صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۱٬۰۲۶٬۷۰۴ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

کیوس گوران اوریمی شناخته‌شده با نام‌های میرزعمو و کیوس، شاعر و روزنامه‌نگار ایرانی اهل مازندران و پایه‌گذار شعرهای انتقادی و اجتماعی زبان مازندرانی در عصر معاصر است. گوران اوریمی در تاریخ ۷ خرداد ۱۳۱۷ در آوریم سوادکوه در استان مازندران به دنیا آمد. پدر کیوس میرزداش نام داشت و از مخالفان حکومت پهلوی در مازندران بود و در دوران کودکی او، زندانی سیاسی بود. کیوس پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان در مازندران، به تهران کوچید و برای گرفتن مدرک پزشکی در تبریز آزمون داد که مردود اعلام شد. سپس جلوی ادامهٔ تحصیلش را گرفتند و گفتند که تا ۱۰ سال نمی‌تواند درسش را در ایران ادامه دهد؛ به همین خاطر به هلند رفت ولی پس از مدتی اعلام شد که وزارت علوم مدرک صادر شده از دانشگاه هلندی را هم قبول ندارد. در نتیجه کیوس به ایران بازگشت. او کار مطبوعاتی را با روزنامهٔ اقتصادی بورس در تهران آغاز کرد و سپس به روزنامهٔ تهران جورنال، که روزنامهٔ انگلیسی‌زبان مؤسسهٔ اطلاعات بود، رفت. پس از مدتی محرمعلی خان (مأمور سانسور اخبار در زمان پهلوی دوم) از انتشار نویسه‌هایش در روزنامه‌ها جلوگیری نمود. کیوس پس از مدتی مجبور به ترک تحصیل شد و به علت شغلش به جنوب کشور رفت. وی هم‌اکنون به زبان‌های مازندرانی و فارسی شعر می‌گوید. کیوس شعرهای مازندرانی‌اش را دکلمه کرده و در چندین آلبوم با نام‌های مازرون، مازرون ۲، چهل سال عاشقی، پس تو کجایی؟ و یاد آن روزها به خیر منتشر نموده است. وی در برخی آلبوم‌های استودیویی دیگر نظیر سوزگلام و شبی به نغمه و نوا نیز همکاری داشته است. کیوس گوران به موازات سرایش شعر، با نشریات محلی مازندران هم همکاری می‌کند و سرمقاله‌های برخی هفته‌نامه‌ها را می‌نویسد. وی بر اثر بیماری گوش-مغزی، ناشنوا شد و هم‌اکنون به کمک لب‌خوانی با دیگران ارتباط کلامی دارد.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… در میانه دهه ۱۹۹۰ میلادی ایالات متحده آمریکا بعد از خارج کردن بمب افکن ای ۶ اینترودر از خدمت، چهل فروند آن را در اقیانوس برای ایجاد صخره مرجانی مصنوعی غرق کردند؟ (در تصویر)
… ‏ویلیام بافین، از بزرگترین دریانوردان و مکتشفان قرن هفدهم، در قبرستان گور فرنگی قشم به خاک سپرده شده است؟
… آلوئیس برونر افسر ارشد عضو اِس‌اِس و ابداع‌کننده یکی از ابزارهای شکنجه به نام «صندلی آلمانی»، پس از پایان جنگ جهانی دوم به سوریه گریخت و به عنوان مشاور دولت در روش‌های شکنجه فعال بود؟
… شرکت آبجوسازی هینیکن ان. فی حاضر شد بابت بازارپردازی در فیلم اسکای‌فال، ۴۵ میلیون دلار بپردازد؟
… نخستین سالن نمایش فیلم ایران را ابراهیم‌خان صحاف‌باشی تأسیس کرد، اما فضل‌الله نوری در کمتر از یک ماه به فعالیت آن پایان داد؟
… فلج دوره‌ای تیروتوکسیک عمدتاً در مردان آسیای شرقی بروز می‌کند و میزان ابتلا به آن در مردان ۱۷ تا ۷۰ برابر زنان است؟

بیشتر…

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۶ بهمن ۱۴۰۳ خورشیدی) ۱٬۰۲۶٬۷۰۴ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

هتل کارتالکایا

آتش‌سوزی در هتلی در پیست اسکی کارتالکایا، ترکیه (در تصویر)، دست‌کم ۷۹ کشته و ۵۱ زخمی بر جای گذاشت.
توافق‌نامه آتش‌بس، جنگ اسرائیل و حماس را به حالت تعلیق درآورد و مشمول آزادسازی گروگان‌های اسرائیلی و زندانیان فلسطینی بود.
محمد مقیسه و علی رازینی، قضات ایرانی، در جریان تیراندازی در کاخ دادگستری تهران ترور شدند.
دیوید لینچ، فیلم‌ساز آمریکایی، در ۷۸ سالگی درگذشت.
جوزف عون پس از دو سال بحران به‌عنوان رئیس‌جمهور لبنان انتخاب شد و نواف سلام به‌عنوان نخست‌وزیر معرفی گردید.

یادبودها

امروز: شنبه، ۲۵ ژانویه ۲۰۲۵ میلادی برابر ۶ بهمن ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۲۴ رجب ۱۴۴۶ هجری قمری (UTC)

در اسکاتلند: روز برعکس، شب برنز، در هند: روز ملی رای‌دهندگان، در روسیه: روز تاتیانا

رویدادها

۱۳۴۱ - برگزاری همه‌پرسی اصول شش‌گانه انقلاب سفید در ایران
۱۳۴۳ - آغاز نخست‌وزیری امیرعباس هویدا
۱۹۱۸ - اعلام استقلال اوکراین از روسیه بلشویک.
۱۹۲۴ - برگزاری اولین دوره بازی‌های المپیک زمستانی در شامونی، فرانسه.
۱۹۷۱ - کودتای نظامی ایدی امین در اوگاندا.
۱۹۹۹ - زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۶٫۰ ریشتر در غرب کلمبیا رخ داده و حداقل هزار کشته برجای گذاشت.

زادروزها

۱۶۲۷ - زادروز رابرت بویل، شیمی‌دان، فیزیک‌دان، و مخترع انگلیسی؛ پایه‌گذار شیمی جدید.
۱۸۸۲ - زادروز ویرجینیا وولف، رمان‌نویس، مقاله‌نویس، ناشر، منتقد و فمنیست انگلیسی.
۱۹۳۳ - زادروز کرازون آکینو، یازدهمین رئیس‌جمهور فیلیپین.
۱۹۴۲ - زادروز اوزه‌بیو، فوتبالیست پرتغالی؛ اولین برندهٔ توپ طلای اروپا، نماد فوتبال پرتغال.

درگذشت‌ها

۱۵۱۶ - درگذشت فرناندوی دوم، پادشاه آراگون، پادشاه آراگون، کاستیا، سیسیل و ناپل؛ حامی مالی اکتشافات کریستف کلمب.
۱۹۴۷ - درگذشت آل کاپون، معروفترین گانگستر و سردمدار مافیای آمریکا. (در تصویر)
۱۹۹۰ - درگذشت اوا گاردنر، بازیگر آمریکایی؛ بیست و پنجمین هنرپیشهٔ بزرگ زن تاریخ.
۲۰۱۰ - درگذشت علی حسن المجید معروف به علی شیمیایی، وزیر دفاع و رئیس استخبارات عراق؛ مسئول بمباران شیمیایی روستای حلبچه (عملیات انفال).

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای ژانویه – یادبودهای بیشتر…