صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۱٬۰۲۶٬۴۹۲ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

کیوس گوران اوریمی شناخته‌شده با نام‌های میرزعمو و کیوس، شاعر و روزنامه‌نگار ایرانی اهل مازندران و پایه‌گذار شعرهای انتقادی و اجتماعی زبان مازندرانی در عصر معاصر است. گوران اوریمی در تاریخ ۷ خرداد ۱۳۱۷ در آوریم سوادکوه در استان مازندران به دنیا آمد. پدر کیوس میرزداش نام داشت و از مخالفان حکومت پهلوی در مازندران بود و در دوران کودکی او، زندانی سیاسی بود. کیوس پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان در مازندران، به تهران کوچید و برای گرفتن مدرک پزشکی در تبریز آزمون داد که مردود اعلام شد. سپس جلوی ادامهٔ تحصیلش را گرفتند و گفتند که تا ۱۰ سال نمی‌تواند درسش را در ایران ادامه دهد؛ به همین خاطر به هلند رفت ولی پس از مدتی اعلام شد که وزارت علوم مدرک صادر شده از دانشگاه هلندی را هم قبول ندارد. در نتیجه کیوس به ایران بازگشت. او کار مطبوعاتی را با روزنامهٔ اقتصادی بورس در تهران آغاز کرد و سپس به روزنامهٔ تهران جورنال، که روزنامهٔ انگلیسی‌زبان مؤسسهٔ اطلاعات بود، رفت. پس از مدتی محرمعلی خان (مأمور سانسور اخبار در زمان پهلوی دوم) از انتشار نویسه‌هایش در روزنامه‌ها جلوگیری نمود. کیوس پس از مدتی مجبور به ترک تحصیل شد و به علت شغلش به جنوب کشور رفت. وی هم‌اکنون به زبان‌های مازندرانی و فارسی شعر می‌گوید. کیوس شعرهای مازندرانی‌اش را دکلمه کرده و در چندین آلبوم با نام‌های مازرون، مازرون ۲، چهل سال عاشقی، پس تو کجایی؟ و یاد آن روزها به خیر منتشر نموده است. وی در برخی آلبوم‌های استودیویی دیگر نظیر سوزگلام و شبی به نغمه و نوا نیز همکاری داشته است. کیوس گوران به موازات سرایش شعر، با نشریات محلی مازندران هم همکاری می‌کند و سرمقاله‌های برخی هفته‌نامه‌ها را می‌نویسد. وی بر اثر بیماری گوش-مغزی، ناشنوا شد و هم‌اکنون به کمک لب‌خوانی با دیگران ارتباط کلامی دارد.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… آلوئیس برونر افسر ارشد عضو اِس‌اِس و ابداع‌کننده یکی از ابزارهای شکنجه به نام «صندلی آلمانی»، پس از پایان جنگ جهانی دوم به سوریه گریخت و به عنوان مشاور دولت در روش‌های شکنجه فعال بود؟ (در تصویر)
… در میانه دهه ۱۹۹۰ میلادی ایالات متحده آمریکا بعد از خارج کردن بمب افکن ای ۶ اینترودر از خدمت، چهل فروند آن را در اقیانوس برای ایجاد صخره مرجانی مصنوعی غرق کردند؟
… ‏ویلیام بافین، از بزرگترین دریانوردان و مکتشفان قرن هفدهم، در قبرستان گور فرنگی قشم به خاک سپرده شده است؟
… شرکت آبجوسازی هینیکن ان. فی حاضر شد بابت بازارپردازی در فیلم اسکای‌فال، ۴۵ میلیون دلار بپردازد؟
… نخستین سالن نمایش فیلم ایران را ابراهیم‌خان صحاف‌باشی تأسیس کرد، اما فضل‌الله نوری در کمتر از یک ماه به فعالیت آن پایان داد؟
… فلج دوره‌ای تیروتوکسیک عمدتاً در مردان آسیای شرقی بروز می‌کند و میزان ابتلا به آن در مردان ۱۷ تا ۷۰ برابر زنان است؟

بیشتر…

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۴ بهمن ۱۴۰۳ خورشیدی) ۱٬۰۲۶٬۴۹۲ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

هتل کارتالکایا

آتش‌سوزی در هتلی در پیست اسکی کارتالکایا، ترکیه (در تصویر)، دست‌کم ۷۹ کشته و ۵۱ زخمی بر جای گذاشت.
توافق‌نامه آتش‌بس، جنگ اسرائیل و حماس را به حالت تعلیق درآورد و مشمول آزادسازی گروگان‌های اسرائیلی و زندانیان فلسطینی بود.
محمد مقیسه و علی رازینی، قضات ایرانی، در جریان تیراندازی در کاخ دادگستری تهران ترور شدند.
دیوید لینچ، فیلم‌ساز آمریکایی، در ۷۸ سالگی درگذشت.
جوزف عون پس از دو سال بحران به‌عنوان رئیس‌جمهور لبنان انتخاب شد و نواف سلام به‌عنوان نخست‌وزیر معرفی گردید.

یادبودها

امروز: پنجشنبه، ۲۳ ژانویه ۲۰۲۵ میلادی برابر ۴ بهمن ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۲۲ رجب ۱۴۴۶ هجری قمری (UTC)

رویدادها

۱۹۱۹ - تأسیس حزب فاشیست ایتالیا توسط موسولینی.
۱۹۵۰ - انتخاب اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل.
۲۰۰۲ - ربوده شدن دانیل پرل در کراچی، پاکستان.

زادروزها

۱۷۸۳ - زادروز استاندال نویسندهٔ فرانسوی
۱۸۳۲ - زادروز ادوار مانه نقاش فرانسوی
۱۸۶۲ - زادروز داوید هیلبرت ریاضیدان آلمانی
۱۸۹۸ - زادروز سرگئی آیزنشتاین کارگردان و تئوریسین سینما اهل شوروی
۱۹۳۰ - زادروز درک والکوت شاعر و نمایشنامه نویس انگلیسی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۹۲
۱۹۸۴ - زادروز آرین روبن فوتبالیست هلندی باشگاه بایرن مونیخ

درگذشت‌ها

۱۱۶۵ - درگذشت اسپهبد شاه غازی رستم فرمانروای باوندیان
۱۶۲۲ - درگذشت ویلیام بافن کاشف و ریاضیدان برجستهٔ بریتانیایی
۱۸۰۶ - درگذشت ویلیام پیت جوان‌ترین نخست‌وزیر تاریخ بریتانیا
۱۸۸۳ - درگذشت گوستاو دوره نقاش فرانسوی
۱۹۴۴ - درگذشت ادوارد مونک نقاش نروژی در سبک هیجان‌نمایی
۱۹۸۹ - درگذشت سالوادور دالی (درتصویر) نقاش فراواقع‌گرای اسپانیایی.
۲۰۰۲ - درگذشت پیر بوردیو جامعه‌شناس و مردم‌شناس فرانسوی

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای ژانویه – یادبودهای بیشتر…