Tsung-Dao Lee

Tsung-Dao Lee
Nobel-premiito
Persona informo
李政道
Naskiĝo	24-an de novembro 1926 (1926-11-24) en Ŝanhajo,  Respubliko Ĉinio
Morto	4-an de aŭgusto 2024 (2024-08-04) (97-jaraĝa) en San-Francisko
Mortis pro	Naturaj kialoj vd
Lingvoj	angla • ĉina vd
Ŝtataneco	Usono (1962–) Tajvano (1949–) Respubliko Ĉinio (1926–1949) vd
Alma mater	Universitato de Ĝeĝjango Tsinghua Universitato Pekina Universitato Universitato de Ĉikago National Southwestern Associated University (en) Nankai-Universitato vd
Subskribo
Familio
Patro	Tsing Kong Lee (en) vd
Gefratoj	Robert C. T. Lee (en) vd
Edz(in)o	Jeannette Hui-Chun Chin (en) vd
Infanoj	Stephen Lee (en) , James Lee (en) vd
Profesio
Okupo	fizikisto universitata instruisto teoria fizikisto vd
Laborkampo	Partikla fiziko, fiziko kaj teoria fiziko vd
Aktiva en	Popola Respubliko Ĉinio vd
Doktoreca konsilisto	Enrico Fermi vd
Verkado
Verkoj	Question of Parity Conservation in Weak Interactions ❦ Lee–Yang theory ❦ Lee–Yang theorem ❦ CUSPEA vd
Honorigoj Honorigoj (2009)  Great Immigrants Award (en) (1995)  Matteucci-medalo (1993)  Oskar Klein Medal (en) (1985)  honorary doctor of the Peking University (en) (1966)  Guggenheim-stipendio (1957)  Nobel-premio pri fiziko  honorary doctor of the Chinese University of Hong Kong (en)  Fellow of the American Physical Society (en) vd
Membrecoj Membrecoj Usona Nacia Akademio de Sciencoj (1964–) Centra Akademio de Respubliko Ĉinio Nacia Akademio de la Linkoj Usona Fizika Societo Komitato de Cento Usona Akademio de Artoj kaj Sciencoj Papa Akademio de la Sciencoj Ĉina Akademio pri Sciencoj Monda Akademio de Sciencoj vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Tsung-Dao LEE (ĉine 李政道, pinjine: Lǐ Zhèngdào; Ŝanhajo, Ĉinio, la 25-an de novembro 1926 - la 4an de aŭgusto 2024) estas ĉindevena usona fizikisto, kiu ricevis Nobel-premion pri fiziko kun Chen Ning Yang en 1957. Li malkovris, ke leĝo de la pareca resto povas rompiĝi en la malfortaj rilatoj, kio estis grava paŝo en fiziko de la atomaj korpuskloj.

Lee migris en Usonon en 1946, li komencis doktoriĝan laboron en la Ĉikaga Universitato, sen universitata grado. Li kunlaboris tie kun Yang, poste li laboris en fizika katedro de la Kalifornia Universitato de Berkeley. Li laboris kun Yanggal du jarojn en Institute for Advanced Study (Princeton, New Jersey). Oni nomumis lin docento en 1953 en la fizika katedro de la Kolumbia Universitato.

Lee kaj Young en 1956 konkludis tion, ke la teta- kaj tau-mezonoj estas la samaj (hodiaŭ K-mezono), la pareco ne restas. Wu Chien-hsiung pruvis tion per mezuroj en 1957.

Lee iĝis en 1960 profesoro de la Institute for Advanced Study, tri jarojn poste revenis en la Kolumbian Universitaton kiel profesoro. Li ankaŭ kunhelpis en klarigo de rompiĝo de tempospeguliga invariancio en kelkaj malfortaj rilatoj.