թագ

Armenian

(1)

Etymology

From Old Armenian թագ (tʻag).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /tʰɑɡ/, [tʰɑɡ]
• (Western Armenian) IPA^(key): /tɑk/, [tʰɑkʰ]

• Audio (Eastern Armenian):

  (file)

Noun

թագ • (tʻag)

1. crown

   արքայի թագ ― arkʻayi tʻag ― crown of a king

2. a crown placed on the heads of the bride and the groom during the wedding
3. (figuratively) summit of a mountain

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	թագ (tʻag)	թագեր (tʻager)
dative	թագի (tʻagi)	թագերի (tʻageri)
ablative	թագից (tʻagicʻ)	թագերից (tʻagericʻ)
instrumental	թագով (tʻagov)	թագերով (tʻagerov)
locative	թագում (tʻagum)	թագերում (tʻagerum)
	definite forms
nominative	թագը/թագն (tʻagə/tʻagn)	թագերը/թագերն (tʻagerə/tʻagern)
dative	թագին (tʻagin)	թագերին (tʻagerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	թագս (tʻags)	թագերս (tʻagers)
dative	թագիս (tʻagis)	թագերիս (tʻageris)
ablative	թագիցս (tʻagicʻs)	թագերիցս (tʻagericʻs)
instrumental	թագովս (tʻagovs)	թագերովս (tʻagerovs)
locative	թագումս (tʻagums)	թագերումս (tʻagerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	թագդ (tʻagd)	թագերդ (tʻagerd)
dative	թագիդ (tʻagid)	թագերիդ (tʻagerid)
ablative	թագիցդ (tʻagicʻd)	թագերիցդ (tʻagericʻd)
instrumental	թագովդ (tʻagovd)	թագերովդ (tʻagerovd)
locative	թագումդ (tʻagumd)	թագերումդ (tʻagerumd)

Old Armenian

Etymology

From Middle Iranian *tāg, possibly via Aramaic תגא (tāgā), to account for թ- (tʻ-) instead of expected տ- (t-). Compare Persian تاج (tâj) and the second component in Parthian 𐫟𐫀𐫡𐫤𐫀𐫃 (xʾrtʾg /⁠xārtāg⁠/, “crown of thorns”).

Noun

թագ • (tʻag)

1. crown, diadem, royal crown; (figuratively) the Crown or regal authority, kingdom

   թագ պապական ― tʻag papakan ― tiara, the pope's crown

   թագ եպիսկոպոսական ― tʻag episkoposakan ― mitre

   թագ ազնուականաց ― tʻag aznuakanacʻ ― coronet

   թագ ոսկի ― tʻag oski ― crown of gold

   թագ առնուլ ― tʻag aṙnul ― to become king, to reign

   թագ դնել, կապել (անձին) ― tʻag dnel, kapel (anjin) ― to crown oneself, to put on the crown, to bind on the diadem

   թագ դնել (այլում) ― tʻag dnel (aylum) ― to crown, to place a crown on the head of, to cause to rule

   եդաւ զթագ զասիացւոց ― edaw ztʻag zasiacʻwocʻ ― he crowned himself with the crown of Asia

   թագաւ/թագիւ պսակիլ ― tʻagaw/tʻagiw psakil ― to be crowned

   առնուլ զթագ ուրուք ― aṙnul ztʻag urukʻ ― to mount another's throne

   թագ ի գլուխ ― tʻag i glux ― crowned, wearing a crown on the head

   • 5th century, Pʻawstos Buzand, Hayoc Patmutʻiwnʻ [History of the Armenians] V.4:

     Եւ հասանէր Ուռնայրի արքային Աղուանից ի փախստեանն, եւ նիզակաբնաւն ի կառափն մատուցեալ ծեծէր բազում, ասելով՝ թէ այդմ շնորհս կալ, զի այր թագաւոր ես, եւ թագ ունիս․ ես ոչ սպանից զայր թագաւոր, թէ կարի նեղ հասցէ ինձ: Եւ ութ հեծելով թոյլ ետ նմա փախչել գնալ յաշխարհն Աղուանից:

     Ew hasanēr Uṙnayri arkʻayin Ałuanicʻ i pʻaxsteann, ew nizakabnawn i kaṙapʻn matucʻeal cecēr bazum, aselov, tʻē aydm šnorhs kal, zi ayr tʻagawor es, ew tʻag unis; es očʻ spanicʻ zayr tʻagawor, tʻē kari neł hascʻē inj: Ew utʻ hecelov tʻoyl et nma pʻaxčʻel gnal yašxarhn Ałuanicʻ:

     • Translation by Nina G. Garsoïan

       And he caught up with Uṙnayr king of Ałuankʿ, who was fleeing, and struck him over the head with many blows of the shaft of his lance, saying, "Be grateful that you are a king and wear a crown, for I will not kill a king, even though great harm come to me." And he allowed him to escape with eight horsemen and go to the realm of Ałuankʿ.

2. (figuratively) glory, honour
3. queen bee
4. crest of a cock

Declension

i-a-type

	singular	plural
nominative	թագ (tʻag)	թագք (tʻagkʻ)
genitive	թագի (tʻagi)	թագաց (tʻagacʻ)
dative	թագի (tʻagi)	թագաց (tʻagacʻ)
accusative	թագ (tʻag)	թագս (tʻags)
ablative	թագէ (tʻagē)	թագաց (tʻagacʻ)
instrumental	թագաւ (tʻagaw)	թագաւք = թագօք (tʻagawkʻ = tʻagōkʻ)
locative	թագի (tʻagi)	թագս (tʻags)

i-type

	singular	plural
nominative	թագ (tʻag)	թագք (tʻagkʻ)
genitive	թագի (tʻagi)	թագից (tʻagicʻ)
dative	թագի (tʻagi)	թագից (tʻagicʻ)
accusative	թագ (tʻag)	թագս (tʻags)
ablative	թագէ (tʻagē)	թագից (tʻagicʻ)
instrumental	թագիւ (tʻagiw)	թագիւք (tʻagiwkʻ)
locative	թագի (tʻagi)	թագս (tʻags)

post-classical

o-type

	singular	plural
nominative	թագ (tʻag)	թագք (tʻagkʻ)
genitive	թագոյ (tʻagoy)	թագոց (tʻagocʻ)
dative	թագոյ (tʻagoy)	թագոց (tʻagocʻ)
accusative	թագ (tʻag)	թագս (tʻags)
ablative	թագոյ (tʻagoy)	թագոց (tʻagocʻ)
instrumental	թագով (tʻagov)	թագովք (tʻagovkʻ)
locative	թագ (tʻag)	թագս (tʻags)

post-classical

Derived terms

• թագագանգուր (tʻagagangur)
• թագագլուխ (tʻagaglux)
• թագագործ (tʻagagorc)
• թագադիտակ (tʻagaditak)
• թագադիր (tʻagadir)
• թագազարդ (tʻagazard)
• թագազարդեմ (tʻagazardem)
• թագազարմ (tʻagazarm)
• թագազարմուհի (tʻagazarmuhi)
• թագազն (tʻagazn)
• թագաժառանգ (tʻagažaṙang)
• թագակալ (tʻagakal)
• թագական (tʻagakan)
• թագակապ (tʻagakap)
• թագակապեմ (tʻagakapem)
• թագակապիմ (tʻagakapim)
• թագակապութիւն (tʻagakaputʻiwn)
• թագակերպեալ (tʻagakerpeal)
• թագակից (tʻagakicʻ)
• թագակցեալ (tʻagakcʻeal)
• թագայօրէն (tʻagayōrēn)
• թագանման (tʻaganman)
• թագապաճոյճ (tʻagapačoyč)
• թագառու (tʻagaṙu)
• թագատու (tʻagatu)
• թագատրոփ (tʻagatropʻ)
• թագեմ (tʻagem)
• թագընկալեմ (tʻagənkalem)
• թագընկալութիւն (tʻagənkalutʻiwn)
• թագընկէց (tʻagənkēcʻ)
• թագիմ (tʻagim)
• թագկապութիւն (tʻagkaputʻiwn)
• լուսնթագ (lusntʻag)
• միաթագ (miatʻag)
• նորաթագ (noratʻag)

Related terms

• թագաւոր (tʻagawor)
• թագուհի (tʻaguhi)

Descendants

• Armenian: թագ (tʻag)

Further reading

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “թագ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “թագ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “թագ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• J̌ahukyan, Geworg (2010) “թագ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik