Nauro: Malsamoj inter versioj

Membro de
	Monda Organizaĵo pri Meteologio (2019–); Organizaĵo por la Malpermeso de Kemiaj Armiloj (2001–); Unuiĝintaj Nacioj (1999–); Komunumo de Nacioj (1999–); Unesko (1996–); Banko por Azia Disvolviĝo (1991–); Interpol (1971–); Internacia Telekomunika Unio (1969–); Universala Poŝta Unio (1969–); Komunumo de Nacioj (1968–1999); Monda Organizaĵo pri Sano ; Grupo de Afrikaj, Karibaj, kaj Pacifikaj Ŝtatoj ; Alianco de Insuletaj Ŝtatoj vd

	Nauro
	Repubrikin Naoero (na); Republic of Nauru (en); Naura Respubliko (eo)
; (la flago de Nauro)	; (la blazono de Nauro)
Detaloj	Detaloj
	Nacia himno: Nauru Bwiema
	Nacia devizo: God's will first; (angle “Dia volo unue”)
suverena ŝtato ; respubliko ; insula lando ; lando vd
Bazaj informoj
Ĉefurbo	Oficiale neniu, fakte Jareno
Oficiala(j) lingvo(j)	Naura, angla
Uzata(j) lingvo(j)	angla lingvo, angla lingvo, ĉina-angla piĝino, naura lingvo
Plej ofta(j) religio(j)	Protestantismo
Areo	21,3 km²;
- % de akvo	kvazaŭ neniu %
Loĝantaro	13 650 (2017)
Loĝdenso	635 loĝ./km²
Loĝantoj	nauranoj
Vivolongo	58 jaroj por viroj, 65 por virinoj
Horzono	UTC+12
Interreta domajno	nr
Landokodo	NR
Telefona kodo	674
Plej alta punkto	Command Ridge
Plej malalta punkto	Pacifiko
Politiko
Politika sistemo	Respubliko
Ŝtatestro	Prezidanto Lionel Aingimea ;
Ĉefministro	Russ Kun
Nacia tago	31-a de januaro
Sendependiĝo disde Aŭstralio	31-a de januaro 1968
Ekonomio
Valuto	Aŭstralia dolaro (AUD)
Membro de
	Monda Organizaĵo pri Meteologio (2019–); Organizaĵo por la Malpermeso de Kemiaj Armiloj (2001–); Unuiĝintaj Nacioj (1999–); Komunumo de Nacioj (1999–); Unesko (1996–); Banko por Azia Disvolviĝo (1991–); Interpol (1971–); Internacia Telekomunika Unio (1969–); Universala Poŝta Unio (1969–); Komunumo de Nacioj (1968–1999); Monda Organizaĵo pri Sano ; Grupo de Afrikaj, Karibaj, kaj Pacifikaj Ŝtatoj ; Alianco de Insuletaj Ŝtatoj vd
Akvejo	Pacifiko
Koordinatoj	0° 32′ S, 166° 56′ O (mapo)-0.5275166.935
Plej alta punkto	Command Ridge [+]
Plej malalta punkto	Pacifiko [+]
- malalteco	0 m [+]
Akvokolektejo	21 km² (2 100 ha) [+]
Areo	21 km² (2 100 ha) [+]
Loĝantaro	13 650 [+] (2017)
Horzono	UTC+12:00, Pacific/Nauru [+]
	Nauro (Nauro)
	Nauro (Nauro)
	Nauro
	Vikimedia Komunejo: Nauru [+]
	En TTT: Oficiala retejo [+]
	v • d • r

Browse history interactively

[kontrolita revizio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo

Enhavo forigita Enhavo aldonita

VidaVikiteksto

Enteksta

Nuna versio ekde 17:32, 31 okt. 2024

Nauro (naure Naoero, angle Nauru), oficiale Naura Respubliko, estas insula lando de Oceanio, situanta en Mikronezio kaj konsistanta en unu insulo, kiu havas 10 210 loĝantojn en julio 2007.^[1] La insulo, kiu estas geologie malalta insulo,estas konsiderata kiel la plej malgranda respubliko de la mondo^[1].

La enlanda parto de la insulo estis plejparte uzata por ekstrakti fosfatajn ercojn, kiuj estis dum pluraj jardekoj la unusola natura riĉo de Nauro^[2] ĝis la fosfataj resurcoj elĉerpiĝis en la 1980-aj jaroj^[3]. Nauro ricevis helpon de Aŭstralio kaj gastigis kaptejon por migrantoj^[3].

Nauro ne havas oficialan ĉefurbon,^[1] sed la plej grava urbo estas Yaren pro la sidejo de la registaro.

Geografio

Nauro estas ovalforma insulo de 21 km² en sudokcidenta Pacifiko,^[4] 55,95 km sude de la ekvatoro.^[5] La insulo konsistas el malalta ebenaĵo, kies plej alta punkto estas 71 metroj ĉe Command Ridge, ĉirkaŭita de mallarĝa marborda ebenaĵo.^[6] ^[2] En ĉi tiu ebenaĵo koncentriĝas loĝejoj kaj strukturoj industriaj, agrikulturaj, publik-servaj kaj transportaj.

Biogeografie la insulo troviĝas en la Pacifika ekozono laŭ la tipologio de la Monda Natur-Fonduso (WWF).

La plej proksima insulo estas Banabo, en Kiribato.

Historio

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Historio de Nauro.

Politiko

Administra dividoj

Nauru estas dividita en 14 administrajn distriktojn, kiuj estas:

La plej loĝata distrikto estas Denigomodu kun 2.858 loĝantoj.

Ekstera politiko

Nauro apartenas al la Brita regnaro kaj al la AKP-ŝtatoj, internacia organizaĵo de ĉi-momente 77 ŝtatoj el la regionoj Afriko, Karibio kaj la Pacifika Oceano.

La 15-an de decembro 2009 Nauro agnoskis la sendependecon de Abĥazio kaj subskribis kun ĝi la interkonsenton pri starigo de la diplomataj rilatoj. Tiu paŝo estis farita post la vizito de la naura ministro pri fremdaj aferoj, komerco kaj financoj Kieren Keke en Moskvon. Oni diris ke Rusio promesis al la insula lando subtenon je 50 milionoj da usonaj dolaroj.^[7]

Kulturo

La Angam-tago, ĉiun 26-an de oktobro, estas grava ferio (libertago) en Nauro. Ĝi memorigas pri la dato, kiam la insulo unufojon post la koloniiĝo atingis denove popolon de 1.500 loĝantoj.

Bibliografio

(franca) Luc Folliet, Nauru, l'ïle dévastée - Comment la civilisation capitaliste a détruit le pays le plus riche du monde (Nauru, la ruinigita insulo - Kiel la kapitalista civilizacio detruis la plej riĉan landon de la mondo), Paris, 2009, 2010, eld. La Découverte, ISBN 78-2-7071-6431-5

Filmo

(fr) Nauru, une île à la dérive, ARTE, la 14-an de marto 2009.

Notoj kaj referencoj

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 angle World FactBook - Nauru Arkivigite je 2020-12-18 per la retarkivo Wayback Machine
↑ ^2,0 ^2,1 angle Protected Areas and World Heritage Programme Arkivigite je 2003-04-20 per la retarkivo Wayback Machine
↑ ^3,0 ^3,1 (angla) Mong Palatino, Nauru bans the Australian Broadcasting Corporation from the Pacific Islands Forum, Global Voices, la 13-an de junio 2018.
↑ Central Intelligence Agency (2015). Nauru. The World Factbook.
↑ Map Developers. Google Maps Distance Calculator. Arkivita el la originalo je 2017-08-22.
↑ angle Republic of Nauru National Assessment Report Arkivigite je 2007-10-11 per la retarkivo Wayback Machine
↑ Независимость Абхазии признали науруанцы ruse

Vidu ankaŭ

Nauro en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Kategorio Nauro en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Nauro en Vikinovaĵoj (Liberaj novaĵoj)
Nauro en Vikivojaĝo (Turisma gvidilo)
Aŭtomata traduko de Nauru en WikiTrans el la angla artikolo : Nauru

Nauranoj (Historio / Socio kaj vivo / Kulturo)
Monda Konserveja Observa Centro
Naura kanbirdo

Bibliotekoj

[World_FactBook-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 angle World FactBook - Nauru Arkivigite je 2020-12-18 per la retarkivo Wayback Machine

[PAWHP-2] 2,0 ^2,1 angle Protected Areas and World Heritage Programme Arkivigite je 2003-04-20 per la retarkivo Wayback Machine

[:0-3] 3,0 ^3,1 (angla) Mong Palatino, Nauru bans the Australian Broadcasting Corporation from the Pacific Islands Forum, Global Voices, la 13-an de junio 2018.

[CIA-4] Central Intelligence Agency (2015). Nauru. The World Factbook.

[5] Map Developers. Google Maps Distance Calculator. Arkivita el la originalo je 2017-08-22.

[National_Assessment_Report-6] Republic of Nauru National Assessment Report Arkivigite je 2007-10-11 per la retarkivo Wayback Machine

[7] Независимость Абхазии признали науруанцы ruse

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ Linio 53: / Linio 53: @@
 }}
 }}<!--fino de la ekstera informkesto -->
-[[Dosiero:Nauru satellite.jpg|eta|maldekstra|Satelita foto de Nauro en 2002]][[Dosiero:Nauru-phosphatefields.jpg|eta|Fosfataj terenoj en Nauro. |alternative=|300x300px|maldekstra]]'''Nauro''' ({{lang-na|Naoero}}, {{lang-en|Nauru}}), oficiale '''Naura Respubliko''', estas insula lando de [[Oceanio]], situanta en [[Mikronezio]] kaj konsistanta en unu insulo, kiu havas 10 210 loĝantojn en [[julio 2007]].<ref name="World FactBook">{{en}} [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/nr.html World FactBook - Nauru] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20201218222322/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/nr.html |date=2020-12-18 }}</ref> La insulo, kiu estas [[Geologio|geologie]] [[Malalta insulo (geologio)|malalta insulo,]]<nowiki/>estas konsiderata kiel la plej malgranda [[respubliko]] de la mondo<ref name="World FactBook" />.
+'''Nauro''' ({{lang-na|Naoero}}, {{lang-en|Nauru}}), oficiale '''Naura Respubliko''', estas insula lando de [[Oceanio]], situanta en [[Mikronezio]] kaj konsistanta en unu insulo, kiu havas 10 210 loĝantojn en [[julio 2007]].<ref name="World FactBook">{{en}} [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/nr.html World FactBook - Nauru] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20201218222322/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/nr.html |date=2020-12-18 }}</ref> La insulo, kiu estas [[Geologio|geologie]] [[Malalta insulo (geologio)|malalta insulo,]]<nowiki/>estas konsiderata kiel la plej malgranda [[respubliko]] de la mondo<ref name="World FactBook" />.
-La enlanda parto de la insulo estis plejparte uzata por ekstrakti [[Fosfato|fosfatajn]] [[erco]]jn, kiuj estis dum pluraj jardekoj la unusola natura riĉo de Nauro<ref name="PAWHP">{{en}} [http://www.unep-wcmc.org/sites/wetlands/nru_int.htm Protected Areas and World Heritage Programme] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20030420192211/http://www.unep-wcmc.org/sites/wetlands/nru_int.htm |date=2003-04-20 }}</ref> ĝis la fosfataj resurcoj elĉerpiĝis en la 1980-aj jaroj<ref name=":0">(angla) Mong Palatino, ''[https://globalvoices.org/2018/07/13/nauru-bans-the-australian-broadcasting-corporation-from-the-pacific-islands-forum/ Nauru bans the Australian Broadcasting Corporation from the Pacific Islands Forum]'', [[Global Voices]], la 13-an de junio 2018.</ref>. Nauruo ricevis helpon de Aŭstralio kaj gastigis kaptejon por migrantoj<ref name=":0" />.
+La enlanda parto de la insulo estis plejparte uzata por ekstrakti [[Fosfato|fosfatajn]] [[erco]]jn, kiuj estis dum pluraj jardekoj la unusola natura riĉo de Nauro<ref name="PAWHP">{{en}} [http://www.unep-wcmc.org/sites/wetlands/nru_int.htm Protected Areas and World Heritage Programme] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20030420192211/http://www.unep-wcmc.org/sites/wetlands/nru_int.htm |date=2003-04-20 }}</ref> ĝis la fosfataj resurcoj elĉerpiĝis en la 1980-aj jaroj<ref name=":0">(angla) Mong Palatino, ''[https://globalvoices.org/2018/07/13/nauru-bans-the-australian-broadcasting-corporation-from-the-pacific-islands-forum/ Nauru bans the Australian Broadcasting Corporation from the Pacific Islands Forum]'', [[Global Voices]], la 13-an de junio 2018.</ref>. Nauro ricevis helpon de Aŭstralio kaj gastigis kaptejon por migrantoj<ref name=":0" />.
 Nauro ne havas oficialan [[ĉefurbo]]n,<ref name="World FactBook"/> sed la plej grava urbo estas [[Yaren]] pro la sidejo de la registaro.
@@ Linio 98: / Linio 98: @@
 La {{daton|15|decembro}} [[2009]] Nauro agnoskis la sendependecon de [[Abĥazio]] kaj subskribis kun ĝi la interkonsenton pri starigo de la diplomataj rilatoj. Tiu paŝo estis farita post la vizito de la naura ministro pri fremdaj aferoj, komerco kaj financoj [[Kieren Keke]] en [[Moskvo]]n. Oni diris ke Rusio promesis al la insula lando subtenon je 50 milionoj da [[usona dolaro|usonaj dolaroj]].<ref>[http://lenta.ru/news/2009/12/15/nauru/ Независимость Абхазии признали науруанцы] {{ru}}</ref>{{-}}
+[[Dosiero:Nauru satellite.jpg|eta|maldekstre|Satelita foto de Nauro en 2002]]
+[[Dosiero:Nauru-phosphatefields.jpg|eta|maldekstre|Fosfataj terenoj en Nauro.]]
 == Kulturo ==