صفحهٔ اصلی
ظاهر
گیلانشاه زیاری آخرین فرد شناختهشده در دودمان زیاریان است که حدوداً میان سالهای ۴۸۳ تا ۴۸۶ هجری قمری (برابر با ۱۰۸۷ تا ۱۰۹۲ میلادی) امیر موروثی این سلسله بود. کتاب قابوسنامه خطاب به او نوشته شد و پدرش، عنصرالمعالی کیکاوس بن اسکندر، در این کتاب نصیحتهایی به او نموده است. خود گیلانشاه هنگامی که کتاب نوشته میشد، نزد پدر نبود. از گیلانشاه اطلاعات بسیار اندکی در منابع موجود است و قابوسنامه تنها مرجع معاصر اوست که نامش را آورده است. بعضی بر این باورند که امارت او پس از درگذشت کیکاووس آغاز شده و تا هجوم اسماعیلیان الموت ادامه داشته و در سال ۴۸۶ هجری به پایان رسیده است. نیمهٔ نخست قرن پنجم هجری گرچه در ادبیات و علوم عصر طلایی اسلام است ولی جنگهای زیادی در این دوره میان دودمانهای گوناگون اسلامی درمیگرفت. سلجوقیان با شورش علیه خلافت عباسی باعث ایجاد ترس در جامعه شده بودند، بوییان به دوران افول خود نزدیک بودند، جنگهای مسلمانان و مسیحیان به وقوع میپیوست و اسماعیلیان الموت با تکیه بر ترور در قلعههایی پراکنده با دیگران در ستیز بودند. در چنین شرایطی دولتهای مختلف با یکدیگر درگیر شده و بینظمی شدیدی در ولایات اسلامی به وجود آمده بود. یک قرن پیش از گیلانشاه، مرداویج پسر زیار (سردار گیلانی) در کرانههای خزر در طبرستان، حکومت مستقل زیاریان را بنیان نهاده بود. این دودمان در نیمه اول قرن پنجم هجری در سراشیب سقوط قرار گرفت. امیران زیاری ابتدا ناگزیر به قبول تابعیت و خراجگزاری از سلطان محمود غزنوی شدند و در سال ۴۳۳ هجری قریب به اتفاق قلمرو آنان توسط سلجوقیان تسخیر شد.

- … اولین میراث جهانی، اولین میراث طبیعی و اولین میراث فرهنگی که یونسکو ثبت کرد، همگی بخشی از فهرست میراث جهانی در اکوادور بودند؟ (در تصویر)
- … قهرمان هر فصل لیگ سری آ، در طول فصل بعد لباس خود را به نماد اسکودتو، که به شکل پرچم ایتالیاست، مزین میکند؟
- … سرگئی کریکالف را آخرین شهروند شوروی نامیدند چون او در مدار زمین شاهد فروپاشی کشورش بود؟
- … آیا میدانستید در ماجرای مکفارلین، اسرائیل سلاحهایی که برای ایران میفرستاد را رنگآمیزی کرد تا رزمندگان ایرانی در جنگ با عراق متوجه مبدأ محموله نشوند؟
- … مرز ایالات متحده آمریکا و مکزیک بیشترین میزان گذر مرزی را در بین مرزهای کنترلشده در سطح جهان دارد و هرساله حدود ۳۵۰ میلیون گذر مرزی از آن صورت میگیرد؟
- … در زبان انگلیسی، بوفالو بوفالو بوفالو بوفالو بوفالو بوفالو بوفالو بوفالو از نظر دستوری جملهای صحیح است؟
ویکیپدیا دانشنامهای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته میشود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد میتواند مقالههای آن را ویرایش کند. هدف ویکیپدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبانهای زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکیمدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکیواژه، ویکیکتاب، ویکیگفتاورد، ویکیخبر، ویکیدانشگاه، ویکیسفر، ویکیداده و ویکیگونه را پدیدآوردند.
ویکیپدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکیپدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکیپدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب میشود. ویکیپدیای فارسی هم اکنون (۲۰ اسفند ۱۴۰۳ خورشیدی) ۱٬۰۳۰٬۹۵۸ نوشتار دارد.
- ایالات متحده به کانادا و مکزیک تعرفههای گمرکی تحمیل کرد و تعرفه بر چین را افزایش داد، که در نتیجه با تعرفههای تلافیجویانه از سوی کانادا و چین مواجه شد.
- بلو گوست (رندرینگ در تصویر) متعلق به فایرفلای اروسپیس بهعنوان بخشی از برنامه خدمات تجاری باربری به ماه ناسا با موفقیت روی ماه فرود آمد.
- در جوایز اسکار، آنورا برنده پنج جایزه از جمله بهترین فیلم شد.
- جسد جین هکمن بازیگر آمریکایی، و همسرش در خانه پیدا شد و وضعیت تحت بررسی است.
- در انتخابات فدرال آلمان، حزب اتحادیه به رهبری فریدریش مرتس بیشترین کرسیهای بوندستاگ را به دست آورد.
امروز: دوشنبه، ۱۰ مارس ۲۰۲۵ میلادی برابر ۲۰ اسفند ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۹ رمضان ۱۴۴۶ هجری قمری (UTC)

- رویدادها
- ۱۳۰۴ - تشکیل نیروی هوایی شاهنشاهی ایران
- ۱۸۷۶ (میلادی) - الکساندر گراهام بل (در تصویر) اولین تماس موفق تلفنی را برقرار کرد.
- ۱۹۵۲ (میلادی) - وقوع کودتا در کوبا توسط باتیستا
- ۱۹۸۵ (میلادی) - عملیات بدر در هور الهویزه در جنگ ایران و عراق آغاز شد.
- ۲۰۰۰ (میلادی) - شاخص بازار بورس نزدک به حداکثر ۵۰۴۸٫۶۲ رسید که بالاترین مقدار در دوران رونق شرکتهای داتکام بود.
- زادروزها
- ۱۳۱۴ - منصور نریمان نوازنده بربط،آهنگساز، ردیفدان، پژوهشگر موسیقی سنتی ایران و پدر عود ایران.
- ۱۳۳۵ - قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران.
- ۱۴۵۲ - زادروز فرناندوی دوم، پادشاه آراگون پادشاه آراگون، کاستیا و لئون، سیسیل و ناپل
- ۱۵۰۳ - زادروز فردیناند یکم، امپراتور مقدس روم از ۱۵۵۸ میلادی، پادشاه بوهم و مجارستان از ۱۵۲۶ و همچنین پادشاه کرواسی، دالماتیا، اسلاونی
- ۱۸۴۵ - زادروز الکساندر سوم تزار روسیه از ۱۳ مارس ۱۸۸۱ تا هنگام مرگ
- ۱۹۴۰ - زادروز چاک نوریس بازیگر و ورزشکار آمریکایی
- ۱۹۵۷ - زادروز اسامه بن لادن از اعضای خاندان بن لادن، بنیانگذار و رهبر گروه تروریستی القاعده
- ۱۹۷۶ - زادروز هیفا وهبی خوانندهٔ اهل لبنان
- ۱۹۸۱ - زادروز ساموئل اتوئو بازیکن فوتبال اهل کامرون
- درگذشتها
- ۱۸۳۲ - درگذشت موتزیو کلمنتی آهنگساز، رهبر ارکستر، ناشر موسیقی و سازندهٔ پیانو
- ۱۸۶۱ - درگذشت تاراس شوچنکو شاعر، هنرمند و انسانشناس اوکراینی
- ۱۹۴۰ - درگذشت میخائیل بولگاکف نویسنده و نمایشنامهنویس مشهور روسی، خالق مرشد و مارگاریتا
- ۱۹۶۶ - درگذشت فریتز زرنیکه فیزیکدان هلندی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک در سال ۱۹۵۳
- ۱۹۸۵ - درگذشت کنستانتین چرننکو سیاستمدار و دبیرکل حزب کمونیست اتحاد شوروی