Artur Rubinstein
| Artur Rubinstein | |
|---|---|
.jpg)
| |
| Persona informo | |
| Naskiĝo | 28-an de januaro 1887 en Lodzo |
| Morto | 20-an de decembro 1982 (95-jaraĝa) en Ĝenevo |
| Tombo | Arthur Rubinstein lookout (en)  
|
| Lingvoj | angla • pola |
| Ŝtataneco | Pollando Usono
|
Memorigilo 
| |
| Familio | |
| Edz(in)o | Nela Rubinstein (en)
|
| Amkunulo | Annabelle Whitestone (en)
|
| Infanoj | John Rubinstein (  Nela Rubinstein (en) )Eva Rubinstein ( Nela Rubinstein (en) )Paul Rubinstein (en) ( Nela Rubinstein (en) )
|
| Okupo | |
| Okupo | pianisto diskografa artisto
|
Foto: Carl van Vechten
_by_Erling_Mandelmann.jpg)
Arthur (Artur) RUBINSTEIN (naskiĝis la 28-an de januaro 1887 en Łódź, Pollando; mortis la 20-an de decembro 1982 en Ĝenevo, Svisio) estis mondfama pola pianisto juddevena. En sia pli ol 80-jara kariero de pianisto prezentiĝis pli ol 6000 fojojn. Konata kiel virtuozo kaj rekreinto de la muziko de Chopin, Johannes Brahms, Franz Schubert, Robert Schumann, Antonin Dvořák, Sergej Rachmaninoff kaj Karol Szymanowski. Li koncertis kun pluraj famaj orkestroj kaj dirigentoj kaj ludis interalie kun Pau Casals, Jacques Thibaudem kaj Roman Totenberg.
Vivo
[redakti | redakti fonton]Arthur Rubinstein naskiĝis la 28-an de januaro 1887 kiel sepa infano de juda manteksista familio en Łódź (Pollando).
De infaneco li montris muzikan kapablon. En la aĝo de 7 jaroj jam ludis dum koncerto. La unuajn lekciojn kun fortepiano li frekventis ĉe Adolf Prechner en Lodzo. La gepatroj, riĉaj judaj urbanoj, sendis lin al Varsovio, kie li lernis ĉe Aleksander Różycki. Aŭtune 1897 vojaĝis al Berlino, kie lernis en Supera Muzika Lernejo ĉe famaj muzikistoj. Lia prizorganto Joseph Joachim trovis riĉajn subtenantojn kaj rekomendis la severan pianopedagogon Karl Heinrich Barth. Li instruis dum malfacilaj 7 jaroj ĉion necesan al Artur. Dum la studado li koncertis antaŭ publiko de Berlin, la 1-an de decembro 1900 debutis en Beethoven-Saal. Aprile 1902 koncertis en Varsovia Filharmonio ĉe Emil Młynarski. Samjare laŭ rekomendo de Joachim prezentiĝis ĉe Ignacy Jan Paderewski en Svislando akirante lian favorecon kaj rekonon. En 1904 translokiĝis al Parizo, de kie turneis tra Usono (en 1906), kie donis dum 3 monatoj 75 koncertojn, Eŭropo kaj Sudameriko. Plurfoje koncertis en Pollando - en Lodzo, Varsovio, Lvovo, Krakovo kaj Zakopane.
Deksesjara Rubistein dum koncertado en Parizo ekkonis Marcel Proust, la Rothschild-familion, Camille Saint-Saëns, Maurice Ravel kaj Paul Dukas.
En 1916 li unuafoje vizitis Hispanion. Oni planis 4 pianovesperojn, sed li prezentis 120-foje kaj iĝis amiko de la reĝa familio
En 1932 nuptis filinon de pola dirigento Emil Młynarski – Aniela. En 1933 en Bonaero en Argentino naskiĝis Eva Rubinstein. En 1939 la familio Rubinstein forlasis Eŭropon kaj ekloĝis en Usono. Tie li koncertis interalie favore al rifuĝintoj de okupata Pollando kaj aliaj landoj de Eŭropo.
En 1945, dum solena subskribo de Ĉarto de la Unuiĝintaj Nacioj, pro manko de pola flago li esprimis sian indignon kaj ostentacie ludis himnon de Pollando.
Dum la Dua Mondmilito Rubinstein translokiĝis al Hollywood, kie li ricevis en 1946 la usonan civitanecon.
En 1947 li ludis denove en Eŭropo kaj en 1954 translokiĝis al Parizo.
Artur Rubinstein mortis la 20-an de decembro 1982 en Ĝenevo (Svisio). Unu jaron poste liaj cindroj estis portitaj al Jerusalemo.
Kelkaj premioj
[redakti | redakti fonton]- En 1977 li ricevis la ordenon de la Brita imperio.
Grammy Award:
- Pierre Fournier, Arthur Rubinstein & Henryk Szeryng pro Schubert: Trio N° 1 en B-Dur, Op. 99 kaj 2 en E-Dur, Op. 100 (Piano Trio) (Grammy Awards 1976)
- Pierre Fournier, Arthur Rubinstein & Henryk Szeryng pro Brahms: Trio Schumann: Trio N° 1 en D-Moll (Grammy Awards 1975)
- Arthur Rubinstein pro Beethoven: Sonatoj N° 21 en C-Dur (Waldstein) kaj N° 18 en E-Dur (Grammy Awards 1960)
- Arthur Rubinstein pro Beethoven: Klaviersonate N° 18 en E-Dur / Schumann: Fantasiestücke, Op. 12 (Grammy Awards 1978)
- Arthur Rubinstein pro Beethoven: Sonaten N° 21 en C-Dur (Waldstein) kaj N° 18 en E-Dur (Grammy Awards 1960)
Grammy Lifetime Achievement Award
- 1994 li ricevis la Grammy Life Achievment Medal.
Bibliografio
[redakti | redakti fonton]- Harvey Sachs: Arthur Rubinstein. Die Biographie.
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Rubinstein ĉe Public Broadcastig Service
- Arthur Rubinstein Musical Association - Italio Arkivigite je 2019-01-10 per la retarkivo Wayback Machine
- Omaĝe al Artur Rubinstein Arkivigite je 2008-12-16 per la retarkivo Wayback Machine
- Video: Arthur Rubinstein