صفحهٔ اصلی
برادران کارامازوف رمانی از فیودور داستایفسکی است که نخستین بار در سالهای ۸۰–۱۸۷۹ در نشریهٔ پیامآور روسی بهصورت پاورقی منتشر شد. نوشتههای نویسنده نشان میدهند که این کتاب قرار بود قسمت اول از مجموعهای بزرگتر با نام زندگی یک گناهکار بزرگ باشد؛ ولی قسمت دوم کتاب هیچگاه نوشته نشد، چون داستایفسکی چهار ماه بعد از پایان انتشار کتاب درگذشت. این کتاب در چهار جلد منتشر شد و مثل بیشتر آثار داستایفسکی، یک رمان جنایی است. شخصیتهای اصلی داستان، پنج نفرند؛ فیودور پاولوویچ کارامازوف و چهار فرزندش بهنامهای دیمیتری، ایوان، آلیوشا و اسمردیاکف (که فرزند نامشروع فیودور است). فیودور پاولوویچ کارامازوف مَلاکی بدنام در یکی از شهرهای کوچک روسیه است که در نهایت به قتل میرسد و دیمیتری — پسر بزرگترش — به ظن قتل وی دستگیر میشود. هر یک از چهار برادر، وجهی از شخصیت پدر را بیان میکنند. پیرامون پیرنگ اصلی، خردهروایتهایی هم وجود دارد که برخی از آنها مورد توجه منتقدان ادبی قرار گرفته است. مشهورترین خردهروایت این رمان، روایت «مفتش اعظم» است. این روایت در قالب شعری بیان میشود که ایوان در یکی از دیدارهایش با آلیوشا برای او میخواند. برادران کارامازوف سرشار از شخصیتپردازی و تحلیلهای عمیق روانشناختی است. زیگموند فروید در مقالهای با عنوان «داستایفسکی و پدرکشی»، با تحلیل انگیزههای فرزندان کارامازوف برای پدرکشی و تحلیل روابط داستایفسکی با پدرش، او را واجد انگیزه پدرکشی دانست. خودِ داستایفسکی، پرسش محوری کتاب را مسئلهٔ وجود یا عدم وجود خداوند و خیر و شر در عالم دانسته است. داستایفسکی در این کتاب، علاوهبر روایتکردن داستان، سیری از تحول افکارش را نیز ارائه کرده است. رابرت بِرد معتقد است که محوریت این اثر، مشروعیت بخشیدن به نهاد «پیر دیر» در کلیسای ارتودکس بود تا وجههٔ عمومی این مذهب را در روسیه و سراسر دنیا بهبود بخشد.

- … تابلو نقاشی نبرد اسکندر در ایسوس که نبرد اسکندر مقدونی و داریوش سوم را به تصویر میکشید برای مدتی در حمام ناپلئون آویزان شده بود؟ (در تصویر)
- … پابلو اسکوبار قاچاقچی مواد مخدر کلمبیایی، هنگام فرار به همراه اعضای خانواده، حدود دو میلیون دلار اسکناس را برای پختن غذا و گرم شدن آتش زد؟
- … الی کوهن، جاسوس اسرائیل، تا معاونت وزیر دفاع سوریه پیش رفت و به پیروزی اسرائیل در جنگ ششروزه کمک کرد، آنهم در حالی که خودش از تندروترین مخالفان اسرائیل بود؟
- … رویداد خرمدره، مبارزهٔ مسلحانه علی پاتریک پهلوی، پسر علیرضا پهلوی، با حکومت محمدرضا پهلوی بود که در سال ۱۳۵۴ خورشیدی روی داد؟
- …یوهان یوزف فون زملین، فرزند کوچک نادرشاه بود که در ارتش اتریش خدمت کرد، مجروح شد و در آن کشور درگذشت؟
- … اصطلاح فلانی، در زبان فارسی و نام «جان دو» در زبان انگلیسی، در دادگاههای رسمی و روزنامهها برای اشاره به اشخاصی که قرار نیست نامشان منتشر گردد، مورد استفاده قرار میگیرد؟
ویکیپدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکیپدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکیپدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب میشود. ویکیپدیای فارسی هم اکنون (۲۲ خرداد ۱۴۰۴ خورشیدی) ۱٬۰۴۳٬۱۴۹ نوشتار دارد.
- لی جه میونگ (در تصویر) به عنوان رئیسجمهور کره جنوبی انتخاب شد.
- کارول ناوروتسکی به عنوان رئیسجمهور لهستان انتخاب شد.
- در فینال لیگ قهرمانان اروپا، پاری سن-ژرمن برای نخستینبار در تاریخ این باشگاه، با برد ۵–۰ مقابل اینتر میلان، قهرمان اروپا شد.
- نگوگی وا تیونگو نویسنده و فعال کنیایی در ۸۷ سالگی درگذشت.
- در ورزشهای موتوری، الکس پالو قهرمان ایندیاناپلیس ۵۰۰ شد.
امروز: پنجشنبه، ۱۲ ژوئن ۲۰۲۵ میلادی برابر ۲۲ خرداد ۱۴۰۴ هجری خورشیدی و ۱۵ ذیالحجّه ۱۴۴۶ هجری قمری (UTC)

- رویدادها
- ۱۳۸۸ - برگزاری انتخابات ریاستجمهوری ایران (۱۳۸۸)
- ۱۸۱۲ - ناپلئون بناپارت امپراتور فرانسه، حمله به روسیه را آغاز کرد.
- ۱۸۹۸ - ملیگرایان اهل فیلیپین، اعلام استقلال و جدا شدن این کشور را از اسپانیا اعلام داشتند.
- ۱۹۲۹ - آنه فرانک (در تصویر)، به مناسبت ۱۳مین سالروز تولدش، دفترچه خاطراتی هدیه گرفت و شروع به نوشتن یادداشتهای روزانهاش از زندگی یک دختر یهودی، در هلند اشغالشده توسط آلمان نازی پرداخت. وی تا هنگام فرستاده شدن به اردوگاههای کار اجباری آلمان نازی در سن ۱۵ سالگی، به نوشتن یادداشتهای روزانهاش ادامه داد. وی از مطرحترین قربانیان نسلکشی یهودیان، موسوم به «هولوکاست» است.
- ۱۹۶۴ - یک دادگاه در حکومت آپارتاید آفریقای جنوبی، نلسون ماندلا و دیگر اعضای کنگره ملی آفریقا را به جرم کارشکنی، خیانت و توطئه، به حبس ابد محکوم کرد.
- ۱۹۸۲ - ۷۵ هزار نفر در پارک مرکزی شهر نیویورک در آمریکا به همراه تنی چند از ستارگان موسیقی، علیه «سلاحهای هستهای»، به تظاهرات پرداختند.
- ۱۹۹۲ - بوریس یلتسین به عنوان رئیسجمهور روسیه، انتخاب شد.
- ۲۰۰۹ - دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران برگزار شد. با پایان رایگیری و اعلام پیروزی محمود احمدینژاد، هر ۳ کاندیدای رقیب و بسیاری از احزاب و گروههای سیاسی ایران، حکومت را به «تقلب گسترده و مهندسی انتخابات» متهم کردند.
- زادروزها
- ۲۱۲ (قمری) زادروز علی النقی - امام دهم شیعیان
- ۱۸۹۰ - زادروز اگون شیله نقاش اتریشی
- ۱۸۹۷ - زادروز آنتونی ایدن سیاستمدار بریتانیایی، نخستوزیر این کشور از ۱۹۵۵ تا ۱۹۵۷
- ۱۹۲۴ - زادروز جرج هربرت واکر بوش چهل و یکمین رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا
- ۱۹۷۹ - زادروز دیگو میلیتو فوتبالیست، بازیکن تیم ایتالیایی اینتر میلان و تیم ملی آرژانتین
- ۱۹۸۱ - زادروز آدریانا لیما مدل برزیلی
- درگذشتها
- ۱۵۲۴ - درگذشت دیگو ولاسکس د کوئیار کاشف اسپانیایی
- ۱۸۷۸ - درگذشت ویلیام کالن براینت شاعر آمریکایی
- ۱۹۱۲ - درگذشت فردریک پسی اقتصاددان فرانسوی، برندهٔ جایزه صلح نوبل در سال ۱۹۰۱
- ۲۰۰۳ - درگذشت گریگوری پک بازیگر آمریکایی، برندهٔ جایزه اسکار
- ۲۰۰۶ - درگذشت جرج لیگتی آهنگساز مجارتبار متولد رومانی
- ۲۰۱۲ - درگذشت الینور اوستروم اقتصاددان آمریکایی، برندهٔ جایزه نوبل اقتصاد سال ۲۰۰۹