651858.CD010697.pub2. PMC 8627255. PMID 27281654.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)