صفحهٔ اصلی

قابوس نامه کتابی به زبان فارسی از قرن پنجم هجری است که تألیف امیر عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر زیاری است. تألیف این کتاب به سال ۴۷۵ هجری قمری است. قابوسنامه کتابی اندرزنامه است و مطالب آن به صورت نصیحت و پند بیان میشوند. نویسندهٔ قابوسنامه، عنصرالمعالی کیکاووس، از امیرزادگان دودمان زیاریان بود. او این کتاب را برای فرزندش گیلانشاه، در قالب ۴۴ فصل و یک مقدمه نوشت؛ به این قصد که اگر پسرش پس از او حکومت را حفظ کند یا به رتق و فتق کارهای دیگر بپردازد، بداند چگونه وظایف خود را انجام دهد. کیکاووس همچنین بدین شکل به تربیت فرزند، رسوم لشکرکشی، مملکتداری، آداب اجتماعی و دانش و فنون متداول آن دوره پرداخته است. گرچه مخاطب اثر، گیلانشاه است ولی کیکاووس در مقدمه توضیح داده است که دیگران هم میتوانند از این اثر استفاده کنند و نویسنده کوشیده است کتاب همهٔ انسانها را دربرگیرد. قابوسنامه یکی از نخستین اندرزنامهها به فارسی دری و یکی از شاخصترین آنهاست. پنج نسخهٔ خطی از قابوسنامه شناخته شده است که دارای اختلافهایی در انشا هستند. این کتاب متنی ساده و نزدیک به فارسی معیار امروزی دارد و اندرزها، ضربالمثلها، حکایتها و شعرها در سراسر آن درهم آمیختهاند. گرچه بیشتر قابوسنامه به نثر ساده نوشته شده است، در میانهٔ آن رباعیاتی نیز آمده است که اکثراً از خود کیکاووس هستند، ولی این اشعار از کیفیت کمتری نسبت به نثر او برخوردارند. در این کتاب از زبان عربی بهطور محدودی استفاده شده است و نویسنده تنها برای اصطلاحات فنی و خاص از این زبان بهره برده است. تنها یک بیت به عربی و یک بیت به زبان طبری در کتاب دیده میشود. در دوران معاصر نسخههای مختلفی از قابوسنامه در ایران به چاپ رسید. نخستین بار رضاقلیخان هدایت یک نسخهٔ چاپ سنگی از آن را در دوران قاجار منتشر کرد.

- … ساعت طلایی به زمانی از روز گفته میشود که به علت ارتفاع پایین خورشید در آسمان، شدت نور در پسزمینه مشابه شدت روشنایی سوژهٔ عکاسی است؟ (در تصویر)
- … عارف قزوینی با لقب «شاعر ملی ایران» شناخته میشود؟
- … بولتون و پارک دو مرد بازیگر در انگلستان بودند که به انجام اعمال همجنسگرایانه متهم شدند؟
- … ماکیاولی، موروثی نبودن امپراتوری روم در زمان دودمان آنتونی نروایی را از دلایل موفقیت این دودمان میداند؟
- … در پی سنگسار رخشانه، تنها عامل دستگیر شده که دهها غیرنظامی دیگر را نیز کشته بود، فقط پس از گذراندن دو ماه زندان آزاد شد؟
- … زکیه مالالله، نخستین شاعر زن قطری است که مجموعهٔ شعری چاپ کرد؟
ویکیپدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکیپدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکیپدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب میشود. ویکیپدیای فارسی هم اکنون (۲۵ فروردین ۱۴۰۴ خورشیدی) ۱٬۰۳۵٬۹۵۳ نوشتار دارد.
- فروریختن سقف کلوب شبانه در سانتو دومینگو، پایتخت جمهوری دومینیکن، باعث مرگ بیش از ۲۲۰ نفر شد.
- دادگاه قانون اساسی کره جنوبی یون سوک یول (در تصویر) را بهدلیل اعلام حکومت نظامی از سمت ریاستجمهوری برکنار کرد.
- دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، تعرفههای تجاری گستردهای را بر بیشتر کشورها اعمال کرد.
- در زمینلرزه ۷٫۷ ریشتری بیش از ۴٬۳۰۰ تن در میانمار و تایلند کشته شدهاند.
- نیروهای مسلح سودان پس از نزدیک به دو سال درگیری، خارطوم را از نیروهای واکنش سریع بازپس گرفتند.
- اعتراضات سراسری، در اندونزی به دنبال تصویب قانون افزایش مشارکت نظامیان در سمتهای دولتی برگزار شد.
امروز: دوشنبه، ۱۴ آوریل ۲۰۲۵ میلادی برابر ۲۵ فروردین ۱۴۰۴ هجری خورشیدی و ۱۵ شوّال ۱۴۴۶ هجری قمری (UTC)

در ایران: بزرگداشت عطار نیشابوری
- رویدادها
- ۱۹۳ - سپتیموس سوروس امپراتور روم شد.
- ۱۹۱۲ - کشتی مسافربر تایتانیک (در تصویر) با ۲۲۰۰ مسافر و خدمه در حوالی کانادا غرق شد.
- ۱۹۷۱ - دولت آمریکا به تحریم اقتصادی چین پایان داد.
- زادروزها
- ۱۱۲۶ - زادروز ابن رشد فیلسوف نامدار عربی
- ۱۵۷۸ - زادروز فیلیپ سوم پادشاه اسپانیا و پرتغال
- ۱۶۲۹ - زادروز کریستیان هویگنس دانشمند و فیزیکدان سرشناس هلندی
- ۱۹۴۱ - زادروز جولی کریستی بازیگر بریتانیایی برنده جایزه اسکار
- ۱۹۷۳ - زادروز آدرین برودی بازیگر آمریکایی برنده جایزه اسکار
- ۱۹۷۷ - زادروز سارا میشل گلر بازیگر آمریکایی
- درگذشتها
- ۳ (قمری) - قتل حمزة بن عبدالمطلب عموی محمد
- ۲۵۲ (قمری) - درگذشت شاه عبدالعظیم از نوادگان حسن بن علی
- ۱۷۹۵ - درگذشت جرج فردریک هندل آهنگساز آلمانی
- ۱۹۱۷ - درگذشت لودویک زامنهوف مبتکر زبان جهانی اسپرانتو
- ۱۹۳۰ - درگذشت ولادیمیر مایاکوفسکی شاعر درامنویس فوتوریست (آیندهگرای) انقلابی روسی
- ۱۹۳۵ - درگذشت امی نودر ریاضیدان آلمانی
- ۱۹۶۴ - درگذشت راشل کارسون نویسنده زیستشناس زیردریایی و محیط زیست آمریکایی
- ۱۹۸۶ - درگذشت سیمون دو بووار فیلسوف، نویسنده، فمینیست و اگزیستانسیالیست فرانسوی