صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۱٬۰۲۶٬۴۲۳ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

باکوماتسو به معنای پایان شوگون‌سالاری، به سال‌های آخر حکومت شوگون‌سالاری توکوگاوا یا دوره ادو گفته می‌شود که دورهٔ انتقال از نظام شوگون‌ها به دولت میجی است. این دوره از پهلو گرفتن ناوگان نظامی ایالات متحده آمریکا در خلیج ادو (توکیوی امروزی) در ۸ ژوئیه ۱۸۵۳ تا پایان جنگ بوشین در ۲۷ ژوئن ۱۸۶۹ ادامه داشت. ویژگی این دوران، رویدادهای مهمی بود که به سیاست انزوا یا ساکوکو در ژاپن پایان داد. در ژوئیه سال ۱۸۵۳، دریادار متیو پری با چهار کشتی جنگی آمریکایی وارد خلیج ادو شد و خواستارِ گشودنِ درهای تجارت آزاد، حفاظت از کشتی‌های خراب‌شدهٔ آمریکایی، تهیه زغال‌سنگ و دیگر مواد مورد نیاز کشتی‌های تجاری در یک یا دو بندر ژاپنی شد. ناخدا پری کاملاً آماده بود تا در صورت شکست مذاکرات، دست به حمله نظامی بزند و تهدید کرده بود که اگر ژاپنی‌ها از آغاز گفتگوها سر باز زنند، به سوی‌شان آتش خواهد گشود. پری سپس به چین رفت و در بازگشت دوباره به ژاپن، پاسخ مطلوب خود را دریافت کرد و عهدنامه کاناگاوا امضا شد. به‌طور کلی، دههٔ ۱۸۵۰ میلادی، دوران تحمیل قراردادهای تجارت آزاد از سوی کشورهای غربی به ژاپن بود، که باعث ایجاد نارضایتی و اختلاف در ژاپن شد. در دوره باکوماتسو، سه گروه اثرگذار وجود داشت: جناح طرفداران شوگون‌سالاری توکوگاوا، جناح برانداز شوگون‌سالاری و حامیان قدرت گرفتن امپراتور ژاپن و جناح کوبو گاتای یا میانه‌روها. در سال ۱۸۶۳ امپراتور کُومِی طی حکمی به‌نام فرمان اخراج اجنبی‌ها خطاب به شوگون وقت، توکوگاوا ایه‌موچی، خواستار اخراج بیگانگان از کشور شد. در پی این فرمان سفارت انگلستان و اتباع بریتانیایی مورد حمله قرار گرفتند. در سال ۱۸۶۷ امپراتور کومی درگذشت و پس از وی پسرش، امپراتور میجی، در سن پانزده سالگی، به‌طور رسمی به مقام امپراتوری ژاپن رسید. چند ماه پس از آن توکوگاوا یوشینوبو آخرین شوگونِ شوگون‌سالاری توکوگاوا در نامه‌ای که به دربار فرستاد داوطلبانه خواستار اجازهٔ بازگرداندن اقتدار خود به امپراتور شد.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… آلوئیس برونر افسر ارشد عضو اِس‌اِس و ابداع‌کننده یکی از ابزارهای شکنجه به نام «صندلی آلمانی»، پس از پایان جنگ جهانی دوم به سوریه گریخت و به عنوان مشاور دولت در روش‌های شکنجه فعال بود؟ (در تصویر)
… در میانه دهه ۱۹۹۰ میلادی ایالات متحده آمریکا بعد از خارج کردن بمب افکن ای ۶ اینترودر از خدمت، چهل فروند آن را در اقیانوس برای ایجاد صخره مرجانی مصنوعی غرق کردند؟
… ‏ویلیام بافین، از بزرگترین دریانوردان و مکتشفان قرن هفدهم، در قبرستان گور فرنگی قشم به خاک سپرده شده است؟
… شرکت آبجوسازی هینیکن ان. فی حاضر شد بابت بازارپردازی در فیلم اسکای‌فال، ۴۵ میلیون دلار بپردازد؟
… نخستین سالن نمایش فیلم ایران را ابراهیم‌خان صحاف‌باشی تأسیس کرد، اما فضل‌الله نوری در کمتر از یک ماه به فعالیت آن پایان داد؟
… فلج دوره‌ای تیروتوکسیک عمدتاً در مردان آسیای شرقی بروز می‌کند و میزان ابتلا به آن در مردان ۱۷ تا ۷۰ برابر زنان است؟

بیشتر…

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۳ بهمن ۱۴۰۳ خورشیدی) ۱٬۰۲۶٬۴۲۳ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت