From ceart (“correct, right”) + -igh. Compare Manx kiartee.
ceartaigh (present analytic ceartaíonn, future analytic ceartóidh, verbal noun ceartú, past participle ceartaithe) (transitive, intransitive)
- correct; rectify, amend; chastise, reprove; adjust
- Synonyms: (correct) beachtaigh, (reprove) spreag
- compose, arrange
- Synonym: cóirigh
- expound
- mend
|
singular
|
plural
|
relative
|
autonomous
|
first
|
second
|
third
|
first
|
second
|
third
|
indicative
|
present
|
ceartaím
|
ceartaíonn tú; ceartaír†
|
ceartaíonn sé, sí
|
ceartaímid; ceartaíonn muid
|
ceartaíonn sibh
|
ceartaíonn siad; ceartaíd†
|
a cheartaíonn; a cheartaíos / a gceartaíonn*
|
ceartaítear
|
past
|
cheartaigh mé; cheartaíos
|
cheartaigh tú; cheartaís
|
cheartaigh sé, sí
|
cheartaíomar; cheartaigh muid
|
cheartaigh sibh; cheartaíobhair
|
cheartaigh siad; cheartaíodar
|
a cheartaigh / ar cheartaigh*
|
ceartaíodh
|
past habitual
|
cheartaínn / gceartaínn‡‡
|
cheartaíteá / gceartaíteᇇ
|
cheartaíodh sé, sí / gceartaíodh sé, s퇇
|
cheartaímis; cheartaíodh muid / gceartaímis‡‡; gceartaíodh muid‡‡
|
cheartaíodh sibh / gceartaíodh sibh‡‡
|
cheartaídís; cheartaíodh siad / gceartaídís‡‡; gceartaíodh siad‡‡
|
a cheartaíodh / a gceartaíodh*
|
cheartaítí / gceartaít퇇
|
future
|
ceartóidh mé; ceartód; ceartóchaidh mé†
|
ceartóidh tú; ceartóir†; ceartóchaidh tú†
|
ceartóidh sé, sí; ceartóchaidh sé, sí†
|
ceartóimid; ceartóidh muid; ceartóchaimid†; ceartóchaidh muid†
|
ceartóidh sibh; ceartóchaidh sibh†
|
ceartóidh siad; ceartóid†; ceartóchaidh siad†
|
a cheartóidh; a cheartós; a cheartóchaidh†; a cheartóchas† / a gceartóidh*; a gceartóchaidh*†
|
ceartófar; ceartóchar†
|
conditional
|
cheartóinn; cheartóchainn† / gceartóinn‡‡; gceartóchainn†‡‡
|
cheartófá; cheartóchthᆠ/ gceartófᇇ; gceartóchthᆇ‡
|
cheartódh sé, sí; cheartóchadh sé, sí† / gceartódh sé, s퇇; gceartóchadh sé, s톇‡
|
cheartóimis; cheartódh muid; cheartóchaimis†; cheartóchadh muid† / gceartóimis‡‡; gceartódh muid‡‡; gceartóchaimis†‡‡; gceartóchadh muid†‡‡
|
cheartódh sibh; cheartóchadh sibh† / gceartódh sibh‡‡; gceartóchadh sibh†‡‡
|
cheartóidís; cheartódh siad; cheartóchadh siad† / gceartóidís‡‡; gceartódh siad‡‡; gceartóchadh siad†‡‡
|
a cheartódh; a cheartóchadh† / a gceartódh*; a gceartóchadh*†
|
cheartófaí; cheartóchthaí† / gceartófa퇇; gceartóchtha톇‡
|
subjunctive
|
present
|
go gceartaí mé; go gceartaíod†
|
go gceartaí tú; go gceartaír†
|
go gceartaí sé, sí
|
go gceartaímid; go gceartaí muid
|
go gceartaí sibh
|
go gceartaí siad; go gceartaíd†
|
—
|
go gceartaítear
|
past
|
dá gceartaínn
|
dá gceartaíteá
|
dá gceartaíodh sé, sí
|
dá gceartaímis; dá gceartaíodh muid
|
dá gceartaíodh sibh
|
dá gceartaídís; dá gceartaíodh siad
|
—
|
dá gceartaítí
|
imperative
|
ceartaím
|
ceartaigh
|
ceartaíodh sé, sí
|
ceartaímis
|
ceartaígí; ceartaídh†
|
ceartaídís
|
—
|
ceartaítear
|
verbal noun
|
ceartú
|
past participle
|
ceartaithe
|
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
Irish mutation
|
Radical
|
Lenition
|
Eclipsis
|
ceartaigh
|
cheartaigh
|
gceartaigh
|
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.
|
- Ó Dónaill, Niall (1977) “ceartaigh”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- de Bhaldraithe, Tomás (1959) “ceartaigh”, in English-Irish Dictionary, An Gúm
- “ceartaigh”, in New English-Irish Dictionary, Foras na Gaeilge, 2013-2024