قایش
Ottoman Turkish
[edit]
Etymology
[edit]Inherited from Proto-Turkic *k(i)adɨš (“leather belt”), a development of *k(i)adɨ- (“to sew together”).[1] Cognate with Azerbaijani qayış, Bashkir ҡайыш (qayış), Kazakh қайыс (qaiys), Kyrgyz кайыш (kayış), Southern Altai кайыш (kayïš), Uzbek qayish and Yakut хатыс (qatıs).
Noun
[edit]قایش • (kayış) (definite accusative قایشی (kayışı), plural قایشلر (kayışlar))
- strap, thong, a long, narrow, pliable strip or flap of leather, or the like
- belt, a band that is used in a machine to help transfer motion or power
- Synonym: سیر (seyr)
- (figuratively) pilfering, petty theft, a theft of property having a lower value
Derived terms
[edit]- آرابه قایشی (araba kayışı, “kind of leather strap”)
- اوموز قایشی (omuz kayışı, “shoulder-strap”)
- بربر قایشی (berber kayışı, “stropping strap”)
- دیز قایشی (diz kayışı, “gaiter strap”)
- شاب قایشی (şab kayışı, “very tough strap”)
- قایش بالغی (kayış balığı, “snake blenny”)
- قایش دلی (kayış dili, “slang language of thieves”)
- قایش قیران (kayış kıran, “restharrow”)
- قایش گبی (kayış gibi, “well-knit”)
- قایشجی (kayışcı, “belt maker”)
- قلج قایش (kılıc kayış, “swordbelt”)
Descendants
[edit]- Turkish: kayış
- → Albanian: kaish
- → Arabic: قَايِش (qāyiš)
- → Armenian: ղայիշ (ġayiš), խայիշ (xayiš), կայիշ (kayiš)
- → Aromanian: cãishe
- → Bulgarian: каи́ш (kaíš)
- → Laz: კაჲიში (ǩayişi)
- → Macedonian: каиш (kaiš)
- → Romanian: căiuș, caiuș
- → Serbo-Croatian: ка̀јиш, ка̀иш
References
[edit]- ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*k(i)adɨ-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
Further reading
[edit]- Barbier de Meynard, Charles (1886) “قایش”, in Dictionnaire turc-français, volume II, Paris: E. Leroux, page 481
- Çağbayır, Yaşar (2007) “kayış1”, in Ötüken Türkçe Sözlük (in Turkish), volume 1, Istanbul: Ötüken Neşriyat, page 2495
- Hindoglu, Artin (1838) “قایش”, in Hazine-i lûgat ou dictionnaire abrégé turc-français[1], Vienna: F. Beck, page 354b
- Kélékian, Diran (1911) “قایش”, in Dictionnaire turc-français[2], Constantinople: Mihran, page 940
- Meninski, Franciszek à Mesgnien (1687) “Lorum”, in Complementum thesauri linguarum orientalium, seu onomasticum latino-turcico-arabico-persicum, simul idem index verborum lexici turcico-arabico-persici, quod latinâ, germanicâ, aliarumque linguarum adjectâ nomenclatione nuper in lucem editum[3], Vienna, column 973
- Meninski, Franciszek à Mesgnien (1680) “قایش”, in Thesaurus linguarum orientalium, Turcicae, Arabicae, Persicae, praecipuas earum opes à Turcis peculiariter usurpatas continens, nimirum Lexicon Turkico-Arabico-Persicum[4], Vienna, column 3605
- Nişanyan, Sevan (2002–) “kayış”, in Nişanyan Sözlük
- Redhouse, James W. (1890) “قایش”, in A Turkish and English Lexicon[5], Constantinople: A. H. Boyajian, page 1428