صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۱٬۰۲۵٬۸۵۳ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

چرخه قاعدگی مجموعه‌ای از تغییرات طبیعی در تولید هورمون و ساختارهای رحم و تخمدان‌های دستگاه تولیدمثل در زنان است که بارداری را امکان‌پذیر می‌سازد. «چرخه تخمدانی» تشکیل اووسیت و ترشح دوره‌ای استروژن و پروژسترون را کنترل می‌کند و «چرخهٔ رحمی» در آماده‌سازی و نگهداری پوشش داخلی رحم برای دریافت سلول تخم و لانه‌گزینی جنین نقش دارد. این چرخه‌ها همزمان و هماهنگ بوده و معمولاً بین ۲۱ تا ۳۵ روز در زنان بالغ (با متوسط ۲۸ روز) به طول می‌انجامند و حدود ۳۰ تا ۴۵ سال ادامه می‌یابند. هورمون‌ها، چرخه‌های قاعدگی را ایجاد می‌کنند. افزایش و کاهش دوره‌ای هورمون محرک فولیکولی موجب تولید و رشد سلول‌های فولیکولی و اووسیت‌ها (سلول‌های جنسی نابالغ) می‌شود. هورمون استروژن نیز پوشش داخلی رحم (آندومتر) را ضخیم نموده تا در صورت لقاح، رویان را در خود جای دهد و تسهیل خون‌رسانی به این پوشش ضخیم شده، مواد مغذی را برای جنینی که با موفقیت لانه‌گزینی شده است فراهم می‌کند. اگر لانه‌گزینی اتفاق نیفتد، پوشش داخلی از بین رفته و خون‌ریزی آغاز می‌شود. قاعدگی که با کاهش سطح استروژن و پروژسترون ایجاد می‌گردد (در اصطلاح رایج «پریود»)، تخریب دوره‌ای آندومتر را به همراه دارد و نشانه‌ای از عدم بارداری است. هر چرخه بر اساس رویدادهای تخمدان (چرخه تخمدان) یا رحم (چرخه رحم) به فازهای مختلفی تقسیم می‌شود. چرخهٔ تخمدان از فاز فولیکولی، تخمک‌گذاری و فاز لوتئال تشکیل شده و چرخهٔ رحم نیز شامل قاعدگی، فاز تکثیری و ترشحی است. نخستین روزِ چرخه قاعدگی، ابتدای فرایند قاعدگی است که حدود پنج روز به طول می‌انجامد، سپس آندومتر مجدداً ضخیم شده (فاز تکثیری) و با ثبات آندومتر، فاز ترشحی که معمولاً لانه‌گزینی در آن اتفاق می‌افتد آغاز می‌شود. چرخهٔ تخمدان با رشد و تولید فولیکول‌ها شروع و در حدود روز چهاردهم، با تخمک‌گذاریِ معمولاً یک اووسیت، به فاز دوم خود می‌رود.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… نئاندرتال‌ها ۴۰۰٬۰۰۰ سال پیش‌تر از انسان‌های خردمند توانستند از آفریقا خارج شوند و در آسیا و اروپا زندگی کنند؟ (در تصویر)
… اصل نام بازی آلمانی منچ، «عصبی نشو مرد» می‌باشد؟
…بنا به وصیت صادق کیا، پس از مرگش در ایالات متحده، جسد او را سوزانده و خاکسترش را به دریای مازندران ریختند؟
… در شطرنج با چشمان بسته، با چشمان بسته شطرنج بازی می‌کنند؟
… سیاستمدار سوری، احسان الشریف، در دوران دانش‌آموزی یک شورش را علیه مدیرِ عثمانیِ مکتب رهبری کرد، زیرا مدیر سعی داشت دانش آموزان عرب را مجبور به سخن گفتن به زبان ترکی عثمانی کند؟
… مرز مشترک ایالات متحدۀ آمریکا با کشور کانادا طولانی‌ترین مرز بین‌المللی در جهان است؟

بیشتر…

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۲۸ دی ۱۴۰۳ خورشیدی) ۱٬۰۲۵٬۸۵۳ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

جوزف عون

جوزف عون (در تصویر) پس از دو سال بحران به‌عنوان رئیس‌جمهور لبنان انتخاب شد.
آتش‌سوزی‌های جنوب کالیفرنیا، موجب مرگ دست‌کم ۲۵ نفر و ویرانی ۱۲٬۰۰۰ ساختمان شده است.
زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۷٫۱ ریشتر شهرستان تینگری در منطقه خودمختار تبت چین را لرزاند و دست کم ۱۲۶ کشته بر جای گذاشت.
اندونزی به عضویت کامل بریکس درآمد.
جاستین ترودو قصد استعفای خود را از سمت نخست‌وزیری کانادا اعلام کرد.

یادبودها

امروز: جمعه، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ میلادی برابر ۲۸ دی ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۱۶ رجب ۱۴۴۶ هجری قمری (UTC)

رویدادها

۱۷۷۳ - جیمز کوک و افرادش به عنوان نخستین گروه دریانوردان اروپائی مدار جنوبگان را پشت سر گذاشتند.
۱۹۶۱ - پاتریس لومومبا اولین نخست‌وزیر کشور جمهوری دموکراتیک کنگو (زئیر) به قتل رسید.
۱۹۹۱ - آغاز عملیات طوفان صحرا (حمله ۳۴ کشور به رهبری آمریکا به عراق) برای آزادسازی کویت.

زادروزها

۱۵۰۴ - زادروز پیوس پنجم، پاپ کلیسای کاتولیک رم.
۱۷۰۶ - زادروز بنجامین فرانکلین نویسنده، سیاستمدار و مخترع آمریکایی
۱۸۹۹ - زادروز آل کاپون خلاف‌کارمشهورآمریکایی
۱۹۴۲ - زادروز محمدعلی کلی بوکسور سنگین وزن آمریکایی
۱۹۶۲ - زادروز جیم کری هنرپیشه و کمدین کانادایی-آمریکایی
۱۹۶۴ - زادروز میشل اوباما وکیل، همسر رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، باراک اوباما، و بانوی اول ایالات متحده

درگذشت‌ها

۱۷۵۱ - درگذشت توماسو آلبینونی آهنگساز ایتالیایی (در تصویر)
۱۸۶۳ - درگذشت سعیدپاشا (فرزند محمدعلی پاشا) فرمانروای مصر
۱۸۹۳ - درگذشت رادرفورد بیرچارد هیز نوزدهمین رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا
۲۰۰۲ - درگذشت کامیلو خوزه سلا رمان نویس و شاعر اسپانیایی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۸۹
۲۰۰۸ - درگذشت بابی فیشر شطرنجباز آمریکایی، قهرمان سابق جهان

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای ژانویه – یادبودهای بیشتر…