wybór

See also: wybōr

Old Polish

Etymology

Deverbal of wybrać. First attested in 1495. Compare Old Czech výbor and Old Slovak výbor.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /vɨbɔːr/
• IPA^(key): (15^th CE) /vɨbor/

Noun

wybór m animacy unattested

1. (attested in Greater Poland) choice (something highly sought or of high quality)
   • [1495], Rękopiśmienne luźne ekscerpty z ksiąg ziemskich i grodzkich kościańskich, poznańskich oraz pyzdrskich, number 243, Kościan, Poznań, Pyzdry:

     Pro piscibus magnis al. wybor et parvis dictis caschernycza

     [Pro piscibus magnis al. wybór et parvis dictis kaszernica]

Derived terms

(adjectives):

• wyborny

Related terms

(nouns):

• wybiracz
• wybora
• wyborność

(verbs):

• brać impf
• wybrać pf, wybierać impf

Descendants

• Polish: wybór
• Silesian: wybōr

References

• Boryś, Wiesław (2005) “wybór”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “wybór”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “wybór”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish wybór. By surface analysis, deverbal of wybrać. Compare Czech výbor, Kashubian wëbór, and Russian вы́бор (výbor).

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈvɘ.bur/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈvɨ.bor/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɘbur
• Syllabification: wy‧bór

Noun

wybór m inan

1. choice (act of choosing; option; a decision; an opportunity to choose or select something) [with genitive ‘of what’; or with spośród (+ genitive) ‘from among what’; or with między (+ instrumental) ‘between what’]

   Nie poszedłem tam z wyboru. ― I didn't go there by choice.

2. choice (that which was chosen)
3. choice, selection (collection of things to choose from)

   Synonym: dobór

4. (literature) selection (collection of works of literature or art put together because of certain common characteristics)
5. (politics) vote, choice, selection (act or instance of participating in selecting someone for a particular role, typically in government) [with na (+ accusative) ‘for what position’]

   Synonym: obiór

6. (in the plural, politics) election (process of choosing a new leader or representatives)

   Synonym: elekcja

7. (obsolete, military) conscription, recruitment

   Synonyms: pobór, zaciąg

8. (obsolete) preparation (act of preparing oneself)

   Synonym: przygotowanie się

9. (obsolete) choice (best of something)

Declension

Declension of wybór

	singular	plural
nominative	wybór	wybory
genitive	wyboru	wyborów
dative	wyborowi	wyborom
accusative	wybór	wybory
instrumental	wyborem	wyborami
locative	wyborze	wyborach
vocative	wyborze	wybory

Derived terms

(adjectives):

• wyborny
• wyborowy

(adverbs):

• (obsolete) na wybór
• z wyboru

(nouns):

• wybory brzeskie

(numerals):

• do wyboru, do koloru

(verbs):

• nie pozostawić wyboru pf, nie pozostawiać wyboru impf
• wybór padł pf, wybór pada impf

Related terms

(adjectives):

• wybiórczy
• wyborczy

(adverb):

• wybiórczo

(nouns):

• wybiórczość
• wyborca
• wyborczyni

(verbs):

• brać impf
• wybrać pf, wybierać impf

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), wybór is one of the most used words in Polish, appearing 13 times in scientific texts, 40 times in news, 32 times in essays, 7 times in fiction, and 5 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 97 times, making it the 651st most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• wybór in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• wybory in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• wybór in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “wybór”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “WYBÓR”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 26.06.2009
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “wybór”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “wybór”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “wybór”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 804

Anagrams

• wyrób