صفحهٔ اصلی
ظاهر
گیلانشاه زیاری آخرین فرد شناختهشده در دودمان زیاریان است که حدوداً میان سالهای ۴۸۳ تا ۴۸۶ هجری قمری (برابر با ۱۰۸۷ تا ۱۰۹۲ میلادی) امیر موروثی این سلسله بود. کتاب قابوسنامه خطاب به او نوشته شد و پدرش، عنصرالمعالی کیکاوس بن اسکندر، در این کتاب نصیحتهایی به او نموده است. خود گیلانشاه هنگامی که کتاب نوشته میشد، نزد پدر نبود. از گیلانشاه اطلاعات بسیار اندکی در منابع موجود است و قابوسنامه تنها مرجع معاصر اوست که نامش را آورده است. بعضی بر این باورند که امارت او پس از درگذشت کیکاووس آغاز شده و تا هجوم اسماعیلیان الموت ادامه داشته و در سال ۴۸۶ هجری به پایان رسیده است. نیمهٔ نخست قرن پنجم هجری گرچه در ادبیات و علوم عصر طلایی اسلام است ولی جنگهای زیادی در این دوره میان دودمانهای گوناگون اسلامی درمیگرفت. سلجوقیان با شورش علیه خلافت عباسی باعث ایجاد ترس در جامعه شده بودند، بوییان به دوران افول خود نزدیک بودند، جنگهای مسلمانان و مسیحیان به وقوع میپیوست و اسماعیلیان الموت با تکیه بر ترور در قلعههایی پراکنده با دیگران در ستیز بودند. در چنین شرایطی دولتهای مختلف با یکدیگر درگیر شده و بینظمی شدیدی در ولایات اسلامی به وجود آمده بود. یک قرن پیش از گیلانشاه، مرداویج پسر زیار (سردار گیلانی) در کرانههای خزر در طبرستان، حکومت مستقل زیاریان را بنیان نهاده بود. این دودمان در نیمه اول قرن پنجم هجری در سراشیب سقوط قرار گرفت. امیران زیاری ابتدا ناگزیر به قبول تابعیت و خراجگزاری از سلطان محمود غزنوی شدند و در سال ۴۳۳ هجری قریب به اتفاق قلمرو آنان توسط سلجوقیان تسخیر شد.

- … سرگئی کریکالف را آخرین شهروند شوروی نامیدند چون او در مدار زمین شاهد فروپاشی کشورش بود؟ (در تصویر)
- … اولین میراث جهانی، اولین میراث طبیعی و اولین میراث فرهنگی که یونسکو ثبت کرد، همگی بخشی از فهرست میراث جهانی در اکوادور بودند؟
- … قهرمان هر فصل لیگ سری آ، در طول فصل بعد لباس خود را به نماد اسکودتو، که به شکل پرچم ایتالیاست، مزین میکند؟
- … آیا میدانستید در ماجرای مکفارلین، اسرائیل سلاحهایی که برای ایران میفرستاد را رنگآمیزی کرد تا رزمندگان ایرانی در جنگ با عراق متوجه مبدأ محموله نشوند؟
- … مرز ایالات متحده آمریکا و مکزیک بیشترین میزان گذر مرزی را در بین مرزهای کنترلشده در سطح جهان دارد و هرساله حدود ۳۵۰ میلیون گذر مرزی از آن صورت میگیرد؟
- … در زبان انگلیسی، بوفالو بوفالو بوفالو بوفالو بوفالو بوفالو بوفالو بوفالو از نظر دستوری جملهای صحیح است؟
ویکیپدیا دانشنامهای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته میشود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد میتواند مقالههای آن را ویرایش کند. هدف ویکیپدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبانهای زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکیمدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکیواژه، ویکیکتاب، ویکیگفتاورد، ویکیخبر، ویکیدانشگاه، ویکیسفر، ویکیداده و ویکیگونه را پدیدآوردند.
ویکیپدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکیپدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکیپدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب میشود. ویکیپدیای فارسی هم اکنون (۲۶ اسفند ۱۴۰۳ خورشیدی) ۱٬۰۳۲٬۱۵۴ نوشتار دارد.
- رودریگو دوترته (در تصویر)، رئیسجمهور سابق فیلیپین، بر اساس حکم دیوان کیفری بینالمللی که او را به جنایت علیه بشریت متهم کرد، بازداشت شد.
- برخورد دو کشتی باری و نفتکش در دریای شمال باعث ایجاد آتشی گسترده شد که منجر به ناپدید شدن و مجروحیت حداقل دو نفر شد.
- ایالات متحده به کانادا و مکزیک تعرفههای گمرکی تحمیل کرد و تعرفه بر چین را افزایش داد، که در نتیجه با تعرفههای تلافیجویانه از سوی کانادا و چین مواجه شد.
- بلو گوست متعلق به فایرفلای اروسپیس بهعنوان بخشی از برنامه خدمات تجاری باربری به ماه ناسا با موفقیت روی ماه فرود آمد.
- در جوایز اسکار، آنورا برنده پنج جایزه از جمله بهترین فیلم شد.
امروز: یکشنبه، ۱۶ مارس ۲۰۲۵ میلادی برابر ۲۶ اسفند ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۱۵ رمضان ۱۴۴۶ هجری قمری (UTC)

- رویدادها
- ۱۰۷۹ (میلادی) - به دستور ملکشاه سلجوقی، قرار بر این شد که تاریخ اسناد به هر دو تقویم هجری شمسی (جلالی) و هجری قمری نوشته شود.
- ۱۵۲۱ (میلادی) - فردیناند ماژلان، دریانورد اسپانیایی، پس از عبور از اقیانوس آرام به فیلیپین رسید.
- ۱۹۶۸ (میلادی) - جنگ ویتنام – سربازان آمریکایی ۳۴۷ غیرنظامی را در مایلای ویتنام کشتند.
- ۱۹۷۸ (میلادی) - نخستوزیر سابق ایتالیا، آلدو مورو، توسط بریگاد سرخ در رم به گروگان گرفته شد و ۵۴ روز بعد به قتل رسید.
- زادروزها
- ۱۷۵۱ - زادروز جیمز مدیسون چهارمین رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا، از نویسندگان قانون اساسی ایالات متحده آمریکا
- ۱۷۸۹ - زادروز گئورگ زیمون اهم فیزیکدان آلمانی، کاشف قانون اهم
- ۱۸۳۹ - زادروز سولی پرودوم نخستین برندهٔ جایزه ادبی نوبل در سال ۱۹۰۱
- ۱۹۲۶ - زادروز جری لوئیس بازیگر، کمدین، تهیهکننده، نویسنده و کارگردان سرشناس آمریکایی
- ۱۹۵۳ - زادروز ریچارد استالمن (در تصویر) یک آمریکایی طرفدار آزادی نرمافزار و برنامهنویس کامپیوتر، بنیانگذار بنیاد نرمافزارهای آزاد
- ۱۹۵۹ - زادروز ینس استولتنبرگ نخستوزیر سابق نروژ
- درگذشتها
- ۳۷ - درگذشت تیبریوس امپراتور رم بین سالهای ۱۴ تا ۳۷ میلادی
- ۴۵۵ - درگذشت والنتینیان سوم امپراتور رم غربی از ۴۲۵ تا هنگام مرگش در ۴۵۵
- ۱۹۱۴ - درگذشت چارلز آلبرت گوبات سیاستمدار و وکیل سوئیسی، برندهٔ جایزه صلح نوبل سال ۱۹۰۲ با مشارکت الی داکومان برای ریاست دفترخانه صلح بینالمللی
- ۱۹۴۰ - درگذشت سلما لاگرلوف نویسنده سوئدی، اولین زن برندهٔ جایزه نوبل ادبیات