Signore delle cime

Signore delle cime
Jatorria
Egilea(k)	Bepi De Marzi
Argitaratze-data	1958
Jatorrizko herrialdea	Italia
Ezaugarriak
Hizkuntza	italiera
Kokapena
Koordenatuak	45°41′48″N 11°08′17″E

Signore delle cime (euskaraz, "Gailurretako jauna") kanta italiar ezaguna da. Bepi De Marzik sortu zuen 1958an, 23 urte zituela, Bepi Bertagnoliren omenez, 1951n istripu batean hil baitzen, mendiko elur-jausi batean.

Euskal kulturan Gailurretako jauna ez da jauna, emakumea baizik; Mari baita "Gailurretako Dama". Mariri egindako eskaera gisa uler dezakegu abesti hau.

Historia

De Marzik I Crodaioli koralerako idatzi zuen abestia (koral hori abeslariak berak sortua zen Arzignano bere jaioterrian). Herriko mendizale-elkarteak eskatu zion kanta Bertagnoliren oroimenean plaka bat jartzeko zeremoniarako. Oso ezaguna egin zen abestia eta hainbat hizkuntzatara itzuli da gero. Abestiaren xalotasuna eta eragin emozional handia direla eta, abesbatza askoren errepertorioan sartu da. Melodia sinplea, harmonia tradizionalekin eta testu hunkigarri batekin konbinatzeak arrakasta lortu zuen.

Urtero abesten da Italiako Alpinisten topaketa nazionalean (Adunata Nazionale degli Alpini). Une garrantzitsua da hori, eta horregatik ere lortu du abestiak zabalkuntza handia.

Hitzak

Jatorrizko testuak bi ahapaldi ditu; lehenengoak Jainkoari zuzendua, bigarrenak Ama Birjinari zuzendua; hirugarrenak, normalean ez da abesten eta geroago gehitu zen, non Jainkoari eskatzen baitzaio zeruko elurrezko lore bat erortzen uzteko hildako lagunaren oroimenean.

Jatorrizkoa italieraz	Euskarazko itzulpena
Signore delle cime Dio del cielo, Signore delle cime, Un nostro amico hai chiesto alla montagna. Ma ti preghiamo, ma ti preghiamo Su nel Paradiso, su nel Paradiso Lascialo andare per le tue montagne. Santa Maria, Signora della neve, Copri col bianco, soffice mantello Il nostro amico, il nostro fratello. Su nel Paradiso, su nel Paradiso Lascialo andare per le tue montagne.	Gailurretako jauna Zeruko jainkoa, gailurretako jauna, gure laguna erreklamatu duzu mendian. Baina, mesedez, eskatzen dizugu Han goian Paradisuan, han goian Paradisuan utzi ezaiozu ibiltzen zure mendietatik. Santa Maria, elurretako andrea, mantu zuri eta leunaz estal ezazu. gure laguna, gure anaia. Han goian Paradisuan, han goian Paradisuan utzi ezaiozu ibiltzen zure mendietatik.

• 
  Marmolada (Italia)

• 
  Bepi Bertagnoli izeneko mendiko aterpea.
• 
  Bepi De Marzi musikagilea

Mari, "Signora delle cime"

Euskal kulturako Mari pertsonaia mitologikoari "dama" (Anderea) deitzeak aitzineko jendeek zioten errespetuaren ezaugarri adierazgarri bat da, beldurra baino errespetua ziotela agerian uzten baitu. Hemen jasoak dauden deitura batzuk: Anbotoko Mari edo Anbotoko Dama, Aralarko Dama, Txindokiko Dama, Aizkorriko Dama, Mondarraingo Dama, edota Murumendiko Dama

• 
  Aketegiko gailurra.
• 
  Mendi gailurretan Mari ikusi zezaketen baina bere egoitzak lurpeko kobazuloetan aurkitzen ziren. Argazkian Murumendi.
• 
  Mariurrika Kobea Anboton, Mariren egoitza
• 
  Mari (euskal mitologia)

Kanpo estekak

• Signore delle Cime, Les Chanteurs Pyrénéens De Tarbes et Les chanteurs montagnards de Lourdes (Youtube)
• Elkarrizketa RAIn (2018/3/10), De Marzi "commendatore della reppublican" izendatu dutelako. Abestiaren jatorria aipatzen da (italieraz)

• Datuak: Q920170