Claude Chabrol
Claude CHABROL [klod ŝabrol] (naskiĝis la 24-an de junio 1930 en Parizo, mortis 80-jara en Parizo la 12-an de septembro 2010) estis franca reĝisoro, ankaŭ produktoro, aktoro, scenaristo kaj dialogisto.
Biografio
[redakti | redakti fonton]Post juneco en Sardent, en departemento Creuse, kien liaj gepatroj, apotekistoj, sendis lin dum dua mondmilito, kaj juraj studoj kie li renkontis Jean-Marie Le Pen, Claude Chabrol partoprenis kiel kina kritikisto, lanĉon de Franca Nova Ondo, kune kun François Truffaut kaj Jacques Rivette, liaj kunlaborantoj en Cahiers du Cinéma. En la revuo kun flava kovrilo, fondita de André Bazin kaj Jacques Doniol-Valcroze, li partoprenis la defendon de aŭtora politiko kaj publikigis en 1957 kun Éric Rohmer libron pri Alfred Hitchcock, tiu kiu sukcesis trudi sian stilon al la holivuda sistemo.
Li intertempe edziĝis kun Agnès, riĉa heredantino, kiu ebligis al li financi la kreadon de sia produkta firmao. Tiu ĉi debutis per kurtfilmo de Rivette, Le Coup du berger, kun Jean-Claude Brialy. En 1959 li filmis en Creuse sian unuan filmon, Le Beau Serge, kiu fariĝis inaŭgura manifesto de Franca Nova Ondo.
Li eksedziĝis kvin jarojn poste por edziĝi kun komediistino Stéphane Audran, kun kiu li startis fruktoplenan kunlaboradon, ĝis ilia apartiĝo en 1980. Dum tiu periodo, li fariĝis specialisto de kruela analizo de la franca burĝaro, kies ŝajna konformismo kaŝis abundon da malvirtoj kaj malamoj. Koncerne komedion aŭ policajn filmojn, ofte asociita al scenaristo Paul Gégauff, li ne ĉesis spuri hipokritecon, perfidon kaj stultecon, kun rara kaj ĝojiga ĝuo, kiun aktive partoprenis liaj preferataj aktoroj: Stéphane Audran, Michel Bouquet, Jean Yanne. Li tiel pentris senkompatan portreton de Francio en la 70-aj jaroj, aspran kaj korodan, kie elstaris La Femme infidèle, Juste avant la nuit aŭ Les Biches.
Fine de la jardeko, li faris ŝanĝon, elektante pli eklektikajn subjektojn en kiu lia inspiro foje malakriĝis. Tamen lia renkonto en 1978 kun juna Isabelle Huppert, kiun li kontribuis riveli, estis decida. Violette Nozière, la patricida venenigintino, kiu skandalis dum la 30-aj jaroj, aldonis kroman dimension al galerio de monstroj ĝis tiam filmitaj de Chabrol (li jam estis adaptinta alian sangan aferon en Landru kun Charles Denner). Samtempe, li formis kun la aktorino terure efikan duopon, kiu aliros tiel la bordojn de polica komedio (Rien ne va plus) kiel tiujn de literatura adapto (Madame Bovary) aŭ de politika filmo (L'Ivresse du pouvoir), kulminante per la senbrida La cérémonie kun Jacqueline Bisset, adaptita de romano de Ruth Rendell, "Analphabète".
En pli leĝera tono, li ankaŭ ludis ĝuindan partituron kune kun Jean Poiret, neforgesebla polic-inspektoro en Inspecteur Lavardin kaj en Poulet au vinaigre, sammaniere kiel li regule revenis al provinca polic-romano, pere de filmoj kiel Au cœur du mensonge aŭ La Demoiselle d'honneur.
En 2005, la tuto de lia kina verko estis honorita per Premio René Clair de Franca Akademio.
Lia tria edzino estis Aurore Paquiss, aktorino kaj reĝisora asistantino.
Filmografio
[redakti | redakti fonton]Reĝisoro
[redakti | redakti fonton]- 1959: Le Beau Serge (Premio Jean-Vigo)
- 1959: Les Cousins
- 1959: À double tour
- 1960: Les Bonnes Femmes
- 1961: Les Godelureaux
- 1962: Les Sept Péchés capitaux (skeĉo)
- 1962: L'Œil du Malin
- 1963: Ophelia
- 1963: Landru
- 1964: L'Homme qui vendit la Tour Eiffel (skeĉo en Les Plus Belles Escroqueries du monde)
- 1964: Le Tigre aime la chair fraîche
- 1965: Paris vu par... (skeĉo)
- 1965: Marie-Chantal contre docteur Kha
- 1965: Le Tigre se parfume à la dynamite
- 1966: La Ligne de démarcation
- 1967: Le Scandale
- 1967: La Route de Corinthe
- 1968: Les Biches
- 1969: La Femme infidèle
- 1969: Que la bête meure
- 1970: Le Boucher
- 1970: La Rupture
- 1971: Juste avant la nuit
- 1971: La Décade prodigieuse
- 1972: Docteur Popaul
- 1973: Les Noces rouges
- 1974: Nada
- 1975: Une partie de plaisir
- 1975: Les innocents aux mains sales
- 1976: Les magiciens
- 1976: Folies bourgeoises
- 1977: Alice ou la dernière fugue
- 1978: Les Liens de sang
- 1978: Violette Nozière
- 1980: Le Cheval d'orgueil
- 1982: Les Fantômes du chapelier
- 1984: Le Sang des autres
- 1985: Poulet au vinaigre
- 1986: Inspecteur Lavardin
- 1987: Masques
- 1988: Le Cri du hibou
- 1989: Une Affaire de femmes
- 1990: Jours tranquilles à Clichy
- 1990: Docteur M
- 1991: Madame Bovary
- 1992: Betty
- 1993: L'Œil de Vichy, elektaĵo de aktualaĵoj de politika reĝimo de Vichy
- 1994: L'Enfer
- 1995: La Cérémonie
- 1997: Rien ne va plus
- 1999: Au cœur du mensonge
- 2000: Merci pour le chocolat (Premio Louis-Delluc)
- 2002: La Fleur du mal
- 2004: La Demoiselle d'honneur
- 2006: L'Ivresse du pouvoir
- 2006: La parure, TV, serio Chez Maupassant
- 2007: La fille coupée en deux
- 2008: Bellamy
- 2008: Le Petit fût, TV, serio Chez Maupassant
Aktoro
[redakti | redakti fonton]- 1959: Les Jeux de l'amour de Philippe de Broca
- 1960: Saint-Tropez Blues de Marcel Moussy
- 1961: Les Ennemis de Édouard Molinaro
- 1961: Les Sept Péchés capitaux, skeĉo "L'avarice" (+ reĝisorado)
- 1961: L'Œil du Malin (+ reĝisorado)
- 1963: Les Durs à cuire de Jack Pinoteau
- 1965: Paris vu par..., skeĉo "La muette" (+ reĝisorado)
- 1965: Marie-Chantal contre le Docteur Kha (+ reĝisorado)
- 1965: Le Tigre se parfume à la dynamite (+ reĝisorado)
- 1965: Brigitte et Brigitte de Luc Moullet
- 1967: La Route de Corinthe de Claude Chabrol
- 1967: Les Biches (+ reĝisorado)
- 1968: La Femme écarlate de Jean Valère
- 1970: Sortie de secours de Roger Kahane
- 1970: Aussi loin que l'amour de Frédéric Rossif
- 1972: The other side of the wind de Orson Welles (nefinita)
- 1972: Un meurtre est un meurtre de Étienne Périer
- 1973: Le Permis de conduire de Jean Girault
- 1974: La Bonne nouvelle de André Weinfeld (kurtfilmo)
- 1976: Folies bourgeoises (+ reĝisorado)
- 1977: L'Animal de Claude Zidi
- 1981: Les Folies d'Élodie d'André Génovès
- 1982: Les Voleurs de la nuit de Samuel Fuller
- 1983: Polar de Jacques Bral
- 1985: Suivez mon regard de Jean Curtelin
- 1986: Je hais les acteurs de Gérard Krawczyk
- 1986: Sale destin de Sylvain Madigan
- 1987: Jeux d'artifices de Virginie Thévenet
- 1987: L'Été en pente douce de Gérard Krawczyk
- 1987: Alouette je te plumerai de Pierre Zucca
- 1988: Sueurs froides (TV serio): le présentateur
- 1992: Sam suffit de Virginie Thévenet
- 1994: Le Fils de Gascogne de Pascal Aubier
- 2005: Lucifer et moi de Jean-Jacques Grand-Jouan
- 2006: Avida de Benoît Delépine kaj Gustave Kervern
Kurtfilmoj
[redakti | redakti fonton]- 1969: Et crac de Jean Douchet
- 1984: Homicide by night de Gérard Krawczyk
- 2001: Tu devrais faire du cinéma de Michel Vereecken
Filmoj pri Claude Chabrol
[redakti | redakti fonton]- Claude Chabrol, l'artisan reĝisorita de Patrick Le Gall en 2002
- Chabrol reĝisorita de André Labarthe por Cinéastes de notre temps en 1995
Bilbiografio
[redakti | redakti fonton]Romano
[redakti | redakti fonton]- L’Adieu aux dieux (Encre, 1980)
Scenaroj
[redakti | redakti fonton]- Les Noces rouges (Seghers "Collection Filmothèque", 1973, kun Roger Corbeau);
- Dr M (Ed. universitaires, 1990, kun Thomas Bauermeister kaj Sollace Mitchell);
- Rien ne va plus (Arte-Hachette "Scénars" n° 13, 1997);
- La Fleur du Mal (A. Michel, 2003 kun Caroline Eliacheff kaj Louise L. Lambrichs).
Noveloj
[redakti | redakti fonton]- Musique douce (en Mystère Magazine, nov. 1953) ;
- Le Dernier Jour de souffrances (en Mystère Magazine, feb. 1957).
Eseoj
[redakti | redakti fonton]- Hitchcock, ,kun Éric Rohmer (Ed. Universitaires “ Classiques du cinéma ” n° 6, 1957. Reeld. Ramsay-poche cinéma n° 23, 1986);
- Et pourtant je tourne, , kun René Marchand (Robert Laffont “ Un Homme et son métier ”, 1976. Rééd. Ramsay “ Ramsay poche cinéma ” n° 111, 1992);
- Collectif, L'Ami Poiret : 1926-1992 (Paris : Éditions Noesis, 2002);
- Pensées, répliques et anecdotes (Le Cherche midi “ Les Pensées ”, 2002);
- Comment faire un film, kun François Guérif (Payot & Rivages “ Manuels Payot, 2003. Reeld. Rivages 2004);
- Laissez-moi rire ! (Éditions de Rocher, 2004).
Recenza bibliografio
[redakti | redakti fonton]- François Guérif: Claude Chabrol : un jardin bien à moi (Denoël “ Conversations avec… ”, 1999).
- Caroline Eliacheff: Qui est criminelle ? (en La Fleur du Mal, Albin Michel, 2003).
- « L'Ivresse du pouvoir », un film de Claude Chabrol, Éditions L'Avant-Scène Cinéma, 2006.
- G. Austin, Claude Chabrol, Manchester University Press, French Film Directors series, 1999.
- F. Boddaert, P.-M. de Biasi, C. Eliacheff, A. Laporte, C. Mouchard, A. Versaille, Autour d’Emma : Madame Bovary un film de Claude Chabrol, Éditions Hatier, collection Brèves Cinéma, 1991.
- Dr M., un film de Claude Chabrol, Paris, Éditions Universitaires, 1991.
- C. Blanchet, Claude Chabrol, Éditions Rivages, 1989.
- J. Magny, Claude Chabrol, Éditions Cahiers du cinéma, collection Auteurs, 1987.
- C. Braucourt, Claude Chabrol, Éditions Seghers, collection Cinéma d’aujourd’hui, 1971.
- J. Monaco, The New Wave, Oxford University Press, 1976.
- R. Wood, M. Walker, Claude Chabrol, London, Studio Vista, Movie Paperbacks, 1970.
